Tài liệu Bài giảng bài sự phân tích ánh sáng trắng vật lý 9 (10)

BÀI GIẢNG VẬT LÝ 9 SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG KIỂM TRA BÀI CŨ 1. Nêu các nguồn tạo ra ánh sáng trắng và các nguồn tạo ra ánh sáng màu.Có thể tạo ra ánh sáng màu bằng nguồn ánh sáng trắng được không ? Bằng cách nào ? 2. Trên hình là ánh sáng truyền đến tấm lọc màu. Hãy cho biết màu ánh sáng sau tấm lọc. Ánh sáng trắng Ánh sáng màu đỏ Ánh sáng màu đỏ Ánh sáng màu đỏ Ánh sáng trắng Ánh sáng màu đỏ Ánh sáng màu xanh Ánh sáng màu khác KIỂM TRA BÀI CŨ  3. Đèn pha xe mô tô và đèn báo rẽ của xe về mặt ánh sáng có điểm gì giống và khác nhau? Vì sao có sự khác nhau đó ? Giống nhau : Đều có nguồn là ánh sáng trắng do đèn sợi đốt phát ra Khác nhau : Đèn báo rẽ có hộp đèn đóng vai trò là kính lọc màu nên cho ra ánh sáng màu vàng. SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG Khi chiếu một chùm sáng trắng qua Tại trước những mưamột dông, trên mộtsao tấm lọc màu ta cơn sẽ được chùm bầu trời thường hiện cầuchùm vồng sáng ? sáng màu. Phảixuất chăng trong trắng có chùm sáng màu ? SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG I.PHÂN TÍCH CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG LĂNG KÍNH 1. Thí nghiệm: - Bố trí thí nghiệm như hình vẽ Màn Nguồn sáng trắng Tấm chắn khe sáng Lăng kính SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG I.PHÂN TÍCH CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG LĂNG KÍNH 1. Thí nghiệm1: Chiếu một chùm sáng trắng qua một khe hẹp đến lăng kính. Quan sát dải màu thu được trên màn hứng sáng C1: Hãy mô tả màu sắc của dải nhiều màu nói trên Ánh sáng chiếu đến lăng kính là ánh sáng trắng; sau lăng kính ta quan sát được một dải màu như cầu vồng Nguồn sáng trắng A P Tấm chắn khe sáng Đỏ Cam Vàng Lục Lam Chàm Tím Lăng kính B Màn SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG I.PHÂN TÍCH CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG LĂNG KÍNH 1. Thí nghiệm1: Chiếu một chùm sáng trắng qua một khe hẹp đến lăng kính.  2. Thí nghiệm2: Lần lượt chắn trước khe sángmột tấm lọc màu đỏ, rồi tấm lọc màu xanh Hãy dự đoán hiện tượng xảy ra C2: Tiến hành quan sát và mô tả hình ảnh thu được Khi chắn khe bằng tấm lọc màu đỏ, ta thu được trên màn vạch đỏ Nguồn sáng trắng A P Tấm chắn khe sáng Tấm lọc đỏ Lăng kính Đỏ B Màn Khi chắn khe bằng tấm lọc màu xanh, ta thu được trên màn vạch xanh Nguồn sáng trắng A P Tấm chắn khe sáng Tấm lọc xanh Lăng kính Hai vạch đỏ và xanh không nằm cùng một chỗ Xanh B Màn SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG I.PHÂN TÍCH CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG LĂNG KÍNH 1. Thí nghiệm1: Chiếu một chùm sáng trắng qua một khe hẹp đến lăng kính. 2. Thí nghiệm2: - Lần lượt chắn trước khe sángmột tấm lọc màu đỏ, rồi tấm lọc màu xanh  Chắn khe sáng bằng tấm lọc nửa trên màu đỏ, nửa dưới màu xanh Hãy dự đoán hiện tượng xảy ra Tiến hành quan sát và mô tả hình ảnh thu được Khi chắn khe bằng tấm lọc nửa trên màu đỏ, nửa dưới màu xanh thì ta nhìn thấy đồng thời cả hai vạch đỏ và xanh nằm lệch nhau Nguồn sáng trắng A P Tấm chắn khe sáng Lăng kính B Màn SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG  - C3: Em hãy dựa vào kết quả quan sát được ở trên để nhận định sự đúng sai trong hai ý kiến sau : Lăng kính đã nhuộm các màu khác nhau cho chùm sáng trắng -Trong chùm sáng trắng có chứa sẵn các ánh sáng màu. Lăng kính chỉ có tác dụng tách các chùm sáng đó ra, cho mỗi chùm đi theo một phương vào mắt. C4 Vì:chùm Tại sao sáng nóitrắng thí nghiệm qua lăng 1 làkính thí nghiệm đã bị phân phân tích tích thành ánh nhiều sáng dảitrắng sáng?màu SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG I.PHÂN TÍCH CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG LĂNG KÍNH 1. Thí nghiệm1: Chiếu một chùm sáng trắng qua một khe hẹp đến lăng kính. 2. Thí nghiệm2: - Lần lượt chắn trước khe sáng một tấm lọc màu đỏ, rồi tấm lọc màu xanh - Chắn khe sáng bằng tấm lọc nửa trên màu đỏ, nửa dưới màu xanh  3. Kết luận :Khi chiếu chùm tia sáng trắng hẹp đi qua một lăng kính thì ta sẽ thu được nhiều chùm sáng màu khác nhau nằm sát cạnh nhau, tạo thành một dải màu như cầu vồng. Màu của dải này biến thiên liên tục từ đỏ đến tím. Lăng kính có tác dụng tách riêng các chùm sáng màu có sẵn trong chùm sáng trắng cho mỗi chùm đi theo một phương khác nhau SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG  I.PHÂN TÍCH CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG LĂNG KÍNH 1. Thí nghiệm1: 2. Thí nghiệm2: 3. Kết luận : II. PHÂN TÍCH MỘT CHÙM ÁNH SÁNG TRẮNG BẰNG SỰ PHẢN XẠ TRÊN ĐĨA CD 1. Thí nghiệm3: Quan sát mặt ghi của một đĩa CD dưới ánh sáng trắng Khi trắng chiếuquan vào,sát nhìn C5:ánh Môsáng tả hiện tượng theo phương này có ánh sáng màu được này, nhìn theo phương khác có ánh sáng màu khác C6: Ánhsáng sángchiếu chiếuđến đếnđĩa đĩaCD CDlàlàánh ánhsáng sánggì? trắng + Ánh Ánh Tùysáng theotừphương đĩa đếnnhìn mắttatacó cóthể những thấy ánh màusáng nào từ ? đĩa đến mắt có màu này hay màu kia + Tại sao nói TN3 cũng là Vì sáng CD TNánh phân tíchtrắng ánh đến sángđĩa trắng cho chùm tia phản xạ gồm nhiều chùm sáng màu khác nhau truyền theo các phương khác nhau SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG I.PHÂN TÍCH CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG LĂNG KÍNH 1. Thí nghiệm1: 2. Thí nghiệm2: 3. Kết luận : II. PHÂN TÍCH MỘT CHÙM ÁNH SÁNG TRẮNG BẰNG SỰ PHẢN XẠ TRÊN ĐĨA CD 1. Thí nghiệm3:  2. Kết luận : Có thể phân tích ánh sáng trắng thành những chùm sáng màu bằng cách cho nó phản xạ trên mặt ghi của đĩa CD III. KẾT LUẬN CHUNG SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG  IV. VẬN DỤNG : C7 Chiếu : Cóánh thể sáng coi cách trắng dùng qua các tấmtấm lọc lọc màumàu nàonhư ta cómột ánhcách sáng phân màu tích của ánh tấm sáng lọc đó. trắng Điều thành đó chứng ánh sáng tỏ tấm màulọc được đã tách không ? màu đó ra khỏi chùm sáng trắng, nên có thể coi đây là một cách phân tích ánh sáng trắng C9 : Nêu thêm một vài hiện tượng thực tế về sự phân Cầu vồng, bong bóng xà phòng, váng dầu mỡ,... tích ánh sáng trắng SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG I.PHÂN TÍCH CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG LĂNG KÍNH 1. Thí nghiệm1: 2. Thí nghiệm2: 3. Kết luận : II. PHÂN TÍCH MỘT CHÙM ÁNH SÁNG TRẮNG BẰNG SỰ PHẢN XẠ TRÊN ĐĨA CD 1. Thí nghiệm3: 2. Kết luận :  III. KẾT LUẬN CHUNG IV. VẬN DỤNG