Tài liệu Bài giảng bài nguyên tắc thông tin liên lạc bằng sóng vô tuyến vật lý 12 (3)

VẬT LÝ 12 Bài 23 1.MẠCH DAO ĐỘNG HỞ -ANTEN 2.NGUYÊN TẮC TRUYỀN THÔNG BẰNG SÓNG ĐIỆN TỪ -Biến các âm thanh (hoặc hình ảnh ) muốn truyền đi thành các dao động điện tần số thấp gọi là các tín hiệu âm tần (hoặc thị tần). -Dùng sóng điện từ có tần số cao (cao tần )mang các tín hiệu âm tần đi xa qua anten phát. -Dùng máy thu với anten thu để chọn sóng và thu lấy sóng điện từ cao tần. -Tách tín hiệu ra khỏi sóng cao tần ,rồi dùng loa để nghe âm thanh (hoặc dùng màn hình để xem ảnh ) HỆ THỐNG PHÁT THANH GỒM : -Dao động cao tần : tạo ra dao động điện từ tần số cao ( cỡ MHz ). -Ống nói : biến âm thanh thành dao động điện âm tần . -Biến điệu: trộn dao động âm thanh và dao động cao tần thành dao động cao tần biến điệu . -Khuếch đại cao tần : kđ dao động cao tần biến điệu để đưa ra anten phát. -Anten phát : phát xạ sóng cao tần biến điệu ra không gian. Anten phát MICRÔ ôáng nói BIẾN ĐIỆU DAO ĐỘNG CAO TẦN KĐ CAO TẦN PHÁT THANH i H(a) 0 t Dao động cao tần i1 H(b) 0 t Dao động âm tần i2 H(c) 0 t Dao động cao tần biến điệu HỆ THỐNG THU THANH GỒM : -Anten thu : cảm ứng với nhiều sóng. -Chọn sóng : chọn lọc sóng muốn thu nhờ cộng hưởng điện. -Tách sĩng: lấy ra sóng âm tần từ sóng cao tần đã thu được . -Khuếch đại âm tần : khuếch đại âm tần rồi đưa ra loa. Anten thu LOA CHỌN SÓNG TÁCH SÓNG KĐ ÂM TẦN THU THANH QUÁ TRÌNH TÁCH SÓNG i2 0 t i1 0 t Anten phát MICRÔ BIẾN ĐIỆU KĐ CAO TẦN Anten thu CHỌN SÓNG LOA TÁCH SÓNG KĐ ÂM TẦN DAO ĐỘNG CAO TẦN PHÁT THANH THU THANH 3.SỰ TRUYỀN SÓNG ĐIỆN TỪ QUANH MẶT ĐẤT a) Hình dạng ,tính chất vật lý của mặt đất, trạng thái khí quyển (tầng điện li khoảng 80 km – 800 km ) ảnh hưởng đến sự lan truyền sóng điện từ b) Các dải sóng điện từ và ứng dụng : CÁC DẢI SÓNG ĐIỆN TỪ 6  : 0,3 mm  10 m ( f : 30 MHz  10 MHz) -Sóng cực ngắn: -Sóng ngắn (SW).  :10  100m( f : 3MHz  30MHz) -Sóng trung (MW). :100  1000m( f : 0,3MHz  3MHz) -Sóng dài (LW).  :1km 10km( f : 30kHz  300kHz) ỨNG DỤNG 1- Sóng dài ; sóng trung ; sóng ngắn : -Bị tầng điện li phản xạ với các mức độ khác nhau. -Có thể đi vòng quanh trái đất qua nhiều lần phản xạ . -Dùng trong truyền thanh và truyền hình trên mặt đất . 2- Sóng cực ngắn : -Không bị phản xạ mà đi xuyên qua tầng điện li -Truyền thẳng từ nơi phát đến nơi thu . -Dùng trong thông tin vài chục Km , truyền thông qua vệ tinh VỆ TINH TẦNG ĐIỆN LI SÓNG CỰC NGẮN PHÁT THU SÓNG NGẮN, DÀI ,TRUNG TRÁI ĐẤT Tên lửa ARIANE 5 mang vệ tinh VINASAT-1 vào bệ phóng VỆ TINH VINASÁT-1 ĐÃ VÀO ĐÚNG QUỸ ĐẠO TRONG KHÔNG GIAN VỆ TINH VINASAT-1 CỦA VIỆT NAM 5h17 giờ Hà Nội ngày 19/4, tên lửa Ariane 5 mang vệ tinh viễn thông đầu tiên của Việt Nam VINASAT-1 đã rời bệ phóng bay vào vào vũ trụ thành công. Với sự kiện này, Việt Nam đã trở thành nước thứ 6 trong khu vực và thứ 93 trên thế giới có vệ tinh riêng. Tên lửa Ariane 5 mang theo vệ tinh VINASAT-1 đã sẵn sàng trên bệ phóng. Vệ tinh VINASAT-1 5h46', vệ tinh Vinasat-1 đã vào đúng vị trí trong không gian. Ảnh chụp qua tivi. 5h50: Tại Trung tâm hội nghị Quốc tế (Lê Hồng Phong), Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng có bài phát biểu quan trọng khi VINASAT-1 được phóng thành công. ANTEN THU SÓNG TRUYỀN HÌNH TỪ VỆ TINH TÓM TẮT LÝ THUYẾT 1.Mạch dao động hở: 2 bản tụ C không song song , các vòng dây cuộn L tách xa ra .Điện trường biến thiên ,từ trường biến thiên bức xạ ra ngoài không gian thành sóng điện từ . 2.Anten : ( mạch dao động hở ) là dây dẫn dài , có cuộn ở giữa , hở đầu trên đầu dưới tiếp đất . 3.Nguyên tắc truyền thông bằng sóng điện từ : -Phần phát : tạo dao động cao tần ,nguồn tín hiệu , tạo dao động biến điệu ,anten phát . -Phần thu : anten thu , chọn sóng , tách sóng , loa 4.Sự truyền sóng điện từ quanh trái đất : -Các sóng dài , sóng trung , sóng ngắn : đều bị tầng điện li phản xạ với mức độ khác nhau (dùng trong truyền thanh và truyền hình ) -Sóng cực ngắn không bị phản xạ ,truyền thẳng ( dùng thông tin cự li xa , thông tin qua vệ tinh ) CỦNG CỐ CÂU 1: Với mạch dao động hở thì ở vùng không gian. A.quanh dây dẫn chỉ có từ trường biến thiên. B.quanh dây dẫn chỉ có điện trường biến thiên. C.bên trong tụ điện không có từ trường biến thiên. D. quanh dây dẫn có cả từ trường biến thiên và điện từ trường biến thiên. 20 19 12 14 15 17 18 04 13 01 11 00 16 03 10 05 06 09 02 07 08 CÂU 2 : Sóng điện từ có tần số 12 MHz thuộc loại sóng nào dưới đây ? A. Sóng dài B. Sóng trung C. Sóng ngắn D. Sóng cực ngắn 8 c 3.10    25 m 6 f 12.10 20 19 12 14 15 17 18 04 13 01 11 00 16 03 10 05 06 09 02 07 08 CÂU 3 : Trong dụng cụ nào dưới đây có cả một máy phát và máy thu sóng vô tuyến A.Máy thu thanh. B. Máy thu hình . C. Chiếc điện thoại di động . D. Cái điều khiển tivi . 20 19 12 14 15 17 18 04 13 01 11 00 16 03 10 05 06 09 02 07 08