Tài liệu Bài giảng bài khúc xạ ánh sáng vật lý 11 (6)

ÔN LẠI KIẾN THỨC CŨ 1/ Định luật truyền thẳng của ánh sáng được phát biểu thế nào ? TRẢ LỜI: Trong môi trường trong suốt và đồng tính , ánh sáng truyền đi theo đường thẳng . 2/ Ta nhìn thấy một vật khi nào ? TRẢ LỜI:Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng truyền từ vật đó vào mắt ta. - Hiện tượng khúc xạ là gì ? - Thấu kính hội tụ là gì ? Thấu kính phân kỳ là gì ? - Các bộ phận chính của mắt là những gì ? -Tật cận thị là gì ? Khắc phục nó như thế nào ? - Kính lúp dùng để làm gì ? - Phân tích ánh sáng trắng thành các ánh sáng màu như thế nào? Trộn các ánh sáng màu với nhau sẽ được ánh sáng màu gì ? - Tại sao các vật có màu sắc khác nhau ? - Ánh sáng có những tác dụng gì, có những ứng dụng gì ? Tuần: 23 Tiết : 46 TƯỢNG Đặt§40. mắt HIỆN nhìn dọc theo KHÚC XẠ ÁNH SÁNG I. Hiện khúcthẳng xạ ánh sáng một tượng chiếc đũa 1. từQuan đầu sáttrên (hình 40.1a), ta không nhìn thấy đầu dưới của đũa. Giữ nguyên vị trí đặt mắt, đổ nước vào bát (hình 40.1b), liệu có nhìn thấy đầu dưới của đũa hay không ? Thí nghiệm kiểm tra (Hình 40.3 SGK trang 110) - Đổ nước vào bình . - Ghim đinh vào tấm nhựa tại điểm A gần với đáy bình , tại điểm B ngang mặt nước . - Đặt tấm nhựa vào bình . - Ghim đinh C ở vị trí tấm nhựa trên không khí sao cho khi đặt mắt nhìn thấy đinh C che khuất cảBhai đinh A và B . - Nhấc tấm nhựa ra khỏi nước,dùng bút kẻ đường nối vị trí ba đinh ghim A . C5: Chứng minh rằng: Đường nối các vị trí của ba đinh ghim A, B, C là đường truyền của tia sáng từ đinh ghim A tới mắt. C Khi mắt nhìn chỉ thấy B mà không thấy A vì lúc ấy ánh sáng từ A phát ra bị B che khuất, không đến được mắt. Khi mắt chỉ thấy C mà không thấy A và B, có nghĩa là ánh sáng từ A, B phát ra đã bị C che khuất không đến được mắt. Khi bỏ B, C mắt lại thấy A có nghĩa là ánh sáng từ A phát ra đã truyền qua nước và không khí đến mắt. Vậy đường nối vị trí A, B và C biểu diễn đường truyền của tia sáng từ A đến mắt. B A C6: Nhận xét đường truyền của tia sáng, chỉ ra điểm tới, tia tới, tia khúc xạ, vẽ pháp tuyến tại điểm tới. So sánh độ lớn góc khúc xạ và góc tới. - Đường truyền của tia sáng từ nước sang không khí bị gãy tại mặt phân cách giữa hai môi trường. C - B: điểm tới r - AB: tia tới B i A - BC: tia khúc xạ - Góc khúc xạ lớn hơn góc tới (r > i ) C7: Phân biệt hiện tượng khúc xạ và phản xạ ánh sáng. (Tìm töø thích hôïp ñieàn vaøo choã troáng ) Hiện tượng phản xạ ánh sáng - Tia tới gặp mặt phân cách giữa hai môi trường hắt trở lại môi bị (1)……. trường cũ. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng - Tia tới gặp mặt phân cách giữa hai môi trường trong khúc tại mặt suốt bị(2) gãy …………. phân cách và tiếp tục đi vào môi trường trong suốt thöù hai. -Góc khúc xạ bằng - Góc phản xạ (3)…… góc không bằng góc tới . (4) …………......... tới . giải thích hiện tượng nêu ra ở đầu bài . - Lúc đầu mắt không nhìn thấy đầu đũa A Vì trong không khí ánh sáng chỉ truyền từ A đến mắt theo đường thẳng nhưng bị chắn bởi các điểm của chiếc đũa nằm trên A - Khi bát có nước, mắt nhìn thấy đầu đũa A, vì tia sáng từ A tới mặt nước bị khúc xạ và truyền tới mắt. C B A A 1/ Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì? Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách hai môi r trường gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng. Hướng dẫn học tập ở nhà - Xem trước Bài 41 và trả lời các câu hỏi sau: - Học thuộc bài. - Làm BT: 40.1, 40.2, 40.3 trong SBT. + Khi tia sáng truyền từ không khí sang thủy tinh góc khúc xạ lớn hơn hay nhỏ hơn góc tới. + Khi góc tới tăng (giảm), góc khúc xạ thay đổi như thế nào?