Tài liệu Bài giảng bài hiện tượng khúc xạ ánh sáng vật lý 9 (7)

PGD & ĐT CHÂU THÀNH - TRƢỜNG THCS VĨNH LỢI TỈNH AN GIANG Năm học: 2012 - 2013 GV: HUỲNH MINH VƢƠNG Tiết 44 - Ghi bài Giáo viên – HUỲNH MINH VƢƠNG Quang Học Chƣơng 111: Xe thăm dò, tự vận hành chạy bằng năng lƣợng Mặt Trời đang di chuyển trên Mặt Trăng. Quang Học Chƣơng 111: Quang Học Chƣơng 111: ÔN LẠI KIẾN THỨC LỚP 7 Ta nhìn thấy một vật khi nào ?  Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng truyền từ vật đó vào mắt ta. Phát biểu định luật truyền thẳng của ánh sáng.  Trong môi trƣờng trong suốt và đồng tính, ánh sáng truyền đi theo đƣờng thẳng. Phát biểu định luật phản xạ ánh sáng.  Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng chứa tia tới và pháp tuyến của gƣơng ở điểm tới. Góc phản xạ bằng góc tới. Quan sát, nhận xét hình dạng chiếc đũa: Trong ly không có nƣớc. Đũa thẳng Trong ly có nƣớc thì nhƣ thế nào ? Đũa thẳng Quan sát, nhận xét hình dạng chiếc đũa: Đũa gãy khúc Tại sao quan sát đũa, bút chì, ống hút,… trong trƣờng hợp này chúng bị gãy khúc ? I. HIỆN TƢỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 1. Quan sát Quan sát hình bên và nêu nhận xét về đƣờng truyền của tia sáng là đƣờng thẳng hay đƣờng gãy khúc ? a) Từ S đến I ( trong không khí ). đƣờng thẳng. S Không khí N I P Q Nƣớc b)Từ I đến K ( trong nƣớcthẳng. ). đƣờng c) Từ S đến mặt phân cách rồi đến K.  đƣờng gãy khúc. N ’ K I. HIỆN TƢỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 1. Quan sát S Không khí N 2. Kết luận Tia sáng truyền từ không khí sang nƣớc (tức là truyền từ môi trƣờng trong suốt này sang môi trƣờng trong suốt khác) thì bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trƣờng. Hiện tƣợng đó gọi là hiện tƣợng khúc xạ ánh sáng. I P Q Nƣớc N ’ K I. HIỆN TƢỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 1. Quan sát S N 2. Kết luận i 3. Một vài khái niệm - I là điểm tới, SI là tia tới. - IK là tia khúc xa.ï I P r - Đƣờng NN’ vuông góc với mặt phân cách là pháp tuyến tại điểm tới. - S I là N góc tới, ký hiệu i . - K I N'là góc khúc xạ, ký hiệu r. Q N ’ K - Mặt phẳng chứa tia tới SI vàø pháp tuyến NN’ là mặt phẳng tới. I. HIỆN TƢỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 1,2,3. 4. Thí nghiệm Quan sát đƣờng truyền của một tia sáng từ không khí sang nƣớc. Bố trí thí nghiệm tƣơng tự hình bên. Nhúng thẳng đứng một phần của tấm nhựa chia độ phẳng vào trong nƣớc. Chiếu tia sáng là là trên mặt tấm nhựa tới mặt phân cách PQ tại điểm tới I. * Dụng cụ thí nghiệm gồm có: Ổn áp, đèn lazer, dây nối, một bảng tôn đen, hộp nhựa chứa nƣớc trong, tấm nhựa chia độ, một giá thí nghiệm. i r I. HIỆN TƢỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 1. Quan sát 2. Kết luận 3. Một vài khái niệm 4. Thí nghiệm C1. Hãy cho biết tia khúc xạ có nằm trong mặt phẳng tới không ? Góc tới và góc khúc xạ, góc nào lớn hơn? C1:Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới. Góc tới lớn hơn góc khúc xạ. i r I. HIỆN TƢỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 1. Quan sát 2. Kết luận 3. Một vài khái niệm 4. Thí nghiệm C2. Hãy đề xuất phƣơng án thí nghiệm để kiểm tra những nhận xét trên có còn đúng khi thay đổi góc tới hay không. i r S’ i r K’ I. HIỆN TƢỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 1. Quan sát 2. Kết luận 3. Một vài khái niệm 4. Thí nghiệm 5. Kết luận Không khí i Nƣớc r Khi tia sáng truyền từ không khí sang nƣớc thì : - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới. - Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới. I. HIỆN TƢỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 1,2,3,4. 5. Kết luận Khi tia sáng truyền từ không khí sang nƣớc thì : - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới. - Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới. N S C3. Hãy thể Không hiện kết luận i khí Không khí i I trên bằng P hình vẽ. Nƣớc Nƣớc r r N K Q I. HIỆN TƢỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 1,2,3,4. 5. Kết luận Khi tia sáng truyền từ không khí sang nƣớc thì : - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới. - Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới. II. SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƢỚC SANG KHÔNG KHÍ 1. Dự đoán C C4. Kết luận trên có còn đúng trong trƣờng K hợp tia sáng truyền từ nƣớc sang không khí hay không ?  Có.  Không.  Đề một phƣơng án thí nghiệm để kiểm tra dự đoán đó  Dùng tia sáng chiếu từ nƣớc sang không khí.