Tài liệu Bài giảng bài các tác dụng của ánh sáng vật lý 9 (4)

    VẬT LÝ 9 - BÀI 56 CÁC TÁC DỤNG CỦA ÁNH SÁNG 0C 0C 55 60 46 5 10 50 45 15 40 20 35 30 25 40 39 35 30 25 32 25 Kiểm tra bài cũ: Câu 1 : Chọn câu đúng A. Tờ bìa đỏ để dƣới ánh sáng nào cũng có mầu đỏ. B. Tờ giấy trắng để dƣới ánh sáng đỏ vẫn thấy trắng. C. Mái tóc đen để chỗ nào cũng là mái tóc đen. D. Chiếc bút mầu xanh để trong phòng tối cũng thấy mầu xanh. Đáp án đúng là Kiểm tra bài cũ: Câu 2: Hãy ghép các mỗi phần a, b, c, d. với một phần 1, 2, 3, 4 để đƣợc câu có nội dung đúng. a. Những loại gấm óng ánh hai mầu có đặc tính là b. Ban đêm nhìn các vật đều thấy đen vì 1. có màu vàng. 2. Thay đổi màu của ánh sáng chiếu lên sân khấu. c. Có thể thay đổi quần áo diễn viên bằng cách 3. Theo góc độ này thì phản xạ tốt ánh sáng màu này, theo góc độ khác thì phản xạ tốt ánh sáng mầu khác. d. Lúc chập tối thì ánh trăng 4. không có AS chiếu lên các vật. Đáp án Đáp án: a-3; b-4; c-2; d-1. Những ánh sáng trắng là ánh sáng nhìn thấy được. Tuy nhiên khoa học đã phát hiện ra nhiều loại ánh sáng mà mắt nhìn thấy TIẾT 62-người BÀI 56không : được. Tất cả các ánh sáng nhìn thấy được cũng như không nhìn thấy được đều ít nhiều có tác dụng mà ta nói đến dưới đây. CÁC TÁC DỤNG CỦA ÁNH SÁNG TIẾT 62 CÁC TÁC DỤNG CỦA ÁNH SÁNG I. TÁC DỤNG NHIỆT CỦA ÁNH SÁNG 1. Tác dụng nhiệt của ánh sáng là gì? C1 Hãy nêu một số trƣờng hợp chứng tỏ ánh sáng chiếu vào các vật sẽ làm nóng các vật đó lên. C2 Hãy kể một số công việc trong đó ngƣời ta sử dụng tác dụng nhiệt của ánh sáng để phục vụ đời sống hoặc sản xuất. TLC1: Phơi các vật ngoài nắng thì các vật đó nóng lên, ta chiếu AS vào cơ thể, chỗ bị chiếu sẽ nóng lên... TLC2 Phơi khô các vật ngoài nắng , làm muối. Phơi khô Làm muối Phơi các vật ngoài nắng, chiếu ánh sáng vào cơ thể chổ bị chiếu sáng sẽ nóng lên….  Ánh sáng chiếu vào các vật sẽ làm chúng nóng lên. Khi đó năng lƣợng của ánh sáng đã biến thành nhiệt năng. Đó là tác dụng nhiệt của ánh sáng. TIẾT 62 CÁC TÁC DỤNG CỦA ÁNH SÁNG I. TÁC DỤNG NHIỆT CỦA ÁNH SÁNG 1. Tác dụng nhiệt của AS là gì? ÁNH SÁNG CHIẾU VÀO CÁC VẬT SẼ LÀM CHÚNG NÓNG LÊN. KHI ĐÓ NĂMG LƯỢNG ÁNH SÁNG Đà BIẾN THÀNH NHIỆT NĂNG. ĐÓ LÀ TÁC Một số hình DỤNG ảnh về NHIỆT tác dụngCỦA nhiệtÁNH của SÁNG. ánh sáng Nóng quá cố vƣơn vào chỗ mát Hải cẩu sƣởi nắng mùa đông “Cụ” rùa phơi nắng 5/11/2008 Làm muối sạch ở Đức Phổ -QN TIẾT 62 CÁC TÁC DỤNG CỦA ÁNH SÁNG I. TÁC DỤNG NHIỆT CỦA ÁNH SÁNG 1. Tác dụng nhiệt của AS là gì? 2. Nghiên cứu tác dụng nhiệt của ánh sáng trên vật mầu trắng và vật mầu đen a. Thí nghiệm 55 60 46 5 10 50 45 40 15 40 30 39 35 32 30 20 35 0C 0C 25 25 25 Bảng 1 N ®é ®o 0C Lóc ®Çu Sau 1 phót 25 30 LTN Víi mÆt Sau 2 phót 35 Sau 3 phót 40 TIẾT 62 CÁC TÁC DỤNG CỦA ÁNH SÁNG I. TÁC DỤNG NHIỆT CỦA ÁNH SÁNG 1. Tác dụng nhiệt của AS là gì? 2. Nghiên cứu tác dụng nhiệt của AS trên vật mầu trắng và vật mầu đen a. Thí nghiệm b. Kết luận C3 Hãy so sánh độ tăng nhiệt độ của tấm kim loại trong hai trƣờng hợp và rút ra kết luận về khả năng hấp thụ năng lƣợng AS của các vật mầu đen và mầu trắng TLC3 Trong cùng một thời gian, với cùng một nhiệt độ ban đầu và cùng một ĐK chiếu sáng thì nhiệt độ của tấm KL mặt đen tăng nhanh hơn tấm KL mặt trắng. KL: Trong đời sống hàng ngày, các Điều đó có nghĩa là, trong cùng một ĐK vật mầu trắng màu hồng...đƣợc gọi thì vật màu đen hấp thụ năng lượng AS nhiều hơn vật màu trắng. là các mầu sáng. Các vật màu đen, mầu tím...đƣợc gọi là các màu tối. Trong tác dụng nhiệt của AS thì các vật có mầu tối hấp thụ năng lƣợng AS mạnh hơn các vật có màu sáng. TIẾT 62 CÁC TÁC DỤNG CỦA ÁNH SÁNG I. TÁC DỤNG NHIỆT CỦA ÁNH SÁNG II. TÁC DỤNG SINH HỌC CỦA ÁNH SÁNG AS có thể gây ra một số biến đổi nhất định ở các sinh vật. Đó là tác dụng sinh học của AS. Trong tác dụng này, năng lƣợng AS đã biến các năng lƣợng cần thiết cho cơ thể sinh vật. C4 Hãy nêu ví dụ về tác dụng của AS đối với cây cối. C5 Hãy nêu ví dụ về tác dụng của AS đối với con ngƣời. TLC4 VD: Cây cối thƣờng ngả hoặc vƣơn ra chỗ có ánh nắng mặt trời . TLC5 VD: Cho trẻ tắm nắng buổi sáng sớm để thân thể đƣợc cứng cáp. TIẾT 62 CÁC TÁC DỤNG CỦA ÁNH SÁNG I. TÁC DỤNG NHIỆT CỦA ÁNH SÁNG II. TÁC DỤNG SINH HỌC CỦA ÁNH SÁNG III. TÁC DỤNG QUANG ĐIỆN CỦA ÁNH SÁNG 1. Pin mặt trời. Ta thấy có một số dụng cụ chạy bằng pin mặt trời. Pin mặt trời là một nguồn điện có thể phát điện khi có AS chiếu vào nó. C6 Hãy kể ra một số dụng cụ chạy bằng pin mặt trời mà em biết, mô tả hình dáng bên ngoài của một pin mặt trời và cách làm cho nó hoạt động. Đèn cảnh báo dùng PMT PMT làm bằng chất dẻo Máy tính bỏ túi dùng PMT TLC6 .Xem hình. Cách làm cho nó HĐ: Cho AS chiếu vào bề mặt của pin. TIẾT 62 CÁC TÁC DỤNG CỦA ÁNH SÁNG I. TÁC DỤNG NHIỆT CỦA ÁNH SÁNG II. TÁC DỤNG SINH HỌC CỦA ÁNH SÁNG III. TÁC DỤNG QUANG ĐIỆN CỦA ÁNH SÁNG C7 + Muốn cho pin mặt trời phát điện phải có điều kiện gì? Ngôi nhà thân thiện với MT dùng PMT + Khi pin HĐ nó có nóng lên không? Nhƣ vậy pin HĐ đƣợc có phải do tác dụng nhiệt của AS không? TLC7 + Muốn cho pin mặt trời phát điện phải cho AS chiếu vào pin. Muốn khẳng định đƣợc điều này thì ta cho pin vào chỗ tối lờ + Khi pin HĐ nó không nóng lên hoặc mờ rồi áp tay vào pin cho nó chỉ nóng không đáng kể. Nhƣ vậy pin nóng hơn cả lúc chiếu AS vào HĐ đƣợc không phải do tác dụng nó. Ta sẽ thấy pin không HĐ nhiệt của AS . đƣợc. TIẾT 62 CÁC TÁC DỤNG CỦA ÁNH SÁNG I. TÁC DỤNG NHIỆT CỦA ÁNH SÁNG II. TÁC DỤNG SINH HỌC CỦA ÁNH SÁNG III. TÁC DỤNG QUANG ĐIỆN CỦA ÁNH SÁNG 1. Pin mặt trời. 2. Tác dụng quang điện của ánh sáng Trong khoa học ngƣời ta gọi PMT là pin quang điện. Đó là vì trong pin có sự đổi trực tiếp của năng lượng AS thành năng lượng điện. Tác dụng của ánh sáng lên pin quang điện gọi là tác dụng quang điện. TIẾT 62 CÁC TÁC DỤNG CỦA ÁNH SÁNG I. TÁC DỤNG NHIỆT CỦA ÁNH SÁNG II. TÁC DỤNG SINH HỌC CỦA ÁNH SÁNG III. TÁC DỤNG QUANG ĐIỆN CỦA ÁNH SÁNG IV. VẬN DỤNG C8 Tƣơng truyền rằng ác-si-mét đã dùng gƣơng để đốt cháy chiến thuyền của ngƣời La Mã xâm phạm thành Xi-ra-quy-xơ, quê hƣơng của ông. ác-si-mét đã sử dụng tác dụng gì của AS mặt trời? TLC8 ác-si-mét đã sử dụng tác dụng nhiệt của AS mặt trời. C9 Bố, mẹ thƣờng khuyên con cái thỉnh thoảng phải ra ngoài nắng để cho cơ thể đƣợc cứng cáp, khoẻ mạnh. Bố, mẹ định nói đến tác dụng gì của ánh sáng mặt trời. TLC9 Bố, mẹ định nói đến tác dụng sinh học của ánh sáng mặt trời. TIẾT 62 CÁC TÁC DỤNG CỦA ÁNH SÁNG I. TÁC DỤNG NHIỆT CỦA ÁNH SÁNG II. TÁC DỤNG SINH HỌC CỦA ÁNH SÁNG III. TÁC DỤNG QUANG ĐIỆN CỦA ÁNH SÁNG IV. VẬN DỤNG C10 Tại sao về mùa đông nên mặc quần áo mầu tối, còn về mùa hè nên mặc quần áo mầu sáng. TLC10 Về mùa đông nên mặc quần áo mầu tối vì quần áo mầu tối hấp thụ nhiều năng lƣợng của ánh nắng mặt trời và sƣới ấm cho cơ thể. Về mùa hè, trái lại, nên mặc quần áo mầu sáng để nó hấp thụ ít năng lƣợng của ánh sáng mặt trời, giảm đƣợc sự nóng bức khi ta đi ngoài nắng. GHI NHỚ • ÁNH SÁNG CÓ TÁC DỤNG NHIỆT, TÁC DỤNG SINH HỌC VÀ TÁC DỤNG QUANG ĐIỆN. ĐIỀU ĐÓ CHỨNG TỎ AS CÓ NĂNG LƯỢNG. • TRONG CÁC TÁC DỤNG NÓI TRÊN, NĂNG LƯỢNG AS ĐƯỢC BIẾN ĐỔI THÀNH CÁC DẠNG Giới thiệu NĂNG LƯỢNG KHÁC. DẶN DÒ • Học kỹ nội dung chính của bài học. • Xem lại các câu hỏi ở SGK • Làm bài tập 56 SBT trang 64 DD TRONG CÁC HÌNH ẢNH SAU ĐÂY THUỘC TÁC DỤNG CHỦ YẾU NÀO CỦA ÁNH SÁNG DD DD XE NĂNG LƢỢNG MẶT TRỜI