Tài liệu Bài giảng bài các loại quang phổ vật lý 12 (10)

VẬT LÝ 12 MÁY QUANG PHỔ CÁC LOẠI QUANG PHỔ 1. Máy quang phổ lăng kính a. Công dụng - Máy quang phổ là dụng cụ dùng để phân tích chùm sáng có nhiều thành phần phức tạp thành những thành phần đơn sắc khác nhau. - Nói khác đi, nó dùng để nhận biết các thành phần cấu tạo của một chùm sáng phức tạp do một nguồn sáng phát ra. 1. Máy quang phổ lăng kính b. Cấu tạo gồm 3 bộ phân chính - Ống chuẩn trực: tạo ra chùm tia sáng song song, gồm 1 thấu kính hội tụ L1 và khe F tại tiêu diện L1. - Hệ tán sắc (lăng kính P): làm tán sắc chùm tia song song từ C L1 chiếu tới thành nhiều chùm tia đơn sắc song song. F1 F S ảnh (buồng tối): là 1 hộp kín để thu ảnhF2quang phổ, - Buồng L1 L2 gồm thấu kính Lhội tụ L2 và kính ảnh tại tiêu diệnFảnh của L2. èng chuÈn trùc Lăng kính Quang phổ của nguồn S 1. Máy quang phổ lăng kính b. Cấu tạo c. Nguyên tắc hoạt động C F1 F S L1 L èng chuÈn trùc F2 L2 Lăng kính F Quang phổ của nguồn S 1. Máy quang phổ lăng kính b. Cấu tạo c. Nguyên tắc hoạt động dựa vào hiện tượng tán sắc ánh sáng - Nếu nguồn S phát ra ánh sáng đơn sắc có bước sóng 1, 2, 3 … thì trên kính ảnh ta thu được các vạch màu S1, S2, S3 … - Mỗi vạch màu ứng với một thành phần ánh sáng đơn sắc do nguồn S phát ra. - Tập hợp các vạch màu đó tạo ra quang phổ của nguồn S. 2. Quang phổ liên tục C S JJ L L1 L2 F Quang phổ 2. Quang phổ liên tục C S JJ L1 L L2 F Quang phổ liên tục 5000C 30000C 2. Quang phổ liên tục a. Định nghĩa Quang phổ liên tục là một dải sáng có màu biến đổi liên tục theo chiều từ đỏ đến tím. b. Nguồn phát Các chất rắn, lỏng hoặc chất khí ở áp suất lớn bị nung nóng sẽ phát ra quang phổ liên tục. c. Tính chất - Quang phổ liên tục không phụ thuộc vào bản chất của vật phát sáng. - Chỉ phụ thuộc vào nhiệt độ của nguồn sáng. - Nhiệt độ của nguồn sáng càng cao thì quang phổ liên tục càng mở rộng về phía ánh sáng có bước sóng ngắn (ánh sáng tím). 2. Quang phổ liên tục d. Ứng dụng Dựa vào quang phổ liên tục để xác định nhiệt độ của các vật sáng do bị nung nóng. (Bằng cách so sánh độ sáng của vạch màu ở bước sóng nào đó của nguồn với độ sáng của vạch màu tương ứng của nguồn nhiệt có nhiệt độ biết trước). §46 Quang phæ v¹ch 1. Quang phổ vạch phát xạ. a. Thí nghiệm: Đèn Đèn Hiđrô Natri Em có nhận xét gìcó vềbằng hìnhvạch ảnhhơi quang Quang phổ của Na một sáng màu vàng Nếu thay đèn Natri đèn Hiđrô. Em có nhận xét gì về hình ảnh quang phổ của phổ của ánh sáng phát ra từ đèn Na ??nhau). Quang phổ của Hđược gồm 4nằm vạch màu: (thực ra là hai vạch sáng rất gần 2 Quang phổ thu có đặc điểm gì Quang ánh sáng phát ra từ đèn hơi Hiđrô? Quang phổphổ vạch Đỏ, lam, chàm, tím. vạch xạ2 phát xạphát của H của Na VD : Quang phổ vạch của : + Natri (Na)  có vạch sáng kép màu vàng ứng với  = 0.5890m và  = 0.5896m . Na + Hiđrô (H2)  có 4 vạch: H ( Vạch đỏ,  = 0.6563 m ) H ( Vạch lam,  = 0.4861 m ) H ( Vạch chàm,  = 0.4340 m ) H ( Vạch tím,  = 0.4102 m ) H2 * Kết luận: Mỗi nguyên tố hoá học ở trạng thái khí hay hơi nóng sáng dưới áp suất thấp cho một quang phổ vạch riêng, đặc trưng cho nguyên tố đó. 2. Quang phổ vạch hấp thụ. a. Thớ nghiệm Vạch đenQuang ở đúngphổ vị trí Quang phổ vạch hấp thụ vạch vàng trong quang liên tụcnatri. của Natri phổ phát xạ của Đèn dây tóc nóng Đèn hơi Máy quang sáng Natri nóng phổ Em hãy quan sáng sát hình ảnh quang phổ khi đưa đèn hơi Na nóng sáng vào chắn chùm sáng của đèn dây tóc nóng sáng ? MÁY QUANG PHỔ-QUANG PHỔ LIÊN TỤC BÀI TẬP Chọn câu phát biểu đúng trong câu sau A.Quang phổ liên tục của một vật phụ thuộc vào bản chất của vật nóng sáng. B. Quang phổ liên tục không phụ thuộc vào nhiệt độ và bản chất của vật nóng sáng. C. Quang phổ liên tục phụ thuộc vào nhiệt độ của vật nóng sáng. D. Quang phổ liên tục phụ thuộc cả nhiệt độ và bản chất của vật nóng sáng. MÁY QUANG PHỔ-QUANG PHỔ LIÊN TỤC BÀI TẬP Chọn câu phát biểu sai trong câu sau A.Các vật rắn, lỏng và khí đều có khả năng phát ra quang phổ liên tục. B.Các vật rắn, lỏng và khí có khối lượng riêng lớn (tỉ khối lớn) khi bị nung nóng sẽ phát ra quang phổ liên tục. C.Quang phổ liên tục là dải màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím. D. Đối với ánh sáng có bước sóng dài thì chiếc suất môi trường là nhỏ.Với ánh sáng có bước sóng ngắn thì chiếc suất môi trường lớn BÀI HỌC KẾT THÚC