Tài liệu Bài giảng bài các hiện tượng bề mặt của chất lỏng vật lý 10

BÀI GIẢNG VẬT LÝ LỚP 10 37. CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG KIỂM TRA BÀI CŨ 1. Khối lượng riêng của vật rắn kim loại tăng hay giảm khi bị nung nóng? Vì sao? A Tăng. Vì thể tích của vật không đổi, nhưng khối lượng của vật giảm. B Giảm. Vì khối lượng của vật không đổi, nhưng thể tích của vật tăng. C Tăng. Vì thể tích của vật tăng chậm, còn khối lượng của vật tăng nhanh hơn. D Giảm. Vì khối lượng của vật tăng chậm, còn thể tích của vật tăng nhanh hơn. BÀI CŨ kộo nước từ giếng lờn, ta thấy gàu nước khi cũn ngập dưới nước nhẹ hơn khi đó lờn khỏi mặt nước. Tại sao? 2. Khi 3. Tại sao con nhện nước lại nổi được trên mặt nước? Lực nào đã xuất hiện giúp con nhện nước nổi? Bài 37 CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG 37. CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG 1. Các thí dụ Giọt nước có dạng gần như hình cầu. Cái kẹp giấy nổi trên mặt nước 37. CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG 1. Các thí dụ Trò chơi thổi bong bóng xà phòng Tại sao bong bóng xà phòng không bị vỡ? Trên bề mặt chất lỏng tồn tại lực căng bề mặt. Lực căng bề mặt của chất lỏng có những đặc điểm gì? 37. CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG 2. Đặc điểm của lực căng bề mặt của chất lỏng * Thí nghiệm Nhúng khung hình chữ nhật có cạnh AB có thể di chuyển được vào nước xà phòng, lấy ra, đặt nằm ngang A B C D Nước xà phòng 37. CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG 2. Đặc điểm của lực căng bề mặt của chất lỏng * Thí nghiệm  AB di chuyển về phía CD  Màng xà phòng bị co lại để giảm diện tích mặt ngoài đến nhỏ nhất B A C D  Hiện tượng thanh AB dịch chuyển là do có lực căng mặt ngoài tác dụng lên thanh AB. 37. CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG 2. Đặc điểm của lực căng bề mặt của chất lỏng  Đặc điểm lực căng mặt ngoàiù: Phương: tiếp tuyến với mặt thoáng chất lỏng & vuông góc với C đường giới hạn mặt thoáng sao cho lực có tác Chiều: dụng thu nhỏ diện tích mặt ngoài của chất lỏng Điểm đặt: tại mọi điểm trên A mặt thoáng Độ lớn: ??? D F B F 37. CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG 2. Đặc điểm của lực căng bề mặt của chất lỏng  Làm sao xác định được độ lớn của lực căng bề mặt?  P = 2F  Độ lớn: tỉ lệ với chiều dài l của đường giới hạn mặt ngoài của chất lỏng  là hệ số căng mặt ngoài của chất lỏng phụ f =  l thuộc bản chất, nhiệt độ của chất lỏng (N/m) 37. CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG 2. Đặc điểm của lực căng bề mặt của chất lỏng * Hệ số căng bề mặt của một số chất lỏng: Chất lỏng ở 200C Nước Rượu, cồn Thủy ngân Nước xà phòng  (N/m) 73.10-3 22.10-3 465.10-3 25.10-3 Nước ở 200C 0 10 20 30 100  (N/m) 75,5.10-3 74.10-3 73.10-3 71.10-3 59.10-3 37. CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG 3. ứng dụng  Căng vải trên ô dù hoặc trên mui bạt ô tô tải.  Dùng nước xà phòng để giặt quần áo vải.  Ống nhỏ giọt chất lỏng. 37. CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG  CỦNG CỐ 1. Làm thế nào để xác định độ lớn lực căng bề mặt tác dụng lên chiếc vòng? * Để chiếc vòng bứt khỏi mặt nước: F = FC + P  FC = F - P F Dây treo Màng 2. Hãy xác định hệ số căng bề mặt Chiếc nước vòng của chất lỏng trong bình? * Gọi L1, L2 là chu vi ngoài và chu vi trong của chiếc vòng. FC f f FC =  (L1+L2)   = L1+L2 F-P * D, d là chu vi ngoài và chu vi trong =  (D + d) của chiếc vòng. 37. CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG  CỦNG CỐ  Giải thích tại sao có lực căng bề mặt chất lỏng? Phân tử lớp mặt ngoài chịu các lực hút hướng về một nửa không gian phía dưới. Hợp lực hướng vào trong chất lỏng. Diện tích mặt ngoài của khối lỏng có xu hướng giảm đến nhỏ nhất có thể được.               