Tài liệu Bài giảng bài bài tập quang hình học vật lý 9 (7)

BÀI 51: VẬT LÝ BÀI9 TẬP QUANG HÌNH HỌC GV: NGUYỄN THỊ CHINH bichthuan_longan TIẾT 57-BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC Hiện Hiện tượng tượng khúc khúc xạ ánh xạ ánh sáng sáng là gì? Các loại TK (Đặc điểm của ảnh) TKHT + d >f : Ảnh thật, ngược chiều, độ lớn phụ thuộc vào d. + d< f: Ảnh ảo, cùng chiều, lớn hơn vật Em hãy nêu đặc điểm của ảnh Tạo bởi TKHT. TKPK Ảnh ảo, cùng chiều, nhỏ hơn vật, nằm trong khoảng tiêu cự. Em hãy nêu đặc điểm của ảnh tạo bởi TKPK. TIẾT 61-BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC Hiện tượng khúc xạ ánh sáng Các loại thấu kính (Đặc điểm của ảnh) TKHT + d >f : Ảnh thật, ngược chiều, độ lớn phụ thuộc vào d. + d< f: Ảnh ảo, cùng chiều, lớn hơn vật Máy ảnh Kính lúp TKPK Ảnh ảo, cùng chiều, nhỏ hơn vật, nằm trong khoảng tiêu cự. Mắt -Là TKHT -Cấu tạo chính:Em hãy nêu một vài ứng dụng- Cấu tạo chính: -Tác dụng: +Vật kính: Là của TKHT mà em đã học. +Thể thuỷ tinh: Phóng to ảnh TKHT Là TKHT -Cách sử dụng: +Buồng tối + Màng lưới Vật đặt gần TK -Ảnh thật, ngược - Ảnh thật, ngược -Ảnh ảo, cùng chiều, nhỏ hơn chiều, nhỏ hơn chiều, lớn hơn vật vật vật Mắtnêu cận ứng Em hãy -Không nhìn rõ vật dụng của TKPK ở xaem đã học. mà - Khắc phục: Đeo TKPK Mắt lão -Không nhìn rõ vật ở gần -Khắc phục: Đeo TKHT TIẾT 57-BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC (Bài tập 1 SGK trang 135) Một hình trụ tròn có chiều cao 8 cm và đường kính 20 cm. Một HS đặt mắt nhìn vào trong bình sao cho A thành bình vừa vặn che P khuất hết đáy. Khi đổ nước vào khoảng xấp xỉ 3/4 bình thì bạn đó vừa vặn nhìn thấy tâm 0 của đáy. Hãy vẽ tia sáng từ tâm B 0 của đáy bình truyền tới mắt. N D Q 8cm 0 N’ C 20cm Trước khi đổ nước vào bình mắt có nhìn thấy tâm O của đáy bình không? Trả lời Trước khi đổ nước vào bình mắt không nhìn thấy tâm O của đáy bình. TIẾT 57-BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC (Bài tập 1 SGK trang 135) Một hình trụ tròn có chiều cao 8 cm và đường kính 20 cm. Một HS đặt mắt nhìn vào trong bình sao cho thành bình vừa vặn che khuất hết đáy. Khi đổ nước vào khoảng xấp xỉ 3/4 bình thì bạn đó vừa vặn nhìn thấy tâm 0 của đáy. Hãy vẽ tia sáng từ tâm 0 của đáy bình truyền tới mắt. N A D P Q 8cm B 0 N’ 20cm C Tại sao sau khi đổ nước thì mắt lại nhìn thấy tâm O của đáy bình? Trả lời Vì lúc này xảy ra hiện tượng khúc xạ ánh sáng. TIẾT 57-BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC (Bài tập 1 SGK trang 135) Một hình trụ tròn có chiều cao 8 cm và đường kính 20 cm. Một HS đặt mắt nhìn vào trong bình sao cho thành bình vừa vặn che khuất hết đáy. N A D I P Khi đổ nước vào khoảng xấp xỉ 3/4 bình thì bạn đó vừa vặn nhìn thấy tâm 0 của đáy. Hãy vẽ tia sáng từ tâm B 0 của đáy bình truyền tới mắt. Q 8cm 0 N’ C 20cm EmGiao hãyđiểm vẽ đường truyền tia sáng giữa PQ và DBcủa là điểm gì? từ tâm O đến mắt. Trả lời Là điểm tới. TIẾT 57-BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC BÀI 1 . (VỀ HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG) (Bài tập 1 SGK trang 135) Một hình trụ tròn có chiều cao 8 cm và đường kính 20 cm. Một HS đặt mắt nhìn vào trong bình sao cho thành bình vừa vặn che khuất hết đáy. Khi đổ nước vào khoảng xấp xỉ 3/4 bình thì bạn đó vừa vặn nhìn thấy tâm 0 của đáy. Hãy vẽ tia sáng từ tâm 0 của đáy bình truyền tới mắt. N A D I P B 0 Q N’ C Lưu ý: Vẽ mặt cắt dọc của bình sao cho chiều cao và đường kính đáy bình theo tỷ lệ 2/5. -Vẽ đường thẳng PQ biểu diễn mặt nước đúng ở khoảng ¾ chiều cao bình. TIẾT 57-BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC (Bài tập 1 SGK trang 135) BÀI 2 (Bài tập 2 SGK trang 135) Một vật sáng AB có dạng mũi tên được đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính, cách thấu kính 16cm, A nằm trên trục chính. Thấu kính có tiêu cự là 12cm. a. Hãy vẽ ảnh của vật theo đúng tỉ lệ trong 2 trường hợp: + Thấu kính là TKHT. B F’ F A 12cm O 16cm v B F’ F A 12cm O 16cm ^ + Thấu kính là TKPK. Lưu ý: + Nếu ta chọn tiêu cự 3cm thì vật AB cách thấu kính 4cm. + Chiều cao của vật AB là một số nguyên lần milimet. TIẾT 57-BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC (Bài tập 1 SGK trang 135) BÀI 2 (Bài tập 2 SGK trang 135) Một vật sáng AB có dạng mũi tên được đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính, cách thấu kính 16cm, A nằm trên trục chính. Thấu kính có tiêu cự là 12cm. B I A F A’ v B’ O a. Hãy vẽ ảnh của vật theo đúng tỉ lệ trong 2 trường hợp: + Thấu kính là TKHT. F’ I B B’ + Thấu kính là TKPK. A F A’ O ^ F’ TIẾT 57-BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC BÀI 1 (Bài tập 1 SGK trang 135) BÀI 2 (Bài tập 2 SGK trang 135) Một vật sáng AB có dạng mũi tên được đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính, cách thấu kính 16cm, A nằm trên trục chính. Thấu kính có tiêu cự là 12cm. a. Hãy vẽ ảnh của vật theo đúng tỉ lệ trong 2 trường hợp: + Thấu kính là TKHT. + Thấu kính là TKPK. B I F’ A F A’ O B’ TIẾT 57-BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC BÀI 1 (Bài tập 1 SGK trang 135) BÀI 2(Bài tập 2 SGK trang 135) Một vật sáng AB có dạng mũi tên được đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính, cách thấu kính 16cm, A nằm trên trục chính. Thấu kính có tiêu cự là 12cm. a. Hãy vẽ ảnh của vật theo đúng tỉ lệ trong 2 trường hợp: B I F’ A F A’ O B’ + Thấu kính là TKHT. + Xét hai tam giác đồng dạng: OA’B’ và OAB + Thấu kính là TKPK. từ đó rút ra tỉ số cần thiết. b. Tính xem ảnh cao gấp bao + Xét hai tam giác đồng dạng: F’A’B’ và F’OI nhiêu lần vật. từ đó rút ra tỉ số cần thiết. + Từ hai tỉ số trên suy ra OA’ và tính xem ảnh cao gấp bao nhiêu lần vật. TIẾT 57-BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC + Thấu kính là TKHT. + Thấu kính là TKPK. b. Tính xem ảnh cao gấp bao nhiêu lần vật. A F Ta có: OA ' B ' I F’ A’ O OAB (g.g)  A ' B ' OA '  (1) AB OA B’ A'B' F ' A '  OI F'O A'B' F ' A ' OA ' F ' O Mà AB=OI suy ra   (2) AB F'O F 'O Từ (1) và (2) ta có: OA '  OA ' F'O OA F'O Mặt khác F ' A ' B '  S Một vật sáng AB có dạng mũi tên được đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính, cách thấu kính 16cm, A nằm trên trục chính. Thấu kính có tiêu cự là 12cm. a. Hãy vẽ ảnh của vật theo đúng tỉ lệ trong 2 trường hợp: B S BÀI 1 (Bài tập 1 SGK trang 135) BÀI 2 (Bài tập 2 SGK trang 135) F ' OI (g.g)  OA ' OA ' 12   OA '  48(cm) 16 12 Thay vào (1) ta có: A’B’=3AB Vậy ảnh cao gấp 3 lần vật. TIẾT 57-BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC BÀI 1 (Bài tập 1 SGK trang 135) BÀI 2 (Bài tập 2 SGK trang 135) B I S S Một vật sáng AB có dạng F’ A’ mũi tên được đặt vuông góc O A F với trục chính của một thấu kính, cách thấu kính 16cm, A nằm trên trục chính. Thấu kính có tiêu cự là 12cm. A ' B ' OA ' B’ a. Hãy vẽ ảnh của vật theo Ta có: OA ' B ' OAB (g.g)  AB  OA (1) đúng tỉ lệ trong 2 trường hợp: A'B' F ' A ' Mặt khác F ' A ' B ' F ' OI (g.g)   OI F'O + Thấu kính là TKHT. + Thấu kính là TKPK. b. Tính xem ảnh cao gấp bao nhiêu lần vật. A'B' F ' A ' OA ' F ' O   (2) AB F'O F 'O Từ (1) và (2) ta có: OA '  OA ' F'O OA F'O Mà AB=OI suy ra  OA ' OA ' 12   OA '  48(cm) 16 12 Thay vào (1) ta có: A’B’=3AB Vậy ảnh cao gấp 3 lần vật. TIẾT 57-BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC BÀI 1 (Bài tập 1 SGK trang 135) BÀI 2(Bài tập 2 SGK trang 135) B Một vật sáng AB có dạng I mũi tên được đặt vuông góc với F’ A’ trục chính của một thấu kính, O A F cách thấu kính 16cm, A nằm trên trục chính. Thấu kính có tiêu cự là 12cm. B’ a. Hãy vẽ ảnh của vật theo Hướng dẫn về nhà: đúng tỉ lệ trong 2 trường hợp: + Xét hai tam giác đồng dạng: OA’B’ và OAB + Thấu kính là TKHT. từ đó rút ra tỉ số cần thiết. + Thấu kính là TKPK. + Xét hai tam giác đồng dạng: OF’B’ và BIB’ b. Tính xem ảnh cao gấp bao từ đó rút ra tỉ số cần thiết. nhiêu lần vật. + Từ hai tỉ số trên suy ra OA’ và tính xem ảnh cao gấp bao nhiêu lần vật. TIẾT 57-BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC BÀI 1 (Bài tập 1 SGK trang 135) BÀI 2 (Bài tập 2 SGK trang 135) BÀI 3(Bài tập 3 SGK trang 136) Mắt Hoà Hoà bị cận thị có điểm cực CV viễn nằm cách mắt 40cm. Bình cũng bị cận thị có điểm cực viễn nằm cách mắt 60cm. 40 cm a. Ai cận thị nặng hơn? b. Hoà và Bình đều phải đeo kính khắc phục tật cận thị. Kính được đeo sát mắt. Đó là thấu kính loại gì? Kính của ai có tiêu cự ngắn hơn? Mắt Bình CV 60 cm Mắt cận không nhìn rõ được những vật ở xa mắt hay gần mắt? Trả lời Mắt cận không nhìn rõ được những vật ở Xa mắt TIẾT 57-BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC BÀI 1 (Bài tập 1 SGK trang 135) BÀI 2 (Bài tập 2 SGK trang 135) BÀI 3 (Bài tập 3 SGK trang 136) Mắt Hoà Hoà bị cận thị có điểm cực CV viễn nằm cách mắt 40cm. Bình cũng bị cận thị có điểm cực viễn nằm cách mắt 60cm. a. Ai cận thị nặng hơn? b. Hoà và Bình đều phải đeo kính khắc phục tật cận thị. Kính được đeo sát mắt. Đó là thấu kính loại gì? Kính của ai có tiêu cự ngắn hơn? 40 cm Mắt Bình CV 60 cm Điểm Cv của mắt là gì? Trả lời Là điểm xa mắt nhất mà ta có thể nhìn rõ được khi không điều tiết. TIẾT 57-BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC BÀI 1 (Bài tập 1 SGK trang 135) BÀI 2 (Bài tập 2 SGK trang 135) BÀI 3(Bài tập 3 SGK trang 136) Mắt Hoà CV Hoà bị cận thị có điểm cực viễn nằm cách mắt 40cm. Bình cũng bị cận thị có điểm cực viễn nằm cách mắt 60cm. a. Ai cận thị nặng hơn? b. Hoà và Bình đều phải đeo kính khắc phục tật cận thị. Kính được đeo sát mắt. Đó là thấu kính loại gì? Kính của ai có tiêu cự ngắn hơn? Trả lời a. Vậy Hoà bị cận nặng hơn Bình 40 cm Mắt Bình CV 60 cm Hòa, Bình lần lượt nhìn rõ được những vật có khoảng cách xa mắt nhất là bao nhiêu? Trả lời - Hòa nhìn rõ được những vật có khoảng cách xa mắt nhất là 40 cm. - Bình nhìn rõ được những vật có khoảng cách xa mắt nhất là 60 cm. Ai bị cận nặng hơn? TIẾT 57-BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC BÀI 2 (Bài tập 1 SGK trang 135) BÀI 2 (Bài tập 2 SGK trang 135) BÀI 3 (Bài tập 3 SGK trang 136) Mắt Hoà Hoà bị cận thị có điểm cực CV viễn nằm cách mắt 40cm. Bình cũng bị cận thị có điểm cực viễn nằm cách mắt 60cm. 40 cm a. Ai cận thị nặng hơn? b. Hoà và Bình đều phải đeo kính khắc phục tật cận thị. Kính được đeo sát mắt. Đó là thấu kính loại gì? Kính của ai có tiêu cự ngắn hơn? Trả lời a. Vậy Hoà bị cận nặng hơn Bình. Mắt Bình CV 60 cm Khắc phục tật cận thị là làm cho người cận có thể nhìn rõ được những vật ở xa mắt hay gần mắt? Trả lời Khắc phục tật cận thị là làm cho người bị cận có thể nhìn rõ những vật ở xa mắt. TIẾT 57-BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC BÀI 1 (Bài tập 1 SGK trang 135) BÀI 2 (Bài tập 2 SGK trang 135) BÀI 3 (Bài tập 3 SGK trang 136) Mắt Hoà Hoà bị cận thị có điểm cực CV viễn nằm cách mắt 40cm. Bình cũng bị cận thị có điểm cực viễn nằm cách mắt 60cm. F 40 cm Mắt Bình a. Ai cận thị nặng hơn? b. Hoà và Bình đều phải đeo kính khắc phục tật cận thị. Kính được đeo sát mắt. Đó là thấu kính loại gì? Kính của ai có tiêu cự ngắn hơn? Trả lời a. Vậy Hoà bị cận nặng hơn Bình. b. Đó là TKPK. CV F 60 cm Kính cận hợp hội là kính có phân tiêu điểm Kính cận là thích thấu kính tụ hay kì? như thế nào? Trả lời Kính cận làTrả thấu lờikính phân kì. Kính có tiêu điểm trùng với điểm Cv của mắt. TIẾT 57-BÀI 51: BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC BÀI 1 (Bài tập 1 SGK trang 135) BÀI 2 (Bài tập 2 SGK trang 135) BÀI 3 (Bài tập 3 SGK trang 136) Mắt Hoà Hoà bị cận thị có điểm cực viễn nằm cách mắt 40cm. Bình cũng bị cận thị có điểm cực viễn nằm cách mắt 60cm. a. Ai cận thị nặng hơn? b.Hoà và Bình đều phải đeo kính khắc phục tật cận thị. Kính được đeo sát mắt. Đó là thấu kính loại gì? Kính của ai có tiêu cự ngắn hơn? Trả lời CV 40 cm Mắt Bình CV 60 cm Vậy kính của Hoà, của Bình lần luợt có tiêu cự là bao nhiêu? Trả lời a. Vậy Hoà bị cận nặng hơn Bình. Vậy kính của Hoà có tiêu cự 40cm. b. Đó là TKPK. Kính của Bình có tiêu cự 60cm. Vậy kính của ai có tiêu cự ngắn hơn?