Tài liệu Bài giảng bài ánh sáng trắng và ánh sáng màu vật lý 9

TRƯỜNG THCS NAM TIẾN Vật lý 9 Bài 52. ÁNH SÁNG TRẮNG VÀ ÁNH SÁNG MÀU Nguồn sáng là vật tự nó phát ra ánh sáng. Ví Em hãy nhớ lại kiến dụ: thức quang học ở lớp 7 và cho biết: Nguồn Mặt trời sáng là gì? Nêu 3 ví Bóng đèn điện dụ về nguồn sáng. đang sáng. Ngọn nến đang cháy. Bài 52. ÁNH SÁNG TRẮNG VÀ ÁNH SÁNG MÀU I. Nguồn phát ánh sáng trắng và nguồn phát ánh sáng màu: 1. Các nguồn phát ánh sáng trắng: - Mặt trời - Các đèn có dây tóc nóng sáng, như: Đèn pha của xe ôtô, xe máy, bóng đèn tròn… 2. Các nguồn phát ánh sáng màu. Đèn LED, đèn bút laze, đèn ống dùng trong quảng cáo... II.Tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu: 1. Thí nghiệm: Quan sát ánh sáng phía sau một tấm lọc màu và nêu nhận xét rút ra từ những thí nghiệm sau: a. Chiếu một chùm sáng trắng qua một tấm lọc màu đỏ. b. Chiếu một chùm sáng đỏ qua một tấm lọc màu đỏ. c. Chiếu một chùm sáng đỏ qua một tấm lọc màu xanh (hoặc tím). Bố trí thí nghiệm như hình vẽ: + Cho dòng điện chạy qua đèn (với nguồn điện 9V xoay chiều). + Quan sát trên màn chắn qua ba lần thí nghiệm và trả lời câu C1. II.Tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu: 1. Thí nghiệm: C1. Kết quả: ta được ánh sáng đỏ. - Chiếu một chựm sỏng trắng qua tấm lọc màu đỏ ta được ánh sáng đỏ. - Chiếu một chựm sỏng đỏ qua tấm lọc màu đỏ ta được ánh sáng đỏ. - Chiếu một chựm sỏng đỏ qua tấm ta được ánh sáng đỏ. lọc màu xanh ta không được ánh sáng đỏ, mà thấy tối. ta không được ánh sáng đỏ, mà thấy tối. 2. Các thí nghiệm tương tự -Chiếu một chùm sáng trắng qua tâm lọc màu xanhta được ánh sáng xanh. -Chiếu một chùm sáng xanh qua tâm lọc màu xanh ta được ánh sáng xanh. -Chiếu một chùm sáng xanh qua tâm ta được ánh sáng xanh. lọc màu đỏ ta không được ánh sáng xanh, mà thấy tối. ta được ánh sáng xanh. ta không được ánh sáng xanh, mà thấy tối. * Quan sát lại thí nghiệm 3.Rút ra kết luận: để rút ra kết luận. Khi - Chiếu ánh sáng trắng qua các chiếu ánh sáng trắng qua tấm lọc màu ta sẽ được ánh tấm lọc màu. sáng có màu của tấm lọc. * Hãy rút ra kết luận khi chiếu ánh sáng màu qua - Chiếu ánh sáng trắng qua các tấm lọc màu ta sẽ được ánh sáng tấm lọc cùng màu. 3.Rút ra kết luận: có màu của tấm lọc. - Chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc cùng màu ta sẽ được ánh sáng vẫn có màu đó. * Hãy rút ra kết luận khi 3.Rút ra kết luận: - Chiếu ánh sáng trắng qua các chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc màu ta sẽ được ánh sáng tấm lọc khác màu. có màu của tấm lọc. - Chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc cùng màu ta sẽ được ánh sáng vẫn có màu đó. - Chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc khác màu ta sẽ không được ánh sáng màu đó nữa. Vậy: Nếu chiếu ánh sáng 3.Rút ra kết luận: - Chiếu ánh sáng trắng qua các tấm trắng hay ánh sáng màu lọc màu ta sẽ được ánh sáng có qua tấm lọc cùng màu, ta sẽ màu của tấm lọc. được ánh sáng có màu đó. - Chiếu ánh sáng màu qua tấm lộc ánh sáng màu này khó cùng màu ta sẽ được ánh sáng vẫn truyền qua tấm lọc màu có màu đó. - Chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc khác màu ta sẽ không được ánh sáng màu đó nữa. khác. Tấm lọc màu nào thì hấp thụ ít ánh sáng có màu đó, nhưng hấp thụ nhiều ánh sáng có màu khác. C2. Hãy dùng kiến thức vừa nêu để giải thích kết quả của các thí nghiệm ở trên. HOẠT HOẠT ĐỘNG ĐỘNG NHÓM NHÓM Vận dụng kết luận hãy thảo luận theo nội dung sau: 17 3 4 5 1 12 15 16 19 10 20 18 11 13 14 8 9 6 2 7 0 26 27 23 24 21 28 29 22 25 32 36 40 46 49 47 45 44 43 33 34 51 50 60 59 52 54 56 57 58 42 41 30 31 37 53 48 39 35 38 55 1- Tại sao ánh sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ ta thu được ánh sáng màu đỏ? Vì trong chùm ánh sáng trắng có ánh sáng màu đỏ. Tấm lọc màu đỏ cho ánh sáng đỏ đi qua còn các màu khác thì bị hấp thụ. 2- Tại sao ánh sáng đỏ qua tấm lọc màu đỏ ta thu được ánh sáng màu đỏ, còn ánh sáng đỏ qua tấm lọc màu xanh ta lại không thu được ánh sáng đỏ (thấy tối)? Vì tấm lọc màu đỏ không hấp thụ ánh sáng đỏ, nên chùm sáng đỏ đi qua tấm lọc màu đỏ, còn tấm lọc màu xanh hấp thụ mạnh các ánh sáng màu không phải là màu xanh, nên ánh sáng đỏ khó có thể qua được tấm lọc màu xanh và ta thấy tối. III. Vận dụng: C3.Ánh sáng đỏ, vàng ở các đèn sau và các đèn báo rẽ của xe máy được tạo ra như thế nào? Ánh sáng đỏ, vàng ở các đèn sau và các đèn báo rẽ của xe máy được tạo ra bằng cách chiếu ánh sáng trắng qua vỏ nhựa màu đỏ hay vàng, các vỏ nhựa đóng vai trò như tấm lọc màu. III. Vận dụng: C4. Một bể nước nhỏ (như bể cá cảnh) có các thành bên trong suốt đựng nước pha mực đỏ có thể dùng như dụng cụ nào ở trên? Bể nhỏ có thành bên trong suốt đựng nước màu có thể coi là một tấm kính lọc màu. Bài 52. ÁNH SÁNG TRẮNG VÀ ÁNH SÁNG MÀU I.Nguồn phát ánh sáng trắng và nguồn phát ánh sáng màu: - Ánh sáng do Mặt Trời và các đèn có dây tóc nóng 1.Các nguồn phát ánh sáng trắng: 2.Các nguồn phát ánh sáng màu: sáng phát ra là ánh sáng II.Tạo ra ánh sáng màu bằng trắng. tấm lọc màu: -Có một số nguồn sáng 1. Thí nghiệm: phát ra trực tiếp ánh sáng 2. Các thí nghiệm tương tự: màu. 3. Kết luận: III. Vận dụng: -Có thể tạo ra ánh sáng màu bằng cách chiếu chùm C3 . sáng trắng qua tấm lọc C4 . màu. Để con ngườiánh làmsáng việcmặt có hiệu quả vàsinh thích Việc sử dụng trời trong hợp nhất dụngmục ánh sáng nào? Ánh sáng hoạt hằngnên ngàysửnhằm đích gì? đó phát ra từ đâu là tốt nhất? Trả lời: Góp Nên sử phần dụng tiếtánh kiệm sáng năng trắng. lượng Ánh bảo sáng vệ mắt trắng và giúp phát cơ ra từ thểmặt tổngtrời hợp là vitamin tốt nhất.D. - Học thuộc ghi nhớ và làm bài tập 52.1, 52.2, 52.3, 52.4 Sách bài tập. - Đọc phần có thể em chưa biết (Sách giáo khoa trang 138). - Chuẩn bị bài 53: Sự phân tích ánh sáng trắng (Sách giáo khoa trang 139). - Tìm những dụng cụ phân tích ánh sáng trắng.