Tài liệu Bài giảng bài ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ vật lý 9 (10)

TRƯỜNG TRUNG HỌC PT ÚC CHÂU MÔN VẬT LÝ LỚP 9 Bài 43: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ GV. Phùng Văn Thiên Bài 43: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ I. ĐẶC ĐIỂM ẢNH TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ 1. Thí nghiệm: a. Đặt vật ngoài khoảng tiêu cự C1: Ảnh của vật hiện trên màn là ảnh thật hay ảo? Hãy cho biết tính chất của ảnh. Trả lời: Ảnh hiện trên màn là ảnh thật, nguợc chiều với vật. - Khi d > 2f : Ảnh nhỏ hơn vật. - Khi 2f > d > f : Ảnh lớn hơn vật. b. Đặt vật trong khoảng tiêu cự C2 Khi vật nằm trong khoảng tiêu cự của kính thì có thu được ảnh trên màn không? Hãy quan sát ảnh qua thấu kính và cho biết tính chất, vị trí ảnh Trả lời: Lúc này không thu đuợc ảnh trên màn. Ta quan sát ảnh qua thấu kính thì thấy ảnh cùng chiều với vật và lớn hơn vật, đó là ảnh ảo. Bảng ghi kết quả: Khoảng cách từ vật đến thấu kính(d) so với tiêu cự (f) Vật đặt ngoài khoảng tiêu cự (d > f) Vật đặt trong khoảng tiêu cự (d < f) Vật ở rất xa thấu kính Thật hay ảo ảnh thật Cùng chiều hay Lớn hơn ngược chiều so hay nhỏ Chú ý với vật hơn vật ngược chiều nhỏ d’ = f d > 2f ảnh thật ngược chiều nhỏ f < d < 2f ảnh thật ngược chiều lớn ảnh ảo lớn d f) C4: Hãy dựng ảnh S’ của điểm sáng S trên hình 43.3 S. . F’ . F S’ . 2.Dựng ảnh của một vật sáng AB qua thấu kính hội tụ (AB  trục chính; A  trục chính), f = 12 cm C5: Dựng ảnh A’B’ của AB và nhận xét đặc điểm ảnh trong 2 trường hợp sau: a) d = 36cm b) d = 8cm B’ B B A’ A F O F/ B’ * Đặc điểm ảnh: + Ảnh thật + Ngược chiều + Nhỏ hơn vật A’ F A O * Đặc điểm ảnh: + Ảnh ảo + Cùng chiều + Lớn hơn vật F’ III. Vận dụng: C6: Tính khoảng cách từ ảnh đến thấu kính và chiều cao của ảnh trong hai truòng hợp ở C5. Cho biết vật AB cao h = 1 cm. B F’ A F A’ 0 B’ Bài giải Xét 2 tg đồng dạng OAB và OA’B’, ta có: AB AO  (1) ' ' ' AB AO Tóm tắt: AB = h = 1cm Xét 2 tg đồng dạng F’OI và F’A’B’, ta có:  OA = d = ó:36cm OF=OF’= f = 12cm A’B’ = h’= ? cm Từ OI OF '  (2) A' B' A' F ' Mà OI = AB ( t/c HCN) và A’F’ = A’O - OF’ AO OF ' 36 12 (1) & (2)     A' B' A' F ' A' O A' O  12  A’O = 18cm, A’B’ = h’ = 0,5cm C7: Trả lời câu hỏi nêu ra ở phần mở bài. Trả lời: Khi từ từ dịch chuyển thấu kính ra xa thấu kính ta thấy ảnh các dòng chữ càng lớn dần. Vì vật càng ra xa thấu kính thì ảnh ảo của vật càng xa và càng lớn Củng cố * Nêu cách dựng ảnh A’B’ của AB qua thấu kính hội tụ? (A nằm trên trục chính, AB vuông góc với trục chính) • Dựng ảnh B’ của B. • Từ B’ dựng A’B’  với trục chính.