Tài liệu Bác hồ với điện biên phủ

Baác Höì vúái Àiïån Biïn Phuã 1 BAÁC HÖÌ VÚÁI ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ SÛU TÊÌM, TUYÏÍN CHOÅN VAÂ GIÚÁI THIÏÅU: ÀÖÎ GIA NAM NGUYÏÎN ÀÙNG VINH http://ebooks.vdcmedia.com Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 2 MUÅC LUÅC Lúâi giúái thiïåu................................................................................................................ 3 Phêìn thûá nhêët Baác Höì vúái Àiïån Biïn Phuã qua möåt söë baâi noái vaâ viïët cuãa Ngûúâi .. 5 Mêíu chuyïån vïì Àiïån Biïn Phuã ................................................................................. 14 Phêìn thûá 2: Baác Höì vúái Àiïån Biïn Phuã qua möåt söë cöng trònh nghiïn cûáu vaâ höìi ûác cuãa caán böå, chiïën sô ta .......................................................................................... 25 http://ebooks.vdcmedia.com Baác Höì vúái Àiïån Biïn Phuã 3 LÚÂI GIÚÁI THIÏÅU Chuã tõch Höì Chñ Minh laâ laänh tuå vô àaåi cuãa caã dên töåc, àöìng thúâi laâ ngûúâi chó huy töëi cao cuãa chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã. Trong suöët thúâi gian chó huy chiïën dõch, Baác àaä tham dûå vaâ chuã toaå nhiïìu cuöåc hoåp cuãa Böå Chñnh trõ àïí nhêån àõnh, àaánh giaá tònh hònh diïîn ra trïn Mùåt trêån, chó àaåo saát sao khöng chó trïn chiïën trûúâng Àiïån Biïn Phuã maâ trïn caã caác chiïën trûúâng phöëi húåp trong caã nûúác nhùçm phuåc vuå cho thùæng lúåi Àiïån Biïn Phuã. Àöìng thúâi, Baác cuäng luön thïí hiïån sûå quan têm, àöång viïn, daåy baão ên cêìn àöëi vúái caán böå, chiïën sô ta tûâ nhûäng vêën àïì röång lúán cuãa chiïën tranh vaâ xêy dûång vuä trang nhên dên, àïën tûâng viïåc laâm, caách ûáng xûã cuå thïí trong chiïën àêëu vaâ trong cuöåc söëng sinh hoaåt haâng ngaây. Coân caán böå, chiïën sô ta — nhûäng ngûúâi àaä trûåc tiïëp tham gia chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã vaâ cuäng laâ nhûäng ngûúâi àaä tûâng àûúåc gùåp gúä vaâ tiïëp xuác cuâng Baác cuäng luön thïí hiïån nhûäng tònh caãm chên thaânh, loâng biïët ún sêu sùæc cuãa mònh àöëi vúái Baác Höì muön vaân kñnh yïu. Nhên dõp kyã niïåm 50 chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã, chuáng töi sûu têìm, tuyïín choån vaâ giúái thiïåu taâi liïåu “Baác Höì vúái Àiïån Biïn Phuã” nhùçm khùæc hoaå hònh aãnh cuãa Chuã tõch Höì Chñ Minh trong chiïën dõch cuâng nhûäng möëi quan hïå tònh caãm giûäa Baác vúái caác chiïën sô Àiïån Biïn — möåt möëi quan hïå tònh caãm giûäa con ngûúâi vúái nhau, rêët bònh dõ, maâ cuäng rêët chên tònh, khöng hïì coá sûå caách biïåt giûäa laänh tuå töëi cao vúái nhûäng ngûúâi lñnh. Taâi liïåu göìm 2 phêìn: Phêìn thûá nhêët: Baác Höì vúái Àiïån Biïn Phuã qua möåt söë baâi noái vaâ viïët cuãa Ngûúâi. Phêìn thûá hai: Baác Höì vúái Àiïån Biïn Phuã qua möåt söë cöng trònh nghiïn cûáu vaâ höìi ûác cuãa caán böå, chiïën sô ta. Tuy chuáng töi àaä coá nhiïìu cöë gùæng trong sûu têìm, tuyïín choån taâi liïåu, nhûng do cöng taác lûu trûä coân nhiïìu khoá khùn, haån chïë http://ebooks.vdcmedia.com Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 4 nïn taâi liïåu “Baác Höì vúái Àiïån Biïn Phuã” khöng traánh khoãi nhûäng thiïëu soát nhêët àõnh. Mong baån àoåc àoáng goáp yá kiïën. Thû viïån quên àöåi http://ebooks.vdcmedia.com Baác Höì vúái Àiïån Biïn Phuã 5 PHÊÌN THÛÁ NHÊËT BAÁC HÖÌ VÚÁI ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ QUA MÖÅT SÖË BAÂI NOÁI VAÂ VIÏËT CUÃA NGÛÚÂI THÛ GÛÃI QUÊN VAÂ DÊN TÊY BÙÆC Thên gûãi toaân thïí àöìng baâo, böå àöåi vaâ caán böå, Nhên dõp phaái àoaân Chñnh phuã lïn Têy Bùæc, töi thên aái gûãi lúâi thùm toaân thïí àöìng baâo, böå àöåi vaâ caán böå. Trûúác kia, àöìng baâo, böå àöåi vaâ caán böå àaä anh duäng tham gia àaánh àuöíi giùåc Têy. Ngaây nay àaä àûúåc giaãi phoáng, chuáng ta cêìn phaãi ra sûác cuãng cöë vaâ phaát triïín thùæng lúåi êëy. Vêåy: - Àöìng baâo ta phaãi àoaân kïët chùåt cheä, giuáp àúä lêîn nhau, tùng gia saãn xuêët àïí moåi ngûúâi àûúåc no cúm, êëm aáo, vaâ phaãi ra sûác tham gia khaáng chiïën. - Böå àöåi phaãi thi àua hoåc têåp giuáp àúä àöìng baâo, liïn hïå chùåt cheä vúái nhên dên àïí queát saåch thöí phó vaâ mêåt thaám; vaâ phaãi luön sùén saâng xung phong diïåt giùåc lêåp cöng, khi àûúåc lïånh thò ài chiïën àêëu. - Caán böå phaãi hïët loâng hïët sûác chùm lo àïën àúâi söëng cuãa nhên dên, phaãi ài àuáng àûúâng löëi quêìn chuáng, laâm àuáng chñnh saách cuãa Chñnh phuã; vaâ phaãi thûåc hiïån cêìn, kiïåm, liïm, chñnh. Khaáng chiïën cuãa ta nhêët àõnh thùæng lúåi, nhûng phaãi trûúâng kyâ gian khöí, tûå lûåc caánh sinh. Àöìng baâo, böå àöåi vaâ caán böå ta úã Têy Bùæc phaãi hùng haái tham gia cöng cuöåc khaáng chiïën àïí cuâng àöìng baâo, böå àöåi vaâ caán böå toaân quöëc àaánh àuöíi giùåc Têy, giùåc Myä vaâ tranh laåi àöåc lêåp cho Töí quöëc, haånh phuác cho nhên dên. http://ebooks.vdcmedia.com Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 6 Töi riïng gûãi lúâi thùm caác cuå phuå laäo, caác chaáu thanh niïn vaâ nhi àöìng. Chaâo thên aái vaâ quyïët thùæng Höì Chñ Minh Höì Chñ Minh Toaân têåp. T.7 .- H.: Chñnh trõ quöëc gia, 1996 .- 166 TRAÃ LÚÂI MÖÅT NHAÂ BAÁO THUÅY ÀIÏÍN - Hoãi: Cuöåc thaão luêån úã Quöëc höåi Phaáp àaä chûáng toã rùçng möåt söë lúán ngûúâi chñnh trõ Phaáp muöën daân xïëp möåt caách hoaâ bònh vêën àïì xung àöåt úã Viïåt Nam bùçng caách thûúng lûúång trûåc tiïëp vúái Chñnh phuã Viïåt Nam. yá nguyïån êëy caâng röång khùæp trong nhên dên Phaáp. Thïë thò Cuå vaâ quyá Chñnh phuã hoan nghïnh yá nguyïån êëy hay khöng? - Traã lúâi: Cuöåc chiïën tranh úã Viïåt Nam laâ do Chñnh phuã Phaáp gêy ra. Nhên dên Viïåt Nam phaãi cêìm vuä khñ anh duäng chiïën àêëu baãy, taám nùm nay chöëng keã xêm lûúåc chñnh àïí baão vïì nïìn àöåc lêåp vaâ quyïìn tûå do àûúåc söëng hoaâ bònh. Hiïån nay nïëu thûåc dên Phaáp tiïëp tuåc cuöåc chiïën tranh xêm lûúåc thò nhên dên Viïåt Nam quyïët têm tiïëp tuåc cuöåc chiïën tranh aái quöëc àïën thùæng lúåi cuöëi cuâng. Nhûng nïëu Chñnh phuã Phaáp àaä ruát àûúåc baâi hoåc trong cuöåc chiïën tranh mêëy nùm nay, muöën ài àïën àònh chiïën úã Viïåt Nam bùçng caách thûúng lûúång vaâ giaãi quyïët vêën àïì Viïåt Nam theo löëi hoaâ bònh thò nhên dên vaâ Chñnh phuã Viïåt Nam Dên chuã Cöång hoaâ sùén saâng tiïëp yá muöën àoá. - Hoãi: Möåt sûå ngûâng bùæn hoùåc möåt cuöåc àònh chiïën coá thïë coá àûúåc khöng? Vaâ trïn cùn baãn naâo? - Traã lúâi: Miïîn laâ Chñnh phuã Phaáp àònh chó cuöåc chiïën tranh xêm lûúåc thò cuöåc àònh chiïën úã Viïåt Nam thûåc hiïån. Cú súã cuãa viïåc àònh chiïën úã Viïåt Nam laâ Chñnh phuã Phaáp thêåt thaâ tön troång nïìn àöåc lêåp thêåt sûå cuãa nûúác Viïåt Nam. - Hoãi: Nïëu möåt nûúác trung lêåp àûáng ra daân xïëp àïí nhûäng àaåi biïíu cuãa tû lïånh àöëi phûúng àûúåc gùåp Cuå thò Cuå coá nhêån khöng? Nûúác Thuyå Àiïín coá thïí àûáng ra laâm viïåc êëy hay khöng? http://ebooks.vdcmedia.com Baác Höì vúái Àiïån Biïn Phuã 7 - Traã lúâi: Nïëu coá nhûäng nûúác trung lêåp naâo muöën cöë gùæng àïí xuác tiïën viïåc chêëm dûát cuöåc chiïën tranh úã Viïåt Nam bùçng caách thûúng lûúång, thò seä àûúåc hoan nghïnh, nhûng viïåc thûúng lûúång àònh chiïën chuã yïëu laâ möåt viïåc giûäa Chñnh phuã Viïåt Nam Dên chuã Cöång hoaâ vúái Chñnh phuã Phaáp. - Hoãi: Theo yá Cuå, coá phûúng phaáp naâo khaác àïí chêëm dûát cuöåc chiïën tranh khöng? - Traã lúâi: Cuöåc chiïën tranh úã Viïåt Nam àaä àem laåi tai hoaå cho nhên dên Viïåt Nam àöìng thúâi cuäng laâm cho nhên dên Phaáp àau khöí nhiïìu, cho nïn nhên dên Phaáp àêëu tranh chöëng laåi cuöåc chiïën tranh úã Viïåt Nam. Àöëi vúái nhên dên Phaáp vaâ caác chiïën sô hoaâ bònh Phaáp, töi xûa nay vêîn àöìng tònh vaâ toã loâng quyá mïën. Hiïån nay, chùèng nhûäng nïìn àöåc lêåp cuãa dên töåc Viïåt Nam bõ xêm phaåm nghiïm troång, maâ chñnh nïìn àöåc lêåp cuãa nûúác Phaáp cuäng bõ uy hiïëp nùång. Àïë quöëc Myä möåt mùåt thuác àêíy thûåc dên Phaáp tiïëp tuåc vaâ múã röång cuöåc chiïën tranh xêm lûúåc Viïåt Nam, laâm cho Phaáp caâng àaánh caâng yïëu ài, hoâng thay thïë àõa võ Phaáp úã Àöng Dûúng, möåt mùåt khaác laåi bùæt buöåc Phaáp phï chuêín baãn àiïìu ûúác vïì viïåc phoâng thuã úã chêu Êu, nghôa laâ àïí cho chuã nghôa quên phiïåt Àûác söëng laåi. Vò thïë cuöåc àêëu tranh cuãa nhên dên Phaáp àoâi àöåc lêåp, dên chuã, hoaâ bònh cho nûúác Phaáp vaâ àoâi chêëm dûát cuöåc chiïën tranh úã Viïåt Nam laâ möåt trong nhûäng nhên töë quan troång àïí giaãi quyïët vêën àïì Viïåt Nam bùçng caách hoaâ bònh. Sàd, tr 168 - 169 THÛ GÛÃI CAÁN BÖÅ VAÂ CHIÏËN SÔ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ Thên aái gûãi caán böå vaâ chiïën sô Mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã Thu - Àöng nùm nay, caác chuá laåi coá nhiïåm vuå tiïën quên vaâo Àiïån Biïn Phuã àïí tiïu diïåt thïm sinh lûåc àõch, múã röång thïm cùn cûá khaáng chiïën, giaãi phoáng thïm àöìng baâo bõ giùåc àeâ neán. Nùm ngoaái, caác chuá àaä anh duäng chiïën àêëu, tiïu diïåt nhiïìu àõch, àaä thùæng lúåi to. Baác rêët vui loâng. http://ebooks.vdcmedia.com Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 8 Nùm nay, sau nhûäng cuöåc chónh huêën chñnh trõ vaâ quên sûå, caác chuá àaä tiïën böå hún. Caác chuá phaãi chiïën àêëu anh duäng hún, chõu àûång gian khöí hún, phaãi giûä vûäng quyïët têm trong moåi hoaân caãnh: Quyïët têm tiïu diïåt àõch, Quyïët têm giûä vûäng chñnh saách, Quyïët têm tranh nhiïìu thùæng lúåi. Baác vaâ Chñnh phuã chúâ tin thùæng lúåi àïí khen thûúãng caác chuá. Chaâo thên aái vaâ quyïët thùæng Thaáng 12 nùm 1953 Sàd, tr: 198 THÛ GÛÃI CAÁN BÖÅ CUNG CÊËP VAÂ ÀÖÌNG BAÂO DÊN CÖNG Thu - Àöng nùm nay, caác cö caác chuá laåi ra tiïìn tuyïën àïí cuâng böå àöåi diïåt giùåc, àïí giaãi phoáng àöìng baâo ta. Baác gúãi lúâi thùm caác cö caác chuá, vaâ mong caác cö caác chuá ra sûác thi àua: Chõu àûång gian khöí, Vûúåt moåi khoá khùn, Giuáp sûác böå àöåi, tranh nhiïìu thùæng lúåi, Hoaân thaânh nhiïåm vuå vûúåt mûác. Àöìng thúâi caác cö caác chuá phaãi giûä vûäng chñnh saách cuãa Àaãng vaâ cuãa Chñnh phuã. Baác chúâ thaânh tñch cuãa caác cö caác chuá àïí khen thûúãng. Chaâo thên aái vaâ quyïët thùæng Höì Chñ Minh Sàd, tr.:199 http://ebooks.vdcmedia.com Baác Höì vúái Àiïån Biïn Phuã 9 THÛ GÛÃI CAÁN BÖÅ VAÂ CHIÏËN SÔ ÚÃ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ Thên aái gûãi toaân thïí caán böå vaâ chiïën sô úã mùåt trêån, Caác chuá sùæp ra mùåt trêån. Nhiïåm vuå cuãa caác chuá lêìn naây rêët to lúán, khoá khùn, nhûng rêët vinh quang. Caác chuá vûâa àûúåc chónh quên chñnh trõ vaâ chónh huêën quên sûå vaâ àaä thu àûúåc nhiïìu thùæng lúåi vïì tû tûúãng vaâ chiïën thuêåt, kyä thuêåt. Nhiïìu àún võ àaä àaánh thùæng trïn caác mùåt trêån. Baác tin rùçng caác chuá seä phaát huy thùæng lúåi vûâa qua, quyïët têm vûúåt moåi khoá khùn gian khöí àïí laâm troân nhiïåm vuå veã vang sùæp túái. Baác chúâ caác chuá baáo caáo thaânh tñch àïí thûúãng nhûäng àún võ vaâ caá nhên xuêët sùæc nhêët. Chuác caác chuá thùæng to. Baác hön caác chuá. Chaâo thên aái vaâ quyïët thùæng Thaáng 3 nùm 1954 Höì Chñ Minh Sàd, tr: 265 ÀIÏÅN CUÃA TRUNG ÛÚNG ÀAÃNG VAÂ CUÃA CHUÃ TÕCH HÖÌ CHÑ MINH GÛÃI CAÁN BÖÅ VAÂ CHIÏËN SÔ ÚÃ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ Thên aái gûãi toaân thïí caác caán böå vaâ chiïën sô úã mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã, Baác vaâ Trung ûúng Àaãng àûúåc baáo caáo vïì hai trêån thùæng àêìu tiïn cuãa quên àöåi ta úã Àiïån Biïn Phuã. Baác vaâ Trung ûúng Àaãng coá lúâi khen caác àöìng chñ. Chiïën dõch naây laâ möåt chiïën dõch lõch sûã cuãa quên àöåi ta, ta àaánh thùæng chiïën dõch naây coá yá nghôa quên sûå vaâ chñnh trõ quan troång. Àõch seä ra sûác àöëi phoá, ta phaãi cöë gùæng, chiïën àêëu deão dai, bïìn bó, chúá chuã quan khinh àõch, giaânh toaân thùæng cho chiïën dõch naây. Ngaây 15 thaáng 3 nùm 1954 Ban chêëp haânh Trung ûúng Àaãng lao àöång Viïåt Nam Sàd, tr: 276 http://ebooks.vdcmedia.com Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 10 THÛ KHEN NGÚÅI BÖÅ ÀÖÅI, DÊN CÖNG,THANH NIÏN XUNG PHONG VAÂ ÀÖÌNG BAÂO TÊY BÙÆC ÀAÄ CHIÏËN THÙÆNG VEÃ VANG ÚÃ ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ Quên ta àaä giaãi phoáng Àiïån Biïn Phuã. Baác vaâ Chñnh phuã thên aái gûãi lúâi khen ngúåi caán böå, chiïën sô, dên cöng, thanh niïn xung phong vaâ àöìng baâo àõa phûúng àaä laâm troân nghôa vuå möåt caách veã vang. Thùæng lúåi tuy lúán nhûng múái laâ bùæt àêìu. Chuáng ta khöng nïn vò thùæng maâ kiïu, khöng nïn chuã quan khinh àõch. Chuáng ta kiïn quyïët khaáng chiïën àïí tranh laåi àöåc lêåp, thöëng nhêët, dên chuã, hoaâ bònh. Bêët kyâ àêëu tranh vïì quên sûå hay ngoaåi giao cuäng àïìu phaãi àêëu tranh trûúâng kyâ gian khöí múái ài àïën thùæng lúåi hoaân toaân. Baác vaâ Chñnh phuã seä khen thûúãng nhûäng caán böå, chiïën sô, dên cöng, thanh niïn xung phong vaâ àöìng baâo àõa phûúng coá cöng traång àùåc biïåt. Chaâo thên aái vaâ quyïët thùæng Ngaây 8 thaáng 5 nùm 1954 Höì chñ minh Baáo Nhên dên, söë 187, ngaây 22 àïën 24-5-1954 THÛ GÛÃI TOAÂN THÏÍ CAÁN BÖÅ VAÂ CHIÏËN SÔ ÚÃ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ Trûúác hïët Baác gûãi lúâi thên aái thùm caác chuá thûúng binh. Toaân thïí caác chuá cuäng nhû caán böå vaâ chiïën sô úã toaân quöëc àaä quyïët têm tranh àûúåc thùæng lúåi lúán àïí chuác thoå Baác. Baác quyïët àõnh khao caác chuá. Khao thïë naâo tuyâ theo àiïìu kiïån, nhûng nhêët àõnh khao. Thïë laâ Baác chaáu ta cuâng vui. Vui àïí cöë gùæng múái, àïí khùæc phuåc khoá khùn múái vaâ àïí tranh thùæng lúåi múái. Baác vaâ Chñnh phuã àõnh thûúãng cho têët caã caác chuá huy hiïåu “ Chiïën sô Àiïån Biïn Phuã”. Caác chuá taán thaânh khöng? Baác dùån caác chuá möåt lêìn nûäa: http://ebooks.vdcmedia.com Baác Höì vúái Àiïån Biïn Phuã 11 Chúá vò thùæng maâ kiïu, chúá chuã quan khinh àõch, phaãi luön luön sùén saâng laâm troân nhiïåm vuå Àaãng vaâ Chñnh phuã giao cho caác chuá. Baác hön caác chuá Baác Höì Chñ Minh Sàd, tr.: 276 QUÊN TA TOAÂN THÙÆNG ÚÃ ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ 20 thaáng 11 nùm cuä Giùåc Phaáp nhaãy duâ Àiïån Biïn Phuã. Hùm möët tiïíu àoaân tinh nhuïå nhêët, Xe tùng, suáng lúán àêìy chöìng chêët. Chuáng khoe rùçng: “kïë hoaåch Nava Thêåt laâ maånh daån vaâ taâi hoa. Phen naây Viïåt Minh phaãi biïët tay, Quan thêìy Myä thò vui loâng thay!” Caác baáo phaãn àöång khùæp thïë giúái Inh oãi têng böëc Nava túái. * * Bïn ta thò: Böå àöåi, dên cöng quyïët möåt loâng, Xeã non, àùæp suöëi, vûúåt qua söng, Khùæc phuåc khoá khùn vaâ hiïím trúã; Àaánh cho giùåc tan múái haã daå; Lùång leä chuêín bõ suöët thaáng ngaây, http://ebooks.vdcmedia.com * Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) Khöng quaãn gian khöí vaâ àùæng cay; Quyïët têm laâm cho troân nhiïåm vuå, Àaä hûáa vúái Baác, Àaãng vaâ Chñnh phuã. * * * 13 thaáng 3 ta têën cöng, Giùåc coân úã trong giêëc mú nöìng: “Mònh coá thêìy Myä lo cung cêëp; Maáy bay cao cao, xe tùng thêëp, Laåi coá Nava cuâng Cönhi, Nhûäng tay tûúáng gioãi nùæm chó huy, Chuáng mònh chuyïën naây nhêët àõnh thùæng, Viïåt Minh ùæt thua chaåy quyánh cùèng”. * * * Hún 50 ngaây, ta àaánh àöìn, Ta chiïëm möåt àöìn laåi möåt àöìn, Quên giùåc chöëng cûå tuy rêët hùng, Quên ta anh duäng ñt ai bùçng. Nava, Cönhi àïìu meáo mùåt, Quên giùåc tan hoang ta vêy chùåt. Giùåc keáo tûâng loaåt ra haâng ta. Quên ta vui haát “khaãi hoaân ca”. Mûúâi ba quan nùm àïìu haâng nöët, Tïn tûúáng chó huy cuäng bõ nhöët. Möåt vaån saáu ngaân tïn giùåc Têy, Àïìu laâ tuâ binh hoùåc boã thêy. Thïë laâ quên ta àaä toaân thùæng Toaân thùæng laâ vò rêët cöë gùæng. http://ebooks.vdcmedia.com 12 Baác Höì vúái Àiïån Biïn Phuã 13 Chiïën sô viïët thû dêng Cuå Höì: “Xin Baác vui loâng maâ nhêån cho Moán quaâ chuác thoå sinh nhêåt Baác, Chuáng chaáu cöë gùæng àaä sùæm àûúåc”. c.b Sàd, tr: 277 - 279 http://ebooks.vdcmedia.com Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 14 MÊÍU CHUYÏÅN VÏÌ ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ I “NOÁI LAÁO TRÏN TRÚÂI DÛÚÁI ÀÊËT NGHE” Nhûäng mêíu chuyïån anh duäng cuãa quên vaâ dên ta caác baáo àaä kïí nhiïìu. Àêy töi chó kïí vaâi mêíu chuyïån khöng anh duäng cuãa àõch. Trûúác hïët laâ boån Chñnh phuã phaãn àöång Phaáp rêët thaåo nghïì noái laáo. Vaâi thñ duå: - Thaáng 5 nùm 1947, Böå trûúãng Quöëc phoâng laâ Cöët Phörï noái: “Quên àöåi Phaáp chiïëm àoáng têët caã caác thaânh thõ vaâ àûúâng giao thöng. Vêåy úã Àöng Dûúng khöng coá vêën àïì quên sûå nûäa”. - Thaáng 3 nùm 1949, Cöët Phörï laåi noái: “Töi seä laâm troân phêån sûå, töi seä khöng àïí chiïën tranh tï liïåt”. - Thaáng 10 nùm 1950 — Sau khi Phaáp thêët baåi úã biïn giúái. Böå trûúãng Quöëc phoâng múái laâ Plïven noái: “Tûâ nay, Phaáp seä bùæt eáp quên àöåi Viïåt Minh rúâi xa cùn cûá cuãa hoå, Phaáp seä choån nhûäng mùåt trêån coá lúåi cho mònh àïí traã thuâ cho nhûäng binh sô Phaáp àaä hy sinh úã Cao Bùçng vaâ Laång Sún”. - Thaáng 11 nùm 1950, Böå trûúãng “Khöëi liïn minh Phaáp”, laâ Lútuöëcnö noái: “Phaáp ruát lui khoãi biïn giúái àïí têåp trung thïm quên dûå bõ. Àöìng thúâi àïí bùæt eáp Viïåt Minh phaãi keáo daâi àûúâng giao thöng cuãa hoå, do àoá maâ laâm cho àõch yïëu thïm”. - Thaáng 12 nùm 1951, Plïven laåi noái: “Kïë hoaåch cuãa Phaáp hiïån nay seä àûa àïën thùæng lúåi trong 15 hoùåc 18 thaáng”. - Thaáng 10 nùm 1953, Thuã tûúáng Lanien noái: “Kïë hoaåch Nava seä tùng cûúâng böå àöåi cú àöång Phaáp, seä bònh àõnh xong àöìng bùçng Bùæc Böå vaâ seä chuã àöång trong nhûäng cuöåc tiïën cöng lúán... Lûåc lûúång Phaáp ngaây caâng tùng, vïì böå àöåi cuäng nhû vïì vuä trang”. - Thaáng 2 nùm 1954, khi sang Àöng Dûúng, Plïven noái: “Töi sang àêy àïí giuáp Nava chuêín bõ kïë hoaåch tiïën cöng”. Khi trúã vïì Phaáp, Plïven noái: “Tûúáng Nava àoaán chùæc rùçng chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã seä khöng àûa laåi kïët quaã gò cho Viïåt Minh”. http://ebooks.vdcmedia.com Baác Höì vúái Àiïån Biïn Phuã 15 Thùæng lúåi cuãa ta úã Àiïån Biïn Phuã àaä chûáng toã rùçng: Boån chuáng chuã quan vaâ noái laáo mêët muâa. II NÖÅI BÖÅ PHAÁP LUÃNG CUÃNG Khi thêët baåi, thò boån chñnh trõ Phaáp àöí löîi cho boån quên sûå. Boån quên sûå caäi laåi. Ngaây 29 thaáng 4, túâ baáo tû saãn Phaáp Ngûúâi xem xeát àùng nhûäng yá kiïën cuãa möåt söë laänh tuå quên sûå Phaáp, toám tùæt nhû sau: - Khi àaä ruát khoãi Lai Chêu vaâ Naâ Saãn, maâ Phaáp laåi àûa gêìn 2 vaån quên Phaáp vaâo thung luäng Àiïån Biïn, àoá laâ möåt töåi aác chñnh trõ... Àïën muâa mûa, thò quên àöåi Phaáp hoùåc chïët àuöëi hïët hoùåc laâ àêìu haâng. - Hêìu hïët nhûäng tiïíu àoaân tinh nhuïå Phaáp àaä àûa àïën Àiïån Biïn Phuã. Nhûäng cuöåc àaánh nhau úã àöìng bùçng, nhêët laâ trïn àûúâng söë 5, ngaây thïm dûä döåi. Àiïìu àoá laâm cho Phaáp rêët lo ngaåi... Caác laänh tuå quên sûå Phaáp àïìu cho rùçng Bùæc Böå nhû àaä mêët röìi. úã Saâi Goân ngûúâi ta bùæt àêìu lo súå. - Quên àöåi Baão Àaåi khöng àûúåc 5 vaån ngûúâi coá sûác chiïën àêëu. Phêìn àöng chó chúâ dõp àïí chuöìn. Quên àöåi khaáng chiïën, duâ laâ böå àöåi àiaå phûúng, cuäng khöng keám quên àöåi Phaáp. - Mùåc dêìu nhûäng thêët baåi úã Hoaâ Bònh vaâ Àiïån Biïn Phuã, tinh thêìn sô quan Phaáp vêîn khaá vûäng. Nhûng khi hoå hiïíu rùçng hoå phaãi hy sinh cho lúåi ñch cuãa Myä vaâ cuãa Baão Àaåi (tïn vua coã maâ caã quên àöåi Phaáp àïìu khinh reã) — thò hoå rêët tûác töëi. - Maáy bay Myä döåi àaån lûãa khùæp xung quanh Àiïån Biïn Phuã khöng laâm nuáng quên àöåi khaáng chiïën, maâ chó taân phaá nhûäng laâng maåc àöng dên. Sûå can thiïåp cuãa Myä àöëi vúái aãnh hûúãng chñnh trõ thò rêët tai haåi, àöëi vúái kïët quaã quên sûå thò khöng ùn thua. - Noái toám laåi: Caác laänh tuå quên sûå àïìu nhêët trñ rùçng Phaáp khöng thïí giûä nöíi Bùæc Böå nûäa. Vaâ nïëu thêët baåi úã Àiïån Biïn Phuã thò tònh hònh Phaáp seä caâng khoá khùn. Trïn àêy laâ yá kiïën cuãa möåt nhoám laänh tuå quên sûå Phaáp. http://ebooks.vdcmedia.com Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 16 Nhûng chuáng ta chúá vò nhûäng yá kiïën êëy maâ chuã quan khinh àõch. III PHAÁP VÚÄ ÀÊÌU, MYÄ CAÂNG MEÁO MÙÅT Àiïån Biïn Phuã laâ möåt thêët baåi àau àúán cho thûåc dên Phaáp, caâng laâ möåt thêët baåi nhuåc nhaä cho boån can thiïåp Myä. Vò Myä àaä àõnh ra kïë hoaåch Nava, àaä giuáp tiïìn baåc vaâ vuä khñ àïí thûåc hiïån kïë hoaåch êëy. Höìi thaáng 10/1953, caác baáo tû saãn Phaáp àaä viïët: Chñnh phuã Phaáp vêng lïånh Myä maâ keáo daâi chiïën tranh. Myä xuêët tiïìn, Phaáp thò xuêët xûúng maáu. Binh sô Phaáp àaä thaânh möåt quên àöåi àaánh giùåc thuï. (Baáo Thïë giúái). Myä súå Phaáp àaâm phaán vaâ bùæt eáp Phaáp búi theo cuöåc chiïën tranh thêët voång. (Baáo Chiïën àêëu) Trong trêån Àiïån Biïn Phuã, Böå trûúãng Ngoaåi giao Myä àaä noái: Myä seä hïët sûác giuáp cho Phaáp giaânh lêëy thùæng lúåi. Töíng thöëng Myä àaä viïët thû khuyïën khñch böå àöåi Phaáp úã Àiïån Biïn Phuã. Àïën khi Phaáp thêët baåi. Töíng thöëng Myä laåi gûãi àiïån vuöët àuöi: “Töi toã loâng kñnh troång quên àöåi Phaáp anh duäng... Thêët baåi taåm thúâi cuäng khöng thïí laâm giaãm búát lõch sûã veã vang cuãa quên àöåi Phaáp”. Thaáng 2/1954, àoaân àaåi biïíu Quöëc höåi Myä sang xem xeát Àöng Dûúng. Khi trúã vïì Myä, hoå baáo caáo rùçng: “Vïì quên sûå, 8 nùm nay Viïåt Minh àaä giaânh àûúåc nhiïìu thùæng lúåi. 18 thaáng nay, Phaáp duâng chiïën thuêåt tiïën cöng, nhûng khöng coá kïët quaã, duâ quên Phaáp coá 50 vaån ngûúâi chöëng laåi 30 vaån ngûúâi cuãa quên Viïåt Minh. Duâ sao, Myä cuäng cêìn tiïëp tuåc giuáp Phaáp, nïëu khöng thò Phaáp khöng thïí chiïën tranh nûäa”. Thïë laâ Myä dêìn dêìn trúã nïn keã àõch chñnh cuãa quên àöåi vaâ nhên dên ta. http://ebooks.vdcmedia.com Baác Höì vúái Àiïån Biïn Phuã 17 IV TRÚÂI ÀÊËT VIÏÅT KHÖNG DUNG GIÙÅC PHAÁP Àõch cêåy rùçng chuáng àaä àûa phêìn lúán quên àöåi tinh nhuïå àïën Àiïån Biïn Phuã, cho nïn chuáng rêët chùæc ùn. Höm 21/1, boån chó huy Phaáp thaách: “Voä Nguyïn Giaáp coá gioãi thò àïën àaánh Àiïån Biïn Phuã!” 9/3, Nava noái: “Viïåt Minh seä bõ àaánh tan úã Àiïån Biïn Phuã”. 13/3, ta têën cöng àúåt 1, Phaáp thêët baåi. Nhûng höm 15/3, Nava vaâ Cönhi vêîn muáa meáp: “Chùæc rùçng Phaáp seä thùæng”. Boån chó huy Phaáp huïnh hoang nhû vêåy, nhûng tinh thêìn binh sô Phaáp thò thïë naâo? Ngay sau höm ta têën cöng àúåt 1, tïn quan nùm chó huy phaáo binh àõch tûå tûã; tïn quan nùm tham mûu trûúãng bõ àuöíi vïì Haâ Nöåi. Baáo Thïë giúái (22/4) viïët: “Quên nhaãy duâ Phaáp chùèng coân tinh thêìn gò maâ noái... Mùåt ngûúâi naâo cuäng taái meát. Hoå viïët “Di chuác” àïí laåi. Döëc hïët cöëc rûúåu cuöëi cuâng, hoå bùæt tay nhau, im lùång khöng noái möåt lúâi, bûúác lïn maáy bay. Röìi hoå phoá mùåc trúâi. Hoå biïët rùçng nïëu nhaãy sai möåt chuát, thò may phuác lùæm laâ troån àúâi laâm tuâ binh cuãa Viïåt Minh”. Baáo êëy viïët tiïëp: “1 quan nùm chó huy àöåi maáy bay mùåt maây höëc haác, noái möåt caách móa mai: “Chuáng ta coá nhiïìu maáy bay; chûáng cúá laâ ngaây naâo Viïåt Minh cuäng bùæn rúi mêëy chiïëc. Phi cöng thò ngûúâi naâo cuäng mïåt nhûâ. Chñnh töi àêy, höm nay töi àaä bay suöët 17 tiïëng àöìng höì. Nïëu töi phaãi bay möåt lêìn nûäa, thò töi khöng àaãm baão maáy bay cuãa töi seä ra sao!”. Baáo êëy viïët thïm: “Tñnh àïën 22/4, Böå tû lïånh Phaáp nhêån àaä mêët 23 chiïëc maáy bay. Kyâ thêåt àaä mêët 55 chiïëc úã Àiïån Biïn Phuã”. Àõch thaã duâ viïån binh vaâ tiïëp tïë xuöëng Àiïån Biïn Phuã, phêìn lúán duâ àaä loåt vaâo tay ta. Nhû: ngaây 4/5, chuáng thaã 234 duâ, thò 222 chiïëc bõ ta toám àûúåc. Töëi 4/5, chuáng thaã 280 duâ, thò 200 chiïëc bõ ta toám àûúåc. Höm 5/5, chuáng thaã 759 duâ thò 337 chiïëc bõ ta toám àûúåc. http://ebooks.vdcmedia.com Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 18 V QUAN BINH PHAÁP KHÖNG THÛÚNG THÛÚNG BINH PHAÁP Höm 3/5, Töíng chó huy quên àõch úã Àiïån Biïn Phuã laâ Àúâ Caát doäng daåc tuyïn böë: “Chuáng töi quyïët giûä Àiïån Biïn Phuã cho àïën ngûúâi cuöëi cuâng! Chuáng töi quyïët khöng chõu haâng!” Nhûng 4 höm sau, àïën trêån cuöëi cuâng, cúâ àoã sao vaâng cuãa ta tung bay àïën àêu thò cúâ trùæng xin haâng cuãa àõch lö nhö àïën àoá. Caã quan lêîn lñnh àõch keáo nhau tûâng àaân ra haâng. Nùm chiïën sô ta laâ caác àöìng chñ Luêåt, Lam, Hiïn vaâ hai àöìng chñ nûäa àaánh thöëc vaâo böå tû lïånh àõch. Tûúáng Àúâ Caát vúái 4 tïn quan nùm, 6 tïn quan tû vaâ 10 tïn sô quan nûäa giú tay xin haâng. Thïë laâ ta àaä toaân thùæng trong chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã. Ta tiïu diïåt vaâ bùæt söëng hún 16.000 binh sô Phaáp, trong àoá coá àöå 1.000 thûúng binh. Khùæp thïë giúái àïìu biïët chñnh saách nhên àaåo cuãa ta àöëi vúái thûúng binh vaâ tuâ binh àõch. Nhûng chñnh boån chó huy àõch àaä àöëi vúái thûúng binh Phaáp thïë naâo? Haäng thöng têën U.P Myä (7/5) viïët: “Hún 1.000 thûúng binh quùçn quaåi dûúái hêìm töëi àen vaâ ngaåt thúã, bïn caånh súã chó huy Phaáp... Àïën phuát cuöëi cuâng, tûúáng Àúâ Caát àaä ra lïånh cho suáng lúán bùæn vaâo súã chó huy...” VI TÛÂ BIÏN GIÚÁI ÀÏËN ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ Thaáng 10/1950, trong trêån giaãi phoáng biïn giúái, ta tiïu diïåt vaâ bùæt söëng 4.500 àõch, trong àoá coá 3 tïn quan nùm. Trêån êëy àaä laâm cho caã nûúác Phaáp xön xao. Caác baáo Phaáp àaä noái: “Àoá laâ thêët baåi to nhêët trong lõch sûã thûåc dên Phaáp”. Tiïëp àïën nhûäng trêån Hoaâ Bònh, phuã Nho Quan... Phaáp cuäng thêët baåi. Àïën Àiïån Biïn Phuã thò laâm cho caã thïë giúái xön xao. Baån ta vaâ nhên dên caã chêu aá thò vui mûâng. Phe àïë quöëc, nhêët laâ Phaáp — Myä thò ngú ngaác. Möåt mùåt vò tûâ trûúác chuáng tuyïn truyïìn quaá huïnh hoang. (Cuöëi thaáng 4, Töíng thöëng Myä coân muáa möìm noái: Phaáp chùæc thùæng lúåi úã Àiïån Biïn Phuã — Eisenhower predicts Àiïn Biïn Phu victory) — Mùåt khaác, chuáng thêët baåi cuäng nùång thêåt: mêët 25 http://ebooks.vdcmedia.com Baác Höì vúái Àiïån Biïn Phuã 19 tiïíu àoaân tinh nhuïå nhêët, gêìn 20 tïn quan nùm vaâ 1 tïn thiïëu tûúáng... Baáo chñ phaãn àöång Phaáp — Myä àaä phaãi nhêån rùçng: “Àiïån Biïn Phuã laâ cuöåc thêët baåi to nhêët tûâ ngaây Phaáp àêìu haâng Àûác (1940). Quên viïîn chinh Phaáp àaä bõ chùåt mêët àêìu”. Tin Àiïån Biïn Phuã thêët baåi vïì àïën Phaáp àuáng ngaây caã nûúác Phaáp àang tûng bûâng sùæm sûãa ùn mûâng “thùæng” Àûác (1945). Thaânh thûã cuöåc ùn mûâng cuåt hûáng maâ hoaá ra cuöåc truy àiïåu. aãnh hûúãng cuãa Àiïån Biïn Phuã: Hiïån nay, kiïìu dên Phaáp úã Haâ Nöåi, Haãi Phoâng,... àïìu chuêín bõ cuöën goái chuöìn. Caác nhaâ tû baãn Phaáp úã vuâng taåm bõ chiïëm thò ruát lui vöën liïëng coá trêåt tûå, möåt àöìng baåc Myä trûúác kia àöíi 34 àöìng Àöng Dûúng, nay àöíi 100 àöìng. Tinh thêìn binh sô Phaáp rêët chaán naãn. Nguyå binh rêët hoang mang, àaä coá nhûäng nhoám vaác suáng chaåy theo ta. Thûåc dên Phaáp thò traách Myä khöng hïët sûác, khöng kõp thúâi cûáu vaän. Àïë quöëc Myä thò traách Phaáp heân haå, bêët taâi. Nöåi böå Chñnh phuã Phaáp luåc àuåc, tïn naây àöí löîi cho tïn kia. Baåi tûúáng Nava bõ caách chûác. Tïn tûúáng Ely sang thay... Caâng thêët baåi thò àõch caâng hung dûä, caâng gêìn thùæng lúåi thò ta caâng gùåp nhiïìu khoá khùn. Thêåt vêåy, hiïån nay úã Höåi nghõ Giúnevú, ngoaâi möìm thò àõch noái muöën thûúng lûúng, nhûng thêåt sûå thò chuáng àang gêëp ruát àiïìu binh khiïín tûúáng àïí tiïëp tuåc chiïën tranh. Àïí tranh lêëy thùæng lúåi múái, chuáng ta phaãi ra sûác vûúåt khoá khùn múái; quên, dên vaâ caán böå ta, möîi ngûúâi phaãi ra sûác thi àua laâm troân nhiïåm vuå, tuyïåt àöëi chúá khinh àõch, chúá chuã quan. Nhiïìu Àiïån Biïn Phuã khaác àang chúâ àúåi chuáng ta. À.X Höì Chñ Minh. Toaân têåp. T.7 . - H.: Chñnh trõ Quöëc gia, 1996 .- tr: 285 - 291 NOÁI MAÂ NGHE: ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ Cuöåc àaåi thùæng cuãa quên vaâ dên ta úã Àiïån Biïn Phuã àïën nay àaä 1 nùm. Nhûng tiïëng döåi cuãa Àiïån Biïn Phuã vêîn coân vang to úã Phaáp. Vò: http://ebooks.vdcmedia.com Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 20 - Hiïån nay úã Phaáp àang múã cuöåc àiïìu tra vò ai maâ quên àöåi Phaáp àaä thêët baåi úã Àiïån Biïn Phuã. - Möåt khoaá huêën luyïån sô quan úã trûúâng àaåi hoåc quên sûå Phaáp lêëy tïn laâ khoaá “Àiïån Biïn Phuã”. - úã cûãa “khaãi hoaân” taåi Pari, trûúác àêy chó coá ngöi möå “ngûúâi lñnh vö danh” àaä hy sinh trong cuöåc chiïën tranh thïë giúái lêìn thûá I; nay laåi thïm möåt têëm bia kyã niïåm “ngûúâi lñnh vö danh” trong cuöåc chiïën tranh úã Viïåt Nam. Maâ têëm bia naây cuäng vò Àiïån Biïn Phuã maâ coá. - Möåt nhaâ baáo nöíi tiïëng laâ öng Stïphan (àaä tûâng hùng haái chöëng chiïën tranh úã Viïåt Nam, vaâ viïët nhiïìu baâi vïì kïë hoaåch Nava) vûâa bõ bùæt giam. Chñnh phuã Phaáp vu cho nhûäng baâi cuãa öng ta viïët àaä laâm löå bñ mêåt cho nïn quên àöåi Phaáp àaä thua to úã Àiïån Biïn Phuã. Vuå naây laâm cho dû luêån Phaáp söi nöíi phaãn àöëi. Trong möåt baâi bïnh vûåc öng Stïphan, öng Möriùæc (möåt võ haân lêm ngoan àaåo) viïët àaåi yá nhû sau: “Cuöåc chiïën tranh xêm lûúåc keáo daâi suöët 8 nùm, kïët quaã nhêët àõnh ài àïën Àiïån Biïn Phuã. Nhûäng ngûúâi cêìm quyïìn Phaáp vò muâ quaáng maâ thêët baåi, hoå laåi àöí löîi cho nhûäng ngûúâi viïët baáo. Caách vu caáo êëy roä laâ daåi döåt àï heân...” Xûa kia vua Phaáp laâ Napölïöng àaä gùåp möåt Àiïån Biïn Phuã úã Maåc Tû Khoa (nùm 1812), vaâ möåt Àiïån Biïn Phuã khaác úã Oateáclö (nùm 1815), höìi àoá öng Stïphan àaä ra àúâi àêu? C.B Baáo Nhên dên, ngaây 7-5-1955, tr.: 9 YÁ NGHÔA CUÃA CHIÏËN THÙÆNG ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ* * Chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã ngay trûúác höm Höåi nghõ Giúnevú khai maåc àaä coá aãnh hûúãng lúán àïën caác cöng viïåc cuãa höåi nghõ vaâ goáp phêìn vaâo viïåc kyá kïët caác hiïåp nghõ Giúnevú àaãm baão lêåp laåi hoaâ bònh úã Àöng Dûúng trïn cú súã thûâa nhêån caác quyïìn dên töåc cuãa nhên dên Viïåt Nam, Campuchia vaâ Laâo. Àöìng thúâi, nhûäng êm mûu chñnh trõ cuãa boån thûåc dên vaâ àïë quöëc nhû “lêëy chiïën tranh nuöi chiïën tranh, duâng ngûúâi Viïåt àaánh http://ebooks.vdcmedia.com