Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Áp dụng phương pháp chuỗi giá trị để phát triển tiểu ngành dâu tằm tơ tại huyện ...

Tài liệu Áp dụng phương pháp chuỗi giá trị để phát triển tiểu ngành dâu tằm tơ tại huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình

.PDF
17
179
114

Mô tả:

Áp dụng phương pháp chuỗi giá trị để phát triển tiểu ngành dâu tằm tơ tại huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình
Dự án Quản lý bền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên Miền Trung Báo cáo Áp d ng phương pháp chu i giá tr đ phát tri n ti u ngành dâu t m tơ t i huy n Tuyên Hóa, t nh Qu ng Bình Nguy n Trí Thanh Tháng 3, 2006 in Vietnam 1. GI I THI U VÀ TÓM T T D án Qu n lý b n v ng ngu n tài nguyên thiên nhiên Mi n Trung (QLBVNTNTN Mi n Trung) là d án ti p n i d án An toàn Lương th c Qu ng Bình (ATLT QB đã đư c th c hi n t năm 1996 - 2002 t i hai huy n thí đi m Tuyên Hóa và Minh Hóa, t nh Qu ng Bình). M c tiêu t ng th D án hư ng đ n đóng góp vào vi c c i thi n đi u ki n s ng c a ngư i dân t i các vùng mi n núi. Chi n lư c th c hi n chung c a d án là c ng c nh ng thành qu c a D án ATLT QB và phát tri n thêm các k t qu c th các lĩnh v c (các k t qu mong đ i c a D án) v 1) l p k ho ch phát tri n thôn, xã d a vào c ng đ ng (VDP), 2) áp d ng các h th ng canh tác phù h p, 3) qu n lý r ng d a vào c ng đ ng (QLRCĐ), và 4) tăng cư ng các cơ h i t o thu nh p thông qua ch bi n và ti p th các s n ph m nông nghi p và lâm s n ngoài g (LSNG). Sau hơn m t năm th c hi n, trong khuôn kh nh ng ho t đ ng đ nh hư ng và h tr các cơ h i t o thu nh p cho các nhóm m c tiêu (Hư ng t i K t qu 4), D án QLBVNTNTN Mi n Trung đã n l c áp d ng m t s phương pháp ti p c n nh m xác đ nh và xây d ng các gi i pháp t o thu nh p cho các nhóm m c tiêu, m t s ho t đ ng như t ch c các h i th o "phát tri n kinh t đ a phương" c p t nh và c p huy n, ti n hành các đ t kh o sát ti n kh thi đ i v i các s n ph m có "ti m năng" như: m t ong, tơ t m, mây tre ... thông qua đó Dư án cũng đã m nhi u l p t p hu n k thu t nh m h tr tăng năng su t, h tr m r ng quy mô s n xu t. V n đ hi n c n đư c xem xét và gi i quy t là làm th nào đ đ m b o s tham gia và l i ích c a ngư i nghèo vào s phát tri n c a kinh t th trư ng nói chung và s phát tri n c a m t ti u ngành nói riêng, làm th nào đ tăng thêm ph n giá tr c a s n ph m hi n có cho ngư i s n xu t. D án QLBVNTNTN ti n hành áp d ng phương pháp Chu i giá tr - M t phương pháp đã và đang đư c nhi u t ch c phát tri n áp d ng, nó cho phép th c hi n quá trình xem xét, đánh giá m t s n ph m hay m t ti u ngành t nhi u khâu, nhi u c p đ và t nhi u khía c nh khác nhau, t đó có th khám phá và xác đ nh m t cách đ y đ nh ng h n ch và khó khăn c n tr đ n s n xu t, ch bi n và tiêu th s n ph m, v trí c nh tranh c a các doanh nghi p tham gia vào ti u ngành hay s n ph m đó. Theo đó, các chi n lư c cũng như k ho ch hành đ ng nh m tăng kh năng c nh tranh, các gi i pháp t o thêm giá tr gia tăng cho ác doanh nghi p đ a phương cũng đư c các bên liên quan đ ra. Đ tránh s lãng phí đ i v i ngu n l c v n h n ch c a D án và tăng hi u qu c a các ho t đ ng ti p n i, D án đã ch n l a ti u ngành dâu t m tơ huy n Tuyên Hóa đư c xem là m t chu i giá tr có ti m năng đ ti n hành phân tích và h tr phát tri n (trên cơ s s phân tích và đánh giá c a m t s báo cáo trư c đây v s kh thi và ti m năng c a ngành dâu t m tơ, đ c bi t là báo cáo nghiên c u do TS. Nguy n Văn Long ti n hành năm 2005). Trên cơ s các c m nang hư ng d n v áp d ng phương pháp lu n Chu i giá tr c a T ch c h p tác k thu t Đ c (GTZ) và T ch c phát tri n qu c t c a Hoa kỳ (USAID), D án đã v n d ng linh ho t các phương pháp và công c thu th p, x lý và phân tích s li u sơ c p và th c p, th o lu n nhóm và phân tích các sơ đ c a chu i giá tr m t ong, phân tích nh ng khó khăn h n ch đ n vi c tiêu th s n ph m và kh năng c nh tranh c a các doanh nghi p đ a phương. Vi c thu th p và phân tích các thông tin s li u th c p đư c ti n hành trong vòng kho ng 18 ngày, b t đ u t 10 tháng 01 năm 2006 và sau đó, h i th o chính vào ngày 02-03 tháng 03 năm 2006 đã đư c t ch c và đ t đư c các m c tiêu đ t ra. Trong đó, các gi i pháp mang tính chi n lư c đ thúc đ y s phát tri n c a chu i giá tr dâu t m tơ đã đư c các đ i bi u tham gia xây d ng khá c th và mang tính kh thi cao. 2 2. QUÁ TRÌNH ÁP D NG PHƯƠNG PHÁP LU N CHU I GIÁ TR : 2.1 - Khái ni m Chu i giá tr có nghĩa là M t trình t liên ti p c a các quá trình d ch chuy n, t vi c cung c p các đ u vào c th đ s n xu t, ch bi n và Marketing m t s n ph m cho đ n khi tiêu th . S dàn x p có t ch c, k t n i và đi u ph i gi a ngư i s n xu t, nhà ch bi n, nh ng thương gia, nhà phân ph i v m t s n ph m c th M t mô hình kinh t trong đó k t h p vi c ch n l a s n ph m và công ngh xác đáng cùng v i cách th c t ch c các đ i tư ng liên quan đ ti p c n th trư ng 2.2 - H i th o Chu i giá tr 2.2.1- M c tiêu: Sau khi thông tin và s li u v Chu i đã đư c thu th p tương đ i đ y đ và đã đư c phân tích x lý sơ b thì t ch c h i th o v i s tham gia c a các biên liên quan là r t c n thi t và là m t bư c quan tr ng c a vi c áp d ng phương pháp Chu i giá tr , m c đích c a h i th o nh m chia s thông tin, tăng cư ng s hi u bi t m t cách có h th ng v t t c các khâu c a Chu i, vai trò và m i liên h c a các đ i tư ng tham gia; qua đó khuy n khích s tham gia c a các đ i tư ng liên quan cùng th o lu n, b sung nh ng thông tin còn thi u cũng như bàn b c và th ng nh t v các chi n lư c, các gi i pháp và k ho ch h tr phát tri n Chu i giá tr dâu t m tơ 2.2.2- Thành ph n, th i gian và đ a đi m: Đ đ t đư c các m c tiêu đ t ra cho h i th o, D án đã m i đ i bi u là nh ng đ i di n cho các đ i tư ng liên quan trong Chu i giá tr dâu t m tơ c a huy n Tuyên Hóa, c th m i 6 xã c a huy n, m i xã m i 3 ngư i (t ng c ng 18) : 1 ngư i đ i di n UBND xã, 1 cán b khuy n nông, 1 nông dân đi n hình; 4 cán b phòng kinh t huy n, 1 cán b phòng tài nguyên môi trư ng, 1 cán b d án ADB, 1 đ i di n doanh nghi p Tây Trúc, 1 đ i di n trư ng Đ i h c Nông nghi p 1, ngư i th c hi n nghiên c u v ti u ngành t i Tuyên Hóa năm 2005 và 5 ngư i đ n t d án SMNR. T ng s đ i bi u là 31 ngư i (xem Ph l c 1). H i th o ti n hành vào ngày 02-03/03/2006 t i th tr n Đ ng Lê c a huy n Tuyên Hóa, đ đ t đư c m c đích và các m c tiêu đ t ra H i th o đã th c hi n các n i dung chính, g m: 1) Gi i thi u lý thuy t và phương pháp Chu i giá tr 2) Trình bày phương pháp và các tiêu chí ch n l a Chu i giá tr dâu t m tơ, trình bày k t qu xây d ng các sơ đ Chu i dâu t m tơ. 3) Th o lu n và b sung các sơ đ Chu i 4) Trình bày và th o lu n v thông tin c a th trư ng dâu t m tơ các c p. 5) Phân tích Đi m y u - Đi m m nh - Cơ h i - Nguy cơ c a Chu i giá tr dâu t m tơ 6) Xác đ nh và ưu tiên hóa các gi i pháp; 7) Xây d ng chi n lư c và k ho ch h tr phát tri n Chu i giá tr dâu t m tơ t i huy n Tuyên Hóa. Chương trình n i dung chi ti t (xem Ph l c 2) kèm theo. H i th o do chuyên gia tư v n và các cán b c a D án tr c ti p hư ng d n k t h p gi a các k thu t gi i thi u, trình bày trên Powerpoint, chia nhóm th o lu n và th o lu n l y ý ki n ph n h i trư c toàn th đ i bi u. 2.2.3- K t qu c a h i th o: 3 D án đã ti n hành chu n b cho các bư c 1) đ n bư c 3) v lý thuy t Chu i giá tr cũng như xây d ng các sơ đ chu i, phân tích các sơ đ Chu i khá k lư ng nên khi trình bày và th o lu n đư c các đ i bi u ti p thu và nh t trí. Trên cơ s k t qu t p trung phân tích các sơ đ chu i dâu t m tơ huy n Tuyên Hóa, thông tin c p nh t v th trư ng các c p và ti n hành th o lu n, h i th o đã xây d ng Chi n lư c và các gi i pháp phát tri n ngh nuôi ong l y m t. K t qu đư c trình bày ph n sau. 2.3 - Phương pháp, công c áp d ng và các bư c ti n hành Vi c áp d ng phương pháp ti p c n Chu i giá tr không n m ngoài khuôn kh m t chu trình th c hiên m t D án phát tri n, theo như sơ đ dư i đây: Chu trình m t d án Xác đ nh v n đ và b i c nh Xây d ng k ho ch và th c hi n Phân tích th c tr ng Giám sát và đánh giá Chu trình d án áp d ng vào h tr chu i giá tr Ch n l a chu i giá tr Phân tích chu i giá tr Đ ra chi n lư c và th c hi n h tr Chu i giá tr Giám sát và đánh giá Bư c 1 - Ch n l a chu i giá tr D án QLBVNTNTN Mi n Trung cũng đã tuân th các bư c trong chu trình nêu trên tuy nhiên trong b i c nh và đ c đi m c a D án SMNR-CV là ti p n i và phát huy nh ng thành qu c a D án ATLT đã th c hi n trên cùng đ a bàn t (1996 - 2002) nên vi c đánh giá và ch n l a Chu i giá tr ti m năng đư c ti n hành khá đơn gi n và thu n l i. Trên cơ s thông tin và s li u trong các báo cáo nghiên c u đánh giá v các s n ph m ti m năng trong vùng d án cũng như báo cáo nghiên c u v ti u ngành t i Qu ng Bình năm 2005, thông qua nhi u tiêu chí l a ch n Chu i giá tr ti m năng D án đã ti n hành sàng l c và ch n l a Chu i giá tr dâu t m tơ đ ti p t c xem xét và h tr . Chu i giá dâu t m tơ th a mãn các tiêu chí: Nhu c u th trư ng l n chưa đư c đáp ng: bao g m c th trư ng n i đ a và th trư ng qu c t , kh i lư ng kén t m s n xu t ra ch đáp ng đư c 30% cho công nghi p ươm tơ trong nư c. C nh tranh gay g t trong vi c thu mua s n ph m, th trư ng xu t kh u r ng l n. Gi i quy t vi c làm cho trên 1000 h gia đình m i xã c a huy n tham gia vào ngh tr ng dâu nuôi t m, thu nh p n đ nh và xu hư ng ngày càng tăng; M i liên k t gi a các doanh nghi p l n, doanh nghi p nh và nông dân trong ti u ngành dâu t m tơ ngày càng tăng; Cơ h i t o thêm nhi u vi c làm và tăng thu nh p cho ngư i dân. Theo như k ho ch c a UBND huy n giai đo n 2006 - 2010 tăng di n tích tr ng dâu t 150 ha (2005) lên 300 ha (2010). Ti m năng cho vi c áp d ng công ngh , k thu t m i đ tăng năng su t và thu nh p c a ngư i dân và các doanh nghi p tham gia trong ti u ngành; Thúc đ y 4 phát tri n kinh t k t h p v i b o v s d ng đ t h p lý; S quan tâm c a chính quy n đ a chính sách và d ch v công h tr nông ...); Ti m năng k t h p s h (SMNR-CV, ADB); Khuy n khích s nh p cho ph n . tài nguyên thiên nhiên thông qua quy ho ch phương trong vi c quy ho ch, k ho ch và cho ti u ngành (phòng Kinh t , tr m khuy n tr t các Chương trình, D án trên đ a bàn tham gia c a ph n , t o đi u ki n tăng thu Bên c nh đó, dâu t m tơ là m t ngh truy n th ng c a đ a phương và đóng m t vai trò quan tr ng trong đ i s ng nông nghi p c a đ a phương. Năm 2004, di n tích tr ng dâu tăng g n g p đôi, đ c bi t là có hai xã m i là Đ c Hóa và Thanh Hóa v i g n 20 ha tr ng m i. Lo i dâu, h tr ng dâu T ng S h nuôi Dâu Dâu tr ng T ng di n s h t m/ S h lưu g c m i năm cu i tích dâu năm 2004 2005 Xã tr ng dâu 1- Châu Hoá 1068 256/256 13,20 3,95 17,15 2- Mai Hoá 1670 151/151 11,54 3,93 15,49 3- Phong Hoá 1274 180 / 237 24,40 14,40 38,80 4- Đ c hoá 1217 18 / 123 0 8,88 8,88 5- Thanh Hoá 1225 91 / 256 0 14,70 14,70 Các xã khác - - 19,74 20,20 39,94 …………….. .............. ................. .................. ................ .................. T ng s 66,06 696/1023 68,84 6454 Ngu n: Báo cáo GFA 2005 do TS. Long th c hi n 134,96 Bư c 2 - Phân tích chu i giá tr M c tiêu c a phân tích chu i giá tr là c n hi u rõ v t t c các công đo n hay các khâu trong chu i theo s dich chuy n c a các y u t đ u vào, đ n quá trình s n xu t, ch bi n, ti p th và tiêu th s n ph m. T đó m i có th đ ra đư c các chi n lư c đ t o ra đư c giá tr gia tăng các khâu nh t đ nh trong chu i, tăng cư ng kh năng c nh tranh c a Chu i giá tr . Trên tinh th n đó, D án đã ti n hành xây d ng sơ đ Chu i giá tr dâu t m tơ huy n Tuyên Hóa theo ch c năng c a các khâu trong Chu i và theo các m i liên k t gi a các đ i tư ng tham gia vào Chu i, c hai c p vi mô và c p vĩ mô (xem ph l c 3 v các chu i phân tích sơ b ). Trên cơ s các sơ đ chu i sơ b đã đư c l p ra, t i h i th o các đ i bi u đã ti n hành phân tích và th o lu n v nh ng h n ch , tr ng i chính mà tr c ti p các đ i bi u g p ph i như sau: Ngu n gi ng ph thu c vào ngu n cung c p t TQ Ch t lư ng tr ng th p, chưa ch đ ng tr ng t m Đ u tư phân bón còn h n ch , thi u thu c phòng tr b nh t m, hi u qu thu c th p Gi ng dâu có s n lư ng th p, chưa có đ u tư cao cho tr ng dâu K thu t tr ng, nuôI còn h n ch , chưa theo đúng k thu t Chưa th c s chuy n đ i cơ c u cây tr ng ý th c c a ngư i dân còn xem nh ngh tr ng dâu nuôI t m Chưa ch đ ng phòng tr b nh cho t m 5 Chưa có k thu t, máy móc ch bi n, cơ s v t ch t c a cơ s sơ, h n ch ; cơ s ch bi n v n ít, KHKT th p Doanh nghi p chưa có đ t đai n đ nh đ xây d ng nhà máy Còn thi u thôn tin v th trư ng Chưa có phương yti n v n chuy n kén ch đ ng S c tiêu th n i đ a s n ph m tơ t m th p Thi u tính sáng t o trong thi t k m u mã ki u dáng s n ph m. s n xu t còn thô Bên c nh nh ng c n tr trên thì cũng có nhi u cơ h i cho ti u ngành phát tri n như có s h tr c a chính quy n đ a phương và các t ch c khác ho t đ ng trên đ a bàn; có cơ s ươm tơ t i đ a bàn: đây là đi u ki n thu n l i đ thúc đ y, phát tri n ngh tr ng dâu nuôi t m đ a phương; ngh tr ng dâu nuôi t m r t phù h p v i đi u ki n đ a phương (m c dù có đi u ki n th i ti t nóng) và m t th trư ng ti m năng. Hơn n a, tính toán giá tr cho th y tr ng dâu nuôi t m mang l i nhi u giá tr gia tăng cho nông dân hơn tr ng m t s lo i cây khác (xem Ph l c 4) Bư c 3 - Xây d ng các gi i pháp chi n lư c h tr chu i giá tr D a trên k t qu phân tích c a các khâu trong s n xu t và tiêu th dâu t m tơ Tuyên Hóa cùng v i nh ng thông tin v th trư ng các c p (xem ph l c 5), các đ i bi u đã tham gia th o lu n và đưa ra 18 gi i pháp chi n lư c như sau: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) Có chính sách h tr tr ng dâu, t m. T p hu n nâng cao k thu t tr ng dâu nuôI t m cho nông dân Tăng di n tích, thâm canh dâu. Thay đ i gi ng dâu có năng su t cao. Quy ho ch vùng tr ng dâu Nâng c p nhà máy ch bi n M r ng công su t, đào t o tay ngh cho công nhân. L a ch n, ki m nghi m gi ng dâu C p nh t gi ng t m m i Thành l p hi p h i dâu t m tơ đ a phương Tìm ki m th trư ng, thu th p thông tin th trư ng. H tr v n đ ngư i dân đ u tư s n xu t. Xây d ng vư n ươm gi ng dâu năng su t cao T ch c tham quan, h c t p kinh nghi m cho nông dân Cho doanh nghi p Tây Trúc thuê d t lâu dài đ n đ nh s n xu t. Tăng cưòng công tác tuyên truy n, v n d ng v ho t đ ng tr ng dâu nuôI t m. Th a thu n h p đ ng giá c trên cơ s th trư ng Th nghi m s n xu t trà lá dâu Bư c ti p theo là các đ i bi u tham gia vào vi c ưu tiên hóa các gi i pháp chi n lư c b ng vi c l a ch n ba gi i pháp quan tr ng nh t đ ưu tiên. B y gi i pháp đã đư c ph n l n đ i bi u l a ch n bao g m: 1) T p hu n k thu t tr ng dâu, nuôI t m cho các h nông dân và cán b khuy n nông v i các khóa TOT và dư i s h tr k thu t c a d án SMNR và các chuyên gia k thu t ch ng h n t trư ng đ i h c nông nghi p, vi n nghiên c u dâu t m tơ; 2) L a ch n, ki m nghi m gi ng dâu: t ch c các ho t đ ng th nghi m v i s tr giúp k thu t c a các chuyên gia k thu t, d án; thư ng xuyên gi liên l c v i các chuyên gia đ có thông tin v các gi ng dâu m i nh t; 6 3) Áp d ng gi ng dâu có năng su t cao: l a ch n và s d ng gi ng dâu có năng su t cao như Sa Nh Luân; thư ng xuyên gi liên l c v i các chuyên gia đ u ngành đ c p nh t thông tin v các gi ng dâu cho năng su t cao; 4) Tăng di n tích, thâm canh dâu: vai trò c a chính quy n đ a phương trong vi c quy ho ch vùng tr ng dâu là đ c bi t quan tr ng bên c nh vi c thúc đ y chuy n đ i gi ng cây tr ng t i đ a phương; 5) Cho doanh nghi p Tây trúc thuê đ t lâu dài đ n đ nh s n xu t: hi n doanh nghi p này đư c thuê đ t th i h n 5 năm nên không yên tâm đ u tư dài h n. Đ có th m nh d n đ u tư thì c n t i thi u t 10 - 15 năm thuê đ t; 6) Thành l p H i dâu t m đ a phương: h i s có vai trò thúc đ y s phát tri n c a ti u ngành t i đ a phương thông qua các ho t đ ng như cung c p th trư ng; k t n i nông dân v i các chuyên gia k thu t. H i s nh n đư c s tr giúp k thu t c a d án SMNR. Ch c năng chính c a h i là: Tham gia ki m soát ch t lư ng s n ph m: trư c h t ph i đ m b o các h i viên tr ng dâu nuôi t m đúng đúng k thu t đ đ m b o tiêu chu n v ch t lư ng; H i khuy n cáo, tư v n cho nông dân cách th c h n ch tác đ ng tiêu c c c a th i ti t đ a phương; Đ i di n cho h i viên ki n ngh và ph i h p v i các cơ quan ch c năng, các c p chính quy n v các chính sách h tr ti u ngành; t ch c các chương trình đào t o k thu t; T ch c đi u tra kh o sát nhu c u th trư ng, cung c p thông tin th trư ng; Thông qua t ch c c a h i, có th huy đ ng v n và vay v n tín d ng t các ngân hàng và các t ch c tín d ng khác đ đ u tư phát tri n ngh tr ng dâu nuôi t m. 7) Có chính sách h tr tr ng dâu, t m: h tr tài chính và k thu t cho nông dân. Đ c bi t là chính quy n ph i can thi p sâu vào quá trình công nghi p hóa tránh gây ô nhi m môi trư ng và nh hư ng đ n ch t lư ng lá dâu (VD. D án xi măng ho c lò g ch…) Các đ i bi u sau đó tham gia th o lu n nhóm xây d ng k ho ch hành đ ng cho 7 nhóm gi i pháp trên. K HO CH HÀNH Đ NG Gi i pháp & Ho t đ ng T p hu n k thu t - t p hu n ToT - t p hu n cho h nông dân V i s h tr c a d án và các chuyên gia k thu t đ n t trư ng đ i h c, vi n nghiên c u và cơ quan k thu t Cơ quan th c hi n Th i gian - DA SMNR KN xã. - Hàng năm trư c th i v tr ng dâu, nuôi t m Đ u vào Đơn v ph i h p - tài li u - Phòng KT - công gi ng viên - Tr m KN huy n - D án SMNR - tài li u t p hu n. - UBNd các xã - Nông dân - ti n gi ng - Trư ng ĐH NN1 - KN xã 7 Ch n, ki m nghi m gi ng t m - Doanh nghi p TT Tìm hi u ngu n g c, ch t lư ng - KN huy n và t nh T ch c công tác ki m nghi m v i s tr giúp k thu t c a d án - Nông dân Trư c tháng 1 hàng năm - các h nông dân. - C i t o di n tích dâu năng su t th p; - Chính quy n đ a phương h tr . - Gi liên l c v i chuyên gia v gi ng dâu m i - Xây d ng vư m ươm Tăng di n tích tr ng dâu, thâm canh dâu. -Tuyên truy n ph bi n hi u qu kinh t v tr ng dâu nuôI t m (so sánh hi u qu thu nh p trên cùng DT. - các nhà khoa h c Thư ng xuyên Tr ng gi ng dâu có năng su t cao - Tr ng m i dâu có năng su t cao, VD Sa Nh Luân - chính quy n các câp Các nhà máy s n xu t gi ng Gi liên l c v i các chuyên gia v các gi ng m i Tài li u hư ng d n ki m nghi m - cu i tháng 8/2006 đ n tháng 1/2007 - v ơn ươm đư c xây dung vào tháng 10 hàng năm - xã làm mô hình. - H i dâu t m. - l a ch n gi ng dâu t t có trên đ a bàn, tìm ki m gi ng dâu t t các nơi. - Nhà nư c h tr . - h t gi ng, phân bón, k thu t. -đ t - tháng 8 hàng năm - UBND các xã, khuy n nông, các h i - gi ng dâu, t m. - tài li u t p hu n - các lo i v t tư - Quy ho ch, chuy n đ i cơ c u cây tr ng. - m các l p t p hu n. Ki m tra, giám sát th c hi n - UBND các xã, thôn - đ u tư đúng k thu t (phân bón, chăm sóc, sâu b nh) - UBNd xã, KN, HNdân - tháng 8 hàng năm. - tháng 10 hàng năm 8 - kh o sát di n tích, ch t đ t, - Kinh phí c ng đ ng, DA H tr . - D án SMNR - chính quy n đ a phương - phòng kinh t - tr m khuy n nông - các DA h tr - phòng KT, KN, ADB Phòng KT, UBND huy n, D án SMNR - Phòng TN MT Cho doanh nghi p Tây trúc thuê d t lâu dài đ đ nh s n xu t. n Có đ án ho t đ ng kinh doanh + t trình xin thuê đ t lâu dài 3/2006 - DN Tây Trúc Ch n v trí phù h p - các c p t xã đ n t nh - cam k t th c hi n s d ng đ t Phòng TNMT tham mưu cho UBND huy n nhanh chóng ra quy t đ nh UBND t nh và huy n Phòng TNMT 3-10/2006 Thành l p H i dâu t m. V n đ ng các thành viên tham gia thành l p Xây d ng đi u l h i Lãnh đ o UBND xã, Kn, Đ i di n h nông dân 3- 4/2006 Tìm ki m th trư ng Ti p c n các cơ s ch bi n, tiêu th tơ t m các t nh H p các bên liên quan đ thành l p HH Chính sách h tr tr ng dâu, t m. H tr tài chính trư c m t cho ho t đ ng dâu t m Cung c p thông tin thư ng xuyên v th trư ng 4 - 7/2006 Thành viên c ah i Kinh phí huy đ ng t các h dân tr ng dâu nuôi t m Chi phí đi l i, giao d ch - d án SMNR UBND các xã. Xã, h 6/2006 SMNR - CV ADB UBND huy n 1-2 năm đ u cho các xã tr ng m i UBND huy n, xã Ki m tra theo đ nh kỳ 5000 đ/vòng tr ng, 5075% ngu n v n mua gi ng dâu UBND huy n, phòng TNMT 2006 Thi t b ki m tra T o đi u ki n cho nhà máy thuê đ t UBND huy n, phòng TNMT T p hu n đ nh kỳ t 2006 80 tri u đ ng t UBND huy n H tr t p hu n cho khuy n nông xã, nông dân n ng c t UBND huy n, xã 2006 M t s thi t b ban đ u H tr thành l p hi p hôI dâu t m UBND xã Qu n lý môI trư ng (ô nhi m t nhà máy xi măng) chính quy n t xã - t nh. 9 SMNR - CV PH L C 1 - DANH SÁCH THÀNH VIÊN THAM D VC DÂU T M T I HUY N TUYÊN HOÁ NGÀY 2-3/3/2006 TT H và tên Đơn v 1. Nguy n Tri Phương P. Kinh T 2. Nguy n Th Oanh P. Kinh T 3. Nguy n Th Kim Anh P. Kinh T 4. Bùi Văn Minh P. TN-MT 5. Nguy n Th Lương Xã Th ch Hoá 6. Hà Th Liên Xã Th ch Hoá 7. Nguy n Th H nh Xã Đ c Hoá 8. Cao Văn Th c Xã Th ch Hoá 9. H Quý Ly Xã Phong Hoá 10. Nguy n Th Thu Hà Xã Mai Hoá 11. Tr n Ng c Tuyên D án ADB 12. Tô Ng c H ng Xã Mai Hoá 13. Hoàng Lý Xã Mai Hoá 14. Mai Th L p Xã Thanh Hoá 15. Thái Bình Ng c Xã Thanh Hoá 16. Nguy n H u Tương Xã Thanh Hoá 17. H Xuân Huyên Xã Phong Hoá 18. Cao Xuân Thi t Xã Phong Hoá 19. Đinh Xuân Hanh Xã Đ c Hoá 20. Tr n Xuân Vân Xã Đ c Hoá 21. Hoàng Thanh Đ i Xã Châu Hoá 22. Ph m Đ c Hoài DN Tây Trúc 23. Hoàng Đ c Hoành Xã Châu Hoá 24. Phan Xuân Dân Xã Châu Hoá 25. Mai Văn Thi u P. Kinh T 26. Đoàn Quy t Th ng Tr m Khuy n Nông 27. Trang Hi u Tư ng D án 28. Đoàn Ng c Lương D án 29. J.H.Wiemer D án 30. Tr n Ng c Lan D án 31. Marianne Meijboom D án 10 Ghi chú PH L C 2 -CHƯƠNG TRÌNH H I TH O V ÁP D NG PHƠNG PHÁP CHU I GIÁ TR PHÁT TRI N NGH TR NG DÂU NUÔI T M T I HUY N TUYÊN HÓA Đ ng Lê, ngày 02/3 - 03/3/2006 B tđ u 7:30 7:45 K t thúc 7:45 7:55 7:55 8:15 8:15 8:30 8:30 8:40 8:40 9:40 9:40 9:55 9:55 10:10 10:10 11:10 11:10 11:25 11:25 11:35 11:35 13:35 13:35 13:55 13:55 14:35 14:35 14:45 14:45 14:55 14:55 15:10 15:10 15:30 15:30 16:15 16:15 16:25 Th i lN i dung ng 0:15 L i phát bi u và gi i thi u đ i bi u 0:10 Gi i thi u Chơng trình và m c tiêu c a H i th o 0:20 Gi i thi u lý thuy t Chu i giá tr 0:15 Trình bày các tiêu chu n ch n l a Chu i giá tr Dâu t m tơ Tuyên Hóa và k t qu phân tích sơ b thông qua các sơ đ Chu i c p vi mô. 0:10 H ng d n chia 3 nhóm và cách vi t th màu 1:00 Các nhóm làm vi c xây d ng sơ đ Chu i c p vi mô theo các ch c năng c a trình t các khâu trong chu i. 0:15 Nghĩ gi i lao 0:15 Đ i di n các nhóm trình bày k t qu tr c toàn th H i th o Ng i th c hi n Ô. Wiemer, Ô. Thi u Ô. T ng Ô. Thanh Ô. T ng Ô. T ng Ô.Wiemer, Ô. Thanh, Ô T ng, Ô. Lơng Ô. T ng, Ô.Wiemer 1:00 Các nhóm làm vi c xây d ng sơ đ Chu i theo các đ i t ng tham gia vào Chu i 0:15 Đ i di n các nhóm trình bày k t qu tr c tòan th H i th o Ô.Wiemer, Mr. T ng, Ô. Lơng 0:10 Tóm t t nh ng n i dung chính đã ti n hành 2:00 Ăn và nghĩ tra Ô. T ng 0:20 Trình bày, cung c p nh ng thông tin s li u v ngành Dâu t m tơ Vi t Nam các c p (Tình hình s n xu t, th tr ng tiêu th , các cơ quan ch c năng và cơ quan h tr , h n ch và cơ h i) 0:40 Chia nhóm th o lu n và phân tích các y u t thu c c p trung gian và c p vĩ mô c a Chu i giá tr Dâu t m tơ. 0:10 Các nhóm trình bày k t qu th o lu n 0:10 T ng h p l i k t qu phân tích chu i các c p 0:15 Nghĩ gi i lao 0:20 T p h p k t qu th o lu n v h n ch và cơ h i c a ti u ngành Dâu t m tơ Tuyên Hóa 0:45 Chia nhóm th o lu n và xây d ng các gi i pháp đ gi i quy t các h n ch và t n d ng các cơ h i 0:10 Đ i di n các nhóm trình bày k t qu xây d ng các gi i pháp Ô. Thanh 11 Ô. T ng, Ô.Wiemer Ô. T ng Ô. Thanh Ô. T ng Ô. Thanh Ô. T ng 16:25 16:35 0:10 Đi m l i các n i dung và k t qu làm vi c c a H i th o ngày th nh t Ô. Thanh Ngày 03/3/2006 7:30 7:40 0:10 Đi m l i các gi i pháp đã đ xu t trong ngày làm vi c th nh t Ô. Thanh 7:40 7:55 Ô. T ng 7:55 8:35 8:35 8:50 0:15 Trình bày phơng pháp s p x p th t u tiên cho các gi i pháp và nhóm gi i pháp. 0:40 Các nhóm th o lu n và s p x p th t u tiên cho các gi i pháp đã xác đ nh 0:15 Đ i di n các nhóm trình bày k t qu 8:50 9:05 9:05 9:15 9:15 10:05 10:05 10:20 10:20 10:30 10:30 10:40 0:10 Phát bi u b m c h i th o Ô. Lan 10:40 10:50 0:10 Ch p nh chung Toàn th 0:15 Nghĩ gi i lao 0:10 Gi i thi u phơng pháp xây d ng k ho ch ho t đ ng th c hi n các gi i pháp 0:50 Các nhóm xây d ng k ho ch ho t đ ng chi ti t đ c th hóa các gi i pháp 0:15 Các nhóm trình bày k t qu xây d ng KH ho t đ ng 0:10 Đ i di n lãnh đ o UBND huy n xem xét k ho ch ho t đ ng 12 Ô. T ng, Ô.Wiemer Ô. Wiemer ho c Ô. Lan Ô. T ng Đ i di n các nhóm PH L C 3a - SƠ Đ Các đ u vào c th Cung c p thi t b đ u vào Gi ng dâu: + Sa nh luân, B u tr ng, Chân v t (Gi ng Sa nh luân có ti m năng cho năng su t cao, B u tr ng và Chân v t gi ng cũ năng su t th p, chưa tr ng nhi u các gi ng Đa b i th ) + V n đ ô nhi m lá dâu do quá trình công nghi p hóa (t m ch t khi ăn lá dâu không s ch, th m chí n u nhi m khói lò g ch. M t khác, tr ng dâu c n quy ho ch t ng th , dài h n t i các vùng đ t nh t đ nh) Tr ng t m: gi ng Lư ng Qu ng 2 c a Trung qu c (Theo đư ng ti u ng ch, không ch đ ng và ch t lư ng không qua giám đ nh) Phân bón: phân chu ng, phân đ m, phân lân Nong tre Giá đ nong Phòng nuôi t m: Thư ng s d ng m t không gian chung trong nhà !!! S n xu t Tr ng, thu ho ch, b o qu n Tr ng dâu + Làm đ t + Đào h tr ng Dâu (M t đ tr ng và cách tr ng, đ n dâu vào tháng 10 và tháng 11 là chưa phù h p v i th i v nuôi t m, nên th nghi m cách đ n ph t ng n dâu vào cu i tháng 11, đ n g c vào cu i tháng 5 năm sau) + Làm c , bón phân, tư i nư c (Chưa coi tr ng thâm canh, bón phân còn ít) Cơ h i: đa d ng hóa s n ph m: trà dâu, rư u vang dâu…) Nuôi t m + V sinh nong t m + p tr ng t m + Cho t m ăn + Chăm sóc t m nh kén + Thu kén * B nh t m v n thư ng x y ra trong đi u ki n mùa hè nóng n c * Th i v nuôi t m t tháng 3 dương l ch đ n tháng 10 dương l ch CHU I GIÁ TR THEO CH C NĂNG Ch bi n Phân lo i, ch bi n, đóng gói Thu gom kén + V n chuy n (Các doanh nghi p tư nhân thu mua kén kh p c nư c 80% kén do khu v c tư nhân ki m soát, Viseri ch mua đư c kho ng 20%) + S y khô kén + Lưu kho + Phân lo i kén Ươm tơ (s n xu t tơ thô) + Lu c kén + Kéo tơ (kéo máy ho c kéo tay) Cơ h i: ngư i ươm tơ có th dùng môtơ thay kéo tay đ ươm tơ vàng + S y tơ + Phân lo i tơ Xe tơ (SX tơ xe) (Tùy vào s lư ng s i, s vòng xo n, k thu t d t, th công hay hi n đ i, đ cho ra các lo i v i có màu s c, đ dày m ng, co giãn khác nhau) Thu gom nh ng t m + Ch bi n th c ăn Ph ph m tơ + Phân lo i ph ph m T i Tuyên Hóa ch có m t doanh nghi p duy nh t mua kén và ươm tơ và giá kén mua th p hơn so v i m t b ng chung c nư c t 12-15 ngàn/kg 13 Thương m i Tiêu th V n chuy n, phân ph i, bán Chu n b , s d ng Thu mua tơ + V n chuy n (H u h t th trư ng tơ do các nhà buôn l n thu mua tr c ti p t các cơ s ươm tơ và xe tơ có kho ng 100 doanh nghi p tư nhân và t 40-50 nhà buôn tơ l n trên c nư c ki m soát th trư ng tơ) + Phân lo i, (theo ch ng lo i tơ s ng ho c tơ xe, đ to nh - kéo máy ho c kéo tay) + Lưu kho tơ thành ph m + Đóng gói + V n chuy n đ n các đơn v d t l a ho c v n chuy n đ n biên gi i Trung Qu c, Lào & Campuchia đ xu t kh u ti u ng ch T i Tuyên Hóa, ngư i ươm tơ thư ng bán tơ cho các nhà buôn Lâm Đ ng (tr c ti p xu t kh u) Th trư ng n i đ a (chi m kho ng 30% s n lư ng tơ) + Tơ s d ng trong công nghi p d t l a, s i, v i + Tơ s d ng s n xu t hàng th công m ngh , d t th c m, d t g m, l a + L a tơ t m s d ng trong công nghi p may & th i trang, ph c v đ i tư ng ch y u là khách du l ch Th trư ng xu t kh u (chi m kho ng 70% s n lư ng tơ) + Xu t kh u tơ thô và tơ xe sang th trư ng Thái Lan, Trung Qu c, n Đ , Bangladesh... ch y u qua con đư ng ti u ng ch + Xu t kh u l a tơ t m sang Thái Lan, Malaysia... + Xu t kh u ph ph m tơ PH L C 3b - SƠ Đ Nhà cung c p đ u vào - Ngư i cung c p tr ng t m - Nhà cung c p gi ng dâu - Ngư i bán l phân đ m - Ngư i bán các công c ph c v tr ng dâu nuôi t m (nong, nia..) CHU I GIÁ TR THEO Đ I TƯ NG THAM GIA Nhà s n xu t Ngư i ch bi n - Các h tr ng dâu nuôi t m ho c các làng ngh truy n th ng tr ng dâu nuôi t m - Ngư i nuôi t m - Các làng ngh s n xu t kén Nhà thương m i - Ngư i ươm tơ/ xe tơ - Các doanh nghi p ho c làng ngh ươm tơ/xe tơ - Các doanh nghi p tư nhân ho c các nhà buôn tơ đi mua tơ trên c nư c - Ngư i buôn bán tơ - Ngư i xu t kh u tơ Ngư i tiêu th - Ngư i d t l a (các làng ngh d t truy n th ng ho c các doanh nghi p d t l a…) - Các doanh nghi p d t l a nư c ngoài PH L C 3c - M I LIÊN K T GI A CÁC Đ I TƯ NG THAM GIA Nhà cung c p gi ng dâu (Phòng Nông nghi p...) Nhà cung c p gi ng t m (Doanh nghi p H ng kính, UBND các xã ... Nh ng ngư i bán l phân bón, thu c tr sâu Doanh nghi p ch bi n t i đ a phương (VD. doanh nghi p ươm tơ H ng Kính) Nh ng ngư i tr ng dâu, nuôi t m (trư c 2002) Nh ng thương nhân nơi khác đ n thu gom? 14 Các DN, các h /làng ngh s n xu t hàng tơ l a (th c m, g m, Ngư i tiêu dùng trong nư c Các doanh nghi p/cá nhân xu t kh u tơ Các công ty d t may nư c ngoài PH L C 4 - PHÂN TÍCH GIÁ TR GIA TĂNG TRONG CHU I Phân tích v giá tr đã đư c tính toán trong báo cáo c a GFA thông qua đi u tra tr c ti p t i đ a phương do TS. Long ti n hành năm 2005. Phân tích v giá tr gia tăng trong ph n này s d a trên nh ng gi thuy t c a báo cáo trên (ch ng h n, không tính chi phí nhân công do ngư i dân l y công làm lãi) và th c t chính sách h tr t i đ a phương (ví d h tr 100% lá dâu và 5000 đ ng/vòng tr ng). Theo tính toán này, chi phí đ s n xu t 27 kg kén trên m t sào là 236,000 đ ng (xem B ng 9). Do v y, chi phí đơn v s n xu t kén tính trên m t sào t i Qu ng Bình là 8,741 đ ng/kg. T ng giá tr s n xu t T ng chi phí Kh u hao hàng năm Gi ng ( tr ng t m) Phân chu ng Phân đ m Ure Ka li Thu c tr b nh t m Công lao đ ng Thu nh p ròng/ sào S lư ng kg 27 kg kén 2.5 300.0 10.0 10.0 15.0 Thu nh p ròng/ ha Giá đơn v 1000 đ ng 27 18.0 0.2 4.5 2.5 Thành ti n 1000 đ ng 729 236 40 45.0 60.0 45.0 25.0 20.8 0.0 493.2 9,864.0 Thu nh p ròng/ công lao đ ng 33 Đ i v i ngư i nuôi t m: - Giá th trư ng t m tr ng t i đ a phương là 27,000 đ ng/kg. Do v y, giá tr gia tăng c a quá trình này là: (27,000 - 8,741)/8,741 = 209% Đ i v i ngư i ươm tơ: - Trung bình 7.5 kg kén kéo đư c 1 kg tơ. Gi s m t ngư i ươm tơ mua 7.5 kg kén, chi phí s là 7.5 x 27,000 = 202,500 đ - Các chi phí s n xu t khác bao g m: o Than/đi n: 10,000 đ o Chi phí nhân công: 28,000 đ o Kh u hao: 5,000 đ o Chi phí khác: 3,500 đ - T ng chi phí s n xu t 1 kg tơ s là: 202,500 + 10,000 + 28,000 + 5,000 + 3,500 = 249,000 đ - Giá bán tơ trong nư c hi n nay là 400,000 đ/kg. Ngoài ra, ngư i ươm tơ có th bán ph ph m tơ (nh ng, g c rũ...) v i giá kho ng 65,000 đ cho 1 kg tơ. Do v y, t ng doanh thu t vi c s n xu t 1 kg s là 465,000 đ. - Giá tr gia tăng c a công đo n này s là: (465,000 - 249,000)/249,000 = 86.7% - Tuy nhiên, n u ngư i ươm tơ đ ng th i là nhà xu t kh u tơ ti u ng ch sang các nư c như Thái lan (thông qua Lào, Campuchia) hay Trung Qu c thì giá bán t i Thái lan hi n nay vào kho ng 430,000 đ/kg. Các chi phí khác liên quan như v n chuy n, nhân l c... vào kho ng 12,000 đ/kg. Như v ym t ng doanh thu trong trư ng h p này là 430,000 + 65,000 = 495,000 đ. Chi phí s tăng lên tương ng là (249,000 + 12,000) = 261,000 đ. - Trong trư ng h p này, giá tr gia tăng s là (495,000 - 261,000)/261,000 = 89.7% 15 PH L C 5a - T NG S N LƯ NG KÉN C NƯ C GIAI ĐO N 2002-2005 S n lư ng (t n) 21500 21,250 21000 20,700 20500 20,000 20000 19500 19000 18,750 18500 2002 2003 2004 2005 Năm Ngu n: T ng Công ty Dâu t m tơ Vi t Nam (VISERI) PH L C 5b - T NG S N LƯ NG TƠ THÔ TOÀN C U GIAI ĐO N 1995-2004 (ĐVT: t n) Qu c gia 1995 1996 1997 Trung Qu c 67113 68500 60300 nĐ 13909 14126 15236 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 % Share 57500 56959 61648 64567 68600 94600 102560 81.64 15544 15214 15857 17351 16319 15742 16500 13.13 Nh t 3240 2580 1920 1080 650 557 431 394 287 287 0.23 Brazil 2468 2270 2120 1821 1554 1389 1485 1607 1563 1512 1.20 Hàn Qu c 946 506 272 210 200 165 157 154 150 150 0.12 Uzbekistan 1320 2500 2000 1500 923 1100 1260 1260 950 950 0.76 Thái Lan 1313 1144 1039 900 1000 955 1510 1510 1500 1420 1.13 Vi t Nam 2100 1500 1000 862 780 780 2035 2200 750 750 0.60 Nư c khác 2967 2766 2117 1572 1250 1952 1692 3814 1500 1500 1.19 80989 78530 84403 90488 95858 11704 2 125629 100 T NG S 95376 95892 86004 Ngu n: 2004 - Sericologia 44 (3) & ISCC-2005 16 PH L C 5c - TÌNH HÌNH XU T KH U TƠ S NG VÀ TƠ XE CÁC LO I GIAI ĐO N 2003-2005 S n lư ng (t n) 2,800 2,750 2,700 2,700 2,600 2,500 2,500 2,400 2003 2004 2005 Năm Ngu n: T ng Công ty Dâu t m tơ Vi t Nam (VISERI) PH L C 5d - CÁC NƯ C XU T KH U & NH P KH U CHÍNH Stt Nh p kh u 2000 2001 2002 2003 2004 1 nĐ 105,991 134,243 135,209 138,353 135,962 2 Italia 108,504 92,860 63,145 59,199 56,625 3 Nh t 87,071 60,567 48,911 43,417 43,429 4 Hàn Qu c 43,724 35,845 34,981 26,986 27,286 5 Trung Qu c 14,301 10,170 7,103 9,695 15,516 6 Rumani 1,060 2,482 8,911 7,666 14,948 7 Đ c 33,756 21,819 14,249 15,806 10,645 8 Pháp 9,161 11,266 8,330 5,259 6,683 9 Bangladesh 23,289 14,357 4,423 4,597 5,207 10 Th Nhĩ Kỳ 2,815 3,795 2,933 2,952 3,854 11 Thái Lan 8,980 11,077 Stt Xu t kh u 1 Trung Qu c 2 2000 2001 2,560 2002 2003 2004 330,982 281,245 267,644 238,530 236,056 Italia 3,203 3,778 9,335 9,093 14,502 3 Nh t 2,157 1,103 635 3,243 12,143 4 Đ c 25,212 21,702 12,135 13,568 9,304 5 Rumani 23 192 3,610 8,681 6 Hoa Kỳ 2,059 2,183 2,299 2,641 2,588 7 nĐ 11,348 11,337 4,141 2,895 2,208 8 Brazil 1,323 2,116 2,531 2,256 1,715 9 Anh Qu c 2,164 1,516 1,440 1,259 1,207 Ngu n: Trung tâm Thương m i Qu c t /UNTAD/WTO (www.intracen.org) 17
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan