Tài liệu Ân số liệu trên thanh âm số

TR NG I H C KHOA H C T NHIÊN TP H CHÍ MINH KHOA CÔNG NGH THÔNG TIN KHÓA LU N T T NGHI P ND LI U TRÊN ÂM THANH S Giáo viên h ng d n: Sinh viên th c hi n: Ti n s Lê Hoài B c L u Khoa MSSV: 0112099 Lê Th Hoàng Ngân MSSV: 0112060 Thành ph H Chí Minh 7/2005 cl c CL C Ch ng 1. M U ..................................................................................................13 1.1. Nhu c u n d li u hi n nay .........................................................................14 1.2. c tiêu c a tài .......................................................................................15 1.3. Yêu c u........................................................................................................16 1.4. Môi tr ng cài t........................................................................................16 1.5. c c lu n v n............................................................................................16 Ch ng 2. T NG QUAN...........................................................................................18 Ch ng 3. C S LÝ THUY T................................................................................20 3.1. NG QUAN N D LI U.......................................................................21 3.1.1. nh ngh a ............................................................................................21 3.1.2. Các i t ng........................................................................................22 3.1.3. Mô hình t ng quát c a bài toán .............................................................23 3.1.4. Các yêu c u trong m t bài toán n d li u.............................................25 3.1.5. Phân lo i ...............................................................................................27 3.2. NG QUAN V STEGANOGRAPHY.....................................................32 3.2.1. Mô hình bài toán ...................................................................................32 3.2.2. ch s phát tri n ..................................................................................33 3.2.3. Phân lo i ...............................................................................................34 3.3. NG QUAN V WATERMARKING S .................................................43 3.3.1. nh ngh a ............................................................................................43 3.3.2. ch s phát tri n ..................................................................................44 3.3.3. Phân lo i ...............................................................................................45 3.3.4. Các yêu c u trong m t bài toán Watermarking......................................49 3.3.5. ng d ng c a Watermarking ................................................................50 3.4. N D LI U TRÊN AUDIO ......................................................................51 3.4.1. Gi i thi u..............................................................................................51 3.4.2. Phân lo i ...............................................................................................52 3.5. LÝ TÍN HI U S .................................................................................65 3.5.1. i c ng v tín hi u và nhi u..............................................................65 3.5.2. y m u và khôi ph c tín hi u ..............................................................69 3.5.3. Phân tích Fourier...................................................................................73 3.6. LÝ THUY T TR I PH ............................................................................86 3.6.1. Gi i thi u chung ...................................................................................86 3.6.2. l c l ch s phát tri n ......................................................................87 3.6.3. c m c a tr i ph ...........................................................................89 3.6.4. t ph công su t ............................................................................93 3.6.5. Chu i gi ng u nhiên ............................................................................95 3.6.6. u ch s d ch pha BPSK ..................................................................99 n d li u trên âm thanh s Trang 2 cl c 3.6.7. nh h ng c a nhi u tr ng trong truy n thông ................................... 102 3.6.8. nh h ng c a nhi u Jammer trong truy n thông ............................... 103 3.6.9. Các h th ng tr i chu i tr c ti p.......................................................... 106 Ch ng 4. CH NG TRÌNH TH C HI N ............................................................ 121 4.1. WATERMARKING TRÊN AUDIO B NG PH NG PHÁP TR I PH T H P MÔ HÌNH THÍNH GIÁC.................................................................... 122 4.1.1. Gi i thi u............................................................................................ 122 4.1.2. Mô hình thính giác .............................................................................. 122 4.1.3. Quá trình t o và nhúng Watermark...................................................... 131 4.1.4. Quá trình rút trích ............................................................................... 146 4.2. WATERMARKING TRÊN ÂM THANH S B NG PH NG PHÁP NG T HÓA CH M C .............................................................................. 151 4.2.1. Mô hình bài toán ................................................................................. 151 4.2.2. Ph ng pháp u ch bit th p t ng quát............................................. 152 4.2.3. Ph ng pháp l ng t hóa ch m c ..................................................... 153 Ch ng 5. SO SÁNH ÁNH GIÁ ........................................................................... 163 5.1. Gi 5.2. Ki 5.3. Ki 5.3.1. 5.3.2. 5.3.3. 5.3.4. 5.3.5. 5.3.6. 5.3.7. i thi u ................................................................................................... 164 m tra tính trong su t.............................................................................. 164 m tra tính b n v ng............................................................................... 165 Chuy n i nh d ng file ................................................................... 165 Bi n i t n s l y m u....................................................................... 167 Bi n i s l ng bit m u ................................................................... 167 Bi n i biên .................................................................................. 167 c thông cao ..................................................................................... 167 Thêm nhi u Gauss............................................................................... 167 d li u ki m tra.............................................................................. 169 n d li u trên âm thanh s Trang 3 Danh sách hình v DANH SÁCH HÌNH V Hình 1 Mô hình ân d li u trên nh.........................................................................21 Hình 2 Mô hình t ng quan quá trình nhúng.............................................................24 Hình 3 Mô hình t ng quan quá trình trích. ..............................................................24 Hình 4 M it Hình 5 Phân lo i n d li u theo Chen.LongJi. .......................................................28 Hình 6 Phân lo i n d li u theo De Vlccschouwer.................................................29 Hình 7 Phân lo i n d li u theo B.Pflizmann.........................................................29 Hình 8 Bài toán ng Hình 9 Phân lo i Steganography theo B.Pflizmann. ................................................34 ng quan gi a ba tiêu chí. .................................................................26 i tù.........................................................................................32 Hình 10 n d li u theo Linguistic Steganography ...............................................35 Hình 11 Phân lo i theo Neil F.Johnson và Stefan C.Katzenbeisser .........................35 Hình 12 Watermark trên gi y c nh t Hình 13 Phân lo i Watermarking theo B.Pflizmann ...............................................45 Hình 14 Nhúng logo vào nh..................................................................................46 Hình 15 Nhúng logo vào ti n gi y..........................................................................46 Hình 16 Nhúng logo vào nh..................................................................................46 Hình 17 Phân lo i Watermarking theo kh n ng ch ng ch u t n công. ...................47 Hình 18 Phân lo i theo Hình 19 Mô hình rút trích Nonblind Watermarking................................................48 Hình 20 Mô hình rút trích Semiblind Watermarking. .............................................49 Hình 21 Mô hình rút trích Semiblind Watermarking. .............................................49 Hình 22 Phân lo i trên s c n thi t c a khóa. .........................................................49 Hình 23 Phân lo i Watermarking trên Audio..........................................................52 Hình 24 Ýt Hình 25 Ti n x lý tín hi u âm thanh Watermark. .................................................56 Hình 26 ng c a ph c tính rút. .......................................................................48 ng pháp tr i ph truy n th ng. ......................................55 n d li u theo ph n d li u trên âm thanh s c tìm th y ..............................................44 ng pháp echo. ..........................................................62 Trang 4 Danh sách hình v Hình 27 u ch nh t l th i gian trong Watermarking. .........................................64 Hình 28 Hình v minh ho cho sóng c a m t tín hi u. ...........................................65 Hình 29 Nhi u phân b Hình 30 Nhi u phân b Guassian. ..........................................................................66 Hình 31 Các lo i sóng c a tín hi u. ........................................................................67 Hình 32 Bi u di n tín hi u theo to Hình 33 Liên h p ph c c a tín hi u x(t).................................................................68 Hình 34 Mô hình l y m u.......................................................................................69 Hình 35 y m u tín hi u v i các chu k khác nhau...............................................70 Hình 36 ch ng l p ph . .....................................................................................71 Hình 37 ch l y m u lý t u....................................................................................66 ng c c.............................................................68 t n s fs. ...........................................................72 Hình 38 Ph c a tín hi u khi dùng ti n l c lý t Hình 39 Ti n l c ch ng bi t danh th c t . ..............................................................72 Hình 40 th ng l y m u quá m c và tiêu h y. ....................................................73 Hình 41 Các d ng tri n khai c a tín hi u................................................................77 Hình 42 n ph biên ng. ..............................................72 c a tín hi u.....................................................................78 Hình 43 Thành ph n o, thành ph n th c và t n ph c a tín hi u. ..........................79 Hình 44 Ph c a sóng vuông. .................................................................................81 Hình 45 áp ng xung. ..........................................................................................84 Hình 46 Ph n th c, ph n o, góc pha, l n c a áp ng xung t n s . ..................85 Hình 47 a s WinTool .......................................................................................86 Hình 48 Mô hình h th ng thông tin tr i ph ..........................................................88 Hình 49 Tín hi u liên t c t o t Hình 50 Tín hi u t Hình 51 Tín hi u r i r c t o t Hình 52 Tín hi u t Hình 53 Tín hi u t t Hình 54 Tín hi u x(t) và tín hi u t t ng quan x(t), v(t). ................................................90 ng quan Rxv c a hai tín hi u li n t c. ....................................91 ng quan x(t), v(t)...................................................91 ng quan Rxv c a hai tín hi u r i r c. .....................................92 n d li u trên âm thanh s ng quan. ............................................................................92 ng quan......................................................94 Trang 5 Danh sách hình v Hình 55 t công su t ph c a tín hi u.............................................................95 Hình 56 ch thanh ghi d ch c s 2. ....................................................................96 Hình 57 Tín hi u PN. .............................................................................................97 Hình 58 Hàm t Hình 59 Ph tín hi u BPSK.................................................................................. 100 ng t c a chu i PN......................................................................98 Hình 60 ch gi i Hình 61 th ng truy n thông tr i ph cô b n. ................................................... 103 Hình 62 t Jammer toàn ph n b ng thông. ....................................................... 105 Hình 63 t Jammer m t ph n b ng thông......................................................... 105 Hình 64 Ph c a tín hi u BPSK ........................................................................... 107 Hình 65 Ph c a tín hi u BPSK sau khi tr i. ........................................................ 108 Hình 66 u bi n BPSK truy n th ng. ........................................................... 109 Hình 67 u bi n BPSK c i ti n. ................................................................... 109 Hình 68 u bi n BPSK c i ti n v i N=7....................................................... 109 Hình 69 DS/BPSK không mã hoá v i t n công c a nhi u Jammer. ...................... 110 Hình 70 So sánh giá tr c a xác su t l i Pb v i Eb/NJ. ........................................... 113 Hình 71 Công su t nhi u c Hình 72 Các tín hi u tr Hình 73 Các tín hi u sau khi tr i .......................................................................... 116 Hình 74 th ng l p mã DS/BPSK..................................................................... 116 Hình 75 nh ρ = 1 và tr ng cong c a ng ng cong ng i........................................................ 123 ng ng y trang. ...................................................... 124 Liên h gi a t n s và Bark Hình 78 ng h p ρ = ρ * ............................. 114 c khi tr i ....................................................................... 115 Mô hình gi l p h thính giác ng Hình 76 Hình 77 u bi n BPSK...................................................................... 102 hai d ng: tuy n tính (a) và logarithm (b) .. 124 ng ng y trang theo n v Barks. ............................... 125 Hình 79 Công su t ph và n ng l Hình 80 Các Hình 81 Hàm tr i. ................................................................................................ 127 Hình 82 ng l ng critical band. ............................................ 126 ng tr i ph c a tín hi u nhi u trong b ng thông h p................... 126 ng trên m i critical band........................................................... 127 n d li u trên âm thanh s Trang 6 Danh sách hình v Hình 83 Ng ng ng y trang thô Traw.................................................................. 129 Hình 84 Ng ng ng y trang ã chu n hóa và ng ng nghe. ................................ 129 Hình 85 ng h p thu t toán t o và nhúng Watermark. ...................................... 132 Hình 86 ng h p quá trình t o ng ng chu n hoá .............................................. 132 Hình 87 th ng t o Watermark......................................................................... 133 Hình 88 Các tham s c a h th ng baseband. ....................................................... 135 Hình 89 Các tham s c a h th ng passband. ....................................................... 135 Hình 90 th ng passband v i t n s gi i h n trong LF và HF........................... 136 Hình 91 Các tín hi u trên mi n th i gian .............................................................. 137 Hình 92 Các Hình 93 Tín hi u s(t) và c a s Hamming w(t)..................................................... 139 Hình 94 Tín hi u sau khi qua c s Hamming sw(t) ............................................. 139 Hình 95 Bi u di n Hình 96 ng l ng trên m i critical band Spz(z). .............................................. 140 Hình 97 ng l ng trên m i critical band........................................................... 141 Hình 98 n audio và wateramark. .............................................................. 137 l n c a Sw(j )................................................................... 140 Hàm tr i B(z).......................................................................................... 141 Hình 99 ng l Hình 100 Ng ng ng y trang thô Traw(z).......................................................... 143 Hình 101 Ng ng ng y trang ã Hình 102 Tín hi u Xwnew(j ) tr c khi c t...................................................... 144 Hình 103 Tín hi u Xwnew(j ) tr c sau c t v i A = 0.4................................... 145 Hình 104 Công su t ph tín hi u Swnew(j ) v i ng ng ng y trang cu i. ......... 145 Hình 105 Công su t ph tín hi u Xfinal(j ) v i ng ng ng y trang cu i .......... 146 Hình 106 Công su t ph tín hi u OUT(j )) v i ng ng ng y trang cu i. .......... 146 Hình 107 Sóng c a det(t). ................................................................................... 149 Hình 108 Gi i tr i tín hi u Watermark................................................................ 150 Hình 109 Mô hình bài toán ................................................................................. 151 Hình 110 ng tr i trên m i critical band Smz(z). ....................................... 141 c chu n hoá Tnorm(z) ............................... 143 ng t hóa x v i giá tr l n d li u trên âm thanh s ng t có b cl ng t /2. ................. 153 Trang 7 Danh sách hình v Hình 111 Hai hàm chung b nh danh m........................................................... 154 Hình 112 ng t hóa ch m c QIM ng v i N = 2 và R = ½........................... 155 Hình 113 Mô hình không gian nhúng c a LBM.................................................. 157 Hình 114 Nhúng m t bit b ng hàm nhúng m t chi u theo LBM. ........................ 157 Hình 115 Nhúng m t bit b ng hàm nhúng m t chi u theo LBM. ........................ 157 Hình 116 Gi i thu t nhúng Watermark theo ph Hình 117 Gi i mã theo ph ng pháp ng pháp u ch dither. ......... 160 u ch dither. ......................................... 161 Hình 118 u bi n Dither v i kích th Hình 119 u ch STDM. ................................................................................. 162 Hình 120 Phép chuy n sang n d li u trên âm thanh s cl ng t gi ng nhau.......................... 162 nh d ng CDA. ..................................................... 165 Trang 8 Danh sách các b ng DANH SÁCH CÁC B NG ng 1 ng 2 Tình hình th t thu các n c ông Nam Á [1] ........................................14 ng tính toán m t....................................................................................38 ng 3 Phân tích các ng 4 Th ng kê k t qu rút trích Watermark khi ch a b t n công. ................... 168 ng 5 Th ng kê k t qu rút trích Watermark khi ã b t n công........................ 168 n d li u trên âm thanh s n ch y c a tín hi u PN...................................................98 Trang 9 Thu t ng THU T NG HAS Human Auditory System: h thính giác c a ng i. HVS Human Visuality System: h th giác c a ng STDM Spread Transform Dither Modulation: DM Dither Modulation: dB Decibel. DFT Discrete Fourier Transform: Bi n FIR Finite Duration Inpulse: áp ng xung lâu h u h n. FFT Fast Fourier Transform: Bi n IIR Infinite Duration Inpulse: áp ng xung lâu vô h n. PDF Probability Distribution Function: Hàm m t PSD Power Spectrial Density: M t BPSK Binary Phase Shift Keying: CDMA Code Divesion Multiple Access: a thâm nh p phân chia theo mã. DS Direct Sequence: Chu i tr c ti p. DS/SS Direct Sequence/ Spread Spectrum: Tr i ph chu i tr c ti p. PDF Probability Density Function: Hàm m t PSD Probability Spectral Density: M t PN Pseudo Noise: Gi t p âm. QPSK Quandrature Phase Shift Keying: SNR Signal to Noise Ratio: T s tín hi u trên t p âm. SS Spread Spectrum: Tr i Ph . Robust Tính b n v ng. Fragile Tính d v . i. u ch tr i bi n u ch dither. i Fourier r i r c. i Fourier nhanh. xác su t. ph công su t. u ch khoá chuy n pha c s hai. xác su t. công su t. u ch khóa chuy n pha vuông góc. Blind Watermarking Watermarking không c n tín hi u g c. Nonblind Watermarking Watermarking c n d li u g c. FingerPrinting i Dither In d u vân tay. n d li u trên âm thanh s Trang 10 Tóm t t lu n v n TÓM T T LU N V N n nghiên c u Nghiên c u các khía c nh có trong l nh v c n d li u. ánh giá các k thu t thu c hai h Watermarking. Trên c s i sâu vào phân tích, ng phát tri n chính là Steganography và ó, xây d ng hai ph ng pháp ang c ánh giá cao hi n nay trong l nh v c Watermarking trên âm thanh s . ng ti p c n Tìm hi u nh ng khái ni m c b n v n d li u. Các mô hình phân lo i cho bài toán n d li u. Xác nh các yêu c u c a bài toán n d li u. Phân tích các khía c nh có trong Steganography. Phân tích các khía c nh có trong Watermarking. Các c m có trong Watermarking trên âm thanh s . Nghiên c u ki n th c x lý tín hi u s . Nghiên c u k thu t tr i ph trong công ngh truy n thông CMDA. Xây d ng ng d ng Watermarking trên âm thanh s v i hai thu t toán: • Thu t toán 1: S d ng mô hình thính giác k t h p k thu t công ngh tr i ph . ng d ng này Giai o c hoàn t t thông qua ba giai n chính: n 1: Xây d ng mô hình thính giác. ü li u nh p: Tín hi u ch a. ü li u xu t: Ng ü lý: Chia tín hi u thành nhi u ng nghe t critical band trên t ng ng ng. n, ng n, xác nh giá tr n ng l ng ng y trang c t o ra b ng cách t h p các giá tr trên và hàm tr i. Giai o n 2: T o Watermark thông qua k t h p ng ü li u nh p: Thông tin m t. ü li u xu t: Watermark. n d li u trên âm thanh s ng ng nghe. Trang 11 Tóm t t lu n v n ü lý: Thao tác chu n hoá Watermark Interleaver và b ph v i v i ng Giai o ü u bi n BPSK. K t h p tín hi u t o ra t quá trình tr i ng nghe t o Watermark.. n 3: Nhúng. lý: K t h p Watermark v a t o v i thay th • Thu t toán 2: và cài c ti n hành thông ma tr n i ng ng pháp là Ph ng pháp Ph ng pháp STDM. n d li u trên âm thanh s ng ch a thông qua thao tác ng . u bi n ch m c l t trên hai ph it ng t . Ph n này s ti n hành nghiên c u u ch dither và STDM. u ch dither. Trang 12 Ch Ch ng 1 - M U ng 1. n d li u trên âm thanh s U Trang 13 Ch ng 1 - M U 1.1. Nhu c u n d li u hi n nay phát tri n m nh m c a Internet cùng v i cu c cách m ng thông tin s em l i nh ng b c phát tri n v t b c trong xã h i, vai trò c a nó ã v ã t ra kh i ph m vi kinh t và d n i vào cu c s ng nh m t nhu c u thi t y u. Truy n thông b ng n r ng cùng v i các nh d ng d li u s phong phú hi n nay ã m ra nhi u c h i và không ít thách th c. Các thi t b s (camera s , CD, MP3, DVD, i và giá thành ngày m t r , a hay trao u này cho phép ng ) ngày càng hi n i dùng có th d dàng t o, ch nh i d li u a truy n thông. Bên c nh nh ng tác d ng tích c c, ta c ng không th ph nh n nh ng v n n n y sinh trong th c t : gi m o, n c p tác ph m, s d ng các tác ph m không b n quy n, . Các thao tác này c th c hi n r t d dàng trên d ng d li u a truy n thông s thông qua Internet hay các thi t b s . Theo s li u th ng kê c a hi p h i b n quy n th gi i - International Intellectual Property Alliance (IIPA) [1], vào n m 1998, i M , ngành công nghi p nh nh c và thu âm ã b m t 1.7 t ng 1 n d li u trên âm thanh s ng ã b th t thu 1.3 t ô la và ngành công nghi p ô la và con s này m i n m m t gia t ng. Tình hình th t thu các n c ông Nam Á [1] Trang 14 Ch ng 1 - M Tr U c tình tr ng này, r t nhi u gi i pháp khác nhau ng các k thu t b o v c a ra. N u ch s n gi n nh nhúng thông tin b n quy n vào vùng không gian còn tr ng c a ph n header thì hoàn toàn không kh quan, do thông tin này r t d thay i hay xoá b . i v i các ph ng pháp mã hoá b ng khoá m t, thì có th an toàn h n. Tuy nhiên trong tình hình hi n nay thì hi u qu c a chúng em l i không cao i l khoá có th b , nh t là trong nh ng n m g n ây trình hacker ngày càng phá tri n, v n khoá a các ch là th i gian [2]. N u không xét kh n ng c a các hacker thì mã hoá c ng không ph i là gi i pháp t t. B i vì m t khách hàng ch c n tr phí b n quy n m t l n cho tác gi , sau ó h có th gi mã, ti n hành sao chép, t o ra nhi u b n sao, và phân ph i m t cách tho mái [3]. B o v quy n s h u trí tu iv i các s n ph m a truy n thông hi n nay ang là bài toán khó mà c th gi i ang ph i i m t, và ang trên ng tìm l i gi i. Trong tình hình ó, n d li u s ra a ph i nh m t c u cánh. C ch ho t ng ng pháp này là nhúng m t d u hi u s mang thông tin v quy n s h u vào trong tín hi u g c này, sao cho không th c m nh n Thông tin n có th là m t thanh, 1.2. ng phát tri n khác nhau, và ng v i m i h tài So v i các lo i truy n thông s d ng tín hi u t catset, b ng video, nh, ây c ng chính là gi i trí s thanh ng ng pháp khác nhau, tu thu c vào m c ích s d ng. c tiêu c a t nhi u: dung l i trên tín hi u g c ó. n v n b n, m t nh nh , m t logo, ho c m t tín hi u âm .Hi n nay, có r t nhi u h ng có r t nhi u ph c thay ng t tr thì l i ích c a truy n thông s ngày nay mang l i l n h n ng l n, mang chuy n d dàng, thao tác x lý mh ang t n t i c ây nh b ng n gi n. Tuy nhiên n n vi ph m b n quy n t n công. Trong các ph n c ta hi n nay nh game, hình nh, phim, ng ti n thì có l âm c xem là m t hình th c gi i trí thông d ng và g n g i nh t. Do ó chúng em ã m nh d n t p trung th c hi n thanh s tài n d li u trên âm nh m nghiên c u, tìm hi u, ánh giá và phân lo i các k thu t hi n có trong n d li u trên âm thanh s Trang 15 Ch ng 1 - M U th gi i n d li u y ti m n ng và thách th c này. Trên c s nh ng ki n th c ã có, chúng em ti n hành xây d ng ng d ng Watermarking trên âm thanh s . T l i khuyên a nh ng chuyên gia u ngành trong l nh v c này, chúng em ti n hành nghiên c u, xây d ng m t vài ng d ng có th ph c v th c t v i hi u qu cao. 1.3. Yêu c u m rõ các khía c nh có trong n d li u, c bi t i sâu vào nghiên c u hai ng phát tri n chính là Steganography và Watermarking. Phân tích u khuy t m c a các ph ng pháp hi n có. Nghiên c u các ki n th c v x lý tín hi u s . Nghiên c u k thu t Tr i Ph trong công ngh truy n thông CDMA. Nghiên c u cách th c xây d ng mô hình thính giác. Cài t m t s ph 1.4. Môi tr ng pháp hi u qu . ng cài t MatLab 7.0 k t h p VC ++ 7.0. 1.5. c c lu n v n Lu n v n Ch c chia thành 8 ch ng 1: M ng. U. Trình bày lí do ch n tài, m c ích, it ng và ph m vi nghiên c u. Ch ng 2: T NG QUÁT. Phân tích, ánh giá các h ra nh ng thành t u ã th t c và nh ng khuy t ng ti p c n m i, và nh ng v n Ch • m còn t n t i. Trên c s ó a ra t p trung gi i quy t. ng 3: C S LÝ THUY T. N i dung bao g m: NG QUAN c có • ng nghiên c u ã có. ND LI U: Cung c p các ki n th c n n t ng giúp ng c cái nhìn khái quát v v n i nghiên c u. NG QUAN V STEGANOGRAPHY: Nghiên c u v các khía c nh có trong Steganography. n d li u trên âm thanh s Trang 16 Ch ng 1 - M • U NG QUAN V WATERMARKING: Nghiên c u v các khía c nh có trong Watermarking. • WATERMARKING TRÊN AUDIO: i sâu vào tìm hi u v các c m trên có trong l nh v c Watermarking trên âm thanh s . • LÝ TÍN HI U S : Cung c p các ki n th c v x lý tín hi u. • LÝ THUY T TR I PH : Nghiên c u lý thuy t tr i ph trong truy n thông CDMA. Ch ng 4: CH NG TRÌNH TH C HI N. N i dung bao g m: • WATERMARKING TRÊN AUDIO B NG PH NG PHÁP TR I PH T H P MÔ HÌNH THÍNH GIÁC: Xây d ng mô hình gi l p h thính giác ng i và xu t ph ng pháp Watermarking trên ý t ng c a lý thuy t tr i ph và k t h p v i mô hình thính giác. • WATERMARKING TRÊN AUDIO B NG PH HÓA CH M C: S d ng ph Ch hi n ng 5: SO SÁNH, ng pháp l NG PHÁP L ng t hóa ch m c NG T n d li u. ÁNH GIÁ K T QU : So sánh, ánh giá k t qu th c c v i các ph n m m hi n có. Ch ng 6: H NG PHÁT TRI N: ánh giá v h ng phát tri n c a v n ang nghiên c u này. n d li u trên âm thanh s Trang 17 Ch Ch ng 2 - T NG QUAN ng 2. n d li u trên âm thanh s NG QUAN Trang 18 Ch ng 2 - T NG QUAN Theo các ghi chép tìm c hi n nay cho th y, n d li u không ph i là m t l nh c nghiên c u m i m . Tuy nhiên vai trò c a nó ch m i nh ng n m g n ây. Cho t i th i nói riêng v n ang trên ng phát tri n và t ng b c hoàn thi n. V i ch ng ng c s quan tâm c a khá nhi u t ch c cùng nhi u nhà nghiên c u. Bên c nh nh ng thành công áng Nói t i thành công, n r ng rãi trong m hi n t i, n d li u nói chung và Watermarking phát tri n không dài nh ng nó ã th ph nh n nh ng khuy t c bi t c ghi nh n, chúng ta c ng không m mà l nh v c khoa h c non tr này m c ph i. u tiên chúng ta ph i k o c a các nhà nghiên c u và các t ch c khoa h c. n s tham gia ngày m t ông u này c th hi n qua s ng các t ch c, các nhà nghiên c u khoa h c, các bài báo, t p chí và s n ph m ang có trong th tr ng [Xem tham kh o ph n ph l c trang 170], ti p ng trong th c t và nh ng l i ích không nh mà nó em l i n là các ng c bi t trong ngành công nghi p gi i trí. Do ang trên con ng hoàn thi n, nên l nh v c nghiên c u này còn t n t i t s thi u sót: • Khuy t m c a h u h t các công trình nghiên c u hi n nay là ch a có m t công trình nghiên c u nào thu t toán nào t c coi là t i u c s hoàn thi n, ngh a là ch a có m t có th t ra, c ng nh ch a có m t thu t toán nào áp ng m nh c t t c các yêu c u ch ng l i t t c các n công c a tác nhân th ba. • c dù hi n nay, các h thanh, nh ng s l ng nghiên c u ang chuy n d n sang l nh v c âm ng công trình nghiên c u (tính t i th i m hi n t i) Watermarking trên âm thanh còn quá ít so v i Watermarking trên nh. n d li u trên âm thanh s Trang 19 Ch Ch ng 3 - C S LÝ THUY T ng 3. n d li u trên âm thanh s S LÝ THUY T Trang 20