Tài liệu Afta

Lêi më ®Çu Trong xu híng quçc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ thÕ giíi, víi nh÷ng cÊp ®é toµn cÇu ho¸vµ khu vùc ho¸, lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn vît ra ngoµi ph¹m vi biªn giíi cña mçi quèc gia, sù ph©n c«ng lao ®éng , quèc tÕ ph¸t triÓn c¶ vÒ bÒ réng lÉn bÒ s©u; vai trß cña c¸c c«ng ty ®a quèc gia ®îc t¨ng cêng, viÖc h×nh thµnh c¸c liªn kÕt khu vùc ngµy mét ph¸t triÓn, hÇu hÕt c¸c quèc gia ®ang chuyÓn sang m« h×nh kinh tÕ víi viÖc khai th¸c ngµy cµng triÖt ®Ó lîi thÕ so s¸nh cña mçi níc.§Ó ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng trëng cña th¬ng m¹i quèc tÕ trªn thÞ trêng thÕ giíi ngµy nay,c¸c quèc gia trªn hµnh tinh chóng ta trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®· tõng bíc t¹o lËp nªn c¸c mèi quan hÖ song ph¬ngvµ ®a ph¬ng, tõng bíc tham gia vµo c¸c liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ víi nhiÒu møc ®é kh¸c nhau nh»m ®a l¹i lîi Ých thiÕt thùc cho mçi bªn.ChÝnh c¸c liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ lµ sù biÓu hiÖn râ nÐt cña hai xu híng: Khu vùc ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ ®ang diÔn ra hÕt søc sèng ®éng vµ ®Æc biÖt quan träng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. ThÕ kû XXI sÏ lµ thÕ kû cña toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸, cña héi nhËp quèc tÕ, do vËy c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn sÏ kh«ng cã sù lùa chän nµo kh¸c h¬n lµ lùa chän m« h×nh c«ng nghiÖp ho¸ theo híng héi nhËp quèc tÕ. Phï hîp víi xu thÕ nµy ViÖt Nam ®· vµ ®ang tham gia tÝch cùc vµ cã hiÖu qu¶ cao vµo HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ (ASEAN) vµ khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (ASEAN free trade area: AFTA) §©y lµ sù kiÖn vµ bíc ngoÆt ®¸ng ghi nhËn. §ång thêi còng lµ vÊn ®Ò hÕt søc míi mÏ ®«Ý víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vèn vÉn quen víi “vßng tay b¶o hé ”cña Nhµ Níc. Theo ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia, nhiÒu DNCNVN cßn ho¹t ®éng nh thêi bao cÊp, kÐm n¨ng ®éng, phÇn lín ®Õn nay vÉn cha s½n sµng cho héi nhËp. Do vËy khi tham gia vµo AFTA , thùc hiÖn biÓu thuÕ u ®·i cã hiÖu lùc chung(CEPT) Tøc khi nhµ níc ph¶i gi¶m vµ tiÕn tíi xo¸ bá hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan ng¨n c¸ch bu«n b¸n gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c níc ASEAN th× viÖc nghiªn cøu , xem xÐt, th¶o luËn, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ nh÷ng c¬ héi, th¸ch thøc ®èi víi c¸c DNCNVN, ®ång thêi ®a ra nhiÒu nh÷ng ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p ®Ó c¸c DNCNVN ph¸t huy ®îc thÕ m¹nh, tËn dông ®îc c¬ héi cña m×nh còng nh h¹n chÕ nh÷ng ¶nh hëng xÊu, vît qua th¸ch thøc ®Ó tån t¹i trong m«i trêng míi lµ hÕt søc cÇn thiÕt. 1 V× ®©y lµ nghiªn cøu mang tÝnh khoa häc ®Çu tiªn vµ cïng víi nh÷ng h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc còng nh kinh nghiÖm thùc tiÔn nªn ®Ò ¸n cßn nhiÕï sai sãt, em mong c« gi¸o Th¹c sÜ NguyÔn Thu Thuû gióp ®ì, chØ b¶o ®Ó ®Ò ¸n ®îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! 2 Ch¬ng I: Kh¸i Qu¸t Chung VÒ AFTA I / Khu vùc ho¸ kinh tÕ vµ c¸c h×nh thøc chñ yÕu cña nã Qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ thÕ giíi ®ang diÔn ra ë nh÷ng cÊp ®é kh¸c nhau víi xu híng toµn cÇu ho¸ ®i ®«i víi xu híng khu vùc ho¸. Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ lµ h×nh thµnh mét thÞ trêngthÕ giíi thèng nhÊt, mét hÖ thèng tµi chÝnh, tÝn dông toµn cÇu , lµ viÖc ph¸t triÓn vµ më réng ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ theo chiÒu s©u, lµ sù më réng giao lu kinh tÕ vµ khoa häc c«ng nghÖ gi÷a c¸c níc trªn quy m« toµn cÇu;lµ viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ –x· héi cã tÝnh chÊt toµn cÇu nh vÊn ®Ò d©n sè,tµi nguyªn thiªn nhiªn, b¶o vÖ méi trêng sinh th¸i…Trong khi ®ã , khuvùc ho¸ kinh tÕ chØ diÔn ra trong mét kh«ng gian ®Þa lý nhÊt ®Þnh díi nhiÒu h×nh thøc nh: khu vùc mËu dÞch tù do, ®ång minh (Liªn minh) thuÕ quan, ®ång minh tiÒn tÖ,thÞ trêng chung, ®ång minh kinh tÕ…Nh»m môc ®Ých hîp t¸c,hç trî lÉn nhau cïng ph¸t triÓn, tõng bíc xo¸ bá nh÷ng c¶n trë trong viÖc di chuyÓn t b¶n,lùc lîng lao ®éng, hµng ho¸ dÞch vô …TiÕn tíi tù do ho¸ hoµn toµn nh÷ng di chuyÓn nãi trªn gi÷a c¸c níc thµnh viªn trong khu vùc. ë c¸c quèc gia cã nÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn (hay cßn gäi lµ c¸c quècgia c«ng nghiÖp ph¸t triÓn), th× xu híng tham gia héi nhËp vµo nÒnkinh tÕ c¸c níc trong khu vùc vµ b¶o hé mËu dÞch ngµy cµng gia t¨ng. ViÖc tham gia m¹nh mÏ vµ réng r·i vµo c¸c khèi liªn kÕt kinh tÕ khu vùc, tõng bíc tiÕn tíi sù nhÊt thÓ ho¸ cao th«ng qua c¸c v¨n b¶n,hiÖp ®Þnh kÝ kÕt ®· ®a l¹i cho c¸c quèc gia trong liªn minh sù æn ®Þnh, hîp t¸c cïng ph¸t triÓn. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, c¸c doanh nghiÖp cña c¸c quèc gia thµnh viªn ®îc hëng nh÷ng u ®·i vÒ th¬ng m¹i còng nh ph¶i g¸nh v¸c c¸c nghÜa vô vÒ tµi chÝnh, gi¶m thuÕ còng nh c¸c miÔn gi¶m kh¸cv.v..(c¸c quèc gia trong hiÖp héi mËu dÞch tù do B¾c Mü NAFTA ), c¸c quèc gia trong liªn minh ch©u ©u(EU) lµ nh÷ng liªn kÕt ph¶n ¸nh râ nÐt c¸c xu híng trªn). Kinh tÕ gi÷a c¸c níc thµnh viªn.Theo tho¶ thuËn hîp t¸c nµy, c¸c quèc gia trong liªn minh bªn c¹nh viÖc xo¸ bá thuÕ quan vµ nh÷ng h¹n chÕ vÒ mËu dÞch kh¸c gi÷a c¸c quèc gia thµnh viªn, cßn cÇn ph¶i thiÕt lËp mét biÓu thuÕ quan chung cña khèi ®èi víi c¸c quèc gia ngoµi liªn minh ,tøc lµ 3 ph¶i thùc hiÖn chÝnh s¸ch c©n ®èi mËu dÞch víi c¸c níc kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn. ThÞ trêng chung: §©y lµ mét liªn minh quèctÕ ë møc ®é cao h¬n liªn minh thuÕ quan,tøc lµ ngoµi viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p t¬ng tù nh liªn minh thuÕ quan trong trao ®æi th¬ng maÞ, h×nh thøc liªn minh nµy cßn cho phÐp t b¶n vµ lùc lîng lao ®éng tù do di chuyÓn gi÷a c¸c níc thµnh viªn th«ng qua tõng bíc h×nh thµnh thÞ trêng thèng nhÊt (c¸c quèc gia trong céng ®ång kinh tÕ Ch©u ¢u). Liªn minh tiÒn tÖ: §©y lµ mét liªn minh chñ yÕu trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ. Theo tho¶ thuËn nµy c¸c níc thµnh viªn ph¶i phèi hîp chÝnh s¸ch tiÒn tÖ thèng nhÊt trong toµn khèi, thèng nhÊt ®ång tiÒn dù tr÷ vµ ®ång tiÒn sö dông chung trong khèi. Liªn minh kinh tÕ: §©y lµ mét liªn minh quèc tÕ víi mét møc ®é cao h¬n vÒ sù tù do di chuyÓn hµng ho¸,dÞch vô, t b¶n vµ lùc lîng lao ®éng gi÷a c¸c quèc gia thµnh viªn, ®ång thêi thèng nhÊt biÓu thuÕ quan chung ¸p dông cho c¶ níc kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn. Ngoµi ra, c¸c níc thµnh viªn cßn thùc hiÖn thång nhÊt c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ; tµi chÝnh, tiÒn tÖ.(Liªn minh Ch©u ¢u: EU tõ n¨m 1994 ®îc coi lµ liªn minh kinh tÕ ). II/ Xu híng quèc tÕ ho¸ kinh tÕ thÕ giíi vµ sù ra ®êi cña AFTA 1. Xu híng quèc tÕ ho¸ kinh tÕ thÕ giíi Cã thÓ nãi r»ng toµn cÇu ho¸, khu vùc kinh tÕ lµ xu híng ®ang chiÕm u thÕ trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i, do ®ã th¬ng m¹i quèc tÕ ngµy cµng ®îc tù do ho¸. §· xuÊt hiÖn nhiÒu tæ chøc kinh tÕ manh tÝnh khu vùc nh EU, APEC, AFTA , Asean…. Tr×nh ®é quèc tÕ cµng cao th× tû träng trao ®æi gi÷a c¸c quèc gia cµng lín. Theo mét b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi trong giai ®o¹n 1990-2000 cña WB (lÊy gi¸ n¨m 1988 lµm chuÈn) th× thÞ trêng thÕ giíi vÒ c¸c ngµnh c«ng ngiÖp quan träng nhÊt t¨ng tõ 6.188 tû USD n¨m 1973 lªn 7683 tû n¨m 1980 vµ 9852 tû USD n¨m 1988 vµ dù kiÕn n¨m 2000 sÏ t¨ng lªn tíi 14522 tû USD trong ®ã trao ®æi gi÷a c¸c quèc gia chiÕm tû träng ngµy cµng t¨ng tõ 15,3% n¨m 1973 lªn 22,8% n¨m 1988 vµ dù kiÕn ®Õn n¨m 2000 sÏ lµ 28,5% . 4 §iÒu g× ®· lµm cho th¬ng m¹i thÕ giíi ph¸t triÓn nh ngµy nay ? §ã lµ sù bïng næ cña tù do ho¸ tr¬ng m¹i khu vùc vµ toµn cÇu thÓ hiÖn qua viÖc xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu c¸c tæ chøc kinh tÕ mang tÝnh khu vùc. Tù do ho¸ th¬ng m¹i ®îc khëi xíng ë B¾c Mü vµ Ch©u ¢u. ë Ch©u ¸, tiÕp sau NhËt B¶n lµ Hµn Quèc, §µi Loan, Hång Kong, Singapo ®· theo ®uæi chÝnh s¸ch híng ngo¹i, më cöa vµ tÝch cùc héi nhËp vµo thÞ trêng quèc tÕ ; thùc hiÖn tù do ho¸ tõng bíc . KÕt qu¶ bèn níc nµy ®· t¨ng thu nhËp ®Çu ngêi tõ møc 20% so víi c¸c níc c«ng nghiÖp vµo n¨m 1965 lªn 70% vµo n¨m 1995. Con ®êng híng ngo¹i,thùc hiÖn tù do ho¸ th¬ng m¹i ®îc thùc hiÖn tiÕp nèi ë Chi Lª, Malayxia vµ Th¸i Lan vµo ®Çu thËp niªn 70 vµ sau ®ã lµ Trung Quèc vµo ®Çu thËp niªn 80. NhiÒu ngêi cho r»ng khi héi nhËp vµo kinh tÕ khu vùc sÏ gi¶m b¶o hé s¶n xuÊt trong níc, do ®ã sÏ t¨ng thÊt nghiÖp vµ gi¶m t¨ng trëng. LÞch sö ®· chøng minh kh«ng mét níc nµo cã thÓ ®¹t tèc ®é ph¸t triÓn nhanh mµ kh«ng më cöa kinh tÕ, kh«ng tÝch cùc héi nhËp . Theo WB sè ngêi sèng ë møc nghÌo khæ ë Ch©u ¸ (díi 1USD/ ngµy) ®· gi¶m tõ 700tr ngêi xuèng cßn 300tr ngêi n¨m 1995. Trung quèc nhê tho¶ thuËn víi Mü më cöa thÞ trêng h¬n n÷a vµ chuÈn bÞ ra nhËp WTO sÏ lµm cho thu nhËp quèc d©n t¨ng thªm 30% n¨m nhê vËy t¨ng thªm 12 triÖu viÖc lµm. Râ rµng xu híng khu vùc ho¸ Kinh tÕ lµ tÊt yÕu. Nã mang l¹i nh÷ng lîi Ých kinh tÕ to lín cho c¶ ngêi s¶n xuÊt vµ ngêi tiªu dïng trong c¸c níc thµnh viªn . Mét quèc gia nµo ®ã gia nhËp c¸c níc thùc hiÖn u ®·i mËu dÞch thêng ®a l¹i nh÷ng lîi Ých chñ yÕu sau ®©y: Mét lµ, t¹o lËp quan hÖ mËu dÞch gi÷a c¸c níc thµnh viªn, më réng h¬n n÷a kh¶ n¨ng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ cña c¸c níc trongliªn minh víi c¸c níc, c¸c khu vùc kh¸c trªn thÕ giíi. Còng trong ®iÒu kiÖn nµy mµ tiÒm n¨ng kinh tÕ cña c¸c níc thµnh viªn ®îc khai th¸c mét c¸ch cã hiÖu qu¶. ChÝnh viÖc t¹o lËp mËu dÞch tù do héi nhËp khu vùc ®· lµm t¨ng thªm phóc lîi th«ng qua viÖc thay thÕ c¸c ngµnh, tríc hÕt lµ c«ng nghiÖp cña c¸c níc chñ nhµ cã chi phÝ cao (l·ng phÝ nguån lùc) b»ng nh÷ng ngµnh cã chi phÝ thÊp h¬n (tøc cã hiÖu qu¶ h¬n) cña nh÷ng quèc gia nhËn ®îc sù u ®·i. Còng trong ®iÒu kiÖn nµy, lîi Ých cña ngêi tiªu dïng còng ®îc t¨ng lªn nhê hµng ho¸ cña c¸c níc thµnh viªn ®a vµo níc chñ nhµ lu«n nhËn ®îc sù u ®·i. Do ®ã gi¸ hµng ho¸ gi¶m xuèng 5 lµm cho ngêi d©n ë níc chñ nhµ cã thÓ mua ®îc khèi lîng hµng ho¸ lãn h¬n møc chi phÝ thÊp h¬n. Hai lµ, Héi nhËp khu vùc cßn gãp phÇn vµo viÖc chuyÓn híng mËu dÞch. Sù chuyÓn híng nµy diÔn ra phæ biÕn khi h×nh thµnh liªn minh thuÕ quan, v× khi ®ã c¸c ®iÒu kiÖn bu«n b¸n gi÷a c¸c níc thµnh viªn trong liªn minh sÏ trë nªn thuËn lîi h¬n, hÊp dÉn h¬n. Ngay c¶ trong trêng hîp mét níc nµo ®ã trong liªn minh tiÕn hµnh nhËp khÈu nh÷ng s¶n phÈm cña c¸c quèc gia ngoµi liªn minh víi gi¸ thÊp h¬n, nhng nay ®îc thay thÕ b»ng nhËp khÈu nh÷ng s¶n phÈm cïng lo¹i cña c¸c quèc gia trong liªn minh mµ gi¸ c¶ l¹i cao h¬n (do ®îc hëng chÝnh s¸ch u ®·i thuÕ quan…) ChÝnh nh÷ng u ®·i nµy gi÷a c¸c níc thµnh viªn trong liªn minh ®· ®a tíi sù chuyÓn híng mËu dÞch nãi trªn (tøc lµ thay thÕ nh÷ng ngêi cung cÊp s¶n phÈm cïng lo¹i cã chi phÝ thÊp h¬n nhng kh«ng ®îc hëng c¸c chÝnh s¸ch u ®·i b»ng nh÷ng ngêi cung cÊp nh÷ng s¶n phÈm víi chi phÝ cao h¬n (kÐm hiÖu qu¶ ) nhng ®îc hëng sù u ®·i cña khèi. Cã thÓ ®a ra mét vÝ dô gi¶n ®¬n ®Ó minh ho¹ nh sau: Tríc ®©y Singapo thêng nhËp cµ phª cña Braxin víi gi¸ thÊp h¬n cña ViÖt Nam v× gi¸ cµ phª cu¶ Braxin lµ 1500 USD/ tÊn cßn ViÖt Nam lµ 1600USD/tÊn víi møc thuÕ nhËp khÈu cho c¶ hai trêng hîp lµ 20%. Nhng sau khi ViÖt Nam ra nhËp liªn minh thuÕ quan th× b©y giê gi¸ ca phª nhËp khÈu tõ ViÖt Nam kh«ng bÞ ®¸nh thuÕ n÷a vµ chØ lµ 1600 USD/tÊn thÊp h¬n gi¸ cµ phª nhËp tõ Braxin (1800USD/ tÊn) v× cã thuÕ nhËp khÈu lµ 20%. ChÝnh v× vËy, viÖc nhËp khÈu cµ phª cña Singapore sÏ chuyÓn híng tõ thÞ trêng Braxin sang thÞ trêng ViÖt Nam. CÇn ph¶i nhËn thÊy r»ng viÖc chuyÓn híng mËu dÞch chØ ®a l¹i lîi Ých côc cho c¸c quèc gia trong néi bé liªn minh. Cßn xÐt mét c¸ch tæng thÓ trªn ph¹m vi thÕ giíi th× liªn minh thuÕ quan côc bé ®· lµm gi¶m phóc lîi chung cña thÕ giíi nÕu nh liªn minh ®ã ®a tíi xu híng khuyÕn khÝch c¸c ngµnh s¶n xuÊt kÐm hiÖu qu¶. Nh vËy, nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc vµ tiªu cùc do th¬ng m¹i ®a l¹i lµ sù kÕt hîp chÆt chÏ cña sù thay ®æi c¶ trong lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ trong lÜnh vùc tiªu dïng. §ã lµ sù thay thÕ cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt trong níc b»ng ngµnh hµng cña c¸c níc ®èi t¸c trong liªn minh (t¸c ®éng vÒ s¶n xuÊt) vµ sù thay thÕ tiªu dïng hµng néi ®Þa b»ng hµng cña c¸c níc ®èi t¸c (t¸c dông víi tiªu dïng). 6 T¸c ®éng tæng thÓ ®èi víi c¸c níc thµnh viªn phô thuéc chñ yÕu vµo møc ®é t¸c ®éng tÝch cùc vµ tiªu cùc mµ th¬ng m¹i t¹o ra. NÕu nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc ®a l¹i nh÷ng lîi Ých lín h¬n nh÷ng lîi Ých tæn h¹i do t¸c ®éng tiªu cùc g©y ra ®èi víi mét níc thµnh viªn nµo ®ã, th× khi ®ã hiÖp ®Þnh mËu dÞch tù do xÐt mét c¸ch tæng thÓ lµ cã lîi ®èi víi quèc gia thµnh viªn ®ã. Tæng qu¸t l¹i cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng héi nhËp vµo khu vùc, tham gia tÝch cùc vµo khu vùc mËu dÞch tù do chØ mang l¹i hiÖu qu¶ cao nÕu nh÷ng ngêi s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ nhÊt (chi phÝ thÊp nhÊt) lµ c¸c níc thµnh viªn hoÆc khi hiÖp ®Þnh vÒ mËu dÞch kh«ng lµm gi¶m ®i nh÷ng ho¹t ®éng bu«n b¸n gi÷a c¸c níc thµnh viªn víi c¸c khu vùc vµ c¸c quèc gia cßn l¹i trªn thÕ giíi. Ba lµ, héi nhËp vµo khu vùc, thùc hiÖn tù do ho¸ th¬ng m¹i t¹o ®iÒu kiÖn cho mçi quèc gia thµnh viªn cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong viÖc tiÕp thu vèn, c«ng nghÖ, tr×nh ®é qu¶n lý,… tõ quèc gia kh¸c trong liªn minh. VÒ l©u dµi tù do tr¬ng m¹i gãp phÇn t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng , t¨ng trëng kinh tÕ. Tù do ho¸ th¬ng m¹i thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÐ b»ng hai c¸ch: t¨ng xuÊt khÈu vµ t¨ng n¨ng xuÊt cËn biªn cña hai yÕu tè s¶n xu¸t lµ vèn vµ lao ®éng. Tríc hÕt, viÖc ®©û m¹nh xuÊt khÈu sÏ gãp phÇn t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña tõng quèc gia, ®iÒu ®ã ®îc thÓ hiÖn: - Thùc hiÖn tù do ho¸ th¬ng m¹i ®ang g©y ra ¸p lùc lín ®èi víi mçi quèc gia trong liªn minh trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, buéc c¸c ngµnh ph¶i phÊn ®Êu gi¶m gi¸ hoÆc gi÷ gi¸ ë møc t¬ng ®èi thÊp. Muèn vËy c¸c ngµnh nµy ph¶i nhanh trãng thay ®æi c«ng nghÖ, ¸p dông réng r·i nh÷ng kinh nghiÖm qu¶n lý, nh÷ng thµnh tùu míi vµ hiÖn ®¹i cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc – c«ng nghÖ. - Trong ®iÒu kiÖn héi nhËp, c¸c quèc gia thµnh viªn ®ang cã xu híng tËp trung ®Çu t vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶ nhÊt vµ ph¸t huy tèi u nh÷ng lîi thÕ vÒ nguån lùc cña m×nh. - ViÖc héi nhËp vµo khu vùc sÏ cho phÐp mçi quèc gia thµnh viªn n¨ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu theo quy m« vµ do ®ã thóc ®Èy t¨ng trëng s¶n xuÊt. - §Èy m¹nh xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc gia t¨ng vèn tÝch luü vµ do ®ã thóc ®Èy t¸i s¶n xuÊt më réng kh«ng ngõng. - T¨ng cêng xuÊt khÈu gãp phÇn t¹o lËp c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n theo híng tÝch cùc, t¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ cho quèc gia ®©y lµ ®iÒu kiÖn quan 7 träng ®Ó gi¶m l·i xuÊt cho vay khuyÕn khÝch ngêi s¶n xuÊt kinh doanh vay vèn ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh, thóc ®Èy tèc ®é t¨ng trëngvµ ph¸t triÓn kinh tÕ… TiÕp ®Õn viÖc t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt nhê n©ng cao n¨ng xuÊt cËn biªn cña hai yÕu tè s¶n xuÊt cho phÐp mçi quèc gia thµnh viªnkh«ng cÇn ph¶i thay ®«Ø c¬ cÊu vËt chÊt cña s¶n xuÊt, thËm chÝ kh«ng t¨ng thªm chi phÝ s¶n xuÊt mµ vÉn ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Tuy nhiªn bÊt cø vÊn ®Ò g× còng cã tÝnh hai mÆt cña nã. ViÖc héi nhËp kinh tÕ khu vùc còng cã mÆt tr¸i cña nã, còng cã nh÷ng th¸ch thøc mµ mét quèc gia ph¶i lêng tríc, tÝnh to¸n ®Ó h¹n chÕ , vît qua. §ã lµ : - C¸c níc thµnh viªn ph¶i nhanh chãng ®iÒu chØnh l¹i c¸c c©n ®èi trong nÒn kinh tÕ trªn c¬ së xo¸ bá nh÷ng h¹n chÕ vÒ th¬ng m¹i nh thuÕ quan, hµng rµo phi thuÕ quan, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn sù ®iÒu chØnh c¬ cÊu ngµnh, c¬ cÊu vïng,c¬ cÊu gi¸ vµ tû gi¸ hèi ®o¸i. - VÊn ®Ò viÖc lµm vµ gi¶i quyÕt thÊt nghiÖp . - C¶i c¸ch hÖ thèng tµi kho¸, ®Æc biÖt lµ nh÷ng trêng hîp thuÕ quan mËu dÞch cã tû träng ®¸ng kÓ trong nguån thu ng©n s¸ch vµ do ®ã lµm n¶y sinh nh÷ng khã kh¨n cho viÖc c©n ®èi ng©n s¸ch cña chÝnh phñ. - CÇn ph¶i thiÕt lËp khu«n khæ ph¸p lý chung (luËt ch¬i chung) ®èi víi c¸c níc thµnh viªn tríc hÕt cÇn gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò cã liªn quan tíi c¸c quy ®Þnh thuÕ quan, h¶i quan, chuÈn mùc lao ®éng, m«i trêng sinh th¸i, chÊt lîng s¶n phÈm. - VÊn ®Ò gi¶i quyÕt c«ng b»ng, b×nh ®¼ng trong x· héi vµ gi÷a c¸c níc trong néi bé khu vùc. Kh¶ n¨ng thu ®îc lîi Ých tèi ®a cña mçi quèc gia khi héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ c¸c níc trong khu vùc. Do diÒu kiÖn cô thÓ cña mçi níc, do tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cßn kh¸c nhau, c¸c doanh nghiÖp tham gia ho¹t ®éng trong ®iÒu kiÖn héi nhËp còng kh«ng gièng nhau nªn møc ®é thu lîi còng cã thÓ kh¸c nhau. ChÝnh v× vËy viÖc ®iÒu hoµ c¸c lîi Ých gi÷a c¸c quèc gia vµ trong néi bé quèc gia xÐt c¶ ë trªn tÇm vÜ m« vµ vi m« trë nªn cùc kú quan träng. 2. Sù ra ®êi cña AFTA . Xu híng toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®· ®Æt ra nh÷ng thö th¸ch to lín kh«ng thÓ vît qua víi hiÖp h«Þ c¸c quèc gia §«ng Nam ¸. NÕu 8 kh«ng cã sù cè g¾ng chung cña toµn hiÖp héi , ®ã lµ sù xuÊt hiÖn cña nh÷ng tæ chøc hîp t¸c khu vùc nh EU,NAFTA mµ asean e ng¹i sÏ trë thµnh c¸c khèi th¬ng m¹i khÐp kÝn. Do ®ã sÏ lµm cho hµng ho¸ cña asean vÊp ph¶i nh÷ng trë ng¹i khi th©m nhËp c¸c thÞ trêng nµy. MÆt kh¸c aean ®ang mÊt dÇn lîi thÕ so ¸nh vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ nguån lùc ®Ó thu hót ®Çu t níc ngoµi so víi Trung Quèc, Nga vµ c¸c níc §«ng ¢u. Kinh tÕ asean t¨ng trëng víi nhÞp ®é cao nhng vÉn phô thuéc vµo nguån vèn bªn ngoµi. N¨m 1992 theo s¸ng kiÕn cña Th¸i lan , héi nghÞ thîng ®Ønh c¸c níc asean häp t¹i Singapo ®· quyÕt ®Þnh thµnh lËp khèi mËu dÞch tù do Asean: AFTA víi ba môc tiªu c¬ b¶n:  Tù do ho¸ th¬ng m¹i Asean b»ng viÖc lo¹i bá c¸c hµng rµo thóª quan trong néi bé khu vùc vµ cuèi cïng lµ c¸c rµo c¶n phi thuÕ quan .  Thu hót c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi vµo khu vùc b»ng viÖc ®a ra mét khèi thÞ trêng thèng nhÊt.  Lµm cho Asean thÝch nghi víi nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ quèc tÕ ®ang thay ®æi ®Æc biÖt lµ ph¸t triÓn c¸c tho¶ thuËn th¬ng m¹i khu vùc trªn thÕ giíi. §Ó biÕn Asean thµnh khu vùc mËu dÞch tù do vµ thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña AFTA th× c¸c níc thµnh viªn ®· kÝ kÕt HiÖp ®Þnh u ®·i thuÕ quan cã hiÖu lùc chung CEPT. §©y lµ ®éng lùc quan träng nhÊt. Néi dung cña CEPT lµ trong vßng 10 n¨m (19 93-2003) gi¶m thuÕ quan trong th¬ng m¹i néi bé Asean xuèng cßn tõ 0- 5% ®èi víi s¸u níc thµnh viªn cò Asean vµo n¨m 2006 ®èi víi ViÖt Nam vµ muén h¬n víi Lµo, Campuchia ®ång thêi lo¹i bá tÊt c¶ c¸c h¹n chÕ vÒ ®Þnh lîng vµ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan. §Ó thùc hiÖn ch¬ng tr×nh gi¶m thuÕ nµy, toµn bé c¸c mÆt hµng trong doanh môc biÓu thuÕ quan cña mçi níc ®îc chia vµo 4 danh môc sau: 1. Danh môc c¸c s¶n phÈm gi¶m thuÕ gåm c¸c mÆt hµng ®îc ®a vµo c¾t gi¶m thuÕ quan ngay víi lÞch tr×nh gi¶m nhanh vµ gi¶m b×nh thêng. 2. Danh môc s¶n phÈm t¹m thêi cha gi¶m thuÕ gåm c¸c mÆt hµng t¹m thêi sÏ cha ph¶i gi¶m thuÕ vµ sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh c¸c quèc gia ph¶i ®a toµn bé c¸c mÆt hµng nµy vµo danh môc gi¶m thuÕ. 9 3. Danh môc s¶n phÈm n«ng s¶n cha chÕ biÕn nh¹y c¶m, c¸c mÆt hµng trong doanh môc nµy cã thêi h¹n c¾t gi¶m thuÕ quan muén h¬n, cô thÓ lµ n¨m 2010 ho¨c muén h¬n n÷a ®èi víi mÆt hµng nh¹y c¶m cao. 4. Danh môc lo¹i trõ hoµn toµn gåm nh÷ng s¶n phÈm kh«ng tham gia HiÖp ®Þnh CEPT. §©y lµ cã ¶nh hëng ®Õn an ninh quèc gia, ®¹o ®øc… Bªn c¹nh viÖc c¾t gi¶m thuÕ quan ,CEPT cßn quy ®Þnh viÖc xo¸ bá h¹n chÕ vÒ sè lîng nhËp khÈu , c¸c rµo c¶n phi thuÕ quan kh¸c vµ lÜnh vùc hîp t¸c trong lÜnh vùc h¶i quan. HiÖp ®Þnh CEPT ¸p dông mäi s¶n phÈm chÕ t¹o kÓ c¶ s¶n phÈm n«ng s¶n. Muèn ®îc hëng u ®·i gi¶m thuÕ trong khu«n khæ CEPT cÇn tho¶ m·n hai ®iÒu kiÖn sau. 1. Ph¶i lµ s¶n phÈm n»m trong doanh môc s¶n phÈm gi¶m thuÕ vµ ®îc héi ®ång AFTA x¸c nhËn. 2. C¸c s¶n phÈmph¶i cã tèi thiÓu 40%gi¸ trÞ ®îc chÕ t¹o tõ c¸c níc thµnh viªn Asean. 3. S¶n phÈm ®ã ph¶i n»m trong danh môc c¾t gi¶m thuÕ cña c¶ níc nhËp vµ níc xuÊt khÈu, vµ ph¶i cã møc thuÕ quan(nhËp khÈu)b»ng hoÆc thÊp h¬n 20%. III. Sù cÇn thiÕt gia nhËp AFTA cña ViÖt Nam. ChuyÓn sang nÒn kinh tÕ më, ViÖt nam ®anh tõng bíc héi nhËp vµo xu thÕ tù do ho¸ th¬ng m¹i toµn cÇu, trong ®ã viÖc tham gia AFTA cña VN ®îc coi lµ bíc khëi ®Çu quan träng nhÊt, cã thÓ vÝ nh cuéc diÔn tËp toµn diÖn ®Çy ®ñ ®Ó chuÈn bÞ gia nhËp diÔn ®µn hîp t¸c Ch©u ¸ - TBD còng nh tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO. Ngµy 28.7.1995, VN trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc, víi t c¸ch lµ thµnh viªn cña hiÖp héi, th¸ng 12 n¨m 1995 t¹i héi nghÞ thîng ®Ønh c¸c níc Asean lÇn thø 5, VN ®· thùc hiÖn ch¬ng tr×nh u ®·i vÒ thuÕ quan cã hiÖu lùc chung CEPT b¾t ®Çu 1/1/1996 c«ng bè danh môcvµ tiÕn hµnh c¾t gi¶m thuÕ quan cho c¶ lé tr×nh 1996-2000. ViÖt Nam tham gia Asean, thùc hiÖn AFTA/ CEPT trong hoµn c¶nh kinh tÕ kh«ng gièng c¸c níc thµnh viªn kh¸c. HiÖn nay ViÖt Nam ®ang ë giai ®o¹n ®Çu cña c«ng cuéc CNH, H§H ®Êt níc. NÒn kinh tÕ cßn nghÌo nµn, l¹c hËu rÊt 10 nhiÒu so víi c¸c níc trong khu vùc Thu nhËp quèc d©n cña níc ta cßn rÊt thÊp, tÝch luü tõ néi bé nÒn kinh tÕ cßn rÊt nhá bÐ, c¬ cÊu kinh tÕ cßn rÊt l¹c hËu , mÆc dï c«ng nghiÖp cã tèc ®é t¨ng trëng cao 18,7% n¨m 2000 so víi 1999, nhng tû träng ngµnh C«ng NghiÖp trong toµn bé nÒn KTQD cßn thÊp. Ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn chiÕm 80,5% toµn ngµnh C«ng nghiÖp vµ chiÕm 18,7 % tæng s¶n phÈm quèc d©n. Kim ng¹ch xuÊt khÈu cßn nhá bÐ. Tæng kim ng¹ch XK hai chiÒu b×nh qu©n cña giai ®o¹n 1996-2000 lµ 22,5 tû USD. Tû träng XK trong GDP b×nh qu©n 1996 -2000 lµ 37,6%. T×nh h×nh xuÊt khÈu thêi k× 1995- 2000 N¨m Kim ng¹ch Tèc ®é t¨ng(%) 1995 5448 34,4 1996 7255 33,2 1997 9185 26,6 1998 9361 21,9 1999 11523 23,1 2000 14308 23,9 Nguån niªn gi¸m thèng kª 1998 vµ b¸o c¸o cña Bé Th¬ng Mai Tû lÖ hµng s¬ chÕ trong tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu vÉn cao 54,8% trong khi mét sè níc Asean, tû lÖ hµng chÕ biÕn hay ®· tinh chÕ thêng cao h¬n nh Ind«nªxia 52%, Malayxia 85%, Philippin 75%, Singapo 80%, Th¸i Lan 71%. §Æc biÖt kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ ViÖt Nam trªn thÞ trêng thÕ giíi thêng thÊp do chÊt lîng thÊp, gi¸ c¶ cao, mÉu m· kh«ng phong phó hÖ thèng ph¸p luËt yÕu vµ cha t¬ng thÝch víi luËt ph¸p cña c¸c quèc gia trong khu vùc, ®éi ngò c¸n bé cßn yÕu kÐm. Trong hoµn c¶nh nh vËy ,ViÖt Nam tham gia vµo AFTA lµ mét tÊt yÕu kh«ng nh÷ng v× ViÖt Nam ®· lµ thµnh viªn cña ASEAN mµ cßn do nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc cña nã ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc ta. ChÝnh nh÷ng thùc tr¹ng khã kh¨n trªn cña ViÖt Nam l¹i lµ c¬ héi ®Ó ViÖt Nam tham gia AFTA Héi nhËp AFTA lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ViÖt Nam ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng CNH, HDH, phÊn ®Êu ®a ViÖt Nam trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp vµo n¨m 2002. Do ViÖt Nam ph¶i c¾t gi¶m thuÕ theo hiÖp ®Þnh CEPT nªn gi¸ c¶ hµng ho¸ Asean nhËp vµo ViÖt Nam sÏ trë nªn rÎ lµm t¨ng sè d cña ngêi tiªu dïng. 11 Héi nhËp AFTA sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho xuÊt khÈu hµng ho¸ sang c¸c níc Asean v× hµng rµo cña hä còng ®îc c¾t gi¶m thuÕ b¶o hé nh cña m×nh. Mét thÞ trêng réng lín víi ®ßi hái kh«ng qu¸ cao vÒ chÊt lîng sÏ ®îc më ra cho c¸c DNVN, thÞ trêng tiªu dïng ®îc më réng ra lµ mét yÕu tè gióp VN huy ®éng tiÒm n¨ng lao ®éng vµ tµi nguyªn dåi dµo cña m×nh vµ t¨ng xuÊt khÈu kÓ c¶ ®èi víi c¸c hµng ho¸ xuÊt khÈu sang thÞ trêng ngoµi Asean th× lîi Ých mµ AFTA mang l¹i cho ViÖt Nam lµ gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt nhê mua ®îc vËt t ®Çu vµo víi gÝa h¹ h¬n tõ c¸c níc Asean. ChÝnh ®iÒu ®ã lµm cho ViÖt Nam hÊp dÉn h¬n trong viÖc thu hót ®Çu t níc ngoµi. Tríc sù c¹nh tranh khèc liÖt khi nhµ níc gi¶m thuÕ theo CEPT sÏ buéc c¶ phi¸ nhµ níc vµ phÝa c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp cè g¾ng héi nhËp, cã nh÷ng thay ®æi trong t duy, trong chÝnh s¸ch , chiÕn lîc ®Ó t¹o ra m«i trêng ph¸p lý, kinh doanh, ®Çu t hiÖu qu¶ h¬n, häc hái, tiÕp thu n©ng cao tr×nh ®é ®Ó cã thÓ tham gia vaß cuéc c¹nh tranh ®Çy khèc liÖt. Héi nhËp AFTA sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt Nam h×nh thµnh më réng h¬n n÷a c¸c mèi quan hÖ gi÷a nÒn kinh tÕ ViÖt Nam víi khu«n khæ nÒn kinh tÕ chung cña khu vùc vµ thÕ giíi. §©y chÝnh lµ c¬ héi n÷a ®Ó nÒn kinh tÕ ViÖt Nam b¾t kÞp víi nh÷ng xu híng chung cña khu vùc vµ thÕ giíi, t×m ra tiÕng nãi chung, chia sÎ tr¸ch nhiÖm víi céng ®ång quèc tÕ mµ tríc hÕt lµ víi c¸c níc trong khèi mËu dÞch tù do Asean, më ra mét thÕ ®øng v÷ng vµng h¬n trong quan hÖ cña ViÖt Nam víi c¸c liªn minh quèc tÕ kh¸c, ®Æc biÖt lµ víi liªn minh Ch©u ¢u, khu vùc MËu dich tù do B¾c Mü,NAFA , WTO, APEC.. 12 Ch¬ng II: héi nhËp AFTA –c¬ héi vµ th¸ch thøc víi c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp viÖt nam I. Thùc tr¹ng, vÞ thÕ cña c¸c DNCNVN trong khu vùc 1/ Thùc tr¹ng : a / Thµnh tùu: Tõ khi nÒn kinh tÕ níc ta vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng, nhµ níc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch më cöa th× nÒn kinh tÕ nãi chung vµ c¸c DNCNVN nãi riªng ®· ®¹t ®îc mét sè thµnh tùu ®¸ng mõng. Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hai chiÒu b×nh qu©n cña giai ®o¹n 19992000 lµ 22,5 tû USD so víi 7,5 tû USD trong thêi kú 1990- 1995. Tû träng xuÊt khÈu trong GDP b×nh qu©n t¨ng tõ 26,4% trong 1990-1995 lªn 37,6% n¨m 1996-2000. Chóng ta d· më réng quan hÖ quèc tÕ , kÝ hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i víi 60 níc (®Æc biÖt mèi quan hÖ víi Mü vµo th¸ng 7/2000). N¨m 1995 chóng ta cã quan hÖ bu«n b¸n víi trªn 100 níc vµ vïng l·nh thæ, nay lµ 170 níc vµ kh¾p c¸c ch©u lôc. C«ng nghiÖp cã møc t¨ng trëng cao ®¹t 15,7% n¨m 2000 so víi 1999, khu vùc doanh nghiÖp nhµ níc t¨ng 9,5%, khu vùc doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh t¨ng 11,5% , khu vùc doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi t¨ng 21,8%. C¸c doanh nghiÖp nhµ níc ®· ®îc c¶i tæ, s¾p xÕp l¹i s¶n xuÊt nªn sè doanh nghiÖp nhµ níc gi¶m tõ 1993 n¨m 1995 xuèng cßn 1786 n¨m 2000. Vèn còng ®îc cñng cè t¨ng cêng, nguån vèn t¨ng 113% tõ 59798 tû n¨m 1995 lªn 127594 tû n¨m 2000. Khu vùc doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®· ®îc t¨ng lªn vÒ sè lîng , giai ®o¹n 1996-2000 t¨ng thªm h¬n 500 doanh nghiÖp .Vèn ®Çu t t¨ng 28,5%/ n¨m. Khu vùc t nh©n còng ngµy cµng ph¸t triÓn c¶ vÒ sè lîng vµ ph¹m vi ho¹t ®éng. ThÞ trêng trong níc th× c¸c doanh nghiÖp cña ta ngµy cµng cñng cè ®îc vai trß vµ chç ®øng cña m×nh, dÇn dÇn kh«i phôc lßng tin ®èi víi kh¸ch hµng th«ng qua chØ tiªu chÊt lîng ngµy cµng ®îc n©ng cao, gi¸ thµnh gi¶m xuèng, mÉu m· phong phó phï hîp víi thÞ hiÕu, nhu cÇu kh¸ch hµng trong níc vµ quèc tÕ. b/ H¹n chÕ: 13 Tuy nhiªn, ®ã chØ lµ nh÷ng thµnh tùu bíc ®Çu nhá bÐ so víi c¸c níc trong khu vùc, chóng ta vÉn cßn mét kho¶ng c¸ch kh¸ xa cÇn vît qua. C¸c DNCNVN cßn yÕu thÕ vµ lùc. C¬ së h¹ tÇng , m¸y mãc thiÕt bÞ cña c¸c doanh nghiÖp cßn thiÕu ®ång bé vµ l¹c hËu. Ngoµi c¸c xÝ nghiÖp do níc ngoµi ®Çu t, c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp trong níc chØ cã kho¶ng ®îc coi lµ trang thiÕt bÞ vµo lo¹i t¬ng ®èi tiªn tiÕn, tèc ®é ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ cßn khiªm tèn, kho¶ng 10 –11%. §iÒu nµy ®· h¹n chÕ rÊt nhiÒu ®èi víi n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt. NhiÒu s¶n phÈm s¶n xuÊt trong níc cã gi¸ cao h¬n s¶n phÈm cïng lo¹i nhËp khÈu tõ 20 –40%. C¸c DNCNVN hiÖn nay vÉn cha coi träng vÊn ®Ò n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm ®Ó t¨ng klh¶ n¨ng c¹nh tranh. §Õn gi÷a n¨m 1999, c¶ níc míi cã trªn 100 doanh nghiÖp ®îc cÊp chøng nhËn tiªu chuÈn chÊt lîng ISO 9000, trong ®ã dnnn chiÕm 70%, riªng vïng kinh tÕ träng ®iÓm B¾c Bé míi cã 16 xÝ nghiÖp. PhÇn nhiÒu c¸c DNCNVN ph¶i dùa vµo ®èi t¸c níc ngoµi biÓu trng, thiÕt kÕ s¶n phÈm, quy tr×nh c«ng nghÖ tiÕp thÞ vµ ph©n phèi s¶n phÈm. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cha cao vµ ®ang cã xu híng gi¶m dÇn. Theo b¸o c¸o cña phßng Th¬ng M¹i ViÖt Nam sè nî ph¶i tr¶ cña DNNN b»ng 12% vèn cña Nhµ níc trong khi nî ph¶i thu chiÕm 60% nî ph¶i tr¶. MÆt kh¸c qui m« vèn cña DNNN rÊt nhá, sè DNNN cã vèn díi 5 tØ ®ång chiÕm 65,4 %, vèn trªn 10 tØ ®ång chØ cã 20,89%. Nh÷ng khã kh¨n vÒ vèn vÒ thÞ trêng céng víi sù yÕu kÐm, láng lÎo, c«ng kÒnh cña bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp ®· dÉn tíi t×nh tr¹ng thua lç. HiÖu qu¶ sö dông vèn rÊt thÊp cã ®Õn h¬n 50% sè DNNN cã tØ suÊt sinh lêi trªn tæng sè vèn thÊp h¬n l·i suÊt tiÕt kiÖm. H¬n n÷a, c¸c DNNN ®ang gÆp khã kh¨n trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ cÊu, phÇn lín c¸c s¶n phÈm kÐm kh¶ n¨ng c¹nh tranh do chÝ phÝ t¨ng cao (nhËp nguyªn nhiªn liÖu ,c«ng suÊt sö dông m¸y mãc thÊp, kü n¨ng qu¶n lý, tr×nh ®é c«ng nh©n cã tay nghÒ cao vµ kh¶ n¨ng tiÕp thÞ cßn h¹n chÕ) . MÆt kh¸c, c¸c DNNN míi tham gia vµo qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ ThÕ giíi vµo ®Çu nh÷ng n¨m 90, do ®ã gÆp nhiÒu khã kh¨n vÒ kinh nghiÖm tiÕp cËn thÞ trêng còng nh c¸c th«ng tin cÇn thiÕt liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh héi nhËp. Trong khi ®ã c¸c DNVN cho ®Õn nay vÉn cha x¸c ®Þnh ®îc néi dông ho¹t ®éng vµ chiÕn 14 lîc kinh doanh cña doanh nghiÖp tríc sù cä s¸t víi c¸c ®èi t¸c doanh nghiÖp trong khu vùc. c/ Nguyªn nh©n : C¸c h¹n chÕ trªn mét phÇn lµ do yÕu tè kh¸ch quan ®ã lµ t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ khu vùc §«ng Nam ¸ vµ Ch©u ¸ ®· lµm gi¶m h¼n nguån vèn ®Çu t vµ dù ¸n ®Çu t níc ngoµi, hµng xuÊt khÈu bÞ ch÷ng l¹i, nguyªn nh©n chÝnh lµ tõ phÝa chñ quan cña doanh nghiÖp vµ tõ luËt ®Çu t vµ hÖ thèng ph¸p luËt cßn kÐm hÊp dÉn sù chó ý cña c¸c nhµ ®Çu t. Dï ®· cã nh÷ng söa ®æi ®Ó phï hîp víi luËt ®Çu t cña khu vùc vµ thÕ giíi nhng ®iÒu kiÖn u ®·i ë mét sè lÜnh vùc cha ®îc h×nh thµnh ®ång bé, m«i trêng hîp t¸c c¹nh tranh cha ®îc t¹o lËp ®Çy ®ñ, cßn tån t¹i nhiÒu h×nh thøc hµnh chÝnh bao cÊp mang tÝnh xin cho víi thñ tôc phiÒn hµ thiÕu tÝnh c«ng khai. C¸c DNQD cha thùc sù muèn bá líp b¶o vÖ bªn ngoµi, cha thùc sù tiÕp nhËn c¬ chÕ thÞ trêng mét c¸ch tÝch cùc, thiÕu n¨ng ®éng s¸ng t¹o ë mäi lÜnh vùc, sù tr× trÖ trong c¬ chÕ thÞ trêng sÏ kh«ng cã sù tån t¹i. C¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh th× vèn vµ qui m« nhá, sî thÊt b¹i cha d¸m ®Çu t s¶n xuÊt kinh doanh víi nh÷ng c¬ héi ®em l¹i lîi nhuËn lín vµ ®é rñi ro cao, thùc sù cha ®¸ng coi lµ nhµ kinh doanh cña thêi kú hiÖn ®¹i. 2/VÞ thÕ hiÖn nay cña c¸c doanh nghiÖp CNVN trong khu vùc, 2.1/ VÒ mËu dÞch: Trong thêi gian tríc ®©y, ViÖt Nam chñ yÕu bu«n b¸n víi c¸c níc thuéc Liªn X« cò vµ §«ng ¢u. Hµng ho¸ nhËp khÈu thêng lµ n«ng s¶n th« th«ng qua c¸c nghÞ ®Þnh th kÝ kÕt gi÷a c¸c chÝnh phñ. Toµn bé kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu n»m trong tay c¸c DNNN. Tõ khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®æi míi vµo n»m 1996, sè lîng c¸c b¹n hµng bu«n b¸n cña ViÖt Nam ®îc t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Quan hÖ th¬ng m¹i ViÖt Nam Asean t¨ng m¹nh víi tèc ®é kho¶ng 27%/n¨m vµ ngµy cµng chiÕm tû träng lín trong c¸n c©n th¬ng m¹i. Th¬ng m¹i ViÖt Nam – Asean chiÕm tíi 1/3 kim ng¹ch ngo¹i th¬ng cña ViÖt Nam trong ®ã xuÊt khÈu chiÕm vµ nhËp khÈu chiÕm 1/3. Quan hÖ Th¬ng m¹i khu vùc vÉn n»m trong tay c¸c DNNN lµ chñ yÕu. C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam chñ yÕu lµ chñ yÕu lµ n«ng s¶n th«, thùc phÈm chiÕm 48% , nhiªn liÖu chiÕm 34% vµ c¸c mÆt 15 hµng chÕ t¹o chiÕm 18% (sè liÖu n¨m 1994) nghÜa lµ khi tham gia vµo CEPT, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®îc hëng u ®·i vÒ thuÕ quan Ýt h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp c¸c níc trong khu vùc. C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu ViÖt Nam sang Asean bao gåm : dÇu th«, ®Ëu,cao su,chÌ, ng«, h¹t ®iÒu, tiªu, rau qu¶ t¬i,thuû s¶n, thÐp, gç ,than, thiÕc, hµng thñ c«ng. Nh vËy trong sè c¸c s¶n phÈm nµy, cã rÊt Ýt c¸c s¶n phÈm ®îc coi lµ hµng c«ng nghiÖp chÕ biÕn - mÆt hµng ®îc u ®·i thuÕ quan ë møc cao vµ tiÕn hµnh nhanh nhÊt. C¸c mÆt hµng nµy chØ cã tÝnh chÊt bæ xung cho c¬ cÊu kinh tÕ cña c¸c quèc gia ASEAN chø kh«ng cã vÞ thÕ c¹nh tranh thùc sù. Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c møc thuÕ hiÖn hµnh vµ møc thuÕ díi 5% sau khi thùc hiÖn AFTA ®èi víi nh÷ng mÆt hµng c«ng nghiÖp chÕ biÕn mµ mét sè doanh nghiÖp ViÖt Nam cã thÓ t¨ng cêng xuÊt khÈu trong t¬ng lai gÇn nh ®å nhùa, da, cao su, dÖt may, ®¸ quý,… kh«ng lín. Ng îc l¹i, c¸c mÆt hµng nµy dÔ bÞ ASEAN chiÕm lÜnh ngay trªn thÞ trêng néi ®Þa Viªt Nam khi thuÕ nhËp khÈu ë møc thÊp. C¸c nhµ s¶n xuÊt ®å nhùa cña ViÖt Nam cã thÓ r¬i vµo t×nh tr¹ng nh c¸ch ®©y vµi n¨m khi ®å nhùa Th¸i Lan trµn ngËp thÞ trêng víi chÊt lîng tèt, kiÓu d¸ng phong phó vµ gi¸ thµnh t¬ng ®èi rÎ. Møc ®é c¹nh tranh gi÷a c¸c hµng ho¸ cña ASEAN trªn thÞ trêng néi ®Þa sÏ cµng trë nªn gay g¾t h¬n khi AFTA ®îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ. Hµng ho¸ nhËp vÒ tõ ASEAN chñ yÕu dïng lµm ®Çu vµo cho doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ hµng c«ng nghiÖp nh: nh«m, xi m¨ng, ho¸ chÊt, hµng ®iÖn tö, ph©n ho¸ häc, thuèc ch÷a bÖnh, giÊy, x¨ng dÇu, c¸c ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn. H¬n mét n÷a trong sè nµy cã møc thuÕ thÊp h¬n 5% vµ 857 mÆt hµng ®· ®îc ®a vµo danh s¸ch tham gia CEPT kÓ tõ 1/1996. Sù tham gia ®ã chØ ¶nh hëng rÊt nhá tíi s¶n xuÊt trong níc còng nh bu«n b¸n. §èi víi quan hÖ th¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c níc ngoµi ASEAN th× lîi Ých thu ®îc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt nhê mua ®îc vËt t ®Çu vµo víi gi¸ h¹ h¬n tõ c¸c níc ASEAN gãp phÇn t¨ng cêng khèi lîng hµng ho¸ xuÊt khÈu. Tuy nhiªn c¸c nícASEAN còng xuÊt khÈu ra thÞ trêng thÕ giíi nh÷ng s¶n phÈm t¬ng tù ViÖt Nam cho nªn hä còng t¨ng søc c¹nh tranh khi ra nhËp AFTA. 2.2/ VÒ s¶n xuÊt. 16 Nh ®· ®Ò cËp ë trªn, hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o xuÊt khÈu cña ViÖt Nam chØ chiÕm 18% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu, mét con sè rÊt khiªm tèn nÕu ®em so s¸nh víi con sè t¬ng øngcña c¸c níc ASEAN kh¸c. C¸c mÆt hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o cña ViÖt Nam hÇu nh cha cã mÆt trªn thÞ trêng ASEAN, ngîc l¹i hµng ho¸ c«ng nghiÖp chÕ t¹o cña ASEAN ®· th©m nhËp kh¸ s©u vµo ViÖt Nam. Trong sè 15 nhãm hµng gi¶m thuÕ nhanh, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong thêi gian tíi khã cã thÓ cã s¶n phÈm ®Ó xuÊt khÈu. Hµng ho¸ do c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam s¶n xuÊt võa cha cã chÊt lîng ®îc tin cËy l¹i cha g©y ®îc Ên tîng vÒ h×nh thøc, kiÓu d¸ng. Ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö non trÎ cña ViÖt Nam ph¶i ®¬ng ®Çu víi có sèc m¹nh khi cã sù nhËp khÈu å ¹t c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö ASEAN-mét trong nh÷ng s¶n phÈm mµ c¸c níc ASEAN m¹nh h¬n chóng ta rÊt nhiÒu vµ rÊt chó träng khai th¸c thÞ trêng h¬n 80 triÖu d©n cña ViÖt Nam. C¸c Doanh NghiÖp ViÖt Nam cã thÕ m¹nh ë nh÷ng ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng do tiÒn l¬ng á VÖt Nam t¬ng®èi thÊp so víi c¸c níc ASEAN kh¸c. Tuy nhiªn s¶n phÈm cña c¸c ngµnh nµy l¹i kh«ng ®îc tiªu thô chñ yÕu ë ASEAN mµ xuÊt sang c¸c khu vùc kh¸c. Do vËy, viÖc tham gia AFTA cha cã t¸c ®éng quan träng ®Õn c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng sö dông nhiÒu lao ®éng II> C¬ héi vµ th¸ch thøc ®èi víi c¸c DNCNVN khi héi nhËp AFTA 1/ C¬ héi. Quan ®iÓm cña DNVN hiÖn nay cho r»ng tham gia vµo AFTA, DNVN sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n, th¸ch thøc h¬n lµ c¬ héi . Lý gi¶i ®iÒu nµy b¾t nguån tõ thùc tr¹ng yÕu kÐm cña DNCNVN còng nh n¨ng lùc c¹nh tranh cña DNCNVN tríc c¸c ®èi t¸c ASEAN, ®Æc biÖt lµ ASEAN 5. Tuy nhiªn nÕu xem xÐt néi dung AFTA ®èi chiÕu vµo ho¹t ®éng cña DNCNVN cã thÓ thÊy nÕu c¸c DNCNVN cã nh÷ng chiÕn lîc, gi¶i ph¸p ®óng ®¾n cã thÓ tËn dông ®îc nh÷ng c¬ héi thuËn lîi. Thø nhÊt, AFTA t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi më cöa thÞ trêng hµng ho¸ dÞch vô xuÊt khÈu cho c¸c DNCNVN héi nhËp vµo th¬ng m¹i khu vùc. Néi dung cña AFTA ®· ®a l¹i nh÷ng nguyªn t¾c vÒ xo¸ bá c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan, thùc hiÖn nguyªn t¾c kh«ng ph©n biÖt ®èi sö trong 17 th¬ng m¹i, c¸c tranh chÊp th¬ng m¹i ®îc gi¶i quyÕt c«ng b»ng, thùc hiÖn b×nh ®¼ng trong ®µm ph¸n. Th«ng qua c¸c nguyªn t¾c nµy, khi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tham gia AFTA , c¸c s¶n phÈm sÏ ®îc hëng thuÕ suÊt u ®·i thÊp h¬n c¶ thuÕ suÊt tèi hËu quèc (MFN) mµ c¸c níc ASEAN giµnh cho c¸c níc thµnh viªn WTO, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho hµng ho¸ ViÖt Nam cã thÓ th©m nhËp thÞ trêng c¸c níc ASEAN. Thùc tÕ th¬ng m¹i hai chiÒu gi÷a ViÖt Namvµ ASEAN kÓ tõ khi ViÖt Nam lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña ASEAN(1995) vµ khi ViÖt Nam tham gia AFTA (1996) ®Õn nay cho thÊy c¸c s¶n phÈm ®ãng gãp cña DNCNVN trong th¬ng m¹i néi bé khu vùc t¨ng lªn N¨m 1995 1996 1997 1998 1999 XK(tû USD) 1,112 1,364 1,911 2,372 2,463 NK(tû USD) 2,378 2,788 3,166 3,749 3,288 Tæng sè(tû USD) 3,490(23,9%) 4,152(33,4%) 5,077(25,5%) 6,122(29,1%) 5,751(28,4%) Nguån (Vô hîp t¸c ®a biªn, Bé th¬ng m¹i, th¸ng 5-2000 ) Thø hai, th«ng qua AFTA, c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp ViÖt Nam cã c¬ thuËn lîi më réng hîp t¸c ®Çu t, chuyÓn giao c«ng nghÖ, mua ®îc nguån nguyªn liÖu ®Çu vµo rÎ h¬n tõ c¸c níc ASEAN, tËn dông lîi thÕ s½n cã vÒ nh©n c«ng, tµi nguyªn thiªn nhiªn trong níc nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. Khi m«i trêng th¬ng m¹i néi bé khu vùc ngµy cµng tù do, còng cã nghÜa lµ møc ®é héi nhËp gi÷a c¸c thµnh viªn ngµy cµng t¨ng lªn: C¸c h×nh thøc liªn kÕt kh¸c nh ®Çu t néi bé ASEAN (AIA), hîp t¸c c«ng nghiÖp ASEAN (AICO), tµi chÝnh , n¨ng lîng, GWT… ®ang t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c DNCNVN mét ’’s©n ch¬i” réng ®Ó cã kh¶ n¨ng n©ng cao hiÖu qu¶ vµ chÊt lîng s¶n phÈm. MÆt kh¸c, do cã ®¶m b¶o b»ng cam kÕt ®a ph¬ng nªn c¸c nhµ ®Çu t ASEAN vµ níc ngoµi yªn t©m ®Çu t vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ t¹i thÞ trêng ViÖt Nam còng nh c¸c DNCNVN ®Çu t ra níc ngoµi còng ®îc ®èi sö binh ®¼ng. H¬n n÷a, c¸c DNCNVN cã thÓ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm do mua ®îc nguyªn liÖu ®Çu vµo rÎ 18 h¬n tõ c¸c níc ASEAN. §©y lµ c¬ héi kh«ng dÔ cã ®îc ®èi víi bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo. Nh÷ng khã kh¨n do khan hiÕm nguyªn nhiªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt sÏ ®îc lo¹i bá khi gia nhËp AFTA. NÕu c¸c DNCNVN tËn dông ®îc c¬ héi nµy, hä cã thÓ v¬n lªn c¹nh tranh tèt víi c¸c ®èi thñ ngoµi khu vùc. TÝnh trong 10 n¨m qua (1989- 1999) phÇn FDI tõ c¸c níc ASEAN vµo ViÖt Nam ngµy cµng t¨ng chiÕm 27,8% tæng sè FDI t¹i ViÖt Nam. B»ng nguån vèn nµy , ASEAN 5 ®· ®ãng gãp 17,5% doanh thu; 11,4% gi¸ trÞ xuÊt khÈu; 13,4% viÖc lµm; 19,3% thuÕ doanh thu; 13,2% thuÕ lîi tøc; 18,9% thuÕ xuÊt nhËp khÈu vµ 50,9% c¸c lo¹i thuÕ kh¸c so víi tæng c¸c chØ tiªu t¬ng øng FDI t¹i ViÖt Nam (Nguån: Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t MPT, 12-1999) Thø ba, khi tham gia AFTA, c¸c DNCNVN cã kh¶ n¨ng rót ng¾n kho¶ng c¸ch tôt hËu, tranh thñ vµ bæ sung c¸c lîi thÕ s¼n cã gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong néi bé khu vùc. MÆc dï cã sù trïng lÆp vµ c¬ cÊu ngo¹i th¬ng gi÷a ViÖt Nam vµ ASEAN nhng cã nhiÒu lÜnh vùc c¸c DNCNVN cã thÓ khai th¸c tõ thÞ trêng ASEAN nh ViÖt Nam cã thÕ m¹nh vÒ c¸c s¶n phÈm n«ng s¶n, hµng dÖt, may mÆc trong khi ®ã ta còng cã nhu cÇu nhËp khÈu c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc h¹ng trung b×nh, c¸c s¶n phÈm ho¸ chÊt, b¸n thµnh phÈm tõ c¸c níc ASEAN víi gi¸ thÊp h¬n so víi c¸c khu vùc kh¸c trªn thÕ giíi. NÕu tranh thñ ®îc c¸c lîi thÕ nµy c¸c DNCNVN sÏ cã lîi do t¨ng ®îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi c¸c ®èi t¸c bªn ngoµi ASEAN vÒ gi¸ c¶, chi phÝ vËn chuyÓn. Ngoµi ra trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ, c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp ViÖt Nam cã thÓ häc hái kinh nghiÖm qu¶n lý, tiÕp thu kü thuËt c«ng nghÖ, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c Doanh nghiÖp võa vµ nhá, tõ c¸c níc ASEAN Thø t, tham gia AFTA sÏ t¹o t¹o søc Ðp buéc c¸c DNCNVN ph¶i tù ®æi míi vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh,tÝch cùc ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ vµ cung c¸ch lµm ¨n míi. H¬n n÷a khi gia nhËp AFTA sÏ buéc vµ khuyÕn khÝch c¸c DNCNVN tËp trung vµo nh÷ng ngµnh ®îc hëng u ®·i vµ ngõng s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng kh«ng ®ñ søc c¹nh tranh. Søc Ðp to lín tõ phÝa AFTA ®ßi hái c¸c DNCNVN ph¶i cè g¾ng nç lùc ®Ó ®uæi kÞp vµ vît c¸c níc ASEAN vÒ mÉu m· chÊt lîng gi¸ c¶ hµng ho¸. C¸c Doanh nghiÖp C«ng nghiÖp ViÖt Nam sÏ tr¶i qua qu¸ tr×nh sµng läc tù nhiªn th«ng qua c¹nh tranh quèc tÕ Nh÷ng doanh nghiÖp vèn vÉn ®îc trî cÊp sÏ nhanh chãng bÞ thay 19 thÕ bëØ nh÷ng doanh nghiÖp nø¬c ngoµi hay doanh nghiÖp trong níc cã ®ñ kh¶ n¨ng, nÕu kh«ng tù m×nh cè g¾ng ®æi míi v¬n lªn. NÒn s¶n xuÊt trong níc sÏ hiÖu qu¶ h¬n vµ thÝch øng nhanh h¬n ®èi víi c¸c ®iÒu kiÖn quèc tÕ thay ®æi. Thø n¨m, vÞ thÕ cña c¸c Doanh nghiÖp C«ng nghiÖp ViÖt Nam ®îc c¶i thiÖn nhê qu¸ tr×nh ®a ph¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c mèi quan hÖ khu vùc vµ thÕ giíi. Trªn c¬ së nguyªn t¾c ®ång thuËn còng nh søc m¹nh tËp thÓ cña tæ chøc ASEAN, c¸c DNCNVN sÏ t¹o ®îc thÕ vµ lùc trong ®µm ph¸n th¬ng m¹i song ph¬ng vµ ®a biªn víi c¸c cêng quèc kinh tÕ còng nh c¸c tæ chøc quèc tÕ nh APEC,EU, WTO… 2/ Th¸ch thøc Bªn c¹nh nh÷ng c¬ héi nh÷ng thuËn lîi cã ®îc khi tham gia AFTA th× víi nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i, c¸c DNCNVN hiÖn nay ®ang ph¶i ®¬ng ®Çu víi mét sè khã kh¨n vµ th¸ch thøc chñ yÕu sau ®©y: Thø nhÊt, n¨ng lùc c¹nh tranh yÕu, n¨ng suÊt lao ®éng, hiÖu qu¶ cña c¸c s¶n phÈm, dÞch vô cña c¸c DNCNVN cßn thÊp dÉn ®Õn gi¸ c¶ chÊt lîng mÉu m· cña c¸c s¶n phÈm hµng cña c¸c DNCNVN khã cã thÓ c¹nh tranh ®îc víi hµng ho¸ cña c¸c níc ASEAN khi hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan ®îc dì bá. Thø hai, hiÖn tr¹ng c¸c DNCNVN hiÖn cã kho¶ng 53000 doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ víi gÇn 3 triÖu lao ®éng. Tuy nhiªn, nÕu so s¸nh víi c¸c doanh nghiÖp cña c¸c níc ASEAN, phÇn lín c¸c DNCNVN lµ c¸c doanh nghiÖp cã quy m« nhá, tr×nh ®é c«ng nghÖ l¹c hËu, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, chÊt lîng s¶n phÈm cha ®ñ søc c¹nh tranh. VÒ tû träng cña c«ng nghiÖp chÕ t¹o hiÖn nay chØ b»ng møc cña Th¸i Lan 1970, tøc lµ chØ chiÕm 15% GDP. Tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n cho mét lao ®éng cña Doanh nghiÖp Nhµ níc (DNNN), chØ cã 44 triÖu ®ång, trong ®ã gÇn mét nöa doanh nghiÖp nhµ níc chØ cã 20 triÖu ®ång. §èi víi doanh nghiÖp t nh©n, bao gåm 23000 doanh nghiÖp vèn tµi s¶n cè ®Þnh chØ chiÕm 16% tæng sè vèn tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp nhµ níc. H¬n n÷a trang thiÕt bÞ m¸y mãc cña doanh nghiÖp CNVN phÇn lín l¹c hËu, tiªu hao n¨ng lîng, nguyªn liÖu lín h¬n nhiÒu so víi c¸c doanh nghiÖp cña mét sè níc ASEAN kh¸c. tr×nh ®é c«ng nghÖ cña c¸c doanh nghiÖp CNVN tôt hËu kho¶ng 25-30 n¨m so víi Th¸i Lan dÉn ®Õn chi phÝ ®Çu vµo cao h¬n tõ 30-50% so víi c¸c ®èi t¸c ASEAN kh¸c 20