Tài liệu 26 đề thi học sinh giỏi môn địa lý 11 có đáp án

Së gi¸o dôc vµ ®µo t¹o NghÖ an Trêng thpt hoµng mai K× thi häc sinh giái trêng n¨m häc 2007 - 2008 M«n : §Þa lÝ líp 11 §Ò chÝnh thøc Thêi gian lµm bµi :150 phót C©u 1 ( 2,0 ®iÓm ). Gi¶ sö tû suÊt gia t¨ng tù nhiªn cña ViÖt Nam lµ 1,3 % vµ kh«ng ®æi trong thêi k× 2000 - 2010, gia t¨ng c¬ häc = 0. H·y tr×nh bµy c¸ch tÝnh vµ ®iÒn kÕt qu¶ vµo b¶ng sè liÖu d©n sè ViÖt Nam theo mÉu díi ®©y : N¨m 2000 2005 2008 2010 D©n sè ? 83,3 ? ? ( triÖu ngêi ) C©u 2 (3,0®iÓm ) Dùa vµo h×nh sau : B h A =210C C = 450C a, X¸c ®Þnh ®é cao h cña ®Ønh nói.TÝnh nhiÖt ®é t¹i ®Ønh nói . b, Cho biÕt sù kh¸c biÖt vÒ thêi tiÕt ë hai sên. Sù kh¸c biÖt nµy do qui luËt nµo chi phèi? H×nh vÏ trªn m« pháng hiÖn tîng g× ? C©u 3 (5,0 ®iÓm ) Dùa vµo sè liÖu sau : DiÖn tÝch, s¶n lîng lóa g¹o NhËt B¶n thêi k× 1965 - 2000. N¨m 1965 1975 1985 1988 2000 DiÖn tÝch 3123 2719 2318 2067 1600 (1000 ha) S¶n lîng 12585 12235 11428 10128 9600 (1000 tÊn ) a,TÝnh n¨ng suÊt lóa g¹o (t¹/ha) b,VÏ biÓu ®å thÓ hiÖn tèc ®é t¨ng trëng diÖn tÝch, n¨ng suÊt, s¶n lîng lóa g¹o thêi k× 1965 2000. NhËn xÐt, gi¶i thÝch. C©u 4 (5,0 ®iÓm ) Ph©n tÝch c¸c nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ Hoa K× . Cho biÕt sù kh¸c biÖt gi÷a vµnh ®ai c«ng nghiÖp chÕ t¹o vµ vµnh ®ai mÆt trêi . C©u 5 (3,0 ®iÓm ) Dùa vµo sè liÖu sau:Ngo¹i th¬ng Trung Quèc thêi k× 1986 - 2006 (®¬n vÞ : Tû USD) N¨m 1986 1995 2006 Tæng xuÊt nhËp 73,84 280,86 1770,0 C¸n c©n th¬ng m¹i -11,96 16,7 150 a,TÝnh gi¸ trÞ xuÊt, nhËp khÈu qua c¸c n¨m. b,NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch sù thay ®æi trong ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng cña Trung Quèc thêi k× 1986 2006. C©u 6 ( 2,0®iÓm ) Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i diÔn ra vµo thêi gian nµo ? H·y cho biÕt t¸c ®éng cña nã ®Õn nÒn kinh tÕ x· héi cña c¸c níc ph¸t triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn . --------------HÕt--------------- §¸p ¸n HSG ®Þa 11 C©u 1 (2,0 ®iÓm) C©u 2 (3,0 ®iÓm) Híng dÉn chÊm - C«ng thøc : Gäi Do lµ d©n sè trung b×nh n¨m ®Çu k× D1 lµ d©n sè n¨m liÒn sau n lµ sè n¨m tÝnh tõ n¨m ®Çu ®Õn n¨m cÇn tÝnh Ta cã : D1 = Do + Do x Tg = Do (1+Tg) Dn = Do(1+Tg)n =>Do = Dn : (1+Tg)n - KÕt qu¶ tÝnh : N¨m 2000 2005 2008 D©n sè 78,09 83,3 86,59 (triÖu ngêi) §iÓm 0,5®iÓm 2010 88,86 a,§é cao ®Ønh nói : - Theo Gra®ien khÝ ¸p ë sên ®ãn giã AB kh«ng khÝ Èm lªn cao 100m nhiÖt ®é kh«ng khÝ gi¶m 0,60C. ë sên khuÊt giã BC kh«ng khÝ kh«, cø xuèng 100m nhiÖt ®é t¨ng 10C.Nh vËy nÕu ngän nói cao 100m th× chªnh lÖch nhiÖt ®é gi÷a A vµ C sÏ lµ : 10C- 0,60C = 0,40C. - Qua h×nh vÏ ta thÊy chªnh lÖch gi÷a A vµ C lµ : 450C- 210C = 240C - VËy ®é cao ®Ønh nói lµ : 240C x 100m : 0,40C = 6000m TÝnh nhiÖt ®é t¹i ®Ønh nói: Ta cã nhiÖt ®é gi¶m tõ A ®Õn B lµ : (6000 x 0,6):100 = 360C VËy nhiÖt ®é t¹i ®Ønh nói lµ : 210C - 360C = - 15 0C b,Sù kh¸c biÖt vÒ nhiÖt ®é, lîng ma gi÷a hai sên . - Sên AB lµ sên ®ãn giã,kh«ng khÝ bÞ ®Èy lªn cao sÏ gi¶m nhiÖt ®é,cø lªn 100 m gi¶m 0,60C ®ã lµ ®iÒu kiÖn ngng kÕt h¬i níc, t¹o m©y g©y ma. - Sên BC, kh«ng khÝ vît qua sên AB trë nªn kh« vµ kh«ng khÝ di chuyÓn xuèng nói, nhiÖt ®é t¨ng dÇn, cø xuèng 100 m t¨ng 10C, kh«ng cã ®iÒu kiÖn ngng tô h¬i níc, trêi trong, nhiÖt ®é cao, kh«ng hoÆc Ýt ma. - Sù kh¸c biÖt trªn do quy luËt phi ®Þa ®íi chi phèi. - HiÖn tîng giã ph¬n . C©u 3 a, TÝnh n¨ng suÊt lóa g¹o : (5 N¨ng suÊt = S¶n lîng : DiÖn tÝch ®iÓm ) N¨m 1965 1975 N¨ng suÊt 40,3 45 (t¹ / ha) b,VÏ biÓu ®å : Xö lÝ sè liÖu vÒ tèc ®é t¨ng trëng % N¨m DiÖn tÝch N¨ng suÊt 1,5 ®iÓm (mçi n¨m 0,5 ) 1,0 0,5 0,5 0,5 0,25 0,25 0,5 1985 49,3 2000 60 0,5 S¶n lîng 1965 100 100 1975 87,06 111,7 1985 74,2 119,1 2000 51,2 148,9 BiÓu ®å ®êng :3 ®êng biÓu diÔn Cã tªn , chó gi¶i, ®óng tû lÖ, ®iÒn ®Çy ®ñ c¸c th«ng sè . - NhËn xÐt : DiÖn tÝch gi¶m S¶n lîng gi¶m (dÉn chøng ) N¨ng suÊt t¨ng - Gi¶i thÝch : Do chuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp gi¶m => s¶n lîng gi¶m . ¸p dông KHKT trong s¶n xuÊt => n¨ng suÊt t¨ng C©u 4 5® C©u 5 3® 100 97,2 90,8 76,3 1,0 1,0 =>diÖn tÝch ThuËn lîi: +Nguån lùc tù nhiªn: - VÞ trÝ ®Þa lÝ - l·nh thæ - Tµi nguyªn thiªn nhiªn +Nguån lùc kinh tÕ x· héi : - D©n c lao ®éng - CSVCKT - ThÞ trêng , chÝnh s¸ch + Sù kh¸c biÖt gi÷a vµnh ®ai c«ng nghiÖp chÕ t¹o vµ vµnh ®ai mÆt trêi ( vÞ trÝ ph©n bè, lÞch sö ph¸t triÓn, tû träng c«ng nghiÖp, c¬ cÊu ngµnh ) Khã kh¨n : Thiªn tai : lë ®Êt , b·o, h¹n h¸n Sù c¹nh tranh Sù xuèng cÊp cña CSVCKT ë vïng §«ng B¾c Gi¶i quyÕt m©u thuÉn gi÷a c¸c thµnh phÇn d©n c .... a,§Æt X=xuÊt khÈu, N= nhËp khÈu Ta biÕt : X+N=tæng XN X-N=c¸n c©n th¬ng m¹i => 2X= Tæng XN+ C¸n c©n th¬ng m¹i => X= Tæng XN+ C¸n c©n th¬ng m¹i 2 N= Tæng XN - X - TÝnh gi¸ trÞ X,N tû USD N¨m 1986 XuÊt khÈu 30,94 NhËp khÈu 42,9 b,NhËn xÐt: Tæng xuÊt nhËp , xuÊt khÈu, nhËp khÈu kh¸c nhau qua tõng giai ®o¹n, tõ 1986 t¨ng nhanh. XuÊt khÈu t¨ng 31 lÇn 2,0 1,5 1,5 1,0 1,0 0,5 0,5 1995 148,78 132,08 2006 960 810 t¨ng . Tuy nhiªn cã sù gia t¨ng 1995 t¨ng chËm, tõ 1995 - 2006 1,0 NhËp khÈu t¨ng 18 lÇn Qua ®ã ta thÊy gi¸ trÞ XK t¨ng nhanh h¬n nhËp khÈu => c¸n c©n th¬ng m¹i chuyÓn tõ nhËp siªu sang xuÊt siªu. C¬ cÊu xuÊt nhËp cã sù thay ®æi : Tû lÖ xuÊt khÈu t¨ng tõ 41.9% lªn 54,2%, tû lÖ nhËp khÈu gi¶m tõ 58,1% xuèng cßn 45,8%. - Nguyªn nh©n: Trung Quèc hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ => nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh => nhiÒu hµng ho¸ xuÊt khÈu . Më cùa kinh tÕ trao ®æi víi bªn ngoµi 1986 - 1995 giai ®o¹n ®Çu cña hiÖn ®¹i ho¸ . 1995 - 2006 giai ®o¹n sau hiÖn ®¹i ho¸ kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh. C©u 6 - DiÔn ra tõ cuèi thÕ kØ 20, ®Çu thÕ kØ 21 2®iÓm - T¸c ®éng : Níc ph¸t triÓn Níc ®ang ph¸t triÓn - ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ,c¬ - Gia t¨ng tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cÊu lao ®éng tõ khu vùc sxvc sang - ChuyÓn giao c«ng nghÖ, ¸p dông dÞch vô . khcn vµo s¶n xuÊt . - DÞch vô lµ ngµnh quan träng nhÊt - ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ , c¬ trong nÒn kinh tÕ. cÊu lao ®éng theo híng gi¶m dÇn - XuÊt hiÖn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp tû träng n«ng l©m - ng - nghiÖp , cã kÜ thuËt cao: s¶n xuÊt vËt liÖu t¨ng dÇn tû träng c«ng nghiÖp - x©y míi, c«ng nghÖ gen, ®iÖn tö - viÔn dùng vµ dÞch vô . th«ng..... - ChÊt lîng cuéc sèng cña ®a sè - Ph¸t triÓn dÞch vô tri thøc: KÕ ngêi d©n cha ®îc c¶i thiÖn , sù to¸n, b¶o hiÓm, viÔn th«ng .... ph©n ho¸ giµu nghÌo ngµy cµng - §êi sèng cña ®¹i bé phËn d©n t¨ng..... chóng cao........ ---------HÕt------------- 1,0 0,25 1.75 1 ý 0,25 SỞ GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO HÀ NỘI CỤM THPT GIA LÂM - LONG BIÊN ĐÁP ÁN – THANG ĐIỂM ĐỀ THI OLYMPIC NĂM HỌC 2010-2011 Môn: ĐỊA LÝ - LỚP 11 Ngày thi: 16 tháng 3 năm 2011 Câu 1: (3 điểm) - 4 nội dung: (mỗi nội dung 0,5đ) + Tự do di chuyển:…. + Tự do lưu thông dịch vụ:…. + Tự do lưu thông hàng hóa:…. + Tự do lưu thông tiền vốn:……. - VD: mỗi VD là 0,25đ Câu 2: (3 điểm) a. Sức mạnh của nền kinh tế Nhật Bản được biểu hiện trong lĩnh vực công nghiệp, tài chính và thương mại quốc tế.(2 điểm) * Sức mạnh công nghiệp: dẫn đầu thế giới trong một số lĩnh vực (1 điểm; mỗi ý 0,25 điểm) - Đóng tàu: đứng đầu thế giới, có trình độ chuyên môn cao chiếm 41% CN đóng tàu thế giới, xuất khẩu 60% số lượng tàu thuỷ thế giới. - Sản xuất ôtô: dẫn đầu thế giới, sản xuất mỗi năm 12,7 triệu chiếc, chiếm 27% sản lượng ôtô thế giới. - Điện tử tiêu dùng: có vị trí hàng đầu thế giới,chất lượng cao, luôn được cải tiến kĩ thuật, mẫu mã. - Công nghiệp xây dựng và công trình công cộng chiếm 20%GDP của Nhật Bản với nhiều công trình giao thông xuyên biển, lấn biển. * Vai trò của ngành thương mại quốc tế: (1 điểm) -Cán cân thương mại luôn ở xuất siêu trong nhiều năm do (0,5 điểm; mỗi ý được 0,1 điểm) +Thị trường Nhật Bản ít dành cho hàng ngoại nhập. + Nhật Bản đầu tư ra nước ngoài nhiều, trong khi đầu tư nước ngoài vào Nhật Bản rất ít. + Dân cư Nhật Bản già đi nhanh chóng, họ gửi tiền tiết kiệm ngày càng nhiều. + Đối với các nước phát triển: Hoa Kì, Tây Âu Nhật thường xuất siêu. + Đối với các nước đang phát triển, cán cân mậu dịch của Nhật Bản thường nhập siêu. -Vai trò tài chính quốc tế của Nhật Bản: với thặng dư về mậu dịch , với lượng tiết kiệm lớn và sự phá giá của đồng Yên đã thúc đẩy đầu tư của Nhật ra nước ngoài với các hình thức: (0,5 điểm; thiếu 1 ý – 0,25 đ) + Tăng cường đầu tư khai thác tài nguyên thiên nhiên, thành lập các xí nghiệp công nghiệp ở nước ngoài để tận dụng lao động, thị trường tại chỗ. Đ.Á-thang điểm Olympic cụm Gia Lâm - Long Biên lớp 11 môn Địa lý Trang 1/ tổng số 4 trang + Mua bất động sản ở nước ngoài. + Chiếm lĩnh nhiều cổ phần trong các ngân hàng thế giới. b. Mặt yếu của nền kinh tế Nhật Bản (1 điểm cứ 3 ý = 0,5 điểm) - Phụ thuộc quá nhiều vào nguồn nguyên, nhiên liệu nhập khẩu do quá nghèo tài nguyên thiên nhiên. - Thị trường nội điạ nhỏ, hẹp, bão hoà, không rộng như thị trường của Hoa Kì, EU. - Bị cạnh tranh bởi các nước NIC trong ngành đóng tàu, Ô tô, điện tử. - Dân số già đi là gánh nặng cho ngân sách nhà nước, gây thiếu nhân công chất lượng cao. -Việc đầu tư ra nước ngoài bị đe doạ bởi xuất bản quyền kĩ thuật ngành may mặc và xe hơi bị Inđônê xia cạnh tranh. - Mức độ đô thị hoá cao trong khi diện tích nhỏ hẹp, thiếu nhà ở, ô nhiễm môi trường, ách tắc giao thông: ảnh hưởng đến phát triển kinh tế. Câu 3: (3 điểm) * Xử lý số liệu: (1 điểm).Tính năng suất lúa.( Viết đúng công thức 0,5 điểm; tính đúng 0,5 điểm; nếu tính sai số liệu 1 năm thì trừ 0,25điểm) Năng suất lúa gạo (tấn/ha) 1965 1975 1985 1988 2000 4,03 4,5 4,93 4,9 6,0 * Tính tốc độ tăng diện tích, năng suất, sản lượng lúa gạo trong thời kì 1965-2000.(1.5đ) ( Lấy năm gốc 1965=100%). (Tính đúng diện tích, năng suất, sản lượng cho 0,5đ/một nội dung) Năm Diện tích Năng suất Sản lượng 1965 100 100 100 1975 87,06 111,7 97,2 1985 74,2 119,1 90,8 1988 66,2 121,6 80,5 2000 51,2 148,9 76,3 *Nhận xét: (0,5 điểm) - Từ năm 1965-2000 diện tích trồng lúa giảm, năng suất tăng và sản lượng lúa gạo giảm.(0.25đ) - Tốc độ tăng trưởng có sự khác nhau: (0,25đ) + Tăng nhanh nhất là năng suất. Năm 2000 đạt 148,9% so với năm 1965 + Giảm mạnh nhất là diện tích trồng lúa gạo. Năm 2000 giảm còn 51,2% so với năm 1965. Đ.Á-thang điểm Olympic cụm Gia Lâm - Long Biên lớp 11 môn Địa lý Trang 2/ tổng số 4 trang + Sản lượng lúa gạo giảm. Năm 2000 giảm còn 76,3% so với năm 1965. Câu 4: (4 điểm) 1. Vẽ biểu đồ - Xử lí số liệu: 0,5 điểm - Tính bán kính: 0,5 điểm - Vẽ biểu đồ: 2,0 điểm Vẽ biểu đồ hình tròn, hai hình tròn có bán kính khác nhau, đầy đủ tên biểu đồ, chú giải….. 2. Nhận xét: (1 điểm) - GDP của thế giới và một số nước đều tăng (số liệu chứng minh) (0,5 điểm) - Đây đều là các nước phát triển trên thế giới, Hoa Kì là trung tâm kinh tế hàng đầu thế giới, luôn chiếm tỉ trọng cao trong nền kinh tế thế giới, đứng thứ hai là nền kinh tế Nhật Bản. Hoa Kì và Nhật Bản là những nước có vai trò quan trọng trong nền kinh tế thế giới. (0,5 điểm) Câu 5 (4 điểm) * Nhận xét (1 điểm; mỗi ý 0,25 điểm) - Gia tăng tự nhiên nhóm nước đang phát triển gấp 15 lần nhóm nước phát triển, mỗi năm thế giới tăng khoảng 80 triệu người, các nước đang phát triển chiếm khoảng 95% số dân gia tăng hàng năm của thế giới - Nhóm nước đang phát triển chiếm khoảng 80% dân số thế giới và 88% số trẻ em thế giới - HDI nhóm nước phát triển cao hơn nhiều nhóm nước đang phát triển và GDP/ người gấp 5 lần nhóm đang phát triển (2005) - Cơ cấu KT nhóm phát triển: khu vực III chiếm tỉ trọng lớn, khu vực I rất thấp; các nước đang phát triển tỉ trọng khu vực I vẫn cao. * Kết luận: (1,5 điểm) - Sự bùng nổ dân số hiện nay chủ yếu diễn ra ở nhóm nước đang phát triển (0,25 điểm) - Chất lượng cuộc sống nhóm nước phát triển cao hơn nhóm đang phát triển (0,25 điểm) - Nhóm nước phát triển đang chuyển dần sang nền KT tri thức. Nhóm nước đang phát triển có sự đầu tư tập trung nhiều hơn cho KV II và III (0,5 điểm) - Giữa các nhóm nước có sự tương phản sâu sắc về trình độ phát triển KT-XH (0,5 điểm) * Giải thích: (1,5 điểm; mỗi ý 0,5 điểm) - Các nước đang phát triển trước đây phần lớn là những nước thuộc địa, việc xây dựng KT-XH từ điểm xuất phát thấp. Nền KT-XH hầu hết phụ thuộc vào các nước lớn - Nhóm nước phát triển có nền CN phát triển sớm, cuộc cm KHKT và công nghệ đẩy nhanh tốc độ phát triển KT, làm cho trình độ phát triểnKT-XH vượt xa các nước đang phát triển - Nhiều nước đang phát triển cũng đang có cơ hội cải cách nền KT. Cơ cấu KT đang phát triển theo hướng tích cực, hầu hết các nước đang phát triển đang trong quá trình tiến hành CNH HĐH đất nước. Đ.Á-thang điểm Olympic cụm Gia Lâm - Long Biên lớp 11 môn Địa lý Trang 3/ tổng số 4 trang Câu 6: (3 điểm) a. Nền kinh tế tri thức và những đặc trưng chủ yếu của nền kinh tế tri thức (1,5 điểm) – Là loại hình kinh tế mới phát triển dựa trên tri thức, kỹ thuật công nghệ cao dưới tác động của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại (0,5 điểm) – Những đặc trưng chủ yếu: (1 điểm) + Cơ cấu kinh tế: Chiếm ưu thế tuyệt đối là các ngành kinh tế tri thức (ngân hàng, tài chính…) + Tỷ lệ đóng góp của khoa học công nghệ chiếm >80% + Công nghệ thông tin, truyền thông có vai trò quyết định nhất + Cơ cấu lao động chủ yếu là công nhân tri thức (giáo dục có vai trò to lớn) + Các nước Bắc Mỹ, Tây âu đã bắt đầu hình thành nền kinh tế tri thức (HS nêu được 4 trong 5 ý được điểm tối đa) b.Vai trò của khoa học, công nghệ hiện đại trong nền kinh tế tri thức (1,5 điểm) - Đóng góp vào GDP cao (45-59% GDP) - Nền kinh tế các nước phát triển chủ yếu dựa vào khoa học và công nghệ. - Khoa học công nghệ trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp làm ra sản phẩm - Làm thay đổi cơ cấu lao động, tăng tỷ lệ lao động trí óc. - Xuất hiện công nghiệp có hàm lượng tri thức cao - Phát triển nhanh chóng mậu dịch quốc tế và đầu tư nước ngoài. ------------------------Hết------------------------ Đ.Á-thang điểm Olympic cụm Gia Lâm - Long Biên lớp 11 môn Địa lý Trang 4/ tổng số 4 trang SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO BÌNH ĐỊNH ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG TRƯỜNG THPT SỐ 3 AN NHƠN. MÔN ĐỊA LÝ 11 . NĂM HỌC 2011 - 2012  ( Thời gian làm bài : 150 phút ) Câu 1 ( 4,0 điểm ) : Hãy phân tích những thuận lợi và khó khăn của các nước đang phát triển khi tham gia vào quá trình toàn cầu hoá . Câu 2( 4.0đểm ) : Dựa vào bảng số liệu sau: Giá trị xuất, nhập khẩu của Nhật Bản qua các năm (Đơn vị: Tỉ USD) Năm 1990 1995 2000 2001 2004 Xuất khẩu 287,6 443,1 479,2 403,5 565,7 Nhập khẩu 235,4 335,9 379,5 349,1 454,5 1. Vẽ biểu đồ thích hợp nhất thể hiện sự thay đổi cơ cấu giá trị xuất, nhập khẩu của Nhận Bản từ 1990 đến 2004. 2. Nhận xét về hoạt động kinh tế đối ngoại của Nhật Bản. Câu 3 (5,0 điểm): 1. Phân tích đặc điểm dân cư Trung Quốc. Những chính sách về dân số của Trung Quốc đã tác động như thế nào tới kinh tế xã hội của đất nước này? 2. Dựa vào những hiểu biết của bản thân, em hãy cho biết: a. Vì sao Trung Quốc tiến hành hiện đại hóa công nghiệp và nông nghiệp? b. Trung Quốc đã có những biện pháp nào để hiện đại hóa công nghiệp và nông nghiệp, kết quả ra sao? Câu 4 ( 4,0 điểm ) : Dựa vào bản đồ Tư nhiên Nhật Bản dưới đây, hãy : Phân tích những thuận lợi - khó khăn về vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên của Nhật Bản đối với phát triển kinh tế. Câu 5 ( 3,0 điểm )Hãy kể tên nước, Thủ đô và năm gia nhập của các thành viên trong Hiệp hội các nước Đông Nam Á ( ASEAN ). -------------------- o0o -------------------- ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM CÂU Câu 1 (4.0đ) NỘI DUNG ĐÁP ÁN * Toàn cầu hoá : là quá trình liên kết về nhiều mặt giữa các quốc gia trên phạm vi toàn Thế giới. a* Thuận lợi của các nước đang phát triển khi tham gia toàn cầu hoá: - Thu hút vốn, kỹ thuật, công nghệ, nguồn tri thức, kinh nghiệm quản lý… từ các nước phát triển để tạo sự tăng trưởng trong các ngành kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế. - Sử dụng tốt hơn nguồn tài nguyên thiên nhiên, lao động trong nước, phân công lao động tốt hơn, cải thiện cuộc sống. - Hàng hoá có điều kiện lưu thông rộng rãi, là cơ sở để mở rộng thị trường xuất khẩu, nâng cao khả năng cạnh tranh hàng hóa và dịch vụ. - Nhận được sự giúp đỡ của các tổ chức quốc tế về các vấn đề xã hội như dân số, chống dịch bệnh, môi trường, xóa đói, giảm nghèo… b* Khó khăn của các nước đang phát triển khi tham gia toàn cầu hoá: - Các nước phát triển thường đầu tư vào các nước đang phát triển các ngành công nghiệp có trình độ công nghệ chưa phải là tiên tiến hoặc lạc hậu, nên dễ gây ô nhiễm môi trường tại các nước đang phát triển. - Muốn bán được hàng hoá, các nước đang phát triển cần phải nâng cao chất lượng hàng hoá. Việc nâng cao chất lượng hàng hoá lại đòi hỏi phải áp dụng công nghệ mới, nhưng các nước đang phát triển lại thiếu nguồn vốn đầu tư và nguồn lao động có kỹ thuật cao, đây là một thách thức rất lớn. Vấn nạn “chảy chất xám” - Để có nguồn vốn đầu tư, các nước đang phát triển phải thu hút nguồn vốn. Nhưng để đáp ứng nguồn vốn cho các nước đang phát triển, thì các nước phát triển lại luôn tìm cách áp đặt các điều kiện liên quan đến chính trị, kinh tế, văn hoá theo hướng phù hợp với các giá trị của mình và có lợi cho mình. Nền kinh tế bị lệ thuộc vào nước ngoài. - Vấn đề toàn cầu hoá còn làm cho khoảng cách giữa các nước giàu và nghèo ngày càng xa. Tỷ lệ mù chữ ở các nước đang phát triển vẫn còn cao, các dịch bệnh vẫn phát triển, ô nhiễm môi trường vẫn chưa được cải thiện đáng kể. 1. Vẽ biểu đồ Câu 2 (4.0đ) ĐIỂM 2,0 đ 0,5 0,5 0,5 0,5 2,0 đ 0,5 0,5 0,5 0,5 ( 2.0 đ) - Xử lí số liệu (%). (0,5đ) - Vẽ biểu đồ miền: Chính xác về khoảng cách năm, đơn vị %, có tên biểu đồ,số liệu, chú giải. (1,5đ) 2. Nhận xét (1,0đ): 2.0đ - Tổng giá trị xuất nhập khẩu tăng đều qua các năm, chiếm giá trị cao trên thế giới (có số liệu minh họa). 0,5 - Thường xuyên là nước xuất siêu, giá trị xuất luôn lớn hơn giá trị nhập (có số liệu minh họa). 0,5 - Thị trường xuất nhập khẩu của Nhật Bản rất rộng… - Hàng xuất chủ lực: Sản phẩm CN chế biến ( tàu biển, ô tô, xe gắn máy...); hàng nhập là nông sản, năng lượng, nguyên liệu; - Đứng đầu TG về đầu tư trực tiếp ra nước ngoài (FDI) và viện trợ phát triển chính thức ( ODA) 1. Phân tích đặc điểm dân cư Trung Quốc. Những chính sách về dân số của Trung 0,25 0,5 0,25 1,5 đ 2 Câu 3 (5.0đ) Quốc đã tác động như thế nào tới kinh tế xã hội của đất nước này? - Đặc điểm dân cư Trung Quốc: (1,0đ) + Đông nhất thế giới, năm 2005 là 1303,7 triệu người (chiếm 1/5 dân số thế giới). + Nhiều dân tộc (người Hán chiếm đa số). + Tỉ suất gia tăng dân số đang giảm (0,6% năm 2005) nhưng dân số vẫn tăng khá nhanh do dân đông. + Phân bố: * Tập trung chủ yếu ở nông thôn (63%), tỉ lệ dân thành thị thấp nhưng đang tăng lên… * Phân bố chủ yếu ở miền Đông, miền Tây rất thưa thớt. (0,5đ) - Tác động của chính sách dân số Trung Quốc + Tích cực: làm tỉ suất gia tăng dân số giảm xuống, giảm bớt áp lực của dân số tới sự phát triển kinh tế, xã hội. + Tiêu cực: Mỗi gia đình chỉ có một con, với tư tưởng trọng nam đã làm cơ cấu giới tính mất cân đối nghiêm trọng, về lâu dài sẽ ảnh hưởng tới nguồn lao động: tác động tiêu cực tới một số vấn đề xã hội của đất nước. 2. Dựa vào những hiểu biết của bản thân, em hãy cho biết: 0,5đ a. Vì sao Trung Quốc tiến hành hiện đại hóa công nghiệp và nông nghiệp? - Công nghiệp phát triển là động lực thúc đẩy các ngành kinh tế khác phát triển. - Trung Quốc có nhiều thuận lợi để phát triển công nghiệp: giàu khoáng sản, nguồn lao động dồi dào, giá rẻ, thị trường tiêu thụ lớn… - Nông nghiệp cần cung cấp LTP cho dân số quá đông (1,3 tỷ người); b. Trung Quốc đã có những biện pháp nào để hiện đại hóa công nghiệp và nông nghiệp, kết quả ra sao? * Công nghiệp 3,0 đ (1,5đ) - Biện pháp: + Thay đổi cơ chế quản lý; Phương thức tạo vốn có hiệu quả (vốn trong nước, vốn đầu tư của nước ngoài, vốn vay) + Thực hiện chính sách mở cửa, thu hút đầu tư nước ngoài. + Hiện đại hóa trang thiết bị sản xuất công nghiệp, ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ mới. - Kết quả: + Cơ cấu đa dạng: luyện kim, hóa chất, điện tử, hóa dầu, ô tô… + Sản lượng nhiều ngành đứng đầu thế giới như: than, xi măng, thép, phân bón… + Các trung tâm công nghiệp phân bố chủ yếu ở miền Đông và đang mở rộng sang miền Tây. * Nông nghiệp (1,5đ) 3 - Biện pháp: + Giao quyền sử dụng đất cho nông dân ( khoán sản xuất); thực hiện chính sách khuyến nông… + Xây dựng cơ sở hạ tầng ở nông thôn: đường giao thông, hệ thống thủy lợi.. + Áp dụng khoa học kĩ thuật vào sản xuất nông nghiệp, sử dụng giống mới, máy móc thiết bị hiện đại. - Kết quả: + Một số sản phẩm có sản lượng đứng đầu thế giới như: lương thực, bông, thịt lợn… + Ngành trồng trọt đóng vai trò chủ đạo trong cơ cấu ngành nông nghiệp. + Nông sản phong phú: lúa mì, ngô, khoai tây, củ cải đường, lúa gạo, chè, mía… + Nông nghiệp tập trung ở các đồng bằng phía đông. Câu 4 ( 4 đ) Phân tích những thuận lợi - khó khăn về vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên của Nhật Bản đối với phát triển kinh tế. a) Vị trí địa lý và lãnh thổ : - Là quần đảo nằm ở Đông Á, xung quanh giáp biển: + Phía Bắc giáp biển Ô Khốp. + Phía Đông giáp Thái Bình Dương. + Phía Tây giáp biển Nhật Bản. + Phía Nam giáp biển Đông Trung Hoa. - Gồm 4 đảo lớn : Hôcaiđô, Hônsu, Xicôcư, Kiuxiu và hàng nghìn đảo nhỏ có hình cánh cung dài 3800 km. -> Ý nghĩa : * Thuận lợi: + Do là một quần đảo, nên thiên nhiên mang tính biển rõ nét. + Xa trung tâm lớn, nên trong lịch sử chưa bị đô hộ, ít bị cạnh tranh. + Dễ dàng mở rộng giao lưu với các nước bằng đường biển. Xây dựng hải cảng, khai thác tiềm năng biển. * Khó khăn: + Nằm trong vùng vỏ Trái Đất không ổn định nên thường xảy ra động đất, núi lửa, sóng thần... b) Các điều kiện tự nhiên : * Thuận lợi: - Địa hình : đồi núi chiếm trên 80 % diện tích, có nhiều ngọn núi trên 2000m, có 150 ngọn núi lửa và trên 80 ngọn đang hoạt động. Cao nhất là ngọn Phú Sĩ 3776m, có nhiều phong cảnh đẹp, nhiều suối khoáng nóng để phát triển ngành du lịch, nghỉ ngơi. - Đồng bằng nhỏ hẹp ven biển, chiếm 13 % diện tích nhưng đất đai màu mỡ - Khí hậu : phân hoá đa dạng. + Bắc Nam : Phía Bắc lạnh giá, tuyết phủ, các đảo Hônsu và Xicôcư có khí hậu ôn đới, Phía Nam có khí hậu cận nhiệt, tạo hệ thống cây trồng phong phú. - Gió mùa hoạt động mạnh mang lại lương mưa phong phú từ 1000 – 3000m.Sông ngòi dốc, lưu lượng lớn nên có giá trị về thủy điện ( trử năng 20 triệu KW) - Vùng biển rộng, có các dòng biển nóng, lạnh gặp nhau tạo nên ngư trường lớn. * Khó khăn: - Thiếu đất canh tác; Thiên tai tàn phá; thiếu tài nguyên khoán sản... 2,0 đ 0,5 0,5 1,0 ( Mỗi ý 0,5) 2,0 đ 0,25 0,25 0,5 0,25 0,25 0,5 4 Hãy kể tên và năm gia nhập của các thành viên trong Hiệp hội các nước Đông Nam Á ( ASEAN ). Câu 5 ( 3,0 đ) STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Tên quốc gia Thái Lan Inđônêxia Malaixia Philippin Xingapo Brunây Việt Nam Mianma Lào Campuchia Thủ đô Băng Cốc Gia-Các-Ta Cu-a-la-lăm-pua Ma-Ni-La Xin-ga- Po Ban đa xê ri Beegaoan Hà Nội Ran Gun Viên-Chăn Phnom-Pênh Năm gia nhập 1967 1967 1967 1967 1967 1984 1995 1997 1997 1999 ( Có 30 ý mỗi ý 0,1đ) =========== Hết =========== 5 SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT NGÔ TRÍ HOÀ ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG MÔN ĐỊA LÝ 11 . NĂM HỌC 2011 - 2012 ( Thời gian làm bài : 120 phút ) Câu 1 ( 2,0 điểm ) : Tại sao toàn cầu hóa lại là một xu thế tất yếu của nền kinh tế thế giới trong giai đoạn hiện nay ? Câu 2 ( 2,5 điểm ) : Có ý kiến cho rằng “Bảo vệ môi trường là vấn đề sống còn của nhân loại” có đúng không? Tại sao? Câu 3 ( 2,0 điểm ) : Tại sao Châu Phi có nguồn tài nguyên phong phú nhưng đa số các nước ở châu Phi lại có nền kinh tế kém phát triển? Câu 4 ( 2,0 điểm ) : Tại sao các nước châu Mĩ La tinh có nền kinh tế chậm phát triển nhưng lại có tỉ lệ dân cư đô thị chiếm đến 75% dân số? Câu 5 ( 3,0 điểm ) : Hãy phân tích nội dung và lợi ích của 4 mặt tự do lưu thông trong EU. Câu 6 ( 4,5 điểm ) Dựa vào bản đồ Tư nhiên Hoa Kỳ dưới đây, hãy cho biết: Vị trí địa lí và tài nguyên thiên nhiên của Hoa Kì có thuận lợi gì trong quá trình phát triển kinh tế xã hội? Câu 7 ( 4,0 điểm ) : Cho bảng số liệu: Mức tăng trưởng kinh tế của Hoa Kỳ và thế giới thời kì 1986 - 2004 ( Đơn vị %) Năm 1986-1995 1996-2005 2003 2004 Thế giới 3,3 3,8 3,9 5,0 Hoa Kỳ 3,0 2,8 2,1 3,6 a) Vẽ biểu đồ thích hợp để so sánh mức tăng trưởng kinh tế hằng năm của Hoa Kỳ và của thế giới. b) Nêu nhận xét và giải thích. -------------------- o0o -------------------Họ tên thí sinh: ……………………………........ Số báo danh: …………………………............... Giám thị 1 : ......................................................... Giám thị 2 : ......................................................... ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM CÂU NỘI DUNG ĐÁP ÁN ĐIỂM Câu 1 Tại sao toàn cầu hóa lại là một xu thế tất yếu của nền kinh tế thế giới trong giai đoạn hiện nay ? ( 2,0 điểm) - Do sự khác biệt về điều kiện tự nhiên, sự phát triển không đồng đều về kinh tế và khoa học kĩ thuật dẫn đến sự khác nhau về điều kiện tái sản xuất giữa 0,75 các quốc gia. - Quá trình phát triển kinh tế tất yếu dẫn đến sự phân công lao động, xuất hiện một yêu cầu khách quan là cần phải tiến hành chuyên môn hóa và hợp tác hóa lẫn nhau giữa các công ty thuộc các quốc gia khác nhau. Điều đó, đòi hỏi phải mở 0,75 rộng phạm vi trao đổi quốc tế. - Sự đa dạng trong nhu cầu tiêu dùng của mỗi quốc gia nên quy mô trao đổi thương mại ngày càng lớn. 0,5 => Từ những lí do trên nên toàn cầu hóa là một xu thế tất yếu của nền kinh tế thế giới trong giai đoạn hiện nay. Câu 2 Có ý kiến cho rằng “Bảo vệ môi trường là vấn đề sống còn của nhân loại” có đúng không? Tại sao? - Vai trò của môi trường: Môi trường là ngôi nhà chung của tất cả mọi người, trong đó con người tồn tại và phát triển. Cuộc sống của mỗi người có liên hệ mật thiết với môi trường. Con người là một thành phần của môi trường, không thể sống tách rời môi trường. Một môi trường phát triển bền vững là điều kiện lí tưởng cho con người và ngược lại. ( 2,5 điểm) 0,75 - Thực trạng ô nhiễm môi trường hiện nay trên thế giới: + Ở các nước đang phát triển: việc khai thác bừa bãi các nguồn lợi tự nhiên với nhiều phương tiện hủy diệt đã làm cạn kiệt tài nguyên và ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường. Điều đó làm cho cuộc sống của họ càng thêm nghèo khổ. Bảo vệ môi trường không thể tách rời với cuộc đấu tranh xóa đói giảm nghèo. + Các nước phát triển: sự phát triển của nền kinh tế làm tăng sử dụng các chất CFCs với tốc độ và khối lượng lớn, tăng lượng khí thải và chất thải từ các ngành kinh tế là nguyên nhân chính thủng tầng ôdôn, gây hiệu ứng nhà kính,... - Hậu quả của ô nhiễm môi trường: Quy mô ô nhiễm môi trường không giới hạn phạm vi ở từng quốc gia mà trên cả phạm vi thế giới. Hậu quả của hiện tượng này gây nên: cạn kiệt nguồn tài nguyên, khí hậu biến động thất thường, tan băng ở Bắc cực, gây mưa axic, hiệu ứng nhà kính,... đe dọa trực tiếp đến sự phát triển của các ngành kinh tế và sức khỏe của con người. 0,5 0,5 0,75 2 => Chính vì vậy, bảo vệ môi trường là vấn đề sống còn của nhân loại. Câu 3 Tại sao Châu Phi có nguồn tài nguyên phong phú nhưng đa số các nước ở châu Phi lại có nền kinh tế kém phát triển? - Do hậu quả thống trị nhiều thế kỉ qua của chủ nghĩa thực dân. Nguồn tài nguyên ở châu Phi đang bị khai thác mạnh. Tài nguyên rừng bị khai thác quá mức để lấy gỗ, chất đốt và mở rộng diện tích đất canh tác làm cho đất đai bị hoang mạc hóa. Khoáng sản bị khai thác nhằm mang lại lợi nhuận cho các công ti nước ngoài làm cho nguồn tài nguyên bị cạn kiệt và ô nhiễm môi trường. - Mặt khác, các cuộc xung đột sắc tộc, sự yếu kém trong quản lí đất nước của nhiều quốc gia châu Phi còn non trẻ, trình độ dân trí thấp,... cũng hạn chế nhiều đến sự phát triển của châu lục này. Câu 4 1,25 0,75 Tại sao các nước châu Mĩ La tinh có nền kinh tế chậm phát triển nhưng lại có tỉ lệ dân cư đô thị chiếm đến 75% dân số? ( 2,0 điểm) - Hiện tượng đô thị hóa tự phát: dân cư đô thị Mĩ La tinh chiếm tới 75% dân số, song có đến 1/3 dân số đô thị sống trong điều kiện khó khăn. Quá trình đô thị hóa luôn diễn ra trước quá trình công nghiệp hóa gây nên tác động tiêu cực đến sự phát triển kinh tế của các quốc gia Mĩ La tinh. Khu vực Mĩ La tinh có nhiều thành phố đông dân như: Thủ đô Mê-hi-cô (26 triệu người) và các thành phố có số dân trên 10 triệu người (Xaopaolô, Riôđegianêrô, Buênôt Airet,...). 1,0 - Nguyên nhân dẫn đến đô thị hóa tự phát ở Mĩ La tinh: Do mức độ chênh lệch quá lớn về thu nhập giữa người giàu và người nghèo, giữa thành thị và nông thôn diễn ra ở hầu hết các nước Mĩ La tinh. Các cuộc cải cách ruộng đất không triệt để tạo điều kiện cho các chủ trang trại chiếm giữ phần lớn đất canh tác. Dân nghèo không có ruộng kéo ra thành phố tìm việc làm, gây nên hiện tượng đô thị hóa tự phát. Câu 5 ( 2,0 điểm) Hãy phân tích nội dung và lợi ích của 4 mặt tự do lưu thông trong EU. Tự do lưu thông 1. Tự do di chuyển 2. Tự do lưu thông dịch vụ 3. Tự do lưu thông hàng hóa 4. Tự do lưu thông tiền Nội dung Lợi ích Tự do di chuyển, tự do Người dân của các lưu trú, tự do lựa chọn nước thành niên có nơi làm việc… thể làm việc ở mọi nơi trong EU… Tự do trong dịch vụ vận Không phải làm thủ tải, thông tin liên lạc, tục hành chính… ngân hàng,... Mở rộng trao đổi hàng Không phải chịu thuế hóa trong khu vực… giá trị gia tăng… Thông thương giao dịch Lựa chọn khả năng 1,0 ( 3,0 điểm) 0,75 0,75 0,75 3 thanh toán giữa các đầu tư có lợi nhất… nước… Vị trí địa lí và tài nguyên thiên nhiên của Hoa Kì có thuận lợi gì trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội? vốn Câu 6 - Vị trí địa lí: + Nằm ở bán cầu Tây nên không chịu ảnh hưởng của 2 cuộc chiến tranh thế giới mà ngược lại còn làm giàu cho đất nước nhờ buôn bán vũ khí. + Nằm giữa hai đại dương lớn là Thái Bình Dương và Đại Tây Dương, thuận lợi để mở rộng các mối quan hệ kinh tế quốc tế với các nước trên thế giới. Đồng thời là điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế biển. + Giáp với khu vực Mĩ La tinh là điều kiện thuận lợi cho Hoa Kỳ trong việc khai thác nguyên liệu từ các nước này. Đồng thời tiêu thụ các sản phẩm công nghiệp- nông nghiệp củ Hoa Kỳ. - Tài nguyên thiên nhiên: Hoa Kì có nhiều nguồn tài nguyên, rất thuận lợi để phát triển kinh tế: + Có nhiều đồng bằng đất đai màu mở như: đồng bằng Trung tâm, đồng bằng ven biển Đại Tây Dương, đồng bằng ven vịnh Mê-hi-cô,... là nơi rất thích hợp để phát triển nông nghiệp. + Tài nguyên khí hậu có sự đa dạng (khí hậu nhiệt đới, khí hậu ôn đới, khí hậu cận nhiệt,...) cho phép Hoa Kì phát triển đa dạng sản phẩm nông nghiệp. Hoa Kì là một trong các trung tâm nông nghiệp lớn nhất thế giới. + Hoa Kì có nhiều loại tài nguyên khoảng sản, đặc biệt là các kim loại quý hiếm với giá trị kinh tế cao như: kim loại màu (vàng, đồng, chì, thiếc...), than đá, dầu mỏ, quặng sắt,... cung cấp nguồn nguyên nhiên liệu để phát triển công nghiệp. Câu 7 Vẽ biểu đồ, nhận xét và giải thích: a) Vẽ biểu đồ đường, 1 đường thể hiện mức tăng trưởng kinh tế của thế giới, 1 đường thể hiện mức tăng trưởng kinh tế của Hoa Kì. 0,75 ( 4,5 điểm) 2.25 đ 0,75 0,75 0,75 2.25 đ 0,75 0,75 0,75 ( 4,0 điểm) 1,5 - Trục tung: thể hiện mức tăng trưởng kinh tế (%) - Trục hoành: thể hiện thời gian (năm) Lưu ý: Sử dụng 2 kí hiệu khác nhau để phân biệt 2 đường. Tên biểu đồ và bảng chú giải. b) Nhận xét – giải thích: - Mức tăng trưởng của thế giới luôn tăng qua các năm, đặc biệt năm 2004 đạt 5%/năm. Giải thích: nền kinh tế của các nước đạt được mức tăng trưởng cao, đặc biệt là các nước công nghiệp mới (NICs). 1,25 4 - Mức tăng trưởng kinh tế của Hoa Kì có xu hướng giảm từ năm 1986 đến năm 2003, năm 2004 mức tăng trưởng kinh tế tăng lên và đạt mức tăng trưởng cao nhất trong thời kì 1986 - 2004. Giải thích: Sau năm 1986 nền kinh tế của Hoa Kì bị cạnh tranh khốc liệt, và do nền kinh tế Hoa Kì bị ảnh hưởng bởi các cuộc khủng hoảng lớn trên thế giới (cuộc khủng hoảng năng lượng vào đầu thập kỉ 90 của thế kỉ XX, cuộc khủng hoảng tiền tệ châu Á năm 1997, sự trì trệ của nền kinh tế thế giới), khí hậu toàn cầu bị biến đổi, nhiều thiên tai xảy ra... 1,25 ======================= GV : Ngô Quang Tuấn ====================== 5 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẢNG BÌNH KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI TỈNH CẤP THPT NĂM HỌC 2012 - 2013 Môn: ĐỊA LÍ LỚP 11 ĐỀ THI CHÍNH THỨC Thời gian làm bài: 180 phút (Đề thi có 01 trang, gồm 05 câu) Câu I ( 2,0 điểm ) a. Phân tích ảnh hưởng của địa hình đến sự thay đổi của nhiệt độ không khí. Tại sao nhiệt độ ở Bắc Bán Cầu cao hơn nhiệt độ ở Nam Bán Cầu? b. Giải thích tại sao chế độ nước sông vùng nhiệt đới gió mùa và vùng ôn đới lạnh khác nhau? Câu II ( 1,5 điểm ) a. Phân tích ảnh hưởng của các nhân tố kinh tế - xã hội đến sự phân bố dân cư. Tại sao châu Á có tỉ trọng dân số lớn nhất trong các châu lục? b. Tại sao nói: thông qua hoạt động xuất nhập khẩu nền kinh tế trong nước tìm được động lực mạnh mẽ để phát triển? Câu III ( 2,0 điểm ) a. Phân tích tác động của cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại đến sự phát triển kinh tế - xã hội các nước đang phát triển. Việt Nam cần phải làm gì trước tác động của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại. b. Xu hướng đầu tư nước ngoài của thế giới hiện nay diễn ra như thế nào? Giải thích. Câu IV ( 2,0 điểm ) a. Vì sao nói: Quan hệ kinh tế đối ngoại có vai trò quan trọng trong việc cải cách kinh tế - xã hội của Trung Quốc? b. Ngành nông nghiệp ngày càng đóng vai trò thứ yếu trong nền kinh tế Nhật Bản. Giải thích vì sao? Câu V ( 2,5 điểm ) Cho bảng số liệu: Giá trị xuất, nhập khẩu của Trung Quốc thời kì 2003 – 2007 (đơn vị: tỉ USD) Năm 2003 2005 2006 2007 Giá trị xuất khẩu 438,2 761,9 969,4 1217,8 Giá trị nhập khẩu 412,8 659,9 791,6 956,2 a. Vẽ biểu đồ thích hợp nhất thể hiện tình hình xuất, nhập khẩu và tỉ lệ nhập khẩu so với xuất khẩu của Trung Quốc thời kì 2003 - 2007. b. Nhận xét và giải thích. ...........HẾT........... - Thí sinh không được sử dụng tài liệu. - Giám thị không giải thích gì thêm. Họ và tên thí sinh: ...............................................; Số báo danh: ......................... SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẢNG BÌNH KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI TỈNH BẬC THPT NĂM HỌC 2012 - 2013 MÔN: ĐỊA LÍ LỚP 11 HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN ĐỊA LÍ CÂU I. I. II. ĐỀ CHÍNH THỨC NỘI DUNG a. Phân tích ảnh hưởng của địa hình đến sự thay đổi của nhiệt độ không khí. Tại sao nhiệt độ ở Bắc Bán Cầu cao hơn nhiệt độ ở Nam Bán Cầu? * Ảnh hưởng của địa hình đến sự thay đổi của nhiệt độ không khí: - Càng lên cao, nhiệt độ càng giảm (trong tầng đối lưu, nhiệt độ không khí trung bình lên cao 100m giảm 0,60 c) do lên cao không khí nhận được ít năng lượng bức xạ Mặt Trời, không khí ít bụi khí, hơi nước, khả năng hấp thu và giữ nhiệt kém. - Nhiệt độ không khí thay đổi theo độ dốc và hướng phơi của sườn núi. +Hướng sườn: Sườn đón nắng nhiệt độ cao, sườn khuất nắng nhiệt độ thấp. +Độ dốc lớn có nhiệt độ thấp, độ dốc nhỏ nhiệt độ cao do lớp không khí ở đây bị đốt nóng dày hơn. - Biên độ nhiệt trong ngày thay đổi theo địa hình. Nơi đất bằng, nhiệt độ ít thay đổi hơn nơi đất trũng, vì nơi đất trũng ban ngày ít gió, nhiệt độ cao, ban đêm khí lạnh trên cao dồn xuống làm cho nhiệt độ hạ thấp. - Trên mặt các cao nguyên, không khí loãng hơn ở đồng bằng nên nhiệt độ thay đổi nhanh hơn ở đồng bằng. * Nhiệt độ ở BBC cao hơn ở NBC: - BBC chủ yếu là lục địa, BBC có hoang mạc Xahara với nhiệt độ cao nhất thế giới. NBC chủ yếu là đại dương, ở NBC có Nam cực với diện tích băng tuyết lớn, nơi có nhiệt độ thấp nhất Trái Đất. - Mùa nóng của BBC (186 ngày) dài hơn mùa nóng NBC (179 ngày). ĐIỂM 1,5 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 b. Giải thích tại sao chế độ nước sông vùng nhiệt đới gió mùa và vùng ôn đới 0,5 lạnh khác nhau? - Vùng nhiệt đới gió mùa, nguồn cung cấp nước chính cho sông ngòi là nước 0,25 mưa, vùng ôn đới lạnh nguồn cung cấp nước chủ yếu là băng tuyết tan. - Sông vùng nhiệt đới gió mùa, chế độ nước sông theo mùa, mùa lũ trùng mùa 0,25 mưa, mùa cạn trùng với mùa khô. Vùng ôn đới lạnh mùa lũ trùng với mùa xuân khi nhiệt độ lên cao băng tuyết tan, mùa thu là mùa cạn. a. Phân tích ảnh hưởng của các nhân tố kinh tế - xã hội đến sự phân bố dân 1,0 cư. Tại sao châu Á có tỉ trọng dân số lớn nhất trong các châu lục? * Ảnh hưởng của các nhân tố kinh tế -xã hội đến sự phân bố dân cư: - Trình độ phát triển của lực lượng sản xuất, đặc biệt là sự phát triển của khoa 0,25 học kĩ thuật làm thay đổi quy luật phân bố dân cư. - Tính chất của nền kinh tế: những khu vực dân cư đông đúc thường gắn với 0,25 hoạt công nghiệp, dịch vụ, ngay trong một ngành sản xuất cũng có sự khác biệt về phân bố dân cư. - Lịch sử khai thác lãnh thổ, những khu vực khai thác lâu đời dân cư thường 0,25 tập trung đông đúc hơn những khu vực mới khai thác. Các dòng chuyển cư cũng ảnh hưởng đến phân bố dân cư thế giới (Đông bắc Hoa Kì, Đông nam Úc) * Châu Á có tỉ trọng dân số lớn nhất trong các châu lục, vì: - Đây là một trong những cái nôi của nền văn minh nhân loại, có điều kiện tự 0,25 nhiên thuận lợi, gia tăng tự nhiên cao và ít có tác động của các luồng chuyển cư.