Tài liệu 253584

Lêi më ®Çu NÒn kinh tÕ níc ta sau nhiÒu n¨m ch×m trong c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp ®· k×m h·m sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nãi chung vµ cña c¸c doanh nghiÖp nãi riªng. NÒn kinh tÕ ®ã tÊt yÕu g©y l·ng phÝ nghiªm träng dÉn ®Õn hËu qu¶ khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi mµ muèn vît qua ph¶i ®æi míi nÒn kinh tÕ. Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng c¸c doanh nghiÖp muèn ph¸t triÓn tèt ph¶i tÝnh ®Õn hËu qu¶. Nãi c¸ch kh¸c ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i chó träng tíi môc tiªu lîi nhuËn, lµ môc tiªu kinh tÕ hµng ®Çu ®èi víi bÊt kú doanh nghiÖp nµo. Víi suy nghÜ trªn em ®· lùa chän ®Ò tµi nghiªn cøu lµ: "Lîi nhuËn - C¸c biÖn ph¸p n©ng cao lîi nhuËn trong doanh nghiÖp". 1 I. Lîi nhËn vµ nguån h×nh thµnh lîi nhuËn : 1. Lîi nhuËn : 1.1. C¸c quan ®iÓm vÒ lîi nhuËn : Tõ tríc tíi nay, cã rÊt nhiÒu c¸c quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ lîi nhuËn. Ta cã thÓ thÊy ®îc ®iÒu nµy qua c¸c quan ®iÓm vÒ lîi nhuËn sau : + Lîi nhuËn cña doanh nghiÖp lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a thu nhËp vÒ tiªu thô hµng ho¸ vµ dÞch vô víi chi phÝ ®· bá ra ®Ó ®¹t ®îc thu nhËp ®ã. ViÖc tÝnh to¸n thu nhËp hay chi phÝ ®· chi ra lµ theo gi¸ c¶ cña thÞ trêng mµ gi¸ c¶ thÞ trêng do quan hÖ cung cÇu hµng ho¸ vµ dÞch vô quyÕt ®Þnh. + Lîi nhuËn lµ kÕt qu¶ tµi chÝnh cuèi cïng cña c¸c ho¹t ®éng SXKD, lµ chØ tiªu chÊt lîng tæng hîp ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ c¸c ho¹t ®éng SXKD cña doanh nghiÖp. + Thu nhËp cña doanh nghiÖp hay chÝnh lµ doan thu b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô trõ ®i toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ( chi phÝ vÒ tiÒn thuª lao ®éng, tiÒn l¬ng, tiÒn thuª nhµ cöa, tiÒn mua vËt t ... ) thuÕ hµng ho¸ vµ c¸c thø thuÕ kh¸c hÇu nh cßn l¹i ®îc gäi lµ lîi nhuËn. Cã thÓ biÓu diÔn qua biÓu sau : BiÓu 1 : Mèi quan hÖ gi÷a doanh thu, chi phÝ, thuÕ vµ lîi nhuËn. Doanh thu b¸n hµng vµ dÞch vô Chi phÝ biÕn ®æi Chi phÝ biÕn ®æi L·i gép Chi phÝ cè ®Þnh Lîi nhuËn tríc thuÕ Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ThuÕ Lîi nhuËn thuÇn tóy 1.2 C¸c lo¹i lîi nhuËn cña doanh nghiÖp: Trong doanh nghiÖp, cã nhiÒu lo¹i h×nh lîi nhuËn kh¸c nhau, ta cã thÓ kh¸i qu¸t thµnh c¸c lo¹i lîi nhuËn sau : + Lîi nhuËn tríc thuÕ. + Lîi nhuËn sau thuÕ. 2. C¸c nguån h×nh thµnh lîi nhuËn cña doanh nghiÖp : Néi dung ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mét doanh nghiÖp rÊt phong phó vµ ®a d¹ng, do ®ã lîi nhuËn ®¹t ®îc tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp còng h×nh thµnh tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau. Thø nhÊt : Lîi nhuËn cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh vµ phô lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a doanh thu vÒ tiªu thô vµ chi phÝ cña khèi lîng s¶n phÈm hµng ho¸ lao vô thuéc c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh phô cña doanh nghiÖp. Thø hai : Lîi nhuËn cña c¸c ho¹t ®éng liªn doanh liªn kÕt lµ sè chªnh lÖch gi÷a thu nhËp ph©n chia tõ kÕt qña ho¹t ®éng liªn doanh liªn kÕt víi chi phÝ cña doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó tham gia liªn doanh. Thø ba : Lîi nhuËn thu ®îc tõ c¸c nghiÖp vô tµi chÝnh lµ chªnh lÖch gi÷a c¸c kho¶n thu chi thuéc c¸c nghiÖp vô tµi chÝnh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Thø t : Lîi nhuËn do c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c mang l¹i lµ lîi nhuËn thu ®îc do kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng kinh tÕ kh¸c ngoµi c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ trªn. 2 Lîi nhuËn gi÷ vÞ trÝ quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo. V× trong ®iÒu kiÖn h¹ch to¸n kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ trêng doanh nghiÖp cã tån t¹i vµ ph¸t triÓn hay kh«ng th× ®iÒu quyÕt ®Þnh lµ doanh nghiÖp ®ã ph¶i t¹o ra lîi nhuËn. V× thÕ lîi nhuËn ®îc coi lµ mét trong nh÷ng ®ßn bÈy kinh tÕ quan träng, ®ång thêi lµ mét chØ tiªu c¬ b¶n ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Lîi nhuËn t¸c ®éng ®Õn tÊt c¶ c¸c mÆt ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. ViÖc thùc hiÖn c¸c chØ tiªu lîi nhuËn lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®¶m b¶o cho t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®îc v÷ng ch¾c. Lîi nhuËn cña qu¸ tr×nh kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp c«ng ng hiÖp lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh toµn bé kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh kinh doanh, cña tÊt c¶ c¸c mÆt ho¹t ®éng trong qu¸ tr×nh kinh doanh Êy, nã ph¶n ¸nh c¶ vÒ mÆt lîng vµ mÆt chÊt cña qu¸ tr×nh kinh doanh, cña ho¹t ®éng kinh doanh. C«ng viÖc kinh doanh tèt sÏ ®em l¹i lîi nhuËn nhiÒu tõ ®ã lîi nhuËn cã kh¶ n¨ng tiÕp tôc qu¸ tr×nh kinh doanh cã chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ h¬n. Trong trêng hîp ngîc l¹i doanh nghiÖp lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶ dÉn ®Õn thua lç nÕu kÐo dµi cã thÓ dÉn ®Õn ph¸ s¶n. II. Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh lîi nhuËn cña doanh nghiÖp vµ ph©n phèi lîi nhuËn trong doanh nghiÖp : Nh ta ®· biÕt lîi nhuËn lµ chØ tiªu ph¶n ¸n sè lîng vµ chÊt lîng cña c¸c mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. ChØ tiªu nµy phô thuéc vµo tæng møc tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ vµ chi phÝ ®· chi ra ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ ®ã. Ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc lîi nhuËn theo c«ng thøc sau : Hay: Tæng lîi nhuËn tríc t huÕ Tæng lîi nhuËn tríc t huÕ = = Tæng doanh thu Tæng doanh thu Tæng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh - Chi phÝ cè ®Þnh + Chi phÝ biÕn ®æi - Tæng doanh thu lµ tæng sè tiÒn thu ®îc vÒ b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô. - Chi phÝ cè ®Þnh lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ kh«ng thay ®æi theo khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh, kh«ng thay ®æi khi s¶n lîng thay ®æi nh khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, tiÒn thuª ®Êt, m¸y mãc thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn kinh doanh, tiÒn l¬ng, b¶o hiÓm x· héi cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ( lao ®éng gi¸n tiÕp trong doanh nghiÖp ). - Chi phÝ biÕn ®æi lµ nh÷ng chi phÝ t¨ng hoÆc gi¶m cïng víi sù t¨ng hoÆc gi¶m cña s¶n lîng nh tiÒn mua nguyªn vËt liÖu, tiÒn l¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt . Chi phÝ biÕn ®æi nãi chung tû lÖ víi khèi lîng hµng ho¸ s¶n xuÊt hay mua vµo ®Ó b¸n. Tæng lîi nhuËn sau t huÕ Tæng doanh thu = Tæng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh - + Chi phÝ biÕn ®æi C¸c kho¶n thuÕ ph¶i nép bao gåm : - ThuÕ doanh thu = Tæng doanh thu x tû lÖ thuÕ doanh thu ph¶i nép - ThuÕ tµi nguyªn (nÕu cã) - ThuÕ xuÊt nhËp (nÕu cã) - ThuÕ vèn = = = Gi¸ thµnh khèi lîng s¶n phÈm Doanh thu xuÊt nhËp khÈu Vèn s¶n xuÊt do ng©n s¸ch nhµ níc cÊp x x x Tû lÖ thuÕ tµi nguyªn ph¶i nép Tû lÖ thuÕ xuÊt nhËp khÈu Tû lÖ thuÕ vèn ph¶i nép Ngoµi ra doanh nghiÖp cã thÓ thu ®îc lîi nhuËn tõ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c kh«ng mang tÝnh chÊt tiªu thô hµng ho¸. 3 Lîi nhuËn tõ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c = Tæng thu nhËp - Tæng chi phÝ bá ra Nh vËy ta cã thÓ x¸c ®Þnh tæng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp nh sau : Tæng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp = Tæng lîi nhuËn tõ s¶n xuÊt kinh doanh + Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c Khi ®· tÝnh to¸n ®îc tæng sè lîi nhuËn cña doanh nghiÖp ta cßn ph¶i x¸c ®Þnh sè thuÕ lîi tøc doanh nghiÖp ph¶i nép. ThuÕ l îi tøc ph¶i nép = Tæng sè lîi nhuËn x Tû lÖ thuÕ lîi tøc ph¶i nép Sè lîi nhuËn cßn l¹i sau khi ®· trõ ®i thuÕ lîi tøc ®îc gäi lµ lîi nhuËn thuÇn tóy cña doanh nghiÖp. Nh chóng ta ®· biÕt : Toµn bé doanh thu, gi¸ thµnh toµn bé vµ thuÕ ®Òu ®îc x¸c ®Þnh dùa trªn c¬ së khèi lîng s¶n phÈm tiªu thô, gi¸ b¸n ®¬n vÞ, gi¸ thµnh ®¬n vÞ vµ møc thuÕ ®¬n vÞ s¶n phÈm tiªu thô. Do ®ã tæng lîi nhuËn tiªu thô cßn cã thÓ ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau : i=l Zi + Ti i=l ln = [ i=l  )] n (Qi x Gi ) - (  m m ln : Tæng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp Qi : S¶n lîng hµng ho¸ tiªu thô Gi : Gi¸ b¸n hµng ho¸ lo¹i i Zi : Gi¸ thµnh hµng ho¸ lo¹i i Ti : ThuÕ hµng ho¸ lo¹i i tiªu thô n : Sè lo¹i hµng ho¸ m : Sè lo¹i thuÕ Qua c«ng thøc x¸c ®Þnh lîi nhuËn trªn ta cã thÓ thÊy râ ®îc sù ¶nh hëng cña tõng nh©n tè s¶n lîng tiªu thô, c¬ cÊu mÆt hµng, gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ c¸c lo¹i thuÕ ®Õn tæng sè lîi nhuËn ®¹t ®îc cña doanh nghiÖp. Ta cã thÓ xÐt sù ¶nh hëng cña c¸c nh©n tè trªn qua viÖc ph©n tÝch díi ®©y. 1. Nh©n tè s¶n lîng s¶n phÈm tiªu thô : Trong trêng hîp c¸c nh©n tè kh¸c kh«ng biÕn ®éng ( nh©n tè vÒ gi¸ c¶, gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô tiªu thô, thuÕ ...) th× s¶n lîng tiªu thô t¨ng gi¶m bao nhiªu lÇn tæng sè lîi nhuËn tiªu thô còng t¨ng gi¶m bÊy nhiªu. Nh©n tè nµy ®îc coi lµ nh©n tè chñ quan cña doanh nghiÖp trong c«ng t¸c qu¶n lý kinh doan nãi chung vµ qu¶n lý tiªu thô nãi riªng. ViÖc t¨ng s¶n lîng tiªu thô ph¶n ¸nh kÕt qu¶ tÝch cùc cña doanh nghiÖp tõ kh©u s¶n xuÊt ®Õn kh©u chuÈn bÞ tiªu thô vµ tiªu thô s¶n phÈm. 2. Nh©n tè kÕt cÊu mÆt hµng tiªu thô : ViÖc thay ®æi tû träng mÆt hµng tiªu thô cã liªn quan ®Õn viÖc x¸c ®Þnh chÝnh s¸ch s¶n phÈm, c¬ cÊu mÆt hµng cña doanh nghiÖp. Mçi lo¹i mÆt hµng cã tû träng møc l·i lç kh¸c nhau do ®ã nÕu t¨ng tû träng nh÷ng mÆt hµng cã møc l·i cao, gi¶m tû träng tiªu thô nh÷ng mÆt hµng cã møc l·i thÊp th× mÆc dï tæng s¶n lîng tiªu thô cã thÓ kh«ng ®æi nhng tæng sè lîi nhuËn cã thÓ vÉn t¨ng. ViÖc thay ®æi tû träng mÆt hµng tiªu thô l¹i chÞu ¶nh hëng cña nhu cÇu thÞ trêng. VÒ ý muèn chñ quan th× doanh nghiÖp nµo còng muèn tiªu thô nhiÒu nh÷ng mÆt hµng mang l¹i lîi nhu¹an cao song ý muèn ®ã ph¶i ®Æt trong mèi quan hÖ cung cÇu trªn thÞ trêng vµ nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan t¸c ®éng. 3. Nh©n tè gi¸ b¸n s¶n phÈm : Trong ®iÒu kiÖn b×nh thêng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh b×nh thêng, gi¸ b¸n s¶n phÈm do doanh nghiÖp x¸c ®Þnh. Trong trêng hîp nµy 4 gi¸ b¸n s¶n phÈm thay ®æi thêng do chÊt lîng s¶n phÈm thay ®æi. Do viÖc thay ®æi nµy mang tÝnh chÊt chñ quan, tøc lµ ph¶n ¸nh kÕt qu¶ chñ quan cña doanh nghiÖp trong qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ qu¶n lý chÊt lîng nãi riªng. Khi gi¸ b¸n s¶n phÈm t¨ng sÏ lµm tæng sè lîi nhuËn tiªu thô. Tõ ph©n c¸chg trªn cã thÓ suy ra r»ng viÖc c¶i tiÕn n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm lµ biÖn ph¸p c¬ b¶n ®Ó t¨ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. MÆt kh¸c viÖc thay ®æi gi¸ b¸n còng do t¸c ®éng cña quan hÖ cung cÇu, cña c¹nh tranh ... ®©y lµ t¸c ®éng cña yÕu tè kh¸ch quan. 4. Nh©n tè gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm tiªu thô : Gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm lµ tËp hîp toµn bé c¸c kho¶n môc chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm cao hay thÊp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ cña viÖc qu¶n lý, sö dông lao ®éng, vËt t kü thuËt, tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. NÕu nh s¶n lîng s¶n xuÊt, gi¸ c¶, møc thuÕ kh«ng thay ®æi th× viÖc gi¶m gi¸ thµnh sÏ lµ nh©n tè tÝch cùc ¶nh hëng ®Õn viÖc t¨ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. 5. Nh©n tè thuÕ nép ng©n s¸ch : ¶nh hëng cña thuÕ ®èi víi lîi nhuËn lµ kh«ng theo cïng mét tû lÖ. ViÖc t¨ng gi¶m thuÕ lµ do yÕu tè kh¸ch quan quyÕt ®Þnh ( chÝnh s¸ch, luËt ®Þnh cña nhµ níc ). Víi møc thuÕ cµng cao th× lîi nhuËn cña doanh nghiÖp cµng gi¶m nh ng doanh nghiÖp vÉn ph¶i cã nghÜa vô ®ãng thuÕ ®Çy ®ñ cho nhµ níc. 6. ChÕ ®é ph©n phèi lîi nhuËn trong doanh nghiÖp : Lîi nhuËn t¹o ra sau mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh mét phÇn ®îc trÝch nép vµo ng©n s¸ch nhµ níc, mét phÇn ®Ó l¹i doanh nghiÖp. PhÇn trÝch nép vµo ng©n s¸ch nhµ níc biÓu hiÖn ë h×nh thøc nép thuÕ lîi tøc ®èi víi bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo ( tû lÖ nép thuÕ lîi tøc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thêng nlµ 25% vµ 45% ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cung cÊp dÞch vô. PhÇn ®Ó l¹i doanh nghiÖp ®îc trÝch vµo 3 qòy ®ã lµ qòy khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt, qòy phóc lîi vµ qòy khen thëng theo c¸c tû lÖ sau : Qòy khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh > 35%. Qòy phóc lîi vµ khen thëng < 65%. ViÖc trÝch lîi nhuËn vµo qòy khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh gióp cho doanh nghiÖp cã tÝch lòy t¹o kh¶ n¨ng t¸i s¶n xuÊt më réng nh»m ph¸t triÓn quy m« s¶n xuÊt kinh doanh cho doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp sÏ cã kh¶ n¨ng ®Çu t ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ, c¶i tiÕn chÊt lîng s¶n phÈm, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh ... tõ ®ã cã ®iÒu kiÖn tiªu thô ®îc nhiÒu s¶n phÈm h¬n, ®¹t lîi nhuËn cao h¬n. Cßn phÇn trÝch vµo qòy phóc lîi vµ qòy khen thëng nh»m môc tiªu t¹o ra c«ng cô khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng kh«ng ngõng n©ng cao tay nghÒ vµ tr×nh ®é, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc, n©ng cao ®êi sèng cña ngêi lao ®éng, lµ ®éng lùc gióp cho ngêi lao ®éng g¾n bã víi doanh nghiÖp h¬n. 5 III. C¸c chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn vµ c¸c biÖn ph¸p t¨ng lîi nhuËn 1. C¸c chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn : a. ý nghÜa cña c¸c chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn : Khi tÝnh to¸n hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chóng ta kh«ng thÓ coi lîi nhuËn lµ chØ tiªu duy nhÊt ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ còng kh«ng chØ dïng chØ tiªu nµy ®Ó so s¸nh chÊt lîng ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau. Tríc hÕt lîi nhuËn lµ kÕt qu¶ tµi chÝnh cuèi cïng nã chÞu ¶nh hworng bëi nhiÒu nh©n tè kh¸ch quan vµ chñ quan, ®ång thêi c¸c nh©n tè nµy l¹i t¸c ®éng lÉn nhau. Nh do ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh, ®iÒu kiÖn vËn chuyÓn hµng ho¸, ®iÒu kiÖn thÞ trêng tiªu thô, thêi ®iÓm tiªu thô cã kh¸c nhau còng lµm cho lîi nhuËn cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau. H¬n n÷a quy m« cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cïng lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô kh¸c nhau th× lîi nhuËn thu ®îc còng sÏ kh¸c nhau. ë nh÷ng doanh nghiÖp lín cã thÓ c«ng t¸c qu¶n lý kÐm nhng sè lîi nhuËn thu ®îc vÉn lín h¬n nh÷ng doanh nghiÖp cã quy m« nhá nhng c«ng t¸c qu¶n lý l¹i rÊt tèt. Do vËy ®Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch ®Çy ®ñ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp th× ph¶i sö dông c¸c chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn. C¸c chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn chÝnh lµ c¸c chØ tiªu sinh lîi kinh doanh biÓu hiÖn mèi quan hÖ gi÷a lîi nhuËn vµ chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ hoÆc víi nguån lùc tµi chÝnh ®Ó t¹o ra lîi nhuËn. §ång thêi còng thÓ hiÖn tr×nh ®é n¨ng lùc kinh doanh cña nhµ kinh doanh trong viÖc sö dông c¸c yÕu tè ®ã. Nh vËy ngoµi chØ tiªu lîi nhuËn tuyÖt ®èi cßn ph¶i dïng c¸c chØ tiªu t¬ng ®èi lµ tû suÊt lîi nhuËn. b. C¸c chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn : * Tû suÊt lîi nhuËn cña vèn : §©y lµ quan hÖ tû lÖ gi÷a sè lîi nhuËn ®¹t ®îc víi sè vèn ®· chi ra bao gåm c¸c vèn cè ®Þnh vµ vèn lu ®éng. C«ng thøc : Tû suÊt lîi nhuËn Tæng sè lîi nhuËn = Tæng vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña vèn Tæng sè vèn s¶n xuÊt kinh doanh bao gåm vèn cè ®Þnh vµ vèn lu ®éng ®· chi ra ( trong ®ã vèn cè ®Þnh lµ nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh trõ ®i sè ®· khÊu hao vµ vèn lu ®éng lµ vèn dù tr÷ s¶n xuÊt, vèn thµnh phÈm dë dang, vèn thµnh phÈm ). ChØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn cña vèn cho thÊy hiÖu qu¶ sö dông mét ®ång vèn s¶n xuÊt t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. §Ó n©ng cao chØ tiªu nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ, sö dông tiÕt kiÖm vèn trong c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. * Tû suÊt lîi nhuËn cña gi¸ thµnh : Lµ quan hÖ tû lÖ gi÷a lîi nhuËn tiªu thô so víi gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô tiªu thô. C«ng thøc : Tæng sè lîi nhuËn Tû suÊt lîi nhuËn Gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm = cña gi¸ thµnh hµng ho¸ & dÞch vô tiªu thô ChØ tiªu nµy cho thÊy hiÖu qu¶ cña mét ®ång chi phÝ sö dông trong viÖc t¹o ra lîi nhuËn. §iÒu nµy cho phÐp doanh nghiÖp t×m biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. * Tû suÊt lîi nhuËn theo doanh thu b¸n hµng : 6 Lµ mét chØ sè ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, biÓu hiÖn quan hÖ gi÷a tû lÖ lîi nhuËn tiªu thô vµ doanh thu b¸n hµng. C«ng thøc : Tæng sè lîi nhuËn Tæng doanh thu tiªu thô Tû suÊt doanh lîi = hµng ho¸ & dÞch vô Qua c«ng thøc cho thÊy hiÖu qu¶ cña mét ®ång doanh thu th× t¹o ra ®îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. * Tû suÊt lîi nhuËn theo lao ®éng : Lµ so s¸nh gi÷a tæng lîi nhuËn víi sè lîng lao ®éng tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc víi tæng chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng ( tiÒn c«ng) sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. §iÒu nµy cã t¸c dông khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp qu¶n lý vµ sö dông tèt lao ®éng trong doanh nghiÖp theo c¸c hîp ®ång lao ®éng. C«ng thøc : Tû suÊt lîi nhuËn Tæng sè lîi nhuËn = Tæng lao ®éng sö dông trong kú theo lao ®éng 2. C¸c biÖn ph¸p nh»m t¨ng lîi nhuËn trong doanh nghiÖp Qua viÖc ph©n tÝch c¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn viÖc t¨ng lîi nhuËn ë phÇn trªn ta cã thÓ ®a ra mét sè biÖn ph¸p chÝnh nh»m t¨ng lîi nhuËn trong c¸c doanh nghiÖp nh sau : 2.1 T¨ng s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô theo nhu cÇu trong níc vµ quèc tÕ trªn c¬ së phÊn ®Êu n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô . Nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng hay cña thÞ trêng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, dÔ biÕn ®éng. Trong ®iÒu kiÖn c¸c nh©n tè kh¸c æn ®Þnh th× viÖc t¨ng lîng s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô theo nhu cÇu thÞ trêng sÏ lµm t¨ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. Muèn t¨ng ®îc khèi lîng s¶n phÈm tiªu thô cÇn chuÈn bÞ tèt c¸c yÕu tè vµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc tiÕn hµnh thuËn lîi, tæ chøc tèt qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch c©n ®èi nhÞp nhµng vµ liªn tôc, khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng t¨ng nhanh n¨ng suÊt lao ®éng. PhÊn ®Êu n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô : Nhu cÇu thÞ trêng ®ßi hái ngµy cµng cao vÒ chÊt lîng s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô, phÊn ®Êu c¶i tiÕn c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt lîng mÉu m· s¶n phÈm tiªu thô lµ ®iÒu kiÖn ®Ó t¨ng nhanh kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp tõ ®ã gióp t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. §èi víi nh÷ng s¶n phÈm cã hµm lîng chÊt x¸m cao cho ta kh¶ n¨ng n©ng cao gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng. Nhng ®Ó n©ng cao ®îc chÊt lîng s¶n phÈm ®ßi hái b¶n th©n doanh nghiÖp ph¶i nç lùc cè g¾ng. 2.2 T¨ng cêng tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm cã tû träng lîi nhuËn cao : Mçi doanh nghiÖp thu ®îc nh÷ng nguån lîi nhuËn kh¸c nhau tõ nh÷ng mÆt hµng tiªu thô kh¸c nhau. §èi víi nh÷ng mÆt hµng tiªu thô cã tû träng lîi nhuËn lín doanh nghiÖp ph¶i phÊn ®Êu t¨ng lîng tiªu thô vµ chó träng vµo s¶n xuÊt mÆt hµng ®ã nhiÒu h¬n. Trong ®iÒu kiÖn c¬ chÕ thÞ trêng ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i s¶n xuÊt kinh doanh theo kiÓu tæng hîp do vËy mµ c¬ cÊu mÆt hµng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó. Cã thÓ cã mÆt hµng kh«ng cã l·i hay l·i thÊp, cã mÆt hµng cã l·i cao vËy ®Ó t¨ng lîi nhuËn doanh nghiÖp nªn chó träng viÖc t¨ng mÆt hµng thu ®îc lîi nhuËn cao. 7 2.3 PhÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ c¸c chi phÝ kh¸c nh»m t¨ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp : §©y lµ nh©n tè quan träng ®èi víi bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo, gi¸ thµnh lµ tæng hîp cña nhiÒu nh©n tè chi phÝ t¹o nªn trong ®ã bao gåm c¸c chi phÝ chÝnh nh : Chi phÝ nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu, n¨ng lîng thø n÷a lµ c¸c chi phÝ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng vµ cuèi cïng lµ chi phÝ cè ®Þnh ( thÓ hiÖn qua viÖc khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh hµng n¨m ®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh ) do vËy ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn ph¶i gi¶m c¸c nh©n tè chi phÝ trªn : - BiÖn ph¸p tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, n¨ng lîng : CÇn ph¶i c¶i tiÕn ®Þnh møc tiªu hao, c¶i tiÕn ph¬ng ph¸p c«ng nghÖ, sö dông tæng hîp nguyªn liÖu, vËt liÖu thay thÕ, gi¶m tû lÖ phÕ phÈm, gi¶m chi phÝ mua s¾m, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n vµ tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu. ¶nh hëng cña biÖn ph¸p nµy ®Õn viÖc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh theo c«ng thøc : ChØ sè h¹ gi¸ thµnh do gi¶m chi phÝ NVL = ChØ sè ®Þnh møc NVL x ChØ sè gi¸c¶ -1 x ChØ sè tû träng NVL trong gi¸ thµnh s¶n phÈm - BiÖn ph¸p gi¶m chi phÝ tiÒn l¬ng vµ tiÒn c«ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm : Muèn gi¶m chi phÝ tiÒn l¬ng vµ tiÒn c«ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn t¨ng nhanh n¨ng suÊt lao ®éng b»ng c¸ch c¶i tiÕn c«ng t¸c tæ chøc s¶n xuÊt, tæ chøc lao ®éng, ¸p dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghiÖp, n©ng cao tr×nh ®é ngêi lao ®éng, cã chÕ ®é khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng thÝch hîp b»ng c¸ch ¸p dông h×nh thøc l¬ng hëng ®óng møc. N¨ng suÊt lao ®éng t¨ng nhanh h¬n chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng b×nh qu©n sÏ cho phÐp gi¶m chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do ®ã kho¶n môc chi phÝ vµ tiÒn c«ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ gi¶m theo tû lÖ víi tû träng tiÒn l¬ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. ¶nh hëng cña viÖc gi¶m chi phÝ tiÒn l¬ng sÏ ®îc tÝnh to¸n theo c«ng thøc : ChØ sè h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm do t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng = ChØ sè tiÒn l¬ng b×nh qu©n ChØ sè t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng -1 x ChØ sè chi phÝ cè ®Þnh ChØ sè s¶n lîng -1 x ChØ sè chi phÝ tiÒn l¬ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm - BiÖn ph¸p gi¶m chi phÝ cè ®Þnh trong gi¸ thµnh s¶n phÈm : Gi¶m chi phÝ cè ®Þnh ë ®©y kh«ng cã nghÜa lµ ph¶i ®Çu t nh÷ng c«ng nghÖ rÎ tiÒn, cò kü mµ ph¶i sö dông nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn nh»m t¨ng lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. Tèc ®é t¨ng s¶n phÈm hµng ho¸ sÏ lµm cho chi phÝ cè ®Þnh trong gi¸ thµnh s¶n phÈm gi¶m v× tèc ®é t¨ng chi phÝ nhá h¬n tèc ®é t¨ng s¶n phÈm. Nh vËy ®Ó t¨ng lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt, ph¶i më réng quy m« s¶n xuÊt, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. ¶nh hëng cña biÖn ph¸p nµy ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc : ChØ sè gi¶m gi¸ thµnh do gi¶m chi phÝ cè ®Þnh = ChØ sè chi phÝ cè ®Þnh trong gi¸ thµnh s¶n phÈm Trªn c¬ së tÝnh to¸n ®îc ¶nh hëng cña c¸c nh©n tè trong gi¸ thµnh s¶n phÈm ta ph¶i kÕt hîp c¸c nh©n tè ®Ó lµm sao gi¶m ®îc c¸c chi phÝ ë møc tèi u ( kh«ng nhÊt thiÕt lµ gi¶m cµng nhiÒu cµng tèt nh vËy sÏ ¶nh hëng tíi chÊt lîng s¶n phÈm ). 2.4 Tæ chøc tèt kh©u tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô nh»m gi¶m chi phÝ tiªu thô : §Ó thÊy ®îc hiÖu qu¶ râ rÖt cña s¶n xuÊt kinh doanh th× nhÊt thiÕt ph¶i lµm tèt kh©u tiªu thô s¶n phÈm. Dï cho s¶n phÈm cã chÊt lîng tèt nh thÕ nµo, c«ng 8 t¸c s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ ®Õn mÊy mµ s¶n phÈm kh«ng tiªu thô ®îc th× sÏ kh«ng cã lîi nhuËn. §Ó thùc hiÖn tèt c«ng t¸c nµy cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p xóc tiÕn b¸n hµng nh qu¶ng cao, khuyÕn m¹i ... c¸c kªnh tiªu thô ph©n phèi hîp lý, lµm tèt c«ng t¸c dÞch vô sau b¸n hµng. IV. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp vµ tÝnh tÊt yÕu cña viÖc n©ng cao lîi nhuËn cña doanh nghiÖp: 1. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp Lîi nhuËn cña doanh nghiÖp chÞu ¶nh hëng trùc tiÕp vµ tæng hîp cña tÊt c¶ c¸c mÆt hµng s¶n xuÊt kinh doanh. Díi ®©y ta ®i s©u vµo xem xÐt cô thÓ tõng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn lîi nhuËn. 1.1 Quan hÖ cung cÇu hµng ho¸ vµ dÞch vô trªn thÞ trêng : Do tham gia ho¹t ®éng t×m kiÕm lîi nhuËn theo nguån c¬ chÕ thÞ trêng nªn doanh nghiÖp chÞu ¶nh hëng trùc tiÕp cña nh©n tè quan hÖ cung - cÇu hµng ho¸ dÞch vô. Sù biÕn ®éng nµy cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã sù øng xö thÝch hîp ®Ó thu ®îc lîi nhuËn. Nhu cÇu vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô lín trªn thÞ trêng sÏ cho phÐp c¸c doanh nghiÖp më réng quy s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó ®¶m b¶o cung lín. §iÒu ®ã t¹o kh¶ n¨ng lîi nhuËn cña tõng ®¬n vÞ s¶n phÈm hµng ho¸, nhng ®Æc biÖt quan träng lµ t¨ng tæng sè lîi nhuËn. Cung thÊp h¬n cÇu sÏ cã kh¶ n¨ng ®Þnh gi¸ b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô, ngîc l¹i cung cao h¬n cÇu th× gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ dÞch vô sÏ thÊp ®iÒu nµy ¶nh hëng ®Õn lîi nhuËn cña tõng s¶n phÈm hµng ho¸ hay tæng sè lîi nhuËn thu ®îc. Trong kinh doanh c¸c doanh nghiÖp coi träng khèi lîng s¶n phÈm hµng ho¸ tiªu thô, cßn gi¸ c¶ cã thÓ chÊp nhËn ë møc hîp lý ®Ó cã l·i cho c¶ doanh nghiÖp c«ng nghiÖp vµ doanh nghiÖp th¬ng m¹i, khuyÕn khÝch kh¸ch hµng cã thÓ mua víi khèi lîng lín nhÊt ®Ó cã tæng møc lîi nhuËn cao nhÊt. Muèn vËy c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m c¸c biÖn ph¸p kÝch thÝch cÇu hµng ho¸ vµ dÞch vô cña m×nh, nhÊt lµ cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n b»ng c¸ch n©ng cao chÊt lîng hµng ho¸ vµ dÞch vô, c¶i tiÕn ph¬ng thøc b¸n ... 1.2 ChÊt lîng c«ng t¸c chuÈn bÞ cho qu¸ tr×nh kinh doanh : §Ó cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp ®¹t tíi lîi nhuËn nhiÒu vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i chuÈn bÞ tèt c¸c ®iÒu kiÖn, c¸c yÕu tè chi phÝ thÊp nhÊt. C¸c ®Çu vµo ® îc lùa chän tèi u sÏ t¹o kh¶ n¨ng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm gi¶m. Do ®ã c¬ së ®Ó t¨ng lîi nhuËn cho c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp lµ chuÈn bÞ c¸c ®Çu vµo hîp lý, tiÕt kiÖm t¹o kh¶ n¨ng t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. Néi dung cña c«ng t¸c chuÈn bÞ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh phô thuéc vµo nhiÖm vô, tÝnh chÊt s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp. Tríc hÕt ®ã lµ chuÈn bÞ tèt vÒ kh©u thiÕt kÕ s¶n phÈm vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt. ThiÕt kÕ s¶n phÈm vµ c«ng nghÖ chÕ t¹o hîp lý sÏ t¹o ®iÒu kiÖn gi¶m thêi gian chÕ t¹o, h¹ gi¸ thµnh, t¹o lîi nhuËn cho qu¸ tr×nh tiªu thô. TiÕp ®ã lµ chuÈn bÞ tèt c¸c yÕu tè vËt chÊt cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh lao ®éng ( sè lîng, chÊt lîng, c¬ cÊu ) m¸y mãc thiÕt bÞ, dông cô s¶n xuÊt ®îc thuËn lîi, nhÞp nhµng vµ liªn tôc gióp n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Cuèi cïng lµ doanh nghiÖp ph¶i cã ph¬ng ¸n hîp lý vÒ tæ chøc ®iÒu hµnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ( tæ chøc s¶n xuÊt, tæ chøc qu¶n lý ). 9 1.3 Nh©n tè vÒ tr×nh ®é tæ chøc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm : Tæ chøc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn sù kÕt hîp chÆt chÏ c¸c yÕu tè ®Çu vµo nh lao ®éng, vËt t, kü thuËt ... ®Ó chÕ t¹o ra s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô. Qóa tr×nh nµy tiÕn hµnh tèt hay xÊu ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn viÖc t¹o ra sè lîng s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô, chÊt lîng s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô, chi phÝ sö dông c¸c yªu tè ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô ®ã. §iÒu ®ã chøng tá r»ng muèn t¹o ra lîi nhuËn cao cÇn ph¶i cã tr×nh ®é tæ chøc s¶n xuÊt sao cho tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ ë møc tèi ®a mµ kh«ng ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng cña s¶n phÈm tiªu thô. 1.4 Nh©n tè tr×nh ®é tæ chøc tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô : Sau khi doanh nghiÖp ®· s¶n xuÊt ®îc s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô theo quyÕt ®Þnh tèi u vÒ s¶n xuÊt th× kh©u tiÕp theo sÏ lµ ph¶i tæ chøc b¸n nhanh, b¸n hÕt, b¸n víi gi¸ cao nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô ®ã ®Ó thu ®îc tiÒn vÒ cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng tiÕp theo. Lîi nhuËn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh chØ cã thÓ thu ®îc sau khi thùc hiÖn tèt c«ng t¸c tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô. Do ®ã tæ chøc tiªu thô khèi lîng lín hµng ho¸ vµ dÞch vô tiÕt kiÖm chi phÝ tiªu thô sÏ cho ta kh¶ n¨ng lîi nhuËn. §Ó thùc hiÖn tèt c«ng t¸c nµy doanh nghiÖp ph¶i n©ng cao chÊt lîng c¸c mÆt hµng ho¹t ®éng vÒ tæ chøc m¹ng líi kªnh tiªu thô s¶n phÈm, c«ng t¸c qu¶ng c¸o marketing, c¸c ph¬ng thøc b¸n vµ dÞch vô sau b¸n hµng. 1.5 Tr×nh ®é tæ chøc vµ qu¶n lý qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp : Tæ chøc qu¶n lý qu¸ tr×nh kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp lµ mét nh©n tè quan träng, cã ¶nh hëng lín ®Õn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. Qu¸ tr×nh qu¶n lý kinh doanh cña doanh nghiÖp c«ng nghiÖp bao gåm c¸c kh©u c¬ b¶n nh ®Þnh híng chiÕn lîc ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, x©y dùng kÕ ho¹ch kinh doanh, x©y dùng c¸c ph¬ng ¸n kinh doanh, kiÓm tra ®¸nh gi¸ vµ ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. C¸c kh©u qu¶n lý qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh tèt sÏ t¨ng s¶n lîng, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, gi¶m chi chÝ qu¶n lý. §ã lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó t¨ng lîi nhuËn. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp qua ph©n tÝch ë trªn ph¶i chÝnh do doanh nghiÖp kh¾c phôc b»ng chÝnh ý chÝ chñ quan muèn ®¹t ®îc lîi nhuËn cao cña m×nh. Ngoµi ra cßn cã nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng kh¸ch quan tõ phÝa bªn ngoµi m«i trêng kinh doanh ®ã lµ nh©n tè chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« cña nhµ níc. 1.6 ChÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« cña nhµ níc : Doanh nghiÖp lµ mét tÕ bµo cña hÖ thèng kinh tÕ quèc d©n, ho¹t ®éng cña nã ngoµi viÖc bÞ chi phèi bëi c¸c quy luËt cña thÞ trêng nã cßn bÞ chi phèi bëi nh÷ng chÝnh s¸ch kinh tÕ cña nhµ níc ( chÝnh s¸ch tµi kho¸, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i...) Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc cÇn nghiªn cøu kü c¸c nh©n tè nµy. V× nh chÝnh s¸ch tµi kho¸ thay ®æi tøc lµ møc thuÕ thay ®æi sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp, hoÆc khi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ thay ®æi cã thÓ lµ møc l·i gi¶m ®i hay t¨ng lªn cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn viÖc vay vèn cña doanh nghiÖp. Trªn ®©y lµ nh÷ng nh©n tè chñ yÕu ¶nh hëng ®Õn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp c«ng nghiÖp. C¸c nh©n tè nµy ®îc tiÕp cËn theo qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp, chóng cã quan hÖ rÊt chÆt chÏ víi nhau. ViÖc nghiªn cøu c¸c nh©n tè nµy cho phÐp x¸c ®Þnh c¸c yªu tè chñ quan vµ kh¸ch quan ¶nh hëng ®Õn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. Trªn c¬ së ®ã x¸c ®Þnh c¸c biÖn ph¸p n©ng cao lîi 10 nhuËn cña doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc. 2. TÝnh tÊt yÕu cña viÖc n©ng cao lîi nhuËn cña doanh nghiÖp : 2.1 Vai trß cña n©ng cao lîi nhuËn víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp : BÊt kú mét doanh nghiÖp nµo ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ trêng ®iÒu ®Çu tiªn mµ hä quan t©m ®ã lµ lîi nhuËn. §©y lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh kinh doanh, ®ång thêi ®ã cßn lµ yÕu tè sèng cßn cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp chØ tån t¹i vµ ho¹t ®éng khi nã t¹o ra lîi nhuËn, nÕu doanh nghiÖp ho¹t ®éng kh«ng cã hiÖu qu¶ thu kh«ng ®ñ bï ®¾p chi phÝ ®· bá ra th× doanh nghiÖp ®ã ®i ®Õn chç ph¸ s¶n. Tõ tríc ®Õn nay níc ra cã hµng lo¹t c¸c xÝ nghiÖp, doanh nghiÖp ph¸ s¶n hoÆc gi¶i thÓ do lµm ¨n kh«ng cã hiÖu qu¶, trong ®ã cã c¶ xÝ nghiÖp nhµ níc, t nh©n ... §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, c¹nh tranh diÔn ra ngµy cµng gay g¾t vµ khèc liÖt v× vËy lîi nhuËn lµ yÕu tè cùc kú quan träng vµ cã vai trß quan träng ®èi víi doanh nghiÖp. - T¹o ra kh¶ n¨ng ®Ó tiÕp tôc kinh doanh cã chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ cao h¬n. - §¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt më réng. - ViÖc kh«ng ngõng n©ng cao lîi nhuËn lµ ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh doanh thÓ hiÖn n¨ng lùc, tr×nh ®é qu¶n lý s¶n xuÊt vµ sù n¨ng ®éng cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp. Trong ®iÒu kiÖn kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ trêng, mét doanh nghiÖp t¹o ®îc lîi nhuËn chøng tá lµ ®· thÝch nghi víi c¬ chÕ thÞ trêng. - Lîi nhuËn cµng cao thÓ hiÖn søc m¹nh vÒ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp cµng v÷ng ch¾c, t¹o ®iÒu kiÖn më réng s¶n xuÊt kinh doanh, thùc hiÖn ®Çu t chiÒu s©u vµ ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tr¹nh ... tõ ®©y lµ t¹o ®µ n©ng cao lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. - S¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ ®¹t lîi nhuËn cao sÏ cã ®iÒu kiÖn n©ng cao thu nhËp, c¶i thiÖn ®êi sèng ngêi lao ®éng. Ngoµi phÇn tiÒn c«ng mµ mçi lao ®éng nhËn ®îc theo nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng , lîi nhuËn cña doanh nghiÖp cßn gãp phÇn n©ng cao thu nhËp cña ngêi lao ®éng th«ng qua phÇn phèi phèi vµo qòy phóc lîi vµ qòy khen thëng. ChÝnh yÕu tè kinh tÕ ®ã sÏ t¹o nªn sù g¾n bã cña c¸n bé c«ng nh©n víi doanh nghiÖp. - Lîi nhuËn lµ ®iÒu kiÖn tµi chÝnh ®Ó doanh nghiÖp thùc hiÖn nghÜa vô, tr¸ch nhiÖm víi x· héi. Th«ng qua viÖc nép ng©n s¸ch ®Çy ®ñ sÏ gióp cho nhµ níc thùc hiÖn c«ng t¸c phóc lîi ®èi víi x· héi, ®Êt níc ... t¹o ®iÒu kiÖn cho ®Êt níc ph¸t triÓn, thùc hiÖn tèt chñ tr¬ng c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. V× mçi doanh nghiÖp lµ mét tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ quèc d©n nªn b¶n th©n doanh nghiÖp ho¹t ®éng hiÖu qu¶ th× nÒn kinh tÕ trong níc míi ph¸t triÓn. 2.2 §èi víi nhµ níc : Khi doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ ®¹t ®îc lîi nhuËn cao th× Nhµ níc còng cã lîi : - T¨ng nhiÒu s¶n phÈm cho x· héi. - ChÊt lîng t¨ng, gi¸ b¸n h¹ lµm æn ®Þnh nÒn kinh tÕ. - T¨ng nguån thu cho ng©n s¸ch. - T¹o ®iÒu kiÖn c¶i thiÖn vµ n©ng cao møc sèng cho ngêi d©n. - §¶m b¶o t¨ng trëng kinh tÕ ... 11 KÕt luËn Lîi nhuËn lµ môc tiªu lµ ®éng lùc cña c¸c doanh nghiÖp. Nhê cã lîi nhu©n mµ doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn më réng qui m« s¶n xuÊt, thªm lao ®éng, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thÊt nghiÖp cho x· héi. §èi víi nhµ níc lîi nhuËn lµ nguån tÝch luü c¬ b¶n ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng nÒn kinh tÕ, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kÝch thÝch s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn, x©y dùng c«ng tr×nh phóc lîi, thµnh lËp c¸c ®¬n vÞ míi ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ó lao ®éng. Víi ngêi lao ®éng, lîi nhuËn lµ nguån ®Ó t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng. Nh vËy lîi nhuËn gi÷ mét vai trß quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp. Do ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi réng thêi gian nghiªn cøu lµ h¹n chÕ nªn bµi viÕt nµy cã nhiÒu thiÕu sãt, nªn em rÊt mong ®îc thÇy c« vµ c¸c b¹n ®ãng gãp ý kiÕn. 12 Tµi liÖu tham kh¶o 1. Ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh - Gi¸o tr×nh §HKTQD 2. Kinh tÕ häc - Davidbeg 3. C¸c t¹p chÝ kinh tÕ. 4. Tµi chÝnh doanh nghiÖp - XNB Thèng Kª 5. Kinh tÕ tæ chøc s¶n xuÊt - Gi¸o tr×nh §HKTQD 13