Tài liệu 244 xk hàng nông sản

Môc lôc. Trang 3 Lêi nãi ®Çu Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò b¶n I.c¬ Kh¸i qu¸t chung vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu 1. Kh¸i niÖm ho¹t ®éng xuÊt khÈu: 2. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. 3. C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu 4. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu 4 4 4 4 8 10 5. Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng hãa II. Vai trß cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kinh doanh xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n. 1. §Æc ®iÓm cña mÆt hµng n«ng s¶n. 16 2. §Æc ®iÓm thÞ trêng hµng n«ng s¶n thÕ giíi 3. T×nh h×nh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu n«ng s¶n ë ViÖt Nam Ch¬ng ii: Thùc tr¹ng I. Giíi thiÖu s¬ l1. Tªn gäi, trô së, nguån vèn cña c«ng ty 2. LÞch sö h×nh 3. C¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty 4. NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña c«ng ty 5. Néi dung ho¹t II .Thùc tr¹ng ho¹t 1.®éng Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña c«ng ty. 2. C¬ cÊu hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cña c«ng ty. 24 26 3. ChÊt lîng hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cña c«ng ty. 4. Gi¸ c¶ hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cña c«ng ty 5. C«ng t¸c thu mua t¹o nguån hµng xuÊt khÈu cña c«ng ty. -1- 22 22 36 36 36 36 37 39 40 41 42 45 48 51 53 6. C«ng t¸c thu thËp th«ng tin, t×m kiÕm thÞ trêng cña c«ng ty 7. ThÞ trêng tiªu thô hµng n«ng s¶n cña c«ng ty 8. C«ng t¸c tiªu thô s¶n phÈm cña c«ng ty III. §¸nh gi¸ chung vÒ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty. 1. Thµnh tùu. 2. Tån t¹i vµ nguyªn nh©n Ch¬ng III : Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña c«ng ty VILEXIM trong thêi gian tíi . I. §Þnh híng ph¸t triÓn cña c«ng ty giai ®äan 2001 - 2005. II. Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ. A. Gi¶i ph¸p ®èi víi c«ng ty 1. Tæ chøc tèt c«ng t¸c thu thËp th«ng tin, nghiªn cøu thÞ trêng vµ xóc tiÕn th¬ng m¹i 2. Lùa chän thÞ trêng träng ®iÓm. 3. X©y dùng chÝnh s¸ch s¶n phÈm thÝch hîp. 4. §Èy m¹nh x©m nhËp thÞ trêng 5. Huy ®éng c¸c nguån vèn ®Ó ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinhdoanh 6. Tæ chøc tèt c«ng t¸c thu mua hµng xuÊt khÈu. 7. §Çu t vµo c«ng t¸c chÕ biÕn, b¶o qu¶n 8. N©ng cao chÊt lîng ngêi lao ®éng B. KiÕn nghÞ víi nhµ níc. 1. §Èy m¹nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt chÕ biÕn hµng n«ng s¶n. 2. Trî gióp cho c«ng ty xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n. 3. Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý xuÊt khÈu KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o 59 61 64 65 65 65 71 71 71 71 72 73 74 75 75 77 79 80 80 80 82 83 86 87 Lêi nãi ®Çu Ngµy nay ho¹t ®éng xuÊt khÈu trë nªn v« cïng quan träng trong ho¹t ®éng th¬ng m¹i ®èi víi bÊt kú mét quèc gia nµo trªn thÕ giíi. Th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu, c¸c quèc gia khai th¸c ®îc lîi thÕ cña m×nh trong ph©n c«ng lao -2- ®éng, t¹o nguån thu ngo¹i tÖ quan träng cho ®Êt níc, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ vµ ®Æc biÖt lµ t¹o c«ng ¨n, viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. §èi víi ViÖt Nam, ho¹t ®éng xuÊt khÈu thùc sù cã ý nghÜa chiÕn lîc trong sù nghiÖp x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, t¹o tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Cã ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, më cöa nÒn kinh tÕ th× ViÖt Nam míi cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ æn ®Þnh ®êi sèng nh©n d©n. Tõ ®Æc ®iÓm cã nÒn kinh tÕ cña mét níc n«ng nghiÖp víi d©n sè chñ yÕu tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ViÖt Nam ®· x¸c ®Þnh n«ng s¶n lµ mét mÆt hµng xuÊt khÈu quan träng nh»m t¹o nguån thu ban ®Çu rÊt cÇn thiÕt cho ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc. ChÝnh v× vËy, nhµ níc ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi khuyÕn khÝch sù tham gia cña c¸c c«ng ty trong lÜnh vùc xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n. MÆt hµng n«ng s¶n lµ mÆt hµng chÝnh ®îc C«ng ty XNK víi Lµo ( VILEXIM ) hÕt søc chó träng trong c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu cña m×nh. Trªn lÜnh vùc xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n c«ng ty ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh c«ng, song bªn c¹nh nh÷ng thµnh c«ng ®ã vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. V× vËy, ®Ò tµi : “Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña c«ng ty VILEXIM” ®· ®îc chän ®Ó nghiªn cøu trong chuyªn ®Ò thùc tËp. §Ò tµi nµy ®· tæng kÕt ®îc nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu, ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña C«ng ty. Trªn c¬ së ®ã ®a ra mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña C«ng ty. Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ kinh doanh xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n. I. Kh¸i qu¸t chung vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu. 1. Kh¸i niÖm ho¹t ®éng xuÊt khÈu. XuÊt khÈu lµ viÖc b¸n hµng hãa (hoÆc dÞch vô) cho níc ngoµi trªn c¬ së dïng tiÒn tÖ lµm ph¬ng tiÖn thanh to¸n theo nguyªn t¾c ngang gi¸. TiÒn tÖ ë ®©y cã thÓ lµ ngo¹i tÖ ®èi víi Ýt nhÊt mét bªn trong mèi quan hÖ nµy. Môc ®Ých cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ khai th¸c ®îc lîi thÕ cña tõng quèc gia trong ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. ViÖc trao ®æi hµng hãa mang l¹i lîi Ých cho c¸c quèc gia do ®ã c¸c quèc gia ®Òu tÝch cùc tham gia më réng ho¹t ®éng nµy. -3- Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ h×nh thøc c¬ b¶n cña ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng, ®· xuÊt hiÖn tõ rÊt l©u vµ ngµy cµng ph¸t triÓn. Ho¹t ®éng nµy diÔn ra trªn mäi lÜnh vùc, trong mäi ®iÒu kiÖn tõ s¶n xuÊt hµng tiªu dïng cho ®Õn m¸y mãc thiÕt bÞ, t liÖu s¶n xuÊt vµ c¶ c«ng nghÖ kü thuËt cao. Dï ë lÜnh vùc nµo th× ho¹t ®éng xuÊt khÈu còng ®Òu nh»m môc ®Ých mang l¹i lîi nhuËn cho c¸c quèc gia tham gia. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu diÔn ra trªn ph¹m vi rÊt réng, c¶ vÒ kh«ng gian lÉn thêi gian. Nã cã thÓ chØ diÔn ra trong thêi gian ng¾n song còng cã thÓ kÐo dµi hµng n¨m. Nã cã thÓ ®îc tiÕn hµnh trªn ph¹m vi l·nh thæ cña mét quèc gia hay nhiÒu quèc gia kh¸c nhau. 2. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. a. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi mét quèc gia.  XuÊt khÈu t¹o nguån thu ngo¹i tÖ ®Ó ®¶m b¶o nhu cÇu nhËp khÈu. Sù t¨ng trëng kinh tÕ cña mét quèc gia phô thuéc vµo 4 nh©n tè ®ã lµ: vèn, c«ng nghÖ, nh©n lùc vµ tµi nguyªn. Song kh«ng ph¶i quèc gia nµo còng cã ®Çy ®ñ c¶ 4 yÕu tè nµy ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn vµ chËm ph¸t triÓn. M« h×nh: ThiÕu vèn Kh¶ n¨ng s¶n xuÊt kÐm C«ng nghÖ l¹c hËu HiÖn nay hÇu hÕt c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn vµ chËm ph¸t triÓn ®Òu thiÕu vèn thÕ nªn hä kh«ng cã c¬ héi ®Ó nhËp khÈu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ kh«ng thÓ ®Çu t n©ng cao tr×nh ®é nguån nh©n lùc do ®ã tr×nh ®é s¶n xuÊt cña hä rÊt thÊp. Ngîc l¹i tr×nh ®é s¶n xuÊt thÊp l¹i chÝnh lµ nguyªn nh©n lµm cho quèc gia nµy thiÕu vèn. V× vËy, ®©y chÝnh lµ mét vßng luÈn quÈn cña c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn vµ chËm ph¸t triÓn. §Ó tho¸t khái vßng luÈn quÈn nµy buéc c¸c quèc gia nµy ph¶i cã vèn ®Ó nhËp khÈu c«ng nghÖ tiªn tiÕn mµ trong níc cha s¶n xuÊt ®îc vµ n©ng cao tr×nh ®é nguån nh©n lùc qua ®ã n©ng cao kh¶ n¨ng s¶n xuÊt. Nhng mét c©u hái ®îc ®Æt ra víi c¸c quèc gia lµ: Lµm thÕ nµo ®Ó cã mét lîng ngo¹i tÖ cÇn thiÕt ®¸p øng cho nhu cÇu nµy? Thùc tiÔn cho thÊy, ®Ó cã ®ñ mét lîng ngo¹i tÖ ®¸p øng cho nhu cÇu nµy c¸c quèc gia cã thÓ sö dông c¸c nguån huy ®éng vèn chÝnh sau:  Nguån thu tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng hãa, dÞch vô.  Nguån ®Çu t níc ngoµi. -4-  Nguån vay nî, viÖn trî.  Nguån tõ c¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ nh dÞch vô ng©n hµng , du lÞch. Trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang ph¸t triÓn chËm l¹i nh hiÖn nay th× c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn vµ chËm ph¸t triÓn sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc huy ®éng ®îc nguån vèn tõ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t, vay nî, viÖn trî vµ c¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ. Thªm vµo ®Êy, víi c¸c nguån vèn nµy c¸c quèc gia ph¶i chÞu nh÷ng thiÖt thßi vµ nh÷ng rµng buéc vÒ chÝnh trÞ nhÊt ®Þnh. V× vËy nguån vèn quan träng nhÊt mµ c¸c quèc gia nµy cã thÓ tr«ng chê lµ nguån thu tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu.  Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ph¸t huy ®îc lîi thÕ cña quèc gia. §Ó ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶ th× c¸c quèc gia thêng ph¶i lùa chän c¸c mÆt hµng s¶n xuÊt ë quèc gia ®ã cã lîi thÕ h¬n so víi s¶n xuÊt t¹i c¸c quèc gia kh¸c. §©y chÝnh lµ nh÷ng mÆt hµng cã sö dông nguån nguyªn liÖu dåi dµo, lao ®éng rÎ, øng dông nÒn s¶n xuÊt trong níc. ChÝnh v× vËy mµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu ph¸t huy ®îc lîi thÕ cña quèc gia. Ta cã thÓ chøng minh ®iÒu nµy ë vÝ dô sau: Gi¶ sö trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi chØ cã hai quèc gia ViÖt Nam vµ §µi Loan s¶n xuÊt hai lo¹i mÆt hµng lµ thÐp vµ v¶i. B¶ng 1: Lîi thÕ kinh tÕ ®èi víi nÒn kinh tÕ cña mçi quèc gia. Quèc gia ViÖt Nam §µi Loan ThÐp ( kg/1 c«ng ) 1 6 V¶i ( m/1h c«ng ) 4 3 Hµng hãa Qua b¶ng sè liÖu trong ta thÊy: trong ngµnh s¶n xuÊt thÐp n¨ng suÊt lao ®éng cña §µi Loan lín h¬n n¨ng suÊt lao ®éng cña ViÖt Nam. Tuy nhiªn trong ngµnh s¶n xuÊt v¶i th× ViÖt Nam l¹i cã n¨ng suÊt lao ®éng lín h¬n. Do vËy ViÖt Nam cã lîi thÕ trong s¶n xuÊt thÐp cßn §µi Loan cã lîi thÕ trong s¶n xuÊt v¶i. Theo quy luËt lîi thÕ so s¸nh, c¶ hai quèc gia sÏ cïng cã lîi nÕu ViÖt Nam chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt v¶i cßn §µi Loan chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt thÐp. Sau ®Êy hai níc sÏ mang trao ®æi mét phÇn s¶n phÈm cho nhau. NÕu tû lÖ trao ®æi b»ng tû lÖ trao ®æi néi ®Þa cña mçi quèc gia th× mét trong hai quèc gia sÏ tõ chèi trao ®æi. Do vËy tû lÖ trao ®æi quèc tÕ ph¶i n»m ë kho¶ng gi÷a. Tøc lµ: 6/3 > Tû lÖ trao ®æi quèc tÕ (thÐp/v¶i) > 1/4. Gi¶ sö tû lÖ trao ®æi cña ViÖt Nam vµ §µi Loan lµ 6 thÐp lÊy 6 v¶i. Khi ®ã, §µi Loan sÏ ®îc lîi 3 mÐt v¶i t¬ng ®¬ng víi tiÕt -5- kiÖm ®îc mét giê c«ng lao ®éng. ViÖt Nam sÏ ®îc lîi 18 mÐt v¶i t¬ng ®¬ng víi tiÕt kiÖm ®îc 4,5 giê c«ng lao ®éng. Qua ph©n tÝch ë trªn cho thÊy ho¹t ®éng xuÊt khÈu sÏ ph¸t t¹o c¬ héi cho mét quèc gia ph¸t huy ®îc lîi cña m×nh.  Ho¹t ®éng xuÊt khÈu gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n xuÊt. Th«ng thêng c¸c nhµ xuÊt khÈu sÏ tËp trung vµo xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng cã lîi thÕ cña ®Êt níc. Khi lîi nhuËn thu ®îc tõ xuÊt khÈu mÆt hµng Êy cµng lín th× sè ngêi tËp trung vµo s¶n xuÊt mÆt hµng Êy ngµy cµng nhiÒu. Do vËy c¬ cÊu s¶n xuÊt trong níc sÏ thay ®æi. Sù thay ®æi nµy kh«ng chØ diÔn ra trong ngµnh mµ cßn diÔn ra ë c¶ nh÷ng ngµnh phô trî cho ngµnh hµng xuÊt khÈu. VD: khi ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n ph¸t triÓn th× nã kÐo theo sù ph¸t triÓn cña ngµnh s¶n xuÊt ph©n bãn, ngµnh vËn t¶i; ngµnh c«ng nghiÖp thùc phÈm ph¸t triÓn kÐo theo ngµnh trång trät ch¨n nu«i ph¸t triÓn; ngµnh dÖt may ph¸t triÓn kÐo theo ngµnh trång b«ng ®ay còng ph¸t triÓn.  Ho¹t ®éng xuÊt khÈu gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, t¹o nguån thu nhËp, n©ng cao møc sèng vµ tr×nh ®é cña ngêi lao ®éng. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng mang l¹i nguån lîi nhuËn lín trong c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. ChÝnh v× vËy sè lîng lao ®éng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng hãa kh«ng ngõng t¨ng. Hµng n¨m ngµnh xuÊt khÈu gi¶i quyÕt viÖc lµm cho mét sè lîng lín lao ®éng. Thªm vµo ®ã do cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi thÞ trêng míi, ph¬ng thøc qu¶n lý míi, khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nªn tr×nh ®é cña ngêi lao ®éng còng ®îc c¶i thiÖn ®Ó ®¸p øng víi yªu cÇu chung cña thÞ trêng quèc tÕ.  Ho¹t ®éng xuÊt khÈu n©ng cao uy tÝn cña quèc gia trªn trêng quèc tÕ §Ó ®¸nh gi¸ uy tÝn cña mét quèc gia ngêi ta thêng dùa vµo 4 ®iÒu kiÖn ®ã lµ: GDP, l¹m ph¸t, thÊt nghiÖp vµ c¸n c©n thanh to¸n. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®em l¹i nguån thu ngo¹i tÖ, gãp phÇn lµm c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n do vËy lµ mét trong bèn ®iÒu kiÖn ®¸nh gi¸ sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét quèc gia : Cao h¬n n÷a ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµm t¨ng tÝch lòy ngo¹i tÖ cña mét quèc gia vµ cã thÓ biÕn quèc gia trë thµnh quèc gia xuÊt siªu vµ t¹o sù ®¶m b¶o trong thanh to¸n cho ®èi t¸c, t¨ng ®îc uy tÝn trong kinh doanh. Qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu, hµng hãa cña quèc gia ®îc bµy b¸n trªn thÞ trêng thÕ giíi, khuyÕch tr¬ng tiÕng vang vµ sù hiÓu biÕt tõ níc ngoµi. Ngoµi ra ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµm tiÒn ®Ò cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c nh: DÞch vô, ng©n hµng, ®Çu t, hîp t¸c liªn doanh...vµ lµm cho quan hÖ gi÷a c¸c níc trë nªn chÆt chÏ h¬n. b. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi doanh nghiÖp. -6-  Ho¹t ®éng xuÊt khÈu t¹o c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp tham gia vµo cuéc c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶, chÊt lîng, mÉu m· hµng hãa trªn thÞ trêng thÕ giíi. ChÝnh yÕu tè nµy buéc doanh nghiÖp ph¶i n¨ng ®éng, s¸ng t¹o h¬n, ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é qu¶n trÞ kinh doanh, t¨ng cêng ®Çu t ®æi míi trang thiÕt bÞ... ®Ó tù hoµn thiÖn m×nh.  Ho¹t ®éng xuÊt khÈu t¹o c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp më réng quan hÖ bu«n b¸n víi nhiÒu ®èi t¸c níc ngoµi tõ ®ã ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp cã thÓ n©ng cao n¨ng lùc chuyªn m«n cña m×nh, tiÕp thu, häc hái kinh nghiÖm qu¶n lý cña ®èi t¸c.  Ho¹t ®éng xuÊt khÈu t¹o nguån thu ngo¹i tÖ cho doanh nghiÖp ®Ó më réng vµ n©ng cao tr×nh ®é s¶n xuÊt ®ång thêi t¹o viÖc lµm vµ thu nhËp æn ®Þnh cho ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp. 3. C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu. a. XuÊt khÈu trùc tiÕp XuÊt khÈu trùc tiÕp lµ h×nh thøc xuÊt khÈu c¸c hµng hãa hoÆc dÞch vô do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra hoÆc thu mua tõ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong níc tíi c¸c kh¸ch hµng níc ngoµi th«ng qua c¸c tæ chøc cña m×nh. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc xuÊt khÈu nµy lµ : C¸c doanh nghiÖp cã thÓ liªn hÖ trùc tiÕp vµ ®Òu ®Æn víi kh¸ch hµng, víi thÞ trêng níc ngoµi, biÕt ®îc yªu cÇu cña kh¸ch hµng vµ t×nh h×nh b¸n hµng ë ®ã nªn cã thÓ chñ ®éng trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. Ngoµi ra h×nh thøc xuÊt khÈu nµy lµm t¨ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp do gi¶m chi phÝ trung gian. b. XuÊt khÈu ñy th¸c. Trong h×nh thøc nµy, ®¬n vÞ xuÊt khÈu (bªn nhËn ñy th¸c) nhËn xuÊt khÈu mét l« hµng nhÊt ®Þnh víi danh nghÜa cña m×nh vµ nhËn ®îc mét kho¶n thï lao theo tháa thuËn víi ®¬n vÞ cã hµng xuÊt khÈu (bªn ñy th¸c). ¦u ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ: §¬n vÞ cã hµng xuÊt khÈu kh«ng ph¶i bá ra mét kho¶n vèn lín ®Ó ®Çu t trùc tiÕp ra níc ngoµi do ®ã rñi ro trong kinh doanh lµ kh«ng cao. Tuy nhiªn hä l¹i kh«ng trùc tiÕp liªn hÖ víi kh¸ch hµng vµ thÞ trêng níc ngoµi nªn kh«ng chñ ®éng trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. Ngoµi ra hä thêng ph¶i ®¸p øng nh÷ng yªu s¸ch cña bªn nhËn ñy th¸c. c. Bu«n b¸n ®èi lu. Lµ ph¬ng thøc giao dÞch trong ®ã xuÊt khÈu kÕt hîp chÆt chÏ víi nhËp khÈu, bªn b¸n hµng ®ång thêi lµ bªn mua hµng vµ lîng hµng hãa mang trao ®æi thêng cã gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng. Môc ®Ých ë ®©y kh«ng nh»m thu vÒ mét kho¶n ngo¹i tÖ mµ -7- lµ nh»m môc ®Ých cã ®îc mét l« hµng cã gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng víi l« hµng xuÊt khÈu. H×nh thøc xuÊt khÈu nµy gióp doanh nghiÖp tr¸nh ®îc sù biÕn ®éng cña tØ gi¸ hèi ®o¸i trªn thÞ trêng ngo¹i hèi ®ång thêi cã lîi khi c¸c bªn kh«ng cã ®ñ ngo¹i tÖ ®Ó thanh to¸n cho l« hµng nhËp khÈu cña m×nh. d. XuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th. §©y lµ h×nh thøc mµ doanh nghiÖp xuÊt khÈu theo chØ tiªu mµ nhµ níc giao cho ®Ó tiÕn hµnh xuÊt khÈu mét hoÆc mét sè lo¹i hµng hãa nhÊt ®Þnh cho chÝnh phñ níc ngoµi trªn c¬ së nghÞ ®Þnh th ®· ®îc ký gi÷a hai chÝnh phñ. H×nh thøc nµy cho phÐp doanh nghiÖp tiÕt kiÖm ®îc c¸c kho¶n chi phi trong viÖc nghiªn cøu thÞ trêng, t×m kiÕm b¹n hµng. MÆt kh¸c, thùc hiÖn h×nh thøc nµy thêng kh«ng cã rñi ro trong thanh th. e. XuÊt khÈu t¹i chç. Lµ h×nh thøc kinh doanh mµ hµng xuÊt khÈu kh«ng cÇn vît qua biªn giíi quèc gia nhng kh¸ch hµng vÉn cã thÓ mua ®îc. ë h×nh thøc nµy doanh nghiÖp kh«ng cÇn ph¶i ®Ých th©n ra níc ngoµi ®µm ph¸n trùc tiÕp víi ngêi mua mµ chÝnh ngêi mua l¹i t×m ®Õn víi doanh nghiÖp do vËy doanh nghiÖp tr¸nh ®îc nh÷ng thñ tôc r¾c rèi cña h¶i quan, kh«ng ph¶i thuª ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn, kh«ng ph¶i mua b¶o hiÓm hµng hãa. H×nh thøc nµy thêng ®îc ¸p dông ®èi víi quèc gia cã thÕ m¹nh vÒ du lÞch vµ cã nhiÒu tæ chøc níc ngoµi ®ãng t¹i quèc gia ®ã. f. Gia c«ng quèc tÕ. Lµ h×nh thøc xuÊt khÈu trong ®ã cã mét bªn nhËp nguyªn liÖu hoÆc b¸n thµnh phÈm (bªn nhËn gia c«ng) cña bªn kh¸c (bªn ®Æt gia c«ng) ®Ó chÕ t¹o ra thµnh phÈm giao l¹i cho bªn ®Æt gia c«ng vµ qua ®ã thu ®îc mét kho¶n lÖ phÝ nh tháa thuËn cña c¶ hai bªn. Trong h×nh thøc nµy bªn nhËn gia c«ng thêng lµ c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn, cã lùc lîng lao ®éng dåi dµo, cã tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó. Hä sÏ cã lîi v× t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, cã ®iÒu kiÖn ®æi míi vµ c¶i tiÕn m¸y mãc ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt s¶n xuÊt. Cßn ®èi víi níc ®Æt gia c«ng hä khai th¸c ®îc gi¸ nh©n c«ng rÎ vµ nguyªn phô liÖu kh¸c tõ níc nhËn gia c«ng. g. T¸i xuÊt khÈu. Víi h×nh thøc nµy mét níc sÏ xuÊt khÈu nh÷ng hµng hãa ®· nhËp tõ mét níc kh¸c sang níc thø ba. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ doanh nghiÖp cã thÓ thu ®îc mét kho¶n lîi nhuËn cao mµ kh«ng ph¶i tæ chøc s¶n xuÊt, ®Çu t vµo trang thiÕt bÞ, nhµ xëng, kh¶ n¨ng thu håi vèn cao. H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông khi cã sù khã kh¨n trong quan hÖ quèc tÕ gi÷a níc xuÊt khÈu vµ níc nhËp khÈu. -8- 4. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu BÊt kú mét ho¹t ®éng th¬ng m¹i nµo còng chÞu ¶nh hëng s©u s¾c cña m«i trêng kinh doanh. M«i trêng kinh doanh cã thÓ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp song còng cã thÓ t¹o ra nh÷ng khã kh¨n, k×m h·m sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng nµy. §èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu - mét trong nh÷ng ho¹t ®éng quan träng cña th¬ng m¹i th× ¶nh hëng cña m«i trêng kinh doanh ®Õn ho¹t ®éng nµy cµng trë nªn m¹nh mÏ bëi trong th¬ng m¹i quèc tÕ c¸c yÕu tè thuéc m«i trêng kinh doanh rÊt phong phó vµ phøc t¹p. Ta cã thÓ ph©n chia c¸c nh©n tè thuéc m«i trêng kinh doanh t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp thµnh c¸c nhãm sau:  C¸c nh©n tè vÜ m«: a. C¸c c«ng cô cña nhµ níc trong qu¶n lý kinh tÕ. C¸c quèc gia kh¸c nhau thêng cã nh÷ng chÝnh s¸ch th¬ng m¹i kh¸c nhau thÓ hiÖn ý chÝ vµ môc tiªu cña nhµ níc trong viÖc can thiÖp vµ ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ cã liªn quan ®Õn nÒn kinh tÕ quèc gia m×nh. §Ó nÒn kinh tÕ quèc d©n vËn hµnh cã hiÖu qu¶ th× nh÷ng chÝnh s¸ch th¬ng m¹i thÝch hîp lµ thùc sù cÇn thiÕt. Trong lÜnh vùc xuÊt khÈu, c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch chñ yÕu thêng ®îc sö dông ®Ó ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng nµy gåm:  ThuÕ quan Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu, thuÕ quan lµ lo¹i thuÕ ®¸nh vµo tõng ®¬n vÞ hµng xuÊt khÈu. ViÖc ®¸nh thuÕ xuÊt khÈu ®îc chÝnh phñ ban hµnh nh»m qu¶n lý ho¹t ®éng xuÊt khÈu theo chiÒu híng cã lîi nhÊt cho quèc gia m×nh. C«ng cô nµy thêng chØ ®îc ¸p dông víi mét sè Ýt mÆt hµng xuÊt khÈu nh»m bæ sung cho ng©n s¸ch nhµ níc, h¹n chÕ xuÊt khÈu ®Ó ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu tiªu dïng mÆt hµng Êy trong níc. Ngoµi thuÕ quan xuÊt khÈu, thuÕ quan nhËp khÈu còng cã t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp. ThuÕ quan nhËp khÈu lµ thuÕ quan mµ níc nhËp khÈu ®¸nh vµo mét ®¬n vÞ hµng nhËp khÈu. Do vËy nã sÏ lµm t¨ng gÝa b¸n hµng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp t¹i thÞ trêng nhËp khÈu. V× vËy hµng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp sÏ gi¶m søc c¹nh tranh.  H¹n ng¹ch H¹n ng¹ch ®îc hiÓu nh lµ quy ®Þnh cña nhµ níc vÒ sè lîng cao nhÊt mét mÆt hµng hay mét nhãm hµng doanh nghiÖp ®îc phÐp xuÊt khÈu hay nhËp khÈu. Quèc gia xuÊt khÈu sÏ quy ®Þnh h¹n ng¹ch xuÊt khÈu nh»m ®iÒu chØnh lîng hµng -9- xuÊt khÈu, n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu. Quèc gia nhËp khÈu sÏ quy ®Þnh h¹n ng¹ch nhËp khÈu nh»m h¹n chÕ lîng hµng nhËp khÈu vµo trong níc, b¶o hé nÒn s¶n xuÊt trong níc, b¶o vÖ tµi nguyªn vµ c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n. T¬ng tù thuÕ quan, c¶ h¹n ng¹ch xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu ®Òu cã thÓ g©y t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp.  Tiªu chuÈn kü thuËt Ngoµi hai c«ng cô thuÕ quan vµ h¹n ng¹ch, mét c«ng cô kh¸c tinh vi h¬n ngµy cµng ®îc nhiÒu quèc gia sö dông ®ã lµ viÖc ®Ò ra c¸c tiªu chuÈn chÊt lîng, kü thuËt cho s¶n phÈm nhËp khÈu. §©y lµ biÖn ph¸p phi thuÕ quan còng nh»m môc ®Ých h¹n chÕ lîng hµng xuÊt nhËp khÈu cña doanh nghiÖp.  Tû gi¸ hèi ®o¸i vµ c¸c chÝnh s¸ch ®ßn bÈy cã liªn quan nh»m khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. Tû gi¸ hèi ®o¸i lµ søc mua cña mét ®ång tiÒn so víi ®ång tiÒn kh¸c. Søc mua cña ®ång tiÒn lµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña mét ®¬n vÞ tiÒn tÖ víi mét khèi l îng hµng xuÊt khÈu nhÊt ®Þnh g¾n liÒn víi thanh thanh to¸n quèc tÕ. Trong thanh to¸n quèc tÕ ngêi ta thêng sö dông nh÷ng ®ång tiÒn m¹nh nh USD ®Ó thanh to¸n. NÕu tû gi¸ hèi ®o¸i t¨ng, t¬ng ®¬ng víi gi¸ trÞ ngo¹i tÖ t¨ng so víi néi tÖ khi ®ã ho¹t ®éng xuÊt khÈu sÏ ®îc khuyÕn khÝch. Ngîc l¹i nÕu tû gi¸ hèi ®o¸i gi¶m sÏ k×m h·m sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Trî cÊp xuÊt khÈu còng lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p cã t¸c dông thóc ®Èy, më réng xuÊt khÈu ®èi víi mÆt hµng ®îc khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. BiÖn ph¸p nµy thêng ®îc nhiÒu quèc gia sö dông v×: Khi x©m nhËp vµo thÞ trêng níc ngoµi doanh nghiÖp sÏ gÆp ph¶i rñi ro cao h¬n so víi thÞ trêng trong níc. ViÖc trî cÊp xuÊt khÈu cã thÓ ®îc nhµ níc sö dông díi nhiÒu h×nh thøc nh: trî gi¸, miÔn gi¶m thuÕ xuÊt khÈu, h¹ l·i suÊt vèn vay, hoÆc cho b¹n hµng níc ngoµi vay u ®·i ®Î hä cã ®iÒu kiÖn mua s¶n phÈm cña níc m×nh...  C¸c chÝnh s¸ch ®èi víi c¸n c©n thanh to¸n vµ th¬ng m¹i ViÖc ®¶m b¶o c¸n c©n thanh to¸n vµ c¸n c©n th¬ng m¹i sÏ gãp phÇn cñng cè lßng tin cña ®èi t¸c níc ngoµi víi quèc gia, n©ng cao uy tÝn cña quèc gia trªn trêng quèc tÕ. BiÖn ph¸p ®Ó quèc gia cã thÓ gi÷ c¸n c©n thanh to¸n, c¸n c©n th¬ng m¹i cã thÓ lµ: KhuyÕn khÝch xuÊt khÈu, cÊm nhËp khÈu, h¹n chÕ nhËp khÈu hoÆc vay vèn. Tuy nhiªn sù c©n b»ng theo c¸c h×nh thøc cÊm nhËp khÈu lµ c©n b»ng tiªu cùc, g©y t¸c ®éng xÊu ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña quèc gia. ChÝnh v× vËy, ®Ó c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n vµ c¸n c©n th¬ng m¹i c¸c quèc gia kh«ng cßn con ®êng nµo kh¸c ngoµi khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, trong ®ã chó träng tíi mÆt hµng chñ lùc. -10- Nh vËy nh×n chung viÖc gi÷ c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n vµ c¸n c©n th¬ng m¹i ®· chøa ®ùng trong ®ã yÕu tè thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña quèc gia. b. C¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. C¸c mèi quan hÖ quèc tÕ sÏ cã t¸c ®éng cùc kú m¹nh mÏ tíi ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ cña mét quèc gia nãi chung vµ t¸c ®éng tíi ho¹t ®éng th¬ng m¹i cña doanh nghiÖp nãi riªng. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ chÝnh v× vËy nã còng chÞu sù t¸c ®éng m¹nh mÏ cña c¸c mèi quan hÖ nµy. Khi hµng hãa cña doanh nghiÖp x©m nhËp ®îc vµo thÞ trêng cña mét quèc gia th× nã sÏ ®îc hëng chÝnh s¸ch u ®·i hoÆc ph¶i ®èi mÆt víi c¸c rµo c¶n th¬ng m¹i tõ quèc gia nµy nh: thuÕ quan, h¹n ng¹ch nhËp khÈu, c¸c tiªu chuÈn kü thuËt s¶n phÈm.... Møc ®é u ®·i mµ doanh nghiÖp ®îc hëng hay c¸c rµo c¶n th¬ng m¹i mµ doanh nghiÖp ph¶i ®èi ®Çu chÆt chÏ hay níi láng hoµn toµn phô thuéc vµo mèi quan hÖ kinh tÕ song ph¬ng gi÷a quèc gia xuÊt khÈu vµ quèc gia nhËp khÈu. Trong xu thÕ toµn cÇu hãa nÒn kinh tÕ thÕ giíi nh hiÖn nay, nhiÒu hiÖp ®Þnh kinh tÕ song ph¬ng vµ ®a ph¬ng ®· ®îc ký kÕt, nhiÒu liªn minh kinh tÕ ®· ®îc h×nh thµnh víi môc tiªu lµ gi¶m bít thuÕ quan gi÷a c¸c níc tham gia, gi¶m gi¸ c¶, thóc ®Èy ho¹t ®éng th¬ng m¹i trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. NÕu lµ mét thµnh viªn trong liªn minh kinh tÕ hoÆc hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i Êy th× quèc gia sÏ cã c¬ héi thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu. NÕu kh«ng ph¶i, chÝnh c¸c hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i, liªn minh kinh tÕ nµy sÏ trë thµnh mét rµo ch¾n lín cho viÖc x©m nhËp vµ më réng thÞ trêng cña doanh nghiÖp. Tãm l¹i, cã ®îc nh÷ng mèi quan hÖ më réng, bÒn v÷ng vµ tèt ®Ñp sÏ t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp. c. ¶nh hëng cña nÒn s¶n xuÊt, th¬ng m¹i trong níc vµ quèc tÕ. S¶n xuÊt trong níc lµ nh©n tè chñ yÕu quyÕt ®Þnh ®Õn lîng cung hµng xuÊt khÈu. NÕu nÒn s¶n xuÊt trong níc ph¸t triÓn, kh¶ n¨ng cung øng hµng xuÊt khÈu sÏ t¨ng lªn, gi¸ c¶ thu mua hµng xuÊt khÈu sÏ gi¶m xuèng, doanh nghiÖp sÏ gÆp thuËn lîi trong kh©u ®Çu vµo. Ngîc l¹i, khi nÒn s¶n xuÊt trong níc bÞ gi¶m sót dÉn tíi gi¸ c¶ hµng xuÊt khÈu sÏ t¨ng lªn, doanh nghiÖp sÏ gÆp khã kh¨n ®Ó chän ®îc hµng hãa cã chÊt lîng cao, ®ång lo¹i phôc vô cho xuÊt khÈu. §èi víi nÒn s¶n xuÊt níc ngoµi th× ngîc l¹i. Khi nÒn s¶n xuÊt níc ngoµi ph¸t triÓn, nhu cÇu nhËp khÈu sÏ Ýt ®i, kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp vµo thÞ trêng cña hä sÏ bÞ h¹n chÕ. Ngîc l¹i, khi nÒn s¶n xuÊt cña hä bÞ gi¶m sót, nhu cÇu nhËp khÈu cña hä cao. §©y sÏ lµ thíi c¬ ®Ó doanh nghiÖp thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña m×nh. -11- VÊn ®Ò kh«ng ®¬n thuÇn chØ cã c¸c yÕu tè cung, cÇu, gi¸ c¶ míi t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp. RÊt nhiÒu c¸c yÕu tè kh¸c còng t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp nh: chÊt lîng, mÉu m·, chñng lo¹i cña s¶n phÈm. Khi c¸c yÕu tè nµy ®Òu tèt th× kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng quèc tÕ sÏ cao. §©y lµ mét sù thuËn lîi cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra, sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng th¬ng m¹i trong níc vµ quèc tÕ còng gãp phÇn h¹n chÕ hay khuyÕn khÝch xuÊt khÈu v× nã quyÕt ®Þnh ®Õn sù chu chuyÓn hµng hãa trong néi bé nÒn kinh tÕ cña mét quèc gia víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. d. Tr×nh ®é ph¸t triÓn cña hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng, th«ng tin liªn l¹c, c¬ së h¹ tÇng quèc gia. HiÖn nay hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng ®ang ph¸t triÓn kh¸ m¹nh vµ cã can thiÖp rÊt lín tíi ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong mäi lÜnh vùc dï doanh nghiÖp ®ã thuéc thµnh phÇn kinh tÕ nµo vµ ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nµo. Mét hÖ trong thèng ng©n hµng ph¸t triÓn kh«ng ®¬n thuÇn chØ lµ n¬i cÊp vèn cho doanh nghiÖp mµ nã cßn gióp c¸c doanh nghiÖp trong viÖc thanh to¸n mét c¸ch thuËn tiÖn, nhanh chãng vµ chÝnh x¸c. §©y lµ mét trong nh÷ng yÕu tè thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp. HÖ thèng th«ng tin liªn l¹c cña mét quèc gia còng gãp phÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp th«ng qua viÖc cung cÊp th«ng tin ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vµ nhanh chãng cho doanh nghiÖp. HÖ thèng c¬ së h¹ tÇng quèc gia còng cã t¸c ®éng rÊt lín tíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp. Mét quèc gia cã hÖ thèng ®êng x¸, cÇu cèng ph¸t triÓn sÏ gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt, n©ng cao kh¶ n¨ng tham gia cña doanh nghiÖp vµo thÞ trêng th¬ng m¹i quèc tÕ. §Æc biÖt c¸c bÕn b·i, c¸c nhµ ga, c¸c c¶ng biÓn cã t¸c ®éng trùc tiÐp tíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp. NÕu hÖ thèng nµy ®îc ®Çu t x©y dùng phï hîp víi yªu cÇu chung cña thÞ trêng quèc tÕ sÏ lµ nh©n tè t¸c ®éng tÝch cùc tíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp. Ngîc l¹i, hÖ thèng c¶ng biÓn, nhµ ga, bÕn dì kh«ng ®¹t yªu cÇu tèi thiÓu vÒ kü thuËt sÏ g©y t©m lý nghi ng¹i tõ phÝa ®èi t¸c níc ngoµi vµ rÊt cã thÓ doanh nghiÖp sÏ mÊt c¬ héi kinh doanh.  C¸c nh©n tè vi m« a. Nguån nh©n lùc Con ngêi lµ chñ thÓ cña mäi ho¹t ®éng x· héi vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp suy ®Õn cïng còng lµ do con ngêi vµ v× con ngêi. Bëi vËy con ng-12- êi lu«n ®îc ®Æt ë vÞ trÝ trung t©m khi xem xÐt ®Õn c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn doanh nghiÖp. Mét ®éi ngò lao ®éng v÷ng vµng trong chuyªn m«n, cã kinh nghiÖm trong bu«n b¸n quèc tÕ, cã kh¶ n¨ng øng phã linh ho¹t tríc biÕn ®éng cña thÞ trêng vµ ®Æc biÖt cã lßng say mª trong c«ng viÖc lu«n lµ ®éi ngò lý t ëng trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña doanh nghiÖp. Ngîc l¹i, nÕu nguån nh©n lùc cña doanh nghiÖp yÕu kÐm vÒ chÊt lîng vµ h¹n chÕ vÒ sè lîng th× doanh nghiÖp sÏ lu«n trong t×nh tr¹ng bÞ ®éng vµ kinh doanh kÐm hiÖu qu¶. Nh vËy, nh©n lùc quyÕt ®Þnh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nªn doanh nghiÖp muèn ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ nhÊt thiÕt ph¶i quan t©m tuyÓn chän ®éi ngò lao ®éng thùc sù cã n¨ng lùc, ®ång thêi chó träng ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý nh»m t¹o ®éng lùc cho ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp lµm viÖc cã hiÖu qu¶. b. Kh¶ n¨ng tµi chÝnh Kh¶ n¨ng tµi chÝnh lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh søc m¹nh cña doanh nghiÖp trong thêi ®¹i ngµy nay. NÕu cã tiÒm lùc tµi chÝnh m¹nh, doanh nghiÖp sÏ cã thÓ ®Çu t ®æi míi c«ng nghÖ, thu hót lao ®éng cã chÊt lîng cao, më réng quy m« ho¹t ®éng. Ngoµi ra khi cã tiÒm lùc vÒ tµi chÝnh doanh nghiÖp cã trong thÓ thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña m×nh th«ng qua viÖc cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng qua h×nh thøc mua tr¶ chËm. Nh vËy cã thÓ nãi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp chÞu ¶nh hëng lín bëi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. c. VÞ trÝ ®Þa lý NÕu ®îc bè trÝ ë gÇn n¬i cung cÊp c¸c yÕu tè ®Çu vµo cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc vïng gÇn nhµ ga c¶ng biÓn, doanh nghiÖp sÏ gi¶m ®îc chi phÝ vËn chuyÓn - ®©y lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng. §Æc biÖt, víi u thÕ vÒ kho¶ng c¸ch ®Þa lý nhµ cung øng yÕu tè ®Çu vµo, doanh nghiÖp cã thÓ thêng xuyªn xuèng c¬ së s¶n xuÊt t¹o lËp mèi quan hÖ nh»m x©y dùng ch©n hµng v÷ng ch¾c phôc vô ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Nh vËy ®Ó ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®¹t hiÖu qu¶ doanh nghiÖp cÇn lùa chän vÞ thÕ tèi u phï hîp víi kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn cña m×nh. d. Uy tÝn cña doanh nghiÖp. Uy tÝn cña doanh nghiÖp chÝnh lµ t×nh c¶m, lµ sù tin tëng mµ kh¸ch hµng dµnh cho doanh nghiÖp. Khi doanh nghiÖp ®· cã uy tÝn cao, ®èi víi kh¸ch hµng nhiÒu khi hä mua hµng dùa trªn uy tÝn cña doanh nghiÖp chø kh«ng hoµn toµn dùa trªn chÊt lîng hµng cña doanh nghiÖp. V× v©y, uy tÝn còng quyÕt ®Þnh ®Õn vÞ thÕ cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng. 5. Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng hãa. -13- Giao dÞch mua b¸n hµng hãa vµ dÞch vô ngo¹i th¬ng cã nh÷ng nÐt ®Æc trng, phøc t¹p h¬n nhiÒu so víi ho¹t ®éng th¬ng m¹i trong níc. V× vËy doanh nghiÖp xuÊt khÈu muèn tiÕn hµnh ho¹t ®éng cña m×nh cã hiÖu qu¶ th× ph¶i tu©n theo c¸c bíc sau: a. Nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ trêng C«ng viÖc nµy bao gåm nghiªn cøu hµng hãa thÕ giíi, lùa chän mÆt hµng, n¾m b¾t dung lîng thÞ trêng vµ gi¸ c¶ hµng hãa.  Nghiªn cøu thÞ trêng hµng hãa thÕ giíi ThÞ trêng lµ mét ph¹m trï kh¸ch quan g¾n liÒn s¶n xuÊt víi lu th«ng hµng hãa. ë ®©u cã s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng hãa th× ë ®ã cã thÞ trêng. Nh vËy, thÞ trêng cã thÓ nh×n thÊy còng cã thÓ kh«ng nhng nã bao gåm c¸c quan hÖ mua b¸n hµng hãa , dÞch vô vµ dung lîng thÞ trêng. Nghiªn cøu thÞ trêng hµng hãa ®Ó c¸c nhµ kinh doanh biÕt ®îc c¸c quy luËt vËn ®éng cña chóng. Mçi thÞ trêng hµng hãa cô thÓ cã nh÷ng quy luËt riªng, quy luËt nµy thÓ hiÖn qua sù biÕn ®æi nhu cÇu, cung cÊp vµ gi¸ c¶ hµng hãa trªn thÞ trêng. N¾m v÷ng c¸c quy luËt thÞ trêng hµng hãa ®Ó vËn dông vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cña thùc tiÔn kinh doanh nh yªu cÇu cña thÞ trêng ®èi víi hµng hãa, h×nh thøc vµ biÖn ph¸p th©m nhËp thÞ trêng. Trong nghiªn cøu thÞ trêng hµng hãa thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ khi muèn kinh doanh xuÊt khÈu thµnh c«ng c«ng viÖc nhËn biÕt s¶n phÈm phï hîp víi thÞ trêng vµ n¨ng lùc xuÊt khÈu lµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®èi víi doanh nghiÖp. Muèn vËy doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®îc c¸c vÊn ®Ò sau:  MÆt hµng thÞ trêng ®ang cÇn lµ mÆt hµng g×? §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i b¸n c¸i mµ thÞ trêng cÇn chø kh«ng ph¶i b¸n c¸i mµ ta cã. doanh nghiÖp xuÊt khÈu cÇn ph¶i t×m hiÓu nhu cÇu thÞ trêng níc ngoµi vÒ m¹t hµng, quy c¸ch, phÈm chÊt, mÉu m·, chñng lo¹i, sè lîng.  T×nh h×nh tiªu thô mÆt hµng ®ã nh thÕ nµo? MÆt hµng ®îc ngêi tiªu dïng mua theo thãi quen vµ ®îc thÓ hiÖn ë: thêi gian tiªu dïng, thÞ hiÕu tiªu dïng, quy luËt biÕn ®éng cña quan hÖ cung cÇu mÆt hµng ®ã...Cã n¾m v÷ng ®îc ®iÒu nµy th× doanh nghiÖp míi cã thÓ ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña thÞ trêng.  MÆt hµng ®ang ë giai ®o¹n nµo cña chu kú sèng? Mçi mÆt hµng ®Òu cã mét kho¶ng thêi gian tån t¹i mhÊt ®Þnh, mçi kho¶ng thêi gian nµy ®îc thÓ hiÖn qua bèn pha cña chu kú sèng cña s¶n phÈm bao gåm: + Pha triÓn khai: VÒ c¬ b¶n cha cã s¶n phÈm vµ ®¬n vÞ c¹nh tranh. Do vËy doanh nghiÖp cÇn ph¶i nç lùc lµm cho kh¸ch hµng biÕt tíi s¶n phÈm cña m×nh. -14- Pha t¨ng trëng: s¶n phÈm ®îc thÞ trêng chÊp nhËn, doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®Èy nhanh qu¸ tr×nh kinh doanh ®Ó ®a s¶n phÈm cã tÝnh ®éc ®¸o cña m×nh vµo thÞ trêng, qua ®ã t¹o ®îc m«i trêng tèt, t¨ng më réng thÞ trêng cho s¶n phÈm. + Pha b·o hoµ: Lóc nµy cã sù c¹nh tranh quyÕt liÖt gi÷a c¸c ®¬n vÞ tham gia vµo thÞ trêng. Khi ®ã nÕu doanh nghiÖp cÇn dùa vµo nguån vèn tÝch luü ®Ó triÓn khai chiÕn lîc, mÆt hµng kh¸c biÖt tiÕn tíi kinh doanh mÆt hµng ®Æc biÖt. + Pha suy tho¸i: MÆt hµng trong giai ®o¹n nµy hÇu nh kh«ng cßn b¸n ®îc trªn thÞ trêng. VÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi doanh nghiÖp lµ ph¶i dù ®o¸n ®îc kho¶ng thêi gian l·o ho¸ cña s¶n phÈm ®Ó thay thÕ b»ng s¶n phÈm míi kh¸c chÆn ®øng t×nh tr¹ng suy tho¸i. Doanh nghiÖp ph¶i biÕt ®îc mÆt hµng kinh doanh ®ang ë giai ®o¹n nµo th× míi x¸c ®Þnh ®îc c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó n©ng cao doanh thu. +  T×nh h×nh s¶n xuÊt mÆt hµng ®ã ra sao? Doanh nghiÖp ph¶i n¾m v÷ng t×nh h×nh cung cÇu mÆt hµng doanh nghiÖp ®ang quan t©m. §Æc biÖt doanh nghiÖp ph¶i tËp trung vµo yÕu tè cung hµng hãa c¸c yÕu tè ®ã bao gåm: kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, tËp qu¸n s¶n xuÊt, viÖc ¸p dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt mÆt hµng ®ã.  Dung lîng thÞ trêng vµ c¸c nh©n tè ¶nh hëng. Dung lîng thÞ trêng lµ khèi lîng hµng hãa ®îc giao dÞch trªn ph¹m vi thÞ trêng nhÊt ®Þnh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Dung lîng thÞ trêng thêng biÕn ®éng do chÞu ¶nh hëng cña ba nhãm nh©n tè sau:  Nhãm c¸c nh©n tè lµm dung lîng thÞ trêng thay ®æi cã tÝnh chu kú: Gåm: sù vËn ®éng cña t×nh h×nh kinh tÕ c¸c níc xuÊt khÈu, tÝnh thêi vô trong s¶n xuÊt, lu th«ng vµ ph©n phèi hµng hãa. Do ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt lu th«ng vµ tiªu dïng lµ kh¸c nhau nªn ¶nh hëng cña nh©n tè thêi vô ®Õn thÞ trêng hµng hãa còng rÊt ®a d¹ng vÒ ph¹m vi vµ møc ®é.  Nhãm c¸c nh©n tè ¶nh hëng l©u dµi ®Õn dung lîng thÞ trêng nh: c¸c nh©n tè thuéc nhãm nµy rÊt nhiÒu , chóng ¶nh hëng ®Õn dung lîng thÞ trêng rÊt dµi. VD: tiÕn bé khoa häc cong nghÖ, chÕ ®é chÝnh s¸ch cña nhµ níc, thÞ hiÕu vµ tËp qu¸n cña ngêi tiªu dïng  Nhãm c¸c nh©n tè ¶nh hëng cã tÝnh t¹m thêi ®Õn dung lîng thÞ trêng. Bao gåm sù ®Çu c¬ trªn thÞ trêng lµm ®ét biÕn t×nh h×nh cung, cÇu trªn thÞ trêng , sù biÕn ®éng cña c¸c chÝnh s¸ch chÝnh trÞ - x· héi, sù biÕn ®éng cña thiªn nhiªn.  Gi¸ c¶ hµng hãa trªn thÞ trêng thÕ giíi. §©y lµ mét vÊn ®Ò rÊt quan träng. Gi¸ c¶ hµng hãa trªn thÞ trêng sÏ ph¶n ¸nh quan hÖ cung cÇu hµng hãa ®ã trªn thÞ trêng thÕ giíi. X¸c ®Þnh ®óng ®¾n gi¸ -15- c¶ hµng hãa cã ý nghÜa to lín ®èi víi kÕt qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu. Trong kinh doanh quèc tÕ viÖc x¸c ®Þnh gi¸ c¶ hµng hãa rÊt phøc t¹p do viÖc bu«n b¸n diÔn ra trong mét thêi gian dµi, hµng hãa vËn chuyÓn qua nhiÒu níc kh¸c nhau víi chÝnh s¸ch thuÕ kh¸c nhau. §Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao trªn th¬ng trêng quèc tÕ ®ßi hái c¸c nhµ kinh doanh ph¶i theo dâi, nghiªn cøu sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ ®ång thêi ph¶i cã biÖn ph¸p tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c, khoa häc ®Ó gi¸ thùc sù trë thµnh mét c«ng cô trong kinh doanh quèc tÕ. Th«ng thêng c¸c nhµ kinh doanh xuÊt khÈu x¸c ®Þnh gi¸ b¸n hµng hãa dùa trªn ba c¨n cø:  C¨n cø vµo gi¸ thµnh vµ c¸c chi phÝ kh¸c (chi phÝ vËn chuyÓn, mua b¶o hiÓm, chi phÝ bao b×, ®ãng gãi...).  C¨n cø vµo søc mua vµ nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng.  C¨n cø vµ gÝa c¶ cña hµng hãa c¹nh tranh. b. Lùa chän ®èi t¸c giao dÞch. Lùa chän ®èi t¸c giao dÞch bao gåm c¸c vÊn ®Ò lùa chän níc ®Ó giao dÞch vµ lùa chän th¬ng nh©n ®Ó giao dÞch.  Khi lùa chän níc ®Ó lµm ®èi tîng xuÊt khÈu hµng hãa chóng ta ph¶i t×m hiÓu t×nh h×nh s¶n xuÊt tiªu thô hµng hãa cña níc ®ã, nhu cÇu nhËp khÈu thuéc ®èi tîng mÆt hµng nghiªn cøu, t×nh h×nh dù tr÷ ngo¹i tÖ ®Ó biÕt ®îc kh¶ n¨ng nhËp khÈu, ph¬ng híng nhËp khÈu cña níc nµy vµ cã thÓ dù ®o¸n ®èi thñ c¹nh tranh. Doanh nghiÖp ph¶i ®a ra chÝnh s¸ch th¬ng m¹i ®èi víi níc lùa chän lµm ®èi t¸c giao dÞch ®Ó lêng tríc mäi viÖc cã thÓ x¶y ra.  Chän th¬ng nh©n ®Ó giao dÞch. Trong ®iÒu kiÖn cho phÐp th× lùa chän nh÷ng ngêi nhËp khÈu trùc tiÕp sÏ mang l¹i cho doanh nghiÖp hiÖu qu¶ cao nhÊt. Tuy nhiªn trong trêng hîp muèn th©m nhËp vµo thÞ trêng míi th× viÖc giao dÞch qua trung gian víi t c¸ch lµ ®¹i lý hay m«i giíi l¹i rÊt cã ý nghÜa. ViÖc lùa chän th¬ng nh©n ®Ó giao dÞch ph¶i dùa trªn c¬ së c¸c nghiªn cøu sau: + T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, lÜnh vùc kinh doanh cña th¬ng nh©n. + Kh¶ n¨ng vÒ vèn, c¬ së vËt chÊt kü thuËt. + Th¸i ®é vµ quan ®iÓm kinh doanh. + Uy tÝn vµ c¸c mèi quan hÖ cña th¬ng nh©n. ViÖc lùa chän ®èi t¸c s¸ng suèt vµ chÝnh x¸c lµ c¬ së v÷ng ch¾c ®Ó dÉn tíi thµnh c«ng trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng hãa vµ dÞch vô. c. LËp kÕ ho¹ch kinh doanh. Trªn c¬ së nh÷ng kÕt qu¶ thu gom ®îc trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ trêng, ®¬n vÞ kinh doanh lËp ph¬ng ¸n kinh doanh cho m×nh. Ph¬ng ¸n nµy lµ -16- kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ nh»m ®¹t tíi môc tiªu x¸c ®Þnh trong kinh doanh. ViÖc x©y dùng ph¬ng ¸n bao gåm:  §¸nh gi¸ t×nh h×nh thÞ trêng, dùa trªn sù ®¸nh gi¸ ®ã doanh nghiÖp sÏ ph¸c ho¹ nªn bøc tranh tæng qu¸t vÒ ho¹t ®éng kinh doanh, nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n.  Lùa chän mÆt hµng, thêi c¬, ®iÒu kiÖn vµ ph¬ng thøc kinh doanh, sù lùa chän nµy ph¶i cã tÝnh thuyÕt phôc trªn c¬ së ph©n tÝch t×nh h×nh cã liªn quan.  §Ò ra môc tiªu cô thÓ nh: SÏ b¸n ®îc bao nhiªu hµng, gi¸ b¸n bao nhiªu, th©m nhËp vµo thÞ trêng nµo.  §Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p, c¸ch thùc hiÖn ®Ó ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu. §ã cã thÓ lµ c¸c biÖn ph¸p trong níc (§Çu t vµo s¶n xuÊt, c¶i tiÕn bao b×, chÊt lîng s¶n phÈm...) vµ nh÷ng biÖn ph¸p ngoµi níc (qu¶ng c¸o, t¨ng cêng lËp chi nh¸nh ë níc ngoµi t¨ng cêng quan hÖ b¹n hµng...). Mét kÕ ho¹ch kinh doanh cã khoa häc dùa trªn sù ph©n tÝch chuÈn x¸c vµ ®óng ®¾n vÒ thÞ trêng, b¹n hµng còng nh néi lùc cña doanh nghiÖp sÏ quyÕt ®Þnh nhiÒu ®Õn thµnh c«ng trong kinh doanh cña doanh nghiÖp. d. Ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu.  Ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu. Sau khi nghiªn cøu vÒ thÞ trêng, mÆt hµng xuÊt khÈu, t×m hiÓu ®èi t¸c vµ ®µm ph¸n ®Ó tho¶ thuËn mäi ®iÒu kiÖn cã liªn quan th× doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu vµ ®èi t¸c sÏ thùc hiÖn bíc tiÕp theo lµ ký kÕt hîp ®ång. Khi ®· ký kÕt hîp ®ång cã nghÜa gi÷a doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu vµ ®èi t¸c cïng rµng buéc víi nhau th«ng qua c¸c ®iÒu kho¶n quy ®Þnh trong hîp ®ång. Mét trong hai bªn nÕu vi ph¹m sÏ bÞ sö lý, chÝnh v× vËy khi ký kÕt hîp ®ång víi ®èi t¸c cÇn ph¶i c¨n cø vµo:  C¸c ®Þnh híng kÕ ho¹ch cña nhµ níc, c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é vµ c¸c chuÈn mùc kinh tÕ hiÖn hµnh.  Kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt kinh doanh, chøc n¨ng hîp ®ång kinh tÕ cña mçi bªn.  Nhu cÇu cña thÞ trêng, ®¬n ®Æt hµng, chµo hµng cña b¹n hµng.  TÝnh hîp ph¸p cña hîp ®ång kinh tÕ vµ kh¶ n¨ng ®¶m b¶o vÒ tµi s¶n cña mçi bªn khi ký kÕt. Mét hîp ®ång xuÊt khÈu hµng hãa ph¶i bao gåm c¸c néi dung sau:  Sè hîp ®ång. -17-  Ngµy, th¸ng, n¨m vµ n¬i ký hîp ®ång.  C¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång trong ®ã cã nh÷ng ®iÒu kiÖn b¾t buéc. §iÒu1: Tªn hµng, quy c¸ch, phÈm chÊt, sè lîng, bao b×, ký m· hiÖu. §iÒu2: Gi¸ c¶, tªn gi¸, tæng gi¸ trÞ. §iÒu3: Thêi gian, ®Þa ®iÓm vµ ph¬ng tiÖn giao hµng. §iÒu4: §iÒu kiÖn xÕp hµng, c¬ chÕ thëng ph¹t. §iÒu5: Gi¸m ®Þnh hµng hãa. §iÒu6: Nh÷ng chøng tõ cÇn thiÕt cho l« hµng xuÊt khÈu. §iÒu7: §iÒu kiÖn thanh to¸n. §iÒu8: Tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn khi vi ph¹m hîp ®ång. §iÒu9: Thñ tôc gi¶i quyÕt tranh chÊp. §iÒu10: Thêi gian hiÖu lùc cña hîp ®ång. Khi ký kÕt c¸c hîp ®ång cÇn ph¶i lu ý c¸c vÊn ®Ò sau:  Hîp ®ång ph¶i ®îc tr×nh bµy râ rµng, s¸ng sña, néi dung ph¶n ¸nh ®óng, ®Çy ®ñ c¸c vÊn ®Ò ®· tháa thuËn.  Ng«n ng÷ dïng trong hîp ®ång nªn lµ thø ng«n ng÷ phæ biÕn mµ c¶ hai bªn cïng th«ng th¹o.  C¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång ph¶i tu©n thñ ®óng ph¸p luËt quèc tÕ còng nh ph¸p luËt cña c¸c bªn tham gia ký hîp ®ång.  Ngêi ký kÕt hîp ®ång ph¶i cã ®ñ thÈm quyÒn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ néi dung ®· ký.  Thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu. Sau khi lý hîp ®ång xuÊt khÈu doanh nghiÖp xuÊt khÈu sÏ tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång m×nh ®· ký. C¨n cø vµo néi dung hîp ®ång, doanh nghiÖp tiÕn hµnh s¾p xÕp c¸c c«ng viÖc ph¶i lµm, ghi thµnh b¶ng theo dâi tiÕn ®é thùc hiÖn hîp ®ång. S¬ ®å c¸c bíc tiÕn hµnh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu. ChuÈn bÞ hµng hãa Xin giÊy phÐp xuÊt khÈu Thuª tµu KiÓm ngiÖm hµng hãa Lµm thñ tôc h¶i quan Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i -18- II. Mua b¶o Hoµn Giao thµnh hµng hiÓm bélªn CTTT tµu 1. §Æc ®iÓm cña mÆt hµng n«ng s¶n. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, thu ho¹ch, bu«n b¸n hµng n«ng s¶n mang tÝnh thêi vô. Vµo nh÷ng lóc chÝnh vô, hµng n«ng s¶n dåi dµo, phong phó vÒ chñng lo¹i, chÊt lîng kh¸ ®ång ®Òu vµ gi¸ b¸n rÎ. Ngîc l¹i, vµo nh÷ng lóc tr¸i vô hµng n«ng s¶n khan hiÕm, chÊt lîng kh«ng ®ång ®Òu vµ gi¸ b¸n thêng cao. ChÝnh v× vËy, ®èi víi mèi doanh nghiÖp tham gia xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n, viÖc nghiªn cøu thÞ trêng (c¶ thÞ trêng trong níc vµ thÞ trêng níc ngoµi) tõ ®ã ®a ra nh÷ng dù b¸o phôc vô cho qu¸ tr×nh thu mua dù tr÷ ®Ó ®¸p øng nh÷ng ®¬n ®Æt hµng vµo lóc tr¸i vô lµ thùc sù cÇn thiÕt. NÕu doanh nghiÖp ®¸p øng ®îc ®¬n ®Æt hµng vµo lóc tr¸i vô th× lîi nhuËn mµ doanh nghiÖp thu ®îc so víi lóc chÝnh vô sÏ lín h¬n rÊt nhiÒu. Ngoµi ra do ®Æc tÝnh thu ho¹ch theo thêi vô nªn ho¹t ®éng thu hoach hµng n«ng s¶n thêng chØ diÔn ra trong mét thêi gian ng¾n. Víi ®Æc tÝnh nµy buéc doanh nghiÖp ph¶i cã m¹ng líi thu mua réng kh¾p vµ ph¶i chuÈn bÞ ®ñ vèn ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c thu mua cã hiÖu qu¶. Hµng n«ng s¶n chÞu ¶nh hëng nhiÒu cña yÕu tè khÝ hËu, thêi tiÕt. NÕu n¨m nµo, khu vùc nµo cã ma thuËn giã hoµ, th× c©y cèi ph¸t triÓn, cho n¨ng suÊt cao, hµng n«ng s¶n sÏ trµn ngËp trªn thÞ trêng vµ gi¸ rÎ. Ngîc l¹i, nÕu n¨m nµo, khu vùc nµo cã khÝ hËu, thêi tiÕt kh¾c nghiÖt, h¹n h¸n, lò lôt x¶y ra thêng xuyªn th× hµng n«ng s¶n sÏ khan hiÕm vµ cã chÊt lîng kh«ng cao, gÝa cao. C¨n cø vµo ®Æc tÝnh nµy c¸c doanh nghiÖp cã thÓ t×m ra c¬ héi kinh doanh cho m×nh. Ch¼ng h¹n: Khu vùc thÞ trêng nµo cã c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cïng mét mÆt hµng víi doanh nghiÖp, lµ ®èi thñ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp cã thêi tiÕt, khÝ hËu kh¾c nghiÖt, h¹n h¸n, lò lôt x¶y ra thêng xuyªn th× khu vùc Êy sÏ bÞ mÊt mïa hµng n«ng s¶n. Doanh nghiÖp ph¶i tËn dông ngay c¬ héi nµy ®Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu. ChÊt lîng hµng n«ng s¶n sÏ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn søc kháe vµ tÝnh m¹ng cña ngêi tiªu dïng. ChÝnh v× vËy nã lu«n lµ yÕu tè ®Çu tiªn ®îc ngêi tiªu dïng quan t©m. T¹i c¸c quèc gia ph¸t triÓn nhËp khÈu hµng n«ng s¶n, ngµy cµng cã nhiÒu yªu cÇu ®îc ®Æt ra ®èi víi hµng nhËp khÈu vÒ tiªu chuÈn chÊt lîng, vÖ sinh, an toµn toµn thùc phÈm, kiÓm dÞch, xuÊt xø.... V× vËy ®Ó x©m nhËp vµo c¸c thÞ trêng khã tÝnh nµy buéc doanh nghiÖp ph¶i ®¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu mµ hä ®Æt ra. §èi víi hµng n«ng s¶n, kh©u b¶o qu¶n vµ chÕ biÕn rÊt quan träng v×: Gi¸ c¶ hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu phô thuéc nhiÒu vµo chÊt lîng. ChÊt lîng hµng n«ng s¶n kh«ng nh÷ng phô thuéc vµo kh©u s¶n xuÊt mµ cßn phô thuéc rÊt nhiÒu vµo kh©u b¶o qu¶n vµ chÕ biÕn. ChÝnh v× vËy, ®Ó n©ng cao gi¸ hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu th× kh©u b¶o qu¶n vµ chÕ biÕn ph¶i ®îc c¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt quan t©m. Ngoµi ra, víi tÝnh chÊt dÔ Èm, mèc, biÕn chÊt cña hµng n«ng s¶n buéc c¸c -19- doanh nghiÖp tham gia xuÊt khÈu ph¶i quan t©m tíi ®iÒu kho¶n thêi h¹n giao hµng bëi ®iÒu kho¶n nµy sÏ quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp ®èi víi chÊt lîng hµng n«ng s¶n khi cã vÊn ®Ò ph¸t sinh. Chñng lo¹i hµng n«ng s¶n rÊt phong phó vµ ®a d¹ng nªn chÊt lîng cña cïng mét mÆt hµng còng rÊt phong phó vµ ®a d¹ng. Thãi quen tiªu dïng vµ sù ®¸nh gi¸ vÒ cïng mét mÆt hµng trªn thÞ trêng thÕ giíi rÊt kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n: §èi víi mÆt hµng g¹o. Trªn thÞ trêng thÕ giíi hiÖn nay cã 6 lo¹i g¹o chÝnh, mçi lo¹i g¹o trªn l¹i cã thÓ ph©n chia thµnh hai hay nhiÒu nhãm. Mçi nhãm thÝch øng víi tõng thÞ trêng riªng. Cô thÓ: ThÞ trêng Ch©u ©u vµ quen tiªu dïng g¹o ngon, h¹t dµi song thÞ trêng Ch©u ¸ l¹i quen tiªu dïng g¹o chÊt lîng trung b×nh, h¹t dµi. ThÞ trêng Ch©u Phi quen tiªu dïng g¹o hÊp (luéc s¬) cã chÊt lîng kh«ng cao song lo¹i g¹o nµy l¹i kh«ng ®îc chÊp nhËn ë c¸c thÞ trêng cßn l¹i. ThÞ trêng Trung §«ng quen tiªu dïng g¹o th¬m, thÞ trêng Lµo quen tiªu dïng g¹o nÕp... Nh vËy, cã thÓ thÊy víi mét lo¹i n«ng s¶n nã cã thÓ ®îc a thÝch ë thÞ trêng nµy song l¹i kh«ng ®îc chÊp nhËn ë thÞ trêng kh¸c, gi¸ cã thÓ cao ë thÞ trêng nµy song l¹i rÊt thÊp ë thÞ trêng kh¸c. V× vËy, trong kinh doanh hµng n«ng s¶n ®èi víi mét doanh nghiÖp vÊn ®Ò x¸c ®Þnh thÞ trêng môc tiªu, thÞ trêng tiÒm n¨ng ®ãng vai trß quan träng hµng ®Çu ®èi víi doanh nghiÖp. 2. §Æc ®iÓm thÞ trêng hµng n«ng s¶n thÕ giíi. HÇu hÕt c¸c mÆt hµng n«ng s¶n phôc vô cho nhu cÇu ¨n, uèng cña con ngêi. Cïng víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc c«ng nghÖ, nhu cÇu hµng n«ng s¶n cã phÈm cÊp cao ngµy cµng t¨ng, nhu cÇu hµng cã phÈm cÊp thÊp ngµy cµng gi¶m xuèng. Tuy nhiªn hµng n«ng s¶n phôc vô cho nhu cÇu thiÕt yÕu cña con ngêi vÉn gi÷ vai trß quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®èi víi sù tån t¹i cña con ngêi. HiÖn nay trªn thÕ giíi cã rÊt nhiÒu quèc gia xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n. nhng c¸c níc ®ang ph¸t triÓn lµ nh÷ng níc xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n chñ yÕu. Tuy nhiªn hµng n«ng s¶n ®îc xuÊt khÈu tõ c¸c níc nµy chñ yÕu lµ c¸c mÆt hµng th« hoÆc míi chØ qua s¬ chÕ nªn cã gÝa trÞ xuÊt khÈu cha cao. Nh÷ng níc kh«ng cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp lµ nh÷ng níc chÝnh nhËp khÈu hµng n«ng s¶n. §©y cã thÓ lµ c¸c níc chËm ph¸t triÓn, ®ang ph¸t triÓn hoÆc ph¸t triÓn. Tuy nhiªn nhu cÇu cña mçi níc ®èi víi hµng n«ng s¶n rÊt kh¸c nhau. Th«ng thêng c¸c níc chËm ph¸t triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn cã nhu cÇu nhËp khÈu mét sè lîng lín s¶n phÈm l¬ng thùc. Nh÷ng s¶n phÈm nµy cã yªu cÇu vÒ chÊt lîng kh«ng cao, gi¸ rÎ vµ chØ cÇn mét sù thay ®èi nhá vÒ gi¸ c¶ sÏ dÉn ®Õn sù thay ®æi lín trong hµnh vi tiªu dïng cña ngêi d©n t¹i c¸c níc nµy. Ngîc l¹i, t¹i c¸c níc ph¸t triÓn, ngêi tiªu dïng chØ chÊp nhËn s¶n phÈm cã chÊt lîng cao mÆc dï gi¸ ®¾t. -20-