ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
--------------------------------
TRẦN XUÂN NHẤT
TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA THƯ VIỆN
TỈNH BÌNH ĐỊNH PHỤC VỤ SỰ NGHIỆP
CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HOÁ ĐẤT NƯỚC
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC THÔNG TIN THƯ VIỆN
HÀ NỘI - 2013
0
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
--------------------------------
TRẦN XUÂN NHẤT
TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA THƯ VIỆN
TỈNH BÌNH ĐỊNH PHỤC VỤ SỰ NGHIỆP
CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HOÁ ĐẤT NƯỚC
Chuyên ngành:
Mã số:
Khoa học Thông tin - Thư viện
60 32 02 03
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC THÔNG TIN THƯ VIỆN
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. NGUYỄN THỊ LAN THANH
HÀ NỘI - 2013
1
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN THẠC SĨ
Luận văn đã chỉnh sửa theo ý kiến đóng góp của Hội đồng chấm luận văn Thạc
sĩ, gồm một số nội dung sau:
1. Đã có thêm lời cam đoan.
2. Đã bổ sung thêm khái niệm hoạt động thư viện.
3. Trong mục 1.1.3 Yêu cầu đối với thư viện tỉnh Bình Định trong giai đoạn CNH,
HĐH đã thêm ý nguồn lực thông tin của thư viện phải gắn với nhiệm vụ chính
trị của tỉnh.
4. Trong mục 2.2.2. Nâng cao công tác xử lý tài liêuê đã chỉnh sửa mô tả theo tiêu
chuẩn quốc tế ISBD.
5. Trong mục 2.2.3.Các sản phẩm thông tin - thư viện đã chỉnh sửa lời trích dẫn.
6. Trong mục Nâng cao chất lượng và phát triển các sản phẩm thông tin - thư
viện đã thêm giải pháp đào tạo người dùng tin.
7. Đã chỉnh sửa Danh mục tài liệu tham khảo theo hướng dẫn.
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG
PGS.TS. TRẦN THỊ QUÝ
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn này là do chính tôi thực hiện và hoàn thành trên
cơ sở được người hướng dẫn khoa học đóng góp ý kiến về các vấn đề nghiên cứu
trong lĩnh vực thư viện. Tôi đã tự tìm kiếm, nghiên cứu và tổng hợp phần lý thuyết
trong suốt quá trình học tập cũng như thực tiễn công tác trong ngành thư viện. Các
tài liệu tham khào được nêu ở phần cuối của luận văn. Luận văn này không sao
chép nguyên bản từ bất kỳ một nguồn tài liệu nào khác.
Nếu có vi phạm, tôi xin chịu mọi trách nhiệm.
Học viên
Trần Xuân Nhất
LỜI CẢM ƠN
1
Lời đầu tiên tôi xin được dành tặng lời cảm ơn chân thành nhất tới PGS.TS.
Nguyễn Thị Lan Thanh – người đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tận tình để tôi
hoàn thành luận văn. Người thứ hai là Thạc sĩ Võ Văn Nhiếng – Giám đốc Thư
viện tỉnh Bình Định đã chỉ dẫn, góp ý, động viên tôi trong thời gian qua, là người
lãnh đạo cơ quan đã tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong suốt quá trình học tập và
công tác để tôi hoàn thành quá trình học tập và viết luận văn.
Xin gửi tới cô chủ nhiệm lớp PGS – TS: Trần Thị Quý lời cảm ơn sâu sắc
cùng toàn thể các thầy cô giáo khoa Thông tin – Thư viện trường Đại học Khoa học
xã hội và Nhân văn, các thầy cô giáo trực tiếp giảng dạy lời cảm ơn chân thành cho
những kiến thức tôi đã thu thập được trong quá trình học tập tại trường, những
kiến thức đã giúp tôi hoàn thành luận văn. Cũng xin cảm ơn các tác giả có tài liệu
mà tôi đã dùng để nghiên cứu, so sánh, đối chiếu trong quá trình viết luận văn.
Xin trân trọng cảm cảm ơn những người đồng nghiệp đã nhiệt tình giúp đỡ
tôi thu thập tài liệu, cung cấp số liệu để tôi hoàn thành luận văn này.
Cuối cùng xin cảm ơn những nguồn động viên lớn lao từ những người
thân trong gia đình, bạn bè, đồng nghiệp trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu
và hoàn thành luận văn.
Bình Định, ngày 25 tháng 11 năm 2013.
Trần Xuân Nhất
MỤC LỤC
2
Trang
LỜI NÓI ĐẦU...............................................................................................................
8
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI..............................................................................
8
2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU......................................................................................
9
3. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU..........................................................
11
4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU...........................................................
11
5. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU........................................
11
6. Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI............................................................................................12
7. DỰ KIẾN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU.......................................................................
12
8. KẾT CẤU LUẬN VĂN.............................................................................................
13
CHƯƠNG 1: THƯ VIỆN TỈNH BÌNH ĐỊNH TRONG SỰ NGHIỆP
CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA................................................................
14
3
1.1................................................................................................
. Những vấn đề chung về tổ chức và hoạt động
......................................................................................................................
14
1.1.1. Những khái niệm cơ bản
........................................................................................................................
14
1.1.2. Những yếu tố ảnh hưởng đến công tác tổ chức và hoạt động của
thư
viện
.......................................................................................................................
16
1.2. Khái quát về Thư viện tỉnh Bình Định trong sự nghiệp công nghiệp hóa,
hiện
đại
hóa
..............................................................................................................................
21
1.2.1. Vài nét về quá trình hình thành và phát triển của Thư viện tỉnh
Bình
Định
........................................................................................................................
21
1.2.2. Đặc điểm người dùng tin và nhu cầu tin ở Thư viện tỉnh Bình Định
........................................................................................................................
23
1.2.3. Yêu cầu đối với Thư viện tỉnh Bình Định trong giai đoạn công
nghiệp
hóa,
hiê ên
đại
hóa
........................................................................................................................
32
1.2.4. Nhiệm vụ của Thư viện tỉnh Bình Định trong giai đoạn mới
........................................................................................................................
33
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA
THƯ VIỆN TỈNH BÌNH ĐỊNH................................................................................
36
4
2.1. Thực trạng về tổ chức tại Thư viện tỉnh Bình Định
.........................................................................................................................................
36
2.1.1. Cơ cấu tổ chức
.........................................................................................................................................
36
2.1.2. Nguồn nhân lực
.........................................................................................................................................
37
2.1.3.
Cơ
sở
vật
chất
..............................................................................................................................
38
2.1.4. Vấn đề đầu tư tài chính cho hoạt động thư viện
..............................................................................................................................
41
2.2 Thực trạng hoạt động của Thư viện
.........................................................................................................................................
42
2.2.1. Bổ sung, tổ chức và bảo quản nguồn lực thông tin
..............................................................................................................................
42
2.2.2.
Công
tác
xử
lý
tài
liê êu
..............................................................................................................................
49
2.2.3.
Các
sản
phẩm
thông
tin
thư
viện
..............................................................................................................................
51
2.2.4.
Các
dịch
vụ
thông
tin
thư
viện
..............................................................................................................................
57
2.2.5.
Các
dịch
vụ
khác
trong
thư
viện
..............................................................................................................................
62
2.2.6.
Chia
sẻ
nguồn
5
lực
thông
tin
..............................................................................................................................
65
2.2.7. Chỉ đạo nghiệp vụ mạng lưới thư viện huyện - cơ sở
..............................................................................................................................
66
2.3.
Nhận
xét,
đánh
giá
chung
..............................................................................................................................
68
2.3.1.
Điểm
mạnh
..............................................................................................................................
68
2.3.2.
Điểm
yếu
..............................................................................................................................
70
CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC TỔ CHỨC
VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA THƯ VIỆN TỈNH BÌNH ĐỊNH
............................................................................................................................
75
3.1. Các giải pháp hoàn thiện về mặt cơ cấu tổ chức của mô hình thư viện
cấp tỉnh
..............................................................................................................................
75
3.1.1. Đổi mới cơ cấu tổ chức
..............................................................................................................................
75
3.1.2. Nâng cao trình độ cán bộ thư viện
..............................................................................................................................
82
3.1.3. Tăng cường cơ sở vật chất trang thiết bị
..............................................................................................................................
85
3.2. Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động thư viện
6
..............................................................................................................................
88
3.2.1. xây dựng chính sách bổ sung hợp lý, hoàn thiê nê viê êc tổ chức
và bảo quản nguồn lực thông tin theo định hướng của một thư viện
hiện
đại
..................................................................................................................
88
3.2.2. Hoàn thiê ên hoạt đô êng xử lý tài liê uê
..............................................................................................................................
90
3.2.3. Nâng cao chất lượng và phát triển các sản phẩm thông tin thư
viện
..................................................................................................................
92
3.2.4. Nâng cao chất lượng và đa đạng hóa các dịch vụ thông tin thư
viện
..................................................................................................................
94
3.2.5. Chia sẻ nguồn lực thông tin
..................................................................................................................
101
3.2.6. Củng cố và phát triển mạng lưới thư viện huyện - cơ sở
..................................................................................................................
102
KẾT LUẬN....................................................................................................................
106
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................
109
PHỤ LỤC...................................................................................................................
112
7
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
TT
CHỮ VIẾT TẮT
CHỮ VIẾT THƯỜNG
1
CNTT
Công nghệ thông tin
2
CSDL
Cơ sở dữ liệu
3
NDT
Người dùng tin
4
NCT
Nhu cầu tin
5
NLTT
Nguồn lực thông tin
6
TVBĐ
Thư viện Bình Định
7
AACR2
Anglo – American Cataloguing Rules
Quy tắc biên mục Anh – Mỹ
8
8
DDC
Dewey Decimal Classification
Phân loại thập phân Dewey
9
MARC
Machine Readable Cataloguing
Biên mục đọc máy
10
OPAC
Online Public Access Cataloging
Mục lục công cộng truy cập trực tuyến
9
DANH MỤC BẢNG THỐNG KÊ SỐ LIỆU
Số TT
Tên gọi của biểu bảng
Trang
Bảng 1.1:
NDT chia theo người lớn và thiếu nhi
25
Bảng 1.2:
NDT được chia theo giới tính
26
Bảng 1.3:
NDT thư viện chia theo lứa tuổi
27
Bảng 1.4:
NDT thư viện chia theo trình độ học vấn
27
Bảng 1.5:
NDT thư viện chia theo nhóm nghề nghiệp
28
Bảng 2.1:
Thống kê số lượng, trình độ của cán bộ.
37
Bảng 2.2 :
Biểu đồ kinh phí đầu tư cho hoạt động thư viện và CNTT.
42
Bảng 2.3 :
Thống kê tình hình bổ sung tài liệu qua các năm.
43
Bảng 2.4 :
Bảng biểu về bổ sung sách (bản).
43
Bảng 2.5 :
Cơ cấu nội dung vốn tài liệu.
44
Bảng 2.6 :
Cơ cấu vốn tài liệu theo loại hình.
46
Bảng 2.7 :
Cơ cấu vốn tài liệu theo ngôn ngữ.
47
Bảng 2.8 :
Số lượng bản sách phân theo kho phục vụ.
48
Bảng 2.9 :
Các CSDL có trong thư viện.
54
Hình 2.10 :
Hình ảnh Website của TVBĐ .
57
Bảng 2.11 :
Thống kê tình hình phục vụ NDT qua các năm.
61
Bảng 2.12 :
Thống kê lượt NDT đến thư viện và lượt luân chuyển tài liệu.
61
Hình 3.1:
Sơ đồ mô hình cơ cấu tổ chức của TVBĐ.
76
Bảng 3.2:
Bảng bố trí cán bộ của phòng phục vụ.
78
10
LỜI NÓI ĐẦU
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Trong bối cảnh hiện nay, cuộc cách mạng khoa học và công nghệ (KH&CN)
trên thế giới tiếp tục phát triển với nhịp độ ngày càng nhanh, có khả năng tạo ra
những thành tựu mang tính đột phá, có ảnh hưởng to lớn tới mọi mặt của đời sống
xã hội loài người. Loài người đang bước sang một thời đại mới - thời đại của nền
kinh tế tri thức, thời đại của nền công nghệ thông tin, lấy thông tin làm nguồn lực
quan trọng hàng đầu trong việc thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, tạo nền tảng
vững chắc cho sự phát triển của mỗi đất nước. Thông tin có vai trò quan trọng trong
mọi lĩnh vực, mọi khía cạnh của cuộc sống, thông tin tri thức có vai trò quyết định
đến sự phát triển và tồn tại của mỗi quốc gia dân tộc. Nắm bắt thông tin để tổ chức
và quản lý, phục vụ nhu cầu thông tin của mỗi quốc gia, dân tộc là vấn đề then chốt
để xây dựng và phát triển đất nước.
Việt Nam đang trong giai đoạn hòa nhập vào nền kinh tế thế giới, chính khoa
học và công nghệ, kinh tế tri thức có vai trò quyết định đến sức cạnh tranh của nền
kinh tế Việt Nam với toàn cầu. Bởi vâ êy, các trung tâm thông tin, hệ thống thư viện
phải nâng cao năng lực hoạt động, hoàn thiê ên khâu tổ chức mới có thể đáp ứng nhu
cầu thông tin ngày càng nâng cao của người dùng tin (NDT), giúp họ sử dụng thông
tin mô tê cách nhanh chóng và chính xác có hiê uê quả vào các lĩnh vực của đời sống
xã hô iê góp phần rút ngắn quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy hầu hết các cơ quan thông tin, thư viê nê trong đó
có thư viê ên tỉnh Bình Định (TVBĐ) chưa kiê nê toàn được cơ cấu tổ chức, chưa bố
trí hợp lý đô êi ngũ cán bô ê cũng như chưa nâng cao được chất lượng hoạt đô êng của
thư viê nê . Mô êt trong những nguyên nhân của tình trạng này là do “Quy chế tổ chức
và hoạt động của Thư viện tỉnh, thành phố” của Bộ Văn hóa Thông tin ban hành
năm 2005 cho đến thời điểm hiện nay đã bô cê lô ê nhiều điểm chưa thâ tê sự phù hợp.
Chính vì vâ yê , hoàn thiện về công tác tổ chức, đổi mới phương thức hoạt động tại
TVBĐ mà trọng tâm là đẩy mạnh việc sắp xếp nhân sự, tổ chức các phòng chức
năng, ứng dụng công nghệ thông tin, đa dạng nguồn tin vào công tác thư viện, nâng
11
cao trình độ cán bộ là những biện pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng hoạt
động của Thư viện, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong giai
đoạn mới.
Nhâ nê thức được vấn đề này, tác giả cho rằng thời gian tới, TVBĐ phải tiến hành
đồng thời các giải pháp về tổ chức cũng như về hoạt đô nê g thì mới có thể giúp thư
viê nê từng bước hiện đại hóa, thực hiện mục tiêu thống nhất, chuẩn hóa, hội nhập
chia sẻ nguồn lực thông tin (NLTT) góp phần nâng cao chất lượng hoạt động một
cách toàn diện và hiệu quả nhằm đẩy nhanh tiến đô ê công nghiệp hóa, hiện đại hóa
tỉnh nhà. Với mong muốn vận dụng những kiến thức đã tiếp thu được trong quá
trình học tập, từ đó nghiên cứu, đề xuất các giải pháp khả thi, góp phần hoàn thiện
công tác tổ chức và nâng cao chất lượng hoạt động của thư viện BĐ trong thời gian
tới, tác giả chọn đề tài "Tổ chức và hoạt động của Thư viện tỉnh Bình Định phục
vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước" làm đề tài luận văn thạc sĩ
Khoa học thư viện của mình.
2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
Vấn đề tổ chức và hoạt động là hai vấn đề song song cùng tồn tại trong mỗi cơ
quan, đơn vị nói chung và ở hệ thống thư viện cấp tỉnh nói riêng. Hiện nay, vấn đề
này đã được nhiều tác giả nghiên cứu ở nhiều mức độ khác nhau, nhiều cơ quan
thông tin thư viện khác nhau như các luận văn:
- “Tăng cường hoạt động thông tin – thư viện ở Học viện Tài chính trong thời kỳ
đẩy mạnh công nghiệp hóa – hiện đại hóa” của Nguyễn Thị Nghĩa, bảo vệ năm
2003.
- “Tăng cường hoạt động thông tin – thư viện tại Trường Đại học Y Hải
Phòng trong giai đoạn đổi mới đất nước” của Nguyễn Thị Hồng Nhung, bảo vệ năm
2004.
- “Tổ chức và hoạt động của thư viện Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
trong giai đoạn công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước” của Tạ Minh Hà, bảo vệ
năm 2000.
12
- “Tổ chức và hoạt động thư viện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong giai
đoạn hội nhập quốc tế” của Phạm Viết Hiếu, bảo vệ năm 2010.
- “Nghiên cứu hoàn thiện tổ chức và hoạt động thư viện tỉnh Vĩnh Phúc trong
thời kỳ đổi mới” của Phạm Hồng Loan bảo vệ năm 2010.
- “Nghiên cứu phát triển tổ chức và hoạt động thư viện khoa học tổng hợp
tỉnh Thái Bình trong công cuộc đổi mới hiện nay” của Nguyễn Thị Tô Lịch bảo vệ
năm 2010.
- “Tăng cường hoạt động thông tin thư viện Trường Đại học Y tế công cộng
trong giai đoạn hiện nay” của Bùi Thị Ngọc Oanh, bảo vệ năm 2012.
- “Tổ chức và hoạt động của thư viện trường Đại học Tây Nguyên” của tác
giảVũ Đình Trung bảo vệ năm 2013.
- “Nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động của Trung tâm Thông tin Khoa học
tại Cục quản lý khoa học công nghệ và môi trường, Bộ Công an” của Hà Hồng Anh,
bảo vệ năm 2013.
Riêng về TVBĐ có đề tài luận văn “Tổ chức và hoạt động của Thư viện tỉnh
Bình Định – Thực trạng và giải pháp”của thạc sĩ Võ Văn Nhiếng bảo vệ thành công
năm 2003. Trong luâ nê văn này tác giả đã khái quát chung các khâu hoạt động của
TVBĐ. Đồng thời đi sâu vào vấn đề tổ chức và hoạt động của TVBĐ được thực
hiện theo Quy chế tổ chức và hoạt động của Thư viện tỉnh, thành phố do Bộ Văn
hóa Thông tin ban hành năm 1977. Điểm khác biệt giữa đề tài của tôi và tác giả là
tôi nghiên cứu Tổ chức và hoạt động của TVBĐ sau khi thư viện áp dụng quy chế
mẫu về Tổ chức và hoạt động của thư viện tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
vào năm 2005 do Bộ Văn hóa – Thông tin ban hành. Quy chế này, giai đoạn trước
đây được coi là kim chỉ nam cho tổ chức và hoạt động của các thư viện tỉnh, thành
phố. Tuy nhiên, trong gian đoạn hiện nay các khâu hoạt động trong thư viện có
những thay đổi về các chuẩn nghiệp vụ, các phòng chức năng phát triển để phù hợp
với sự phát triển của việc ứng dụng công nghệ thông tin của từng thư viện. Do đó
quy chế mẫu về Tổ chức và hoạt động của thư viện tỉnh, thành phố trực thuộc Trung
ương vào năm 2005 cũng đã bô êc lô ê mô êt số điểm chưa phù hợp, cần được làm sáng
tỏ. Như vâ yê , tên đề tài tuy cùng nghiên cứu về mô êt đối tượng nhưng luâ nê văn
13
được tôi thực hiê ên ở thời điểm và bối cảnh khác nhau ( sau 10 năm) cũng như với
sự phân tích, nhìn nhâ nê vấn đề mô tê cách khác nhau ( Cụ thể, tác giả đã chỉ ra
những kết quả đạt được cũng như những hạn chế nảy sinh trong công tác tổ chức và
hoạt đô êng của TVBĐ trog vòng 10 năm qua). Trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp
khắc phục.
3. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động của TVBĐ trong thời
gian qua đồng thời đưa ra những phân tích, lý giải đúng đắn về những nguyên nhân
khiến tổ chức và hoạt động của Thư viện chưa đạt được hiệu quả cao nhất. Từ đó đề
xuất những phương hướng, giải pháp đúng đắn nhằm tăng cường công tác tổ chức
và hoạt động của Thư viện, phục vụ nhu cầu thông tin cho NDT của thư viện.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích nghiên cứu đề tài có những nhiệm vụ cụ thể sau:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về tổ chức hoạt động thông tin thư viện: các khái
niệm, những yếu tố tác động đến hiệu quả hoạt động thông tin thư viện.
- Nghiên cứu chức năng, nhiệm vụ của thư viện trong giai đoạn hiện nay.
- Nghiên cứu đặc điểm NCT và các nhóm NDT của Thư viện.
- Khảo sát, nghiên cứu thực tế và đánh giá thực trạng tổ chức và hoạt động
của thư viện.
- Nghiên cứu và đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiê nê công tác tổ chức và
hoạt động của thư viện.
4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu tổ chức và hoạt động của TVBĐ nhằm phục vụ sự nghiệp công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về mặt không gian
Nghiên cứu thực trạng công tác tổ chức và hoạt động của TVBĐ.
- Về mặt thời gian
Nghiên cứu công tác tổ chức và hoạt động của TVBĐ từ năm 2008 đến nay.
14
5. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
5.1. Cơ sở lý luận
Trên cơ sở quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử khi
xem xét, nghiên cứu các vấn đề, đặc biệt trong lĩnh vực tổ chức và hoạt động thư viện.
Dựa trên phương pháp luận của Thư viện học và Thông tin học.
5.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể
Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu chủ yếu:
-
Tổng hợp và phân tích tài liệu.
-
Điều tra, nghiên cứu thực tế.
-
Điều tra bằng phiếu hỏi.
-
Phỏng vấn trực tiếp.
-
Phân tích số liệu đã thu thập được.
6. Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI
6.1. Về mặt khoa học
Luận văn sẽ góp phần hoàn thiện lý luận về tổ chức và hoạt động của thư
viện nói chung, ở thư viện các cấp tỉnh nói riêng. Kết quả nghiên cứu góp phần
khẳng định vai trò của thư viện trong công cuộc công nghiệp hóa – hiện đại hóa
của nước ta hiện nay.
6.2. Về mặt thực tiễn
Nghiên cứu thực trạng công tác tổ chức và hoạt động của TVBĐ và đưa ra
kiến nghị giải pháp mang tính khả thi nhằm nâng cao chất lượng tổ chức và hoạt
động tại TVBĐ, góp phần thúc đẩy nhanh chóng sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước.
7. DỰ KIẾN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Dự kiến luận văn khoảng 100 trang khổ giấy A4 trong đó nêu bật được thực
trạng tổ chức và hoạt động của TVBĐ, trên cơ sở soi rọi lý luận về tổ chức và hoạt
động thư viện.
15
Đánh giá được điểm mạnh, hạn chế và đề xuất các giải pháp có tính khả thi
để nhanh chóng hoàn thiện, tăng cường công tác và hoạt động của TVBĐ thay đổi
về chất.
8. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN
Ngoài phần lời nói đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, mục lục và
phụ lục, luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Thư viện Bình Định trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện
đại hóa.
Chương 2: Thực trạng tổ chức và hoạt động của Thư viện Bình Định
hiện nay.
Chương 3: Các giải pháp hoàn thiện công tác tổ chức và hoạt động của
Thư viện Bình Định.
16
CHƯƠNG 1
THƯ VIỆN TỈNH BÌNH ĐỊNH TRONG SỰ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP HÓA,
HIỆN ĐẠI HÓA
1.1. Những vấn đề chung về tổ chức và hoạt động
1.1.1 . Những khái niệm cơ bản
* Khái niệm về tổ chức và tổ chức trong thư viện
Theo đại từ điển Tiếng Việt xuất bản năm 1999 định nghĩa tổ chức là: “Sắp
xếp, bố trí thành các bộ phận để cùng thực hiện một nhiệm vụ hoặc cùng một chức
năng chung” [tr. 1662]
Theo từ điển Bách khoa Việt Nam, xuất bản năm 2005: “Tổ chức là hình
thức tập hợp, liên kết các thành viên trong xã hội (cá nhân, tập thể) nhằm đáp ứng
yêu cầu, nguyện vọng lợi ích của các thành viên; cùng nhau hành động vì mục tiêu
chung…” [ tr.455].
Theo từ điển Tiếng Việt xuất bản năm 1997, do Nguyễn Lân chủ biên thì tổ
chức là: “ Sắp xếp các bộ phận cho ăn nhịp với nhau để toàn bộ là một cơ cấu nhất
định” [tr.1062]
Tổ chức là một tổ hợp các thành phần có quan hệ chặt chẽ với nhau, cùng
tương trợ và thúc đẩy nhau nhằm thực hiện nhiệm vụ chung. Tổ chức bao giờ cũng
hoạt động trong một môi trường nhất định và chịu tác động của môi trường đó.
Tổ chức có vai trò cực kỳ quan trọng quyết định sự thành công trong quản lý.
Tổ chức thường là những công việc hạt nhân khởi đầu để dẫn tới việc hình
thành một tổ chức, một cơ quan hoặc xí nghiệp... và nó còn song song tồn tại và
phát triển cùng với tổ chức, cơ quan, xí nghiệp đó.
Như vậy, tổ chức là sự tập hợp lại của các yếu tố, cùng nhau thực hiện một
mục đích, hành động vì mục tiêu chung.
Vậy tổ chức thư viện là tập hợp các yếu tố cấu thành một thư viện gồm: Cơ
sở vật chất, trang thiết bị, nguồn lực thông tin, cán bộ thư viện được xây dựng nhằm
đáp ứng nhu cầu học tập, nghiên cứu, giải trí của nhân dân.
17
- Xem thêm -