LuËn v¨n tèt nghiÖp
Lêi më ®Çu
§¹i héi ®¶ng toµn quèc lÇn thø VI ®· ®Ò ra ®êng lèi ®æi míi toµn diÖn, t¹o
ra bíc ngoÆt trong sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ sù ph¸t triÓn cña kinh
tÕ ®Êt níc. Sau gÇn 20 n¨m ®æi míi, ®Êt níc ta ®· thùc hiÖn sù chuyÓn m×nh vµ
®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín c¶ vÒ kinh tÕ – x· héi- chÝnh trÞ. §ã lµ bíc ngoÆt
c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ níc ta tho¸t khái cuéc khñng ho¶ng, ®øng v÷ng vµ ph¸t
triÓn trong c¬ chÕ thÞ trêng.
HiÖu qu¶ ®¹t ®îc ngµy cµng cao sau mçi kú ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
®îc coi lµ môc tiªu cña mçi doanh nghiÖp nãi chung vµ C«ng ty Tem nãi riªng.
ChØ cã ®¹t ®îc hiÖu qu¶ sau mçi kú s¶n xuÊt kinh doanh, C«ng ty Tem míi cã
®iÒu kiÖn më réng s¶n xuÊt cïng c¸c ®¬n vÞ kh¸c trong Tæng C«ng ty Bu chÝnh
ViÔn th«ng ViÖt Nam, ®¸p øng nhu cÇu truyÒn ®a tin tøc cña nÒn kinh tÕ vµ cña
nh©n d©n, ®ång thêi trô v÷ng vµ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n
lý cña Nhµ níc, trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ héi nhËp, muèn vËy, C«ng ty Tem ph¶i
lu«n lu«n phÊn ®Êu ®¹t hiÖu qu¶ cao trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®îc, thùc tÕ ®ßi hái C«ng ty Tem ph¶i cã
nh÷ng gi¶i ph¸p sao cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mang l¹i hiÖu qu¶ cao
h¬n. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ chÊt xóc t¸c m¹nh võa gãp phÇn n©ng cao
®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, lµ sù ph¸t triÓn cña c«ng ty, ngµnh còng nh
nÒn kinh tÕ ®Êt níc. Lµ nÒn t¶ng gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn
®¹i ho¸ cña ®Êt níc. XuÊt ph¸t tõ vÊn ®Ò bøc thiÕt ®ã, qu¸ tr×nh c«ng t¸c t¹i C«ng
ty Tem vµ nh÷ng kiÕn thøc ®· häc tËp, nghiªn cøu t¹i Häc viÖn C«ng nghÖ Bu
chÝnh ViÔn th«ng, víi mong muèn C«ng ty cã thÓ gi¶i quyÕt ®îc nh÷ng khã
kh¨n ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Em ®· chän ®Ò tµi: "Gi¶i ph¸p
n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i C«ng ty Tem” lµm ®Ò tµi
luËn v¨n tèt nghiÖp. Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, néi dung ®Ò tµi ®îc kÕt cÊu
gåm 3 ch¬ng:
Ch¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty Tem.
Ch¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña C«ng ty Tem.
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ch¬ng I
Mét sè vÊn ®Ò vÒ hiÖu qu¶
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
1.1. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh
1.1.1. B¶n chÊt cña hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
1.1.1.1. C¸c quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ hiÖu qu¶
MÆc dï cßn nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau nhau song cã thÓ kh¼ng ®Þnh trong
c¬ chÕ kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta hiÖn nay mäi doanh nghiÖp kinh doanh ®Òu cã
môc tiªu bao trïm, l©u dµi lµ tèi ®a hãa lîi nhuËn. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu nµy
doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh trong mäi giai ®o¹n ph¸t triÓn
cho phï hîp víi nh÷ng thay ®æi cña m«i trêng c¹nh tranh nh hiÖn nay, ph¶i ph©n
bæ vµ qu¶n trÞ cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc vµ lu«n kiÓm tra qu¸ tr×nh ®ang diÔn ra
lµ cã hiÖu qu¶. Muèn kiÓm tra tÝnh hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
ph¶i ®¸nh gi¸ ®îc hiÖu qu¶ kinh doanh ë ph¹m vi doanh nghiÖp còng nh ë tõng
bé phËn cña nã.
Cã thÓ nãi r»ng, mÆc dï cã sù thèng nhÊt quan ®iÓm cho r»ng ph¹m trï hiÖu
qu¶ kinh doanh ph¶n ¸nh mÆt chÊt lîng cña ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp song l¹i khã t×m thÊy sù thèng nhÊt trong quan niÖm vÒ hiÖu qu¶ kinh
doanh. Cã quan ®iÓm cho r»ng “HiÖu qu¶ s¶n xuÊt diÕn ra khi x· héi kh«ng thÓ
t¨ng s¶n lîng mét lo¹t hµng hãa mµ kh«ng c¾t gi¶m s¶n lîng cña mét lo¹t hµng
hãa kh¸c. Mét nÒn kinh tÕ cã hiÖu qu¶ n»m trªn giíi h¹n kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña
nã”. Thùc chÊt quan ®iÓm nµy ®· ®Ò cËp ®Õn khÝa c¹nh ph©n bæ cã hiÖu qu¶ c¸c
nguån lùc cña nÒn s¶n xuÊt x· héi. Trªn gãc ®é nµy râ rµng ph©n bæ c¸c nguån
lùc kinh tÕ sau cho ®¹t ®îc viÖc sö dông mäi nguån lùc trªn ®êng giíi h¹n kh¶
n¨ng s¶n xuÊt sÏ lµm cho nÒn kinh tÕ cã hiÖu qu¶ vµ râ rµng xÐt trªn ph¬ng diÖn
lý thuyÕt th× ®©y lµ møc hiÖu qu¶ cao nhÊt mµ mçi nÒn kinh tÕ cã thÓ ®¹t ®îc trªn
®êng giíi h¹n n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, ®Ó ®¹t
®îc møc hiÖu qu¶ kinh doanh nµy sÏ cÇn thiÕt rÊt nhiÒu ®iÒu kiÖn, trong ®ã ®ßi
hái ph¶i dù b¸o vµ quyÕt ®Þnh ®Çu t s¶n xuÊt theo quy m« phï hîp víi cÇu thÞ trêng. ThÕ nhng kh«ng ph¶i lóc nµo ®iÒu kiÖn nµy còng trë thµnh hiÖn thùc.
NhiÒu nhµ qu¶n trÞ häc quan niÖm hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®îc x¸c
®Þnh bëi tû sè gi÷a kÕt qu¶ ®¹t ®îc vµ chi phÝ ph¶i bá ra ®Ó ®¹t ®îc kÐt qu¶ ®ã.
Manfredkuhn cho r»ng: “TÝnh hiÖu qu¶ ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch lÊy kÕt qu¶ tÝnh
theo ®¬n vÞ gi¸ trÞ chia cho chi phÝ kinh doanh ”. Tõ c¸c quan ®iÓm trªn cã thÓ
hiÓu mét nguån lùc (nh©n tµi, vËt lùc, tiÒn vèn) ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu x¸c ®Þnh.
Tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc chØ cã thÓ ®îc ®¸nh gi¸ trong mèi quan hÖ víi
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
kÕt qu¶ t¹o ra ®Ó xem xÐt víi mçi sù hao phÝ nguån lùc x¸c ®Þnh cã thÓ t¹o ra kÕt
qu¶ ë møc ®é nµo. V× vËy, cã thÓ m« t¶ hiÖu qu¶ kinh doanh b»ng c«ng thøc
chung nhÊt nh sau:
H= K/C
Víi: H: HiÖu qu¶ kinh doanh
K: KÕt qña ®¹t ®îc
C: Hao phÝ nguån lùc cÇn thiÕt g¾n víi kÕt qu¶ ®ã.
Nh thÕ hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶n ¸nh mÆt chÊt lîng c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh, tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh kinh doanh
cña doanh nghiÖp trong sù vËn ®éng kh«ng ngõng cña c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh kh«ng phô thuéc vµo quy m« vµ vËn tèc biÕn ®éng cña tõng nh©n tè.
1.1.1.2. B¶n chÊt cña hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh
HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét ph¹m trï ph¶n ¸nh mÆt chÊt lîng cña
c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc vËt chÊt s¶n
xuÊt(lao ®éng, m¸y mãc, thiÕt bÞ, nguyªn liÖu, tiÒn vèn) trong qu¸ tr×nh tiÕn
hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
§Ó hiÓu râ b¶n chÊt cña ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh doanh cÇn ph©n biÖt râ ranh
giíi gi÷a hai ph¹m trï hiÖu qu¶ vµ kÕt qu¶. KÕt qu¶ lµ ph¹m trï ph¶n ¸nh nh÷ng
c¸i g× thu ®îc sau mét qu¸ tr×nh kinh doanh nµo ®ã. KÕt qu¶ bao giê còng lµ môc
tiªu cña doanh nghiÖp cã thÓ ®îc biÓu hiÖn b»ng ®¬n vÞ hiÖn vËt hoÆc ®¬n vÞ gi¸
trÞ. C¸c ®¬n vÞ cô thÓ ®îc sö dông tïy thuéc vµo ®Æc trng cña s¶n phÈm mµ qu¸
tr×nh kinh doanh t¹o ra, nã cã thÓ lµ tÊn, t¹, kg, m3, lÝt….. C¸c ®¬n vÞ gi¸ trÞ cã
thÓ lµ ®ång, triÖu ®ång, ngo¹i tÖ…KÕt qu¶ còng cã thÓ ph¶n ¸nh mÆt chÊt l îng
cña s¶n xuÊt kinh doanh hoµn toµn ®Þnh tÝnh nh uy tÝn, danh tiÕng cña doanh
nghiÖp, chÊt lîng s¶n phÈm…CÇn chó ý r»ng kh«ng ph¶i chØ kÕt qu¶ ®Þnh tÝnh
mµ kÕt qu¶ ®Þnh lîng cña mét thêi kú kinh doanh nµo ®ã thêng lµ rÊt khã x¸c
®Þnh bëi nhiÒu lý do nh kÕt qu¶ kh«ng chØ lµ s¶n phÈm hoµn chØnh mµ cßn lµ s¶n
phÈm dë dang, b¸n thµnh phÈm. H¬n n÷a hÇu nh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt l¹i t¸ch rêi
qu¸ tr×nh tiªu thô nªn ngay c¶ s¶n phÈm s¶n xuÊt xong ë mét thêi kú nµo ®ã
còng cha thÓ kÕt luËn r»ng liÖu s¶n phÈm ®ã cã tiªu thô ®îc kh«ng vµ bao giê th×
tiªu thô ®îc vµ thu ®îc tiÒn vÒ…..
Trong khi ®ã hiÖu qu¶ lµ ph¹m trï ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc
s¶n xuÊt. Tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc kh«ng thÓ ®o b»ng c¸c ®¬n vÞ hiÖn vËt
hay gi¸ trÞ mµ lµ mét ph¹m trï t¬ng ®èi. CÇn chó ý r»ng tr×nh ®é lîi dông c¸c
nguån lùc chØ cã thÓ hiÓu vµ ph¶n ¸nh b»ng sè t¬ng ®èi: Tû sè gi÷a kÕt qu¶ vµ
hao phÝ nguån lùc, tr¸nh nhÇm lÉn gi÷a ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh doanh víi ph¹m
trï m« t¶ sù chªnh lÖch gi÷a kÕt qu¶ vµ hao phÝ nguån lùc. Chªnh lÖch gi÷a kÕt
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
qu¶ vµ chi phÝ nguån lùc lu«n lµ tuyÖt ®èi, ph¹m trï nµy chØ ph¶n ¸nh møc ®é ®¹t
®îc vÒ mét mÆt nµo ®ã nªn còng mang b¶n chÊt lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh kinh
doanh vµ kh«ng bao giê ph¶n ¸nh ®îc tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc s¶n xuÊt.
VËy hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ph¹m trï ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c
nguån lùc ph¶n ¸nh mÆt chÊt lîng cña qu¸ tr×nh kinh doanh, phøc t¹p vµ khã tÝnh
to¸n bëi c¶ ph¹m trï kÕt qu¶ vµ hao phÝ nguån lùc g¾n víi mét thêi kú cô thÓ nµo
®ã ®iÒu khã x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c.
1.1.1.3. Ph©n lo¹i hiÖu qu¶ SXKD
a. HiÖu qu¶ kinh tÕ c¸ biÖt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ – x· héi
HiÖu qu¶ kinh tÕ c¸ biÖt lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ thu ®îc tõ ho¹t ®éng kinh doanh
cña tõng doanh nghiÖp cña tõng th¬ng vô kinh doanh. BiÓu hiÖn chung cña hiÖu
qu¶ c¸ biÖt lµ doanh lîi mµ mçi doanh nghiÖp ®¹t ®îc vµ ®ã chÝnh lµ lµ hiÖu qu¶
kinh doanh.
HiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi mµ mét th¬ng vô mang l¹i cho nÒn kinh tÕ quèc
d©n lµ sù ®ãng gãp cña ho¹t ®éng kinh doanh vµo viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt,
chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi, tÝch lòy ngo¹i tÖ,
t¨ng thu cho ng©n s¸ch, gi¶i quyÕt viÖc lµm, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n…
Trong qu¶n lý kinh doanh, hiÖu qu¶ c¸ biÖt cña tõng doanh nghiÖp tõng th¬ng vô rÊt ®îc coi träng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng v× ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ th×
míi cã c¸i ®Ó doanh nghiÖp më réng vµ ph¸t triÓn quy m« kinh doanh. Nhng
quan träng h¬n lµ ph¶i ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc
d©n, ®ã lµ tiªu chuÈn quan träng cña sù ph¸t triÓn. HiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi vµ
hiÖu qu¶ cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau vµ t¸c ®éng qua l¹i víi nhau. HiÖu
qu¶ kinh tÕ x· héi ®¹t ®îc trªn c¬ së hiÖu qu¶ cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh
hiÖu qu¶ c¸ biÖt, tuy nhiªn cã trêng hîp hiÖu qu¶ c¸ biÖt cña mét sè doanh
nghiÖp nµo ®ã kh«ng ®¶m b¶o nhng hiÖu qu¶ chung kinh tÕ x· héi vÉn thu ®îc.
§iÒu nµy cã thÓ x¶y ra trong nh÷ng trêng hîp nhÊt ®Þnh trong nh÷ng thêi ®iÓm
nhÊt ®Þnh do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan mang l¹i. MÆt kh¸c, ®Ó thu ®îc
hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi ®«i khi ph¶i tõ bá mét sè hiÖu qu¶ c¸ biÖt nµo ®ã. Bëi
vËy, Nhµ níc cÇn cã chÝnh s¸ch ®¶m b¶o kÕt hîp hµi hßa lîi Ých chung cña toµn
x· héi víi lîi Ých cña tõng doanh nghiÖp vµ ngêi lao ®éng trªn qu¶n ®iÓm c¬ b¶n
lµ ®Æt hiÖu qu¶ kinh doanh trong hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi.
b. HiÖu qu¶ cña chi phÝ bé phËn vµ chi phÝ tæng hîp
C¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh víi nguån vËt lùc nhÊt
®Þnh vµ do ®ã hä ®a ra thÞ trêng s¶n phÈm víi chi phÝ c¸ biÖt nhÊt ®Þnh. Khi tiªu
thô hµng hãa trªn thÞ trêng c¸c doanh nghiÖp ®Òu cè g¾ng tèi u hãa lîi nhuËn
th«ng qua gi¸ c¶, song thÞ trêng míi lµ n¬i quyÕt ®Þnh gi¸ c¶ cña s¶n phÈm. Së dÜ
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
nh vËy lµ do thÞ trêng trêng chØ thõa nhËn møc hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt
trung b×nh ®Ó s¶n xuÊt ra mét ®¬n vÞ hµng hãa. Quy luËt gi¸ trÞ ®· ®Æt c¸c doanh
nghiÖp víi møc chi phÝ c¸ biÖt kh¸c nhau trªn cïng mét mÆt b»ng trao ®æi ph¶i
th«ng qua mét møc møc gi¸ do chÝnh thÞ trêng quyÕt ®Þnh.
T¹i mçi doanh nghiÖp, chi phÝ bá ra ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh suy
®Õn cïng còng chØ lµ chi phÝ lao ®éng x· héi, nhng khi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ,
chi phÝ lao ®éng x· héi biÓu hiÖn díi d¹ng chi phÝ cô thÓ nh sau:
- Chi phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm.
- Chi phÝ ngoµi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm.
c. HiÖu qu¶ tuyÖt ®èi vµ hiÖu qu¶ so s¸nh
Môc tiªu cña qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung lµ víi mét
tr×nh ®é nhÊt ®Þnh ph¶i sö dông sao cho cã hiÖu qu¶ cao nhÊt. Muèn v©y, ph¶i
®¸nh gi¸ ®îc tr×nh ®é sö dông c¸c lo¹i chi phÝ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh chøng minh ®îc víi c¸c ph¬ng ¸n kh¸c nhau sÏ cã nh÷ng chi phÝ, hiÖu
qu¶ kh¸c nhau ®Ó tõ ®ã t×m ra ®îc ph¬ng ¸n tèi u. ChÝnh tõ ý tëng nh vËy, cÇn cã
sù ph©n biÖt gi÷a hiÖu qu¶ tuyÖt ®èi vµ hiÖu qu¶ qu¶ so s¸nh trong s¶n xuÊt kinh
doanh.
HiÖu qu¶ tuyÖt ®èi lµ lîng hiÓu qu¶ ®îc tÝnh to¸n cho tõng ph¬ng ¸n cô thÓ
b»ng c¸ch x¸c ®Þnh møc lîi Ých thu ®îc víi lîng chi phÝ bá ra. Ch¼ng h¹n, tÝnh
to¸n møc lîi nhuËn thu ®îc tõ mét ®ång chi phÝ s¶n xuÊt hoÆc tõ mét ®ång vèn
bá ra,…
Ngêi ta x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ tuyÖt ®èi khi ph¶i bá chi phÝ ra ®Ó thùc hiÖn mét
th¬ng vô nµo ®ã, ®Ó biÕt ®îc víi nh÷ng chi phÝ bá ra sÏ thu ®îc nh÷ng lîi Ých cô
thÓ vµ môc tiªu cô thÓ g×, tõ ®ã ®i ®Õn quyÕt ®Þnh cã nªn bá ra chi phÝ hay kh«ng
cho th¬ng vô ®ã. V× vËy, trong c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, bÊt kú
c«ng viÖc g× ®ßi hái ph¶i bá ra chi phÝ dï víi mét lîng lín hay nhá còng ph¶i
tÝnh to¸n hiÖu qu¶ tuyÖt ®èi.
HiÖu qu¶ so s¸nh ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch so s¸nh c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶
tuyÖt ®èi cña c¸c ph¬ng ¸n víi nhau. Nãi c¸ch kh¸c, hiÖu qu¶ so s¸nh chÝnh lµ
møc chªnh lÖch vÒ hiÖu qu¶ tuyÖt ®èi c¸c ph¬ng ¸n. Môc ®Ých chñ yÕu cña viÖc
tÝnh to¸n nµy lµ so s¸nh møc ®é hiÖu qu¶ cña c¸c ph¬ng ¸n, tõ ®ã cho phÐp lùa
chän mét c¸ch lµm, mét ph¬ng ¸n cã hiÖu qu¶ nhÊt.
Gi÷a hiÖu qu¶ tuyÖt ®èi víi hiÖu qu¶ so sanhs mÆc dï ®éc lËp víi nhau song
chóng cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, bæ sung cho nhau vµ lµm c¨n cø cña
nhau.ThËt vËy, trªn c¬ së cña hiÖu qu¶ tuyÖt ®èi ngêi ta sÏ x¸c ®Þnh ph¬ng ¸n tèi
u. Nãi mét c¸ch trªn c¬ së nh÷ng chØ tiªu tuyÖt ®èi cña tõng ph¬ng ¸n, ngêi ta so
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
s¸nh møc hiÖu qu¶ cña tõng ph¬ng ¸n vµ t×m ra møc chªnh lÖch vÒ hiÖu qu¶ gi÷a
c¸c ph¬ng ¸n ®ã chÝnh lµ hiÖu qu¶ so s¸nh.
d. HiÖu qu¶ kinh doanh ng¾n h¹n vµ dµi h¹n
Thø nhÊt: HiÖu qu¶ kinh doanh ng¾n h¹n lµ hiÖu qu¶ kinh doanh ®îc xem
xÐt, ®¸nh gi¸ ë tõng kho¶ng thêi gian ng¾n. HiÖu qu¶ kinh doanh ng¾n h¹n chØ
®Ò cËp ®Õn tõng kho¶ng thêi gian ng¾n h¹n nh tuÇn, th¸ng, quý, n¨m…
Thø hai; HiÖu qu¶ kinh doanh dµi h¹n lµ hiÖu qu¶ kinh doanh ®îc xem xÐt,
®¸nh gi¸ trong kho¶ng thêi gian dµi, g¾n víi chiÕn lîc, kÕ ho¹ch dµi h¹n hoÆc
thËm chÝ nãi ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh dµi h¹n ngêi ta hay nh¾c ®Õn hiÖu qu¶ l©u
dµi g¾n víi qu·ng thêi gian tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.
CÇn chó ý r»ng gi÷a hiÖu qu¶ kinh doanh dµi h¹n vµ ng¾n h¹n võa cã mèi
quan hÖ biÖn chøng víi nhau vµ trong nhiÒu trêng hîp cã thÓ m©u thuÉn víi
nhau. VÒ nguyªn t¾c chØ cã thÓ xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh ng¾n
h¹n trªn c¬ së vÉn ®¶m b¶o ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh doanh dµi h¹n trong t¬ng lai.
1.1.2. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh
1.1.2.1. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ c«ng cô qu¶n lý kinh
doanh
§Ó tiÕn hµnh bÊt kú mét ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh còng ®Òu ph¶i tËp
hîp c¸c ph¬ng tiÖn vËt chÊt còng nh con ngêi vµ thùc hiÖn sù kÕt hîp gi÷a lao
®éng víi c¸c yÕu tè vËt chÊt ®Ó t¹o ra kÕt qu¶ phï hîp víi ý ®å cña doanh nghiÖp
vµ tõ ®ã cã thÓ t¹o ra lîi nhuËn. Nh vËy, môc tiªu bao trïm l©u dµi cña kinh
doanh lµ t¹o ra lîi nhuËn, tèi ®a hãa lîi nhuËn trªn c¬ së nh÷ng nguån lùc s¶n
xuÊt s½n cã. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu nµy qu¶n trÞ doanh nghiÖp ph¶i sö dông nhiÒu
ph¬ng ph¸p kh¸c nhau. HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét trong c¸c c«ng cô ®Ó c¸c
nhµ qu¶n trÞ thùc hiÖn chøc n¨ng
1.1.2.2.S¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ lµ ®iÒu kiÖn sèng cßn ®èi víi
mäi doanh nghiÖp
S¶n xuÊt ra c¸i g×? nh thÕ nµo? cho ai? sÏ kh«ng thµnh vÊn ®Ò bµn nÕu
nguån tµi nguyªn kh«ng h¹n chÕ. Ngêi ta cã thÓ s¶n xuÊt ra v« tËn hµng ho¸, sö
dông thiÕt bÞ m¸y mãc, nguyªn vËt liÖu, lao ®éng ,mét c¸ch kh«ng cÇn tÝnh to¸n,
kh«ng cÇn suy nghÜ còng ch¼ng sao nÕu nguån tµi nguyªn lµ v« tËn. Nhng thùc
tÕ, mäi nguån tµi nguyªn trªn tr¸i ®Êt nh ®Êt ®ai, kho¸ng s¶n, h¶i s¶n,.... lµ mét
ph¹m trï h÷u h¹n vµ ngµy cµng khan hiÕm c¹n kiÖt do con ngêi khai th¸c vµ sö
dông chóng kh«ng ®óng c¸ch. Trong khi ®ã mét mÆt d©n c ë tõng vïng, tõng
quèc gia vµ toµn thÕ giíi ngµy cµng t¨ng vµ tèc ®é t¨ng d©n sè cao lµm cho nhu
cÇu tiªu dïng ngµy cµng cao, kh«ng cã giíi h¹n, nhu cÇu tiªu dïng vËt phÈm cña
con ngêi l¹i lµ ph¹m trï kh«ng cã giíi h¹n. Do vËt liÖu, cña c¶i khan hiÕm l¹i
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
cµng khan hiÕm vµ ngµy cµng khan hiÕm theo nghÜa tuyÖt ®èi lÉn t¬ng ®èi. Thùc
ra khan hiÕm míi chØ lµ ®iÒu kiÖn cÇn cña sù lùa chän kinh tÕ nã buéc con ngêi
ph¶i lùa chän kinh tÕ. Cµng ngîc trë l¹i ®©y, tæ tiªn ta cµng kh«ng ph¶i lùa chän
kinh tÕ v× lóc ®ã d©n c cßn Ýt mµ cña c¶i trªn tr¸i ®Êt l¹i phong phó ®a d¹ng. Khi
®ã loµi ngêi chØ chó ý ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu réng. T¨ng trëng kÕt qu¶
s¶n xuÊt trªn c¬ së gia t¨ng c¸c yÕu tè s¶n xuÊt, t liÖu lao ®éng ®Êt ®ai...
Nh vËy n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh tøc lµ ®· n©ng cao kh¶ n¨ng sö dông
c¸c nguån lùc cã h¹n trong s¶n xuÊt, ®¹t ®îc sù lùa chän tèi u. Trong ®iÒu kiÖn
khan hiÕm c¸c nguån lùc s¶n xuÊt th× n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ ®iÒu kiÖn
kh«ng thÓ kh«ng ®Æt ra ®èi víi bÊt kú ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nµo.
Trong c¬ chÕ thÞ trêng, viÖc gi¶i quyÕt ba vÊn ®Ò kinh tÕ c¬ b¶n: s¶n xuÊt
c¸i g×? s¶n xuÊt nh thÕ nµo? s¶n xuÊt cho ai? dùa trªn quan hÖ cung cÇu, gi¸ c¶
thÞ trêng, c¹nh tranh vµ hîp t¸c. C¸c doanh nghiÖp ph¶i tù ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh
doanh cña m×nh, tù h¹ch to¸n lç l·i, l·i nhiÒu hëng nhiÒu, l·i Ýt hëng Ýt, kh«ng cã
l·i th× sÏ dÉn ®Õn ph¸ s¶n. Lóc nµy môc tiªu lîi nhuËn trë thµnh mét trong nh÷ng
môc tiªu quan träng nhÊt , mang tÝnh chÊt sèng cßn cña s¶n xuÊt kinh doanh.
MÆt kh¸c, trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i c¹nh tranh
®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. C¸c doanh nghiÖp ph¶i cã ®îc lîi nhuËn vµ ®¹t ®îc lîi
nhuËn ngµy cµng cao. Do vËy, ®¹t hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ n©ng cao hiÖu
qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lu«n lµ vÊn ®Ò ®îc quan t©m cña doanh nghiÖp vµ trë
thµnh ®iÒu kiÖn sèng cßn ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nÒn
kinh tÕ thÞ trêng.
1.1.3. TÇm quan träng cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ trêng.
Trong qu¸ tr×nh kinh doanh c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n g¾n m×nh víi thÞ
trêng, nhÊt lµ trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay ®Æt c¸c doanh nghiÖp trong sù c¹nh
tranh gay g¾t lÉn nhau. Do ®ã ®Ó tån t¹i ®îc trong c¬ chÕ thÞ trêng c¹nh tranh
hiÖn nay ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ho¹t ®éng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ h¬n.
C¸c nguån nh©n lùc s¶n xuÊt x· héi lµ mét ph¹m trï khan hiÕm, cµng
ngµy ngêi ta cµng sö dông nhiÒu c¸c nhu cÇu kh¸c nhau cña con ngêi. Trong khi
c¸c nguån lùc s¶n xuÊt x· héi ngµy cµng gi¶m th× nhu cÇu cña con ngêi l¹i cµng
®a d¹ng. §iÒu nµy ph¶n ¸nh quy luËt khan hiÕm. Quy luËt khan hiÕm b¾t buéc
mäi doanh nghiÖp ph¶i tr¶ lêi chÝnh x¸c ba c©u hái: s¶n xuÊt c¸i gi? S¶n xuÊt nh
thÕ nµo? s¶n xuÊt cho ai?V× thÞ trêng chØ chÊp nhËn c¸i nµo s¶n xuÊt ®óng lo¹i
s¶n phÈm víi sè lîng vµ chÊt lîng phï hîp. §Ó thÊy ®îc sù cÇn thiÕt cña viÖc
n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
êng, tríc hÕt chóng ta ph¶i nghiªn cøu c¬ chÕ thÞ trêng vµ ho¹t ®éng cña doanh
nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ trêng vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ trêng.
ThÞ trêng lµ n¬i diÔn ra qu¶ tr×nh trao ®æi hµng ho¸. Nã tån t¹i mét c¸ch
kh¸ch quan kh«ng phô thuéc vµo mét ý kiÕn chñ quan nµo. Bëi v× thÞ trêng ra ®êi
vµ ph¸t triÓn g¾n liÒn víi lÞch sö ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸.
Ngoµi ra thÞ trêng cßn cã mét vai trß quan träng trong c«ng viÖc ®iÒu tiÕt
vµ lu th«ng hµng ho¸. Th«ng qua ®ã c¸c doanh nghiÖp cã thÓ nhËn biÕt ®îc sù
ph©n phèi c¸c nguån lùc th«ng qua hÖ thèng gi¸ c¶ trªn thÞ trêng. Trªn thÞ trêng
lu«n tån t¹i c¸c qui luËt vËn ®éng cña hµng ho¸ , gi¸ c¶, tiÒn tÖ... Nh c¸c quy luËt
nµy t¹o thµnh hÖ thèng thèng nhÊt vµ hÖ thèng nµy chÝnh lµ c¬ chÕ thÞ trêng. Nh
vËy c¬ chÕ thÞ trêng ®îc h×nh thµnh bëi sù t¸c ®éng tæng hîp trong s¶n xuÊt vµ
trong lu th«ng hµng ho¸ trªn thÞ trêng. Th«ng qua c¸c quan hÖ mua b¸n hµng
ho¸, dÞch vô trªn thÞ trêng nã t¸c ®éng ®Õn viÖc ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt, tiªu dïng, ®Çu
t vµ tõ ®ã lµm thay ®æi c¬ cÊu s¶n phÈm, c¬ cÊu ngµnh. Nãi c¸ch kh¸c c¬ chÕ thÞ
trêng ®iÒu tiÕt qu¸ tr×nh ph©n phèi l¹i c¸c nguån lùc trong s¶n xuÊt kinh doanh
nh»m ®¸p øng nhu cÇu x· héi mét c¸ch tèi u nhÊt.
Tãm l¹i, víi sù vËn ®éng ®a d¹ng, phøc t¹p cña c¬ chÕ thÞ trêng dÉn ®Õn
sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c doanh nghiÖp , gãp phÇn thóc ®Èy sù tiÕn bé cña
c¸c doanh nghiÖp c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. Tuy nhiªn ®Ó t¹o ra ®îc sù tån
t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh cho
m×nh mét ph¬ng thøc ho¹t ®éng riªng. X©y dùng c¸c chiÕn lîc, c¸c ph¬ng ¸n
kinh doanh mét c¸ch phï hîp vµ cã hiÖu qu¶.
Nh vËy trong c¬ chÕ thÞ trêng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh v« cïng quan
träng, nã ®îc thÓ hiÖn th«ng qua:
+ Thø nhÊt: N©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ c¬ së c¬ b¶n ®Ó ®¶m b¶o sù
tån t¹i cña doanh nghiÖp ®îc x¸c ®Þnh bëi sù cã mÆt cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng, mµ hiÖu qu¶ kinh doanh l¹i lµ nh©n tè trùc tiÕp ®¶m b¶o sù tån t¹i nµy, ®ång
thêi môc tiªu cña doanh nghiÖp lµ lu«n tån t¹i vµ ph¸t triÓn mét c¸ch v÷ng ch¾c.
Do ®ã viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ®ßi hái tÊt yÕu kh¸ch quan ®èi
víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay. Do yªu
cÇu cña sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn c¶u mçi doanh nghiÖp ®ßi hái nguån thu nhËp cña
mçi doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng t¨ng lªn. Nhng trong ®iÒu kiÖn nguån vèn
vµ c¸c yÕu tè kü thuËt còng nh c¸c yÕu tè kh¸c cña c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chØ
thay ®æi trong khu«n khæ nhÊt ®Þnh th× ®Ó t¨ng lîi nhuËn ®ßi hái c¸c doanh
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
nghiÖp ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Nh vËy hiÖu qu¶ kinh doanh lµ ®iÒu
kiÖn hÕt søc quan träng viÖc ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.
Mét c¸ch nh×n kh¸c lµ sù tån t¹i cña doanh nghiÖp ®îc x¸c ®Þnh bëi sù
t¹o ra hµng ho¸ cña c¶i vËt chÊt vµ c¸c dÞch vô phôc vô cho nhu cÇu cña x· héi,
®ång thêi t¹o ra sù tÝch luü cho x· héi. §Ó thùc hiÖn ®îc nh vËy th× mçi doanh
nghiÖp ®Òu ph¶i v¬n lªn ®Ó ®¶m b¶o thu nhËp ®ñ bï ®¾p chi phÝ bá ra vµ cã l·i
trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh. Cã nh vËy míi ®¸p øng ®îc nhu cÇu t¸i
s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ. Vµ nh vËy chóng ta buéc ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh
doanh mét c¸ch liªn tôc trong mäi kh©u cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh nh lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu. Tuy nhiªn sù tån t¹i míi chØ lµ yªu cÇu mang
tÝnh chÊt gi¶n ®¬n cßn sù ph¸t triÓn vµ më réng cña doanh nghiÖp míi lµ yªu cÇu
quan träng.Bëi v× sù tån t¹i cña doanh nghiÖp lu«n ph¶i ®i kÌm víi sù ph¸t triÓn
më réng doanh nghiÖp, ®ßi hái ph¶i cã sù tÝch luü ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n
xuÊt më réng theo ®óng quy luËt ph¸t triÓn. Nh vËy ®Ó ph¸t triÓn vµ më réng
doanh nghiÖp môc tiªu lóc nµy kh«ng cßn ®ñ bï ®¾p chi phÝ bá ra ®Ó ph¸t triÓn
qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n mµ ph¶i ®¶m b¶o cã tÝch luü ®¸p øng nhu cÇu t¸i
s¶n xuÊt më réng, phï hîp víi quy luËt kh¸ch quan vµ mét lÇn n÷a n©ng cao
hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®îc nhÊn m¹nh.
+Thø hai: N©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ nh©n tè thóc ®Èy sù
c¹nh tranh vµ tiÕn bé trong kinh doanh . ChÝnh viÖc thóc ®Èy c¹nh tranh yªu cÇu
c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù t×m tßi, ®Çu t t¹o nªn sù tiÕn bé trong kinh doanh .
ChÊp nhËn c¬ chÕ thÞ trêng lµ chÊp nhËn sù c¹nh tranh. Trong khi thÞ trêng ngµy
cµng ph¸t triÓn th× c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng gay g¾t vµ khèc
liÖt h¬n. Sù c¹nh tranh lóc nµy kh«ng cßn lµ c¹nh tranh vÒ mÆt hµng mµ c¹nh
tranh c¶ vÒ chÊt lîng, gi¸ c¶ vµ c¸c yÕu tè kh¸c. Trong khi môc tiªu chung cña
c¸c doanh nghiÖp ®Òu lµ ph¸t triÓn th× c¹nh tranh lµ yÕu tè lµm c¸c doanh nghiÖp
m¹nh lªn nhng ngîc l¹i còng cã thÓ lµ c¸c doanh nghiÖp kh«ng tån t¹i ®îc thÞ trêng.
+Thø ba: Môc tiªu bao trïm, l©u dµi cña doanh nghiÖp lµ tèi ®a ho¸ lîi
nhuËn. §Ó thùc hiÖn môc tiªu nµy doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh mäi ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó t¹o ra s¶n phÈm cung cÊp cho nguån nh©n lùc s¶n xuÊt
x· héi nhÊt ®Þnh. Doanh nghiÖp cµng tiÕt kiÖm sö dông c¸c nguån lùc nµy bao
nhiªu sÏ cµng cã c¬ héi ®Ó thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn bÊy nhiªu. HiÖu qu¶ kinh
doanh lµ ph¹m trï ph¶n ¸nh tÝnh t¬ng ®èi cña viÖc sö dông tiÕt kiÖm c¸c nguån
lùc x· héi nªn lµ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn môc tiªu bao trïm, l©u dµi cña doanh
nghiÖp. HiÖu qña kinh doanh cµng cao, cµng ph¶n ¸nh doanh nghiÖp ®· sö dông
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc s¶n xuÊt. V× vËy, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh
lµ ®ßi hái kh¸ch quan ®Ó doanh nghiÖp thùc hiÖn môc tiªu bao trïm, l©u dµi lµ
tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. ChÝnh sù n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ con ®êng n©ng cao søc m¹nh c¹nh tranh vµ kh¶ n¨ng tån t¹i, ph¸t triÓn cña mçi doanh
nghiÖp.
1.2. C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp
1.2.1. Nh©n tè bªn trong doanh nghiÖp
1.2.1.1. Nh©n tè vèn
§©y lµ mét nh©n tè tæng hîp ph¶n ¸nh søc m¹nh c¶u doanh nghiÖp th«ng
qua khèi lîng vèn mµ doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng vµo kinh doanh kh¶ n¨ng
ph©n phèi, ®Çu t cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn, kh¶ n¨ng qu¶n lý cã hiÖu qu¶ c¸c
nguån vèn kinh doanh .
YÕu tè vèn lµ chñ chèt quyÕt ®Þnh ®Õn quy m« cña doanh nghiÖp vµ quy m«
cã c¬ héi cã thÓ khai th¸c. Nã ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp vµ lµ sù
®¸nh gi¸ vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kinh doanh.
1.2.1.2. Nh©n tè con ngêi (Lùc lîng lao ®éng)
Ngêi ta nh¾c ®Õn luËn ®iÓm ngµy cµng khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ ®· trë
thµnh lùc lîng lao ®éng trùc tiÕp. ¸p dông kü thuËt tiªn tiÕn lµ ®iÒu kiÖn trªn
quyÕt ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp .Tuy nhiªn, cÇn
thÊy r»ng: Thø nhÊt, m¸y mãc dï tèi t©n ®Õn ®©u còng do con ngêi chÕ t¹o. NÕu
kh«ng cã sù lao ®éng s¸ng t¹o cña con ngêi sÏ kh«ng thÓ cã c¸c m¸y mãc thiÕt
bÞ ®ã. Thø hai, m¸y mãc thiÕt bÞ cã hiÖn ®¹i ®Õn ®©u th× còng ph¶i phï hîp víi
tr×nh ®é tæ chøc kü thuËt, tr×nh ®é sö dông m¸y mãc cña ngêi lao ®éng. Thùc tÕ
do tr×nh ®é sö dông kÐm nªn võa kh«ng ®em l¹i n¨ng suÊt cao võa tèn kÐm tiÒn
b¹c cho ho¹t ®éng söa ch÷a, kÕt côc lµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh thÊp.
Trong s¶n xuÊt kinh doanh lùc lîng lao ®éng cña doanh nghiÖp cã thÓ võa
s¸ng t¹o võa ®a chóng vµo sö dông t¹o ra tiÒm n¨ng lín cho viÖc n©ng cao hiÖu
qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh còng chÝnh lùc lîng s¸ng t¹o ra s¶n phÈm míi. Víi kiÓu
d¸ng phï hîp víi ngêi tiªu dung lµm cho s¶n phÈm c¶u doanh nghiÖp cã thÓ b¸n
víi gi¸ cao t¹o ra hiÖu qu¶ kinh doanh cao. Lùc lîng lao ®éng trùc tiÕp t¸c ®éng
®Õn n¨ng suÊt lao ®«ng, tr×nh ®é sö dông nguån lùc kh¸c (m¸y mãc thiÕt bÞ,
nguyªn vËt liÖu....) nªn t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh
nghiÖp.
Ch¨m lo viÖc ®µo t¹o, båi dìng vµ n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cña ®éi
ngò lao ®éng ®îc coi lµ nhiÖm vô hµng ®Çu cña nhiÒu doanh nghiÖp hiÖn nay vµ
thùc tÕ cho thÊy nh÷ng doanh nghiÖp m¹nh trªn thÞ trêng thÕ giíi lµ nh÷ng doanh
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
nghiÖp cã ®éi ngò lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao , cã t¸c phong lµm viÖc
khoa häc vµ cã kû luËt nghiªm minh
1.2.1.3. Nh©n tè ph¸t triÓn c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ øng dông tiÕn bé kü
thuËt c«ng nghÖ
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay c«ng nghÖ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh cho sù
ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt kinh doanh, lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ
c¶u m×nh trªn th¬ng trêng. ChÝnh s¸ch c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña ®¶ng
vµ nhµ níc chÝnh lµ ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp thÝch øng tèt h¬n víi
nh÷ng thay ®æi trong m«i trêng c«ng nghÖ. Sù thay ®æi cña c«ng nghÖ t¸c ®éng
tíi doanh nghiÖp theo nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau, ®Æc biÖt nã kh«ng t¸ch rêi
khái yÕu tè con ngêi. H¬n n÷a yÕu tè con ngêi cßn quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay
thÊt b¹i cña nh÷ng thay ®æi lín trong c«ng nghÖ.
C«ng nghÖ vµ ®æi míi c«ng nghÖ lµ ®éng lùc lµ nh©n tè cña ph¸t triÓn trong
c¸c doanh nghiÖp. §æi míi c«ng nghÖ lµ yÕu tè lµ biÖn ph¸p c¬ b¶n gi÷ vai trß
quyÕt ®Þnh ®Ó doanh nghiÖp giµnh th¾ng lîi trong c¹nh tranh .C«ng nghÖ l¹c hËu
sÏ tiªu hao nguyªn vËt liÖu lín, chi phÝ nh©n c«ng vµ lao ®éng nhiÒu, do vËy vµ
gi¸ thµnh t¨ng.
NÒn kinh tÕ hµng ho¸ thùc sù ®Æt ra yªu cÇu bøc b¸ch, buéc c¸c doanh
nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn muèn cã vÞ trÝ v÷ng ch¾c trong qu¸ tr×nh c¹nh
tranh ph¶i thùc hiÖn g¾n s¶n xuÊt víi khoa häc kü thuËt vµ coi chÊt lîng s¶n
phÈm lµ vò khÝ s¾c bÐn nhÊt trong c¹nh tranh trªn thÞ trêng ®ång thêi lµ ph¬ng
ph¸p cã hiÖu qña t¹o ra nhu cÇu míi. Ngµy nay, c¹nh tranh gi¸ c¶ ®· chuyÓn
sang c¹nh tranh chÊt lîng. Nh vËy vai trß cña ®æi míi c«ng nghÖ tiªn tiÕn cã thÓ
gi¶i quyÕt ®îc c¸c vÊn ®Ò mµ nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Æt ra.
C¨n cø vµo c¸c ®Æc trng cña c«ng nghÖ còng nh nhu cÇu cÇn thiÕt cña viÖc
®æi míi c«ng nghÖ th× môc ®Ých chÝnh vµ quan träng nhÊt cña ®æi míi c«ng nghÖ
lµ nh»m ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, duy tr× vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp ngµy cµng ®i
lªn. Môc ®Ých ®æi míi c«ng nghÖ cÇn ph¶i tËp chung lµ:
-T¨ng søc c¹nh tranh cho doanh nghiÖp vÒ chÊt lîng , s¶n phÈm, th«ng qua
chiÕn lîc s¶n phÈm trªn c¬ chÕ thÞ trêng.
-T¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¹o ra hiÖu qu¶ cao cho c¸c doanh nghiÖp
-T¹o ra lîi nhuËn siªu ngh¹ch, ®¹t ®îc n¨ng suÊt cao trong s¶n xuÊt kinh
doanh .
-Gãp phÇn thùc hiÖn tèt chñ tr¬ng cña ®¶ng vµ nhµ níc vÒ hiÖn ®¹i hãa,
c«ng nghiÖp hãa trong c¸c doanh nghiÖp phï hîp víi xu híng chung cña c¶ níc.
1.2.1.4. HÖ thèng trao ®æi vµ sö lý th«ng tin.
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Th«ng tin ®îc coi lµ mét hµng ho¸, lµ ®èi tîng kinh doanh vµ nÒn kinh tÕ thÞ
trêng hiÖn nay ®îc coi lµ nÒn kinh tÕ th«ng tin ho¸. §Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao
trong s¶n xuÊt kinh doanh c¸c doanh nghiÖp cÇn cã nhiÒu th«ng tin chÝnh x¸c vÒ
cung cÇu thÞ trêng, dÞch vô, hµng ho¸, c«ng nghÖ, ®èi thñ c¹nh tranh , th«ng tin
vÒ gi¸ c¶ , tû gi¸...
Ngoµi ra, doanh nghiÖp cßn rÊt cÇn ®Õn c¸c th«ng tin vÒ kinh nghiÖm thµnh
c«ng hay thÊt b¹i cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c ë trong níc vµ quèc tÕ, cÇn biÕt c¸c
th«ng tin vÒ thay ®æi trong c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña nhµ níc vµ c¸c níc kh¸c
cã liªn quan.
Trong s¶n xuÊt kinh doanh biÕt m×nh biÕt ngêi vµ nhÊt lµ hiÓu râ ®îc c¸c
®èi thñ c¹nh tranh th× míi cã ®èi s¸ch giµnh th¾ng lîi trong c¹nh tranh , cã chÝnh
s¸ch ph¸t triÓn mèi quan hÖ hîp t¸c, hç trî lÉn nhau kinh nghiÖm thµnh c«ng cña
nhiÒu doanh nghiÖp n¾m b¾t ®îc c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vµ xö lý, sö dông c¸c
th«ng tin ®ã kÞp thêi lµ mét ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt
kinh doanh cã hiÖu qu¶ cao. Nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c ®îc cung cÊp kÞp thêi sÏ
lµ c¬ së v÷ng ch¾c ®Ó doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ph¬ng híng kinh doanh , x©y dùng
chiÕn lîc s¶n xuÊt kinh doanh dµi h¹n cña doanh nghiÖp .
1.2.1.5. Tr×nh ®é tæ chøc s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é qu¶n trÞ doanh nghiÖp
Trong s¶n xuÊt kinh doanh hiÖn t¹i, ®èi víi mäi doanh nghiÖp cã ®Æc ®iÓm
s¶n xuÊt kinh doanh còng nh quy m« kh¸c. Nh©n tè qu¶n trÞ ®ãng vai trß cµng
lín trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ vµ kÕt qña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
§éi ngò c¸c nhµ qu¶n trÞ mµ ®Æc biÖt lµ c¸c nhµ qu¶n trÞ cao cÊp, l·nh ®¹o
doanh nghiÖp b»ng phÈm chÊt vµ tµi n¨ng cña m×nh cã vai trß quan träng bËc
nhÊt, ¶nh hëng cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh ®¹t cña mét doanh nghiÖp.
KÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp ®Òu phô thuéc rÊt lín
vµo tr×nh ®é chuyªn m«n cña ®éi ngò c¸c nhµ qu¶n trÞ còng nh c¬ cÊu tæ chøc bé
m¸y qu¶n trÞ doanh nghiÖp, viÖc x¸c ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña
tõng bé phËn chøc n¨ng vµ thiÕt lËp mèi quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn chøc n¨ng ®ã.
Ngêi qu¶n trÞ doanh nghiÖp ph¶i chó ý tíi hai nhiÖm vô chÝnh.
- X©y dùng tËp thÓ thµnh mét hÖ thèng ®oµn kÕt, n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, lao
®éng ®¹t hiÖu qu¶ cao.
- D×u d¾t tËp thÓ díi quyÒn, hoµn thµnh môc ®Ých vµ môc tiªu cña doanh
nghiÖp mét c¸ch v÷ng ch¾c vµ æn ®Þnh.
1.2.2. Nh©n tè bªn ngoµi doanh nghiÖp
1.2.2.1. M«i trêng chÝnh trÞ - ph¸p luËt
C¸c yÕu tè thuéc m«i trêng chÝnh trÞ - ph¸p luËt chi phèi m¹nh mÏ ®Õn qu¸
tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Sù æn ®Þnh chÝnh trÞ ®îc
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
x¸c ®Þnh lµ mét trong nh÷ng tiÒn ®Ò quan träng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp. Sù thay ®æi cña m«i trêng chÝnh trÞ cã thÓ ¶nh hëng cã
lîi cho mét nhãm doanh nghiÖp nµy nhng l¹i k×m h·m sù ph¸t triÓn cña nhãm
doanh nghiÖp kh¸c hoÆc ngîc l¹i.
HÖ thèng ph¸p luËt hoµn thiÖn, kh«ng thiªn vÞ lµ mét trong nh÷ng tiÒn ®Ò
ngoµi kinh tÕ cña kinh doanh. Møc ®é hoµn thiÖn, sù thay ®æi vµ thùc thi ph¸p
luËt trong nÒn kinh tÕ cã ¶nh hëng lín ®Õn viÖc ho¹ch ®Þnh vµ tæ chøc thùc hiÖn
chiÕn lîc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. M«i trêng nµy cã t¸c ®éng trùc
tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Bëi v× m«i trêng ph¸p
luËt ¶nh hëng ®Õn mÆt hµng s¶n xuÊt ngµnh nghÒ, ph¬ng thøc kinh doanh...cña
doanh nghiÖp. Kh«ng nh÷ng thÕ nã cßn t¸c ®éng ®Õn chi phÝ cña doanh nghiÖp
còng nh lµ chi phÝ lu th«ng chi phÝ vËn chuyÓn, møc ®é vÒ thuÕ.... §Æc biÖt lµ c¸c
doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu.
Tãm l¹i m«i trêng chÝnh trÞ - ph¸p luËt cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn viÖc n©ng
cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp b»ng c¸ch t¸c
®éng ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp qua hÖ thèng c«ng cô ph¸p luËt, c«ng cô
vÜ m« …
1.2.2.2. M«i trêng kinh doanh
Nh©n tè ¶nh hëng thuéc m«i trêng kinh doanh bao gåm nh lµ: §èi thñ c¹nh
tranh, thÞ trêng kinh doanh trong níc, m«i trêng kinh doanh quèc tÕ, c¬ cÊu
ngµnh, tËp qu¸n, møc thu nhËp b×nh qu©n cña d©n c,…
1.2.2.3. M«i trêng tù nhiªn
Nh©n tè ¶nh hëng cña m«i trêng tù nhiªn bao gåm nh÷ng nh©n tè chÝnh nh:
thêi tiÕt, khÝ hËu, mïa vô, tµi nguyªn thiªn nhiªn, vÞ trÝ ®Þa lý,…
1.2.2.4. C¬ së h¹ tÇng
C¸c yÕu tè thuéc c¬ së h¹ tÇng nh: hÖ thèng ®êng giao th«ng, hÖ thèng
th«ng tin liªn l¹c, ®iÖn níc… ®Òu lµ nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn hiÖu
qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt
kinh doanh ë vÞ trÝ cã hÖ thèng giao th«ng thuËn lîi, d©n c ®«ng ®óc vµ cã tr×nh
®é d©n trÝ cao sÏ cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng tèc ®é
tiªu thô s¶n phÈm, t¨ng doanh thu, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh …. vµ do
®ã n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. NÕu c¬ së h¹ tÇng
yÕu kÐm sÏ ngîc l¹i.
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
1.2.2.5. M«i trêng c¹nh tranh
C¹nh tranh ®îc x¸c ®Þnh lµ ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ
thÞ trêng víi nguyªn t¾c ai hoµn thiÖn h¬n, tho¶ m·n nhu cÇu tèt h¬n vµ hiÖu qu¶
h¬n ngêi ®ã sÏ th¾ng, sÏ tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Duy tr× c¹nh tranh b×nh ®¼ng vµ
®óng luËt lµ c«ng viÖc cña chÝnh phñ. Trong ®iÒu kiÖn ®ã võa më ra c¬ héi ®Ó
doanh nghiÖp kiÕn t¹o ho¹t ®éng cña m×nh, võa yªu cÇu doanh nghiÖp ph¶i v¬n
lªn phÝa tríc ®Ó "vît qua ®èi thñ". C¸c doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh cho m×nh mét
chiÕn lîc c¹nh tranh hoµn h¶o. ChiÕn lîc c¹nh tranh cÇn ph¶n ¸nh ®îc c¸c yÕu tè
¶nh hëng cña m«i trêng c¹nh tranh bao quanh doanh nghiÖp.
1.2.2.6. M«i trêng kinh tÕ vµ c«ng nghÖ
¶nh hëng cña c¸c yÕu tè thuéc m«i trêng kinh tÕ vµ c«ng nghÖ ®Õn ho¹t
®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ rÊt lín. C¸c yÕu tè thuéc m«i trêng nµy
quy ®Þnh c¸ch thøc doanh nghiÖp vµ toµn bé nÒn kinh tÕ trong viÖc sö dông tiÒm
n¨ng cña m×nh vµ qua ®ã còng t¹o ra c¬ héi kinh doanh cho tõng doanh nghiÖp,
bao gåm:
- TiÒm n¨ng cña nÒn kinh tÕ, c¸c thay ®æi vÒ cÊu tróc, c¬ cÊu kinh tÕ cña
nÒn kinh tÕ quèc d©n, tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ, l¹m ph¸t, xu híng më/®ãng cña
nÒn kinh tÕ, tû gi¸ hèi ®o¸i, møc ®é thÊt nghiÖp…
- C¬ së h¹ tÇng kü thuËt nÒn kinh tÕ, tr×nh ®é trang bÞ kü thuËt/c«ng nghÖ,
kh¶ n¨ng nghiªn cøu, øng dông tiÕn bé khoa häc - kü thuËt trong kinh tÕ/ngµnh
kinh tÕ.
1.3. ChØ tiªu ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp
1.3.1. HÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp
HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh bu chÝnh viÔn th«ng (BCVT) lµ mét vÊn ®Ò
phøc t¹p, cã quan hÖ ®Õn toµn bé c¸c yÕu tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh
(lao ®éng, t liÖu lao ®éng vµ ®èi tîng lao ®éng). §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c vµ cã c¬
së khoa häc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp BC-VT cÇn ph¶i
x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu phï hîp gåm chØ tiªu tæng qu¸t vµ chØ tiªu chi tiÕt (cô
thÓ) ®Ó tÝnh to¸n. C¸c chØ tiªu chi tiÕt ph¶i phï hîp thèng nhÊt víi c«ng thøc
®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ chung.
1.3.1.1. ChØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tæng qu¸t.
Chi phÝ ®Çu vµo bao gåm lao ®éng, t liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ vèn
kinh doanh, cßn kÕt qu¶ ®Çu ra ®îc ®o b»ng c¸c chØ tiªu nh khèi lîng s¶n phÈm
dÞch vô BCVT, doanh thu vµ lîi nhuËn rßng.
HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh (H) = KÕt qu¶ ®Çu ra/ Chi phÝ ®Çu vµo.
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
C«ng thøc trªn ph¶n ¸nh søc s¶n xuÊt (hay søc sinh lîi) cña c¸c chØ tiªu
ph¶n ¸nh chi phÝ ®Çu vµo, ®îc tÝnh cho tæng sè hoÆc tÝnh cho riªng phÇn gia t¨ng.
C¸ch tÝnh nµy ®· kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i khi tÝnh theo d¹ng hiÖu sè. Nã ®· t¹o
®iÒu kiÖn nghiªn cøu hiÖu qña SXKD - BCVT mét c¸ch toµn diÖn h¬n.
1.3.1.2. HÖ thèng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ bé phËn
Dùa trªn nguyªn t¾c x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu b»ng c¸ch so s¸nh gi÷a kÕt
qu¶ ®Çu ra vµ chi phÝ ®Çu vµo ta sÏ lËp b¶ng hÖ thèng chØ tiªu vµ lùa chän nh÷ng
chØ tiªu c¬ b¶n nhÊt sao cho sè lîng chØ tiªu lµ Ýt nhÊt, tæng hîp nhÊt thuËn lîi
cho viÖc tÝnh to¸n vµ ph©n tÝch. HÖ thèng c¸c chØ tiªu chi tiÕt ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶
sö dông c¸c yÕu tè tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
BCVT bao gåm:
a. ChØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng
Nh chóng ta ®· biÕt, lao ®éng sèng lµ mét trong c¸c yÕu tè t¹o nªn s¶n
phÈm dÞch vô, lµ nh©n tè quan träng trong qu¸ tr×nh SXKD. Do vËy trong c«ng
t¸c qu¶n lý, sö dông lao ®éng, ngêi l·nh ®¹o ph¶i cã c¸c tiªu thøc, c¸ch tuyÓn
dông, ®·i ngé ®èi víi ngêi lao ®éng v× ®©y lµ nh©n tè ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu
qu¶ SXKD.
- Doanh thu b×nh qu©n
dld =
Trong ®ã: T- sè lao ®éng b×nh qu©n sö dông trong kú
Dt -Doanh thu trong kú
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mét ngêi lao ®éng cã thÓ lµm ®îc bao nhiªu ®ång
doanh thu trong mét kú, chØ tiªu nµy cµng cao th× tr×nh ®é sö dông lao ®éng cµng
cao. Trong sè nh©n viªn cña doanh nghiÖp Bu ChÝnh ViÔn Th«ng ®îc chia thµnh
hai nhãm lao ®éng trùc tiÕp vµ lao ®éng gi¸n tiÕp. Do sù biÕn ®æi cña sè nh©n
viªn trong kú nªn chØ ®¬n thuÇn lÊy sè trung binh chung th× cha hîp lý, do ®ã ®Ó
®¸nh gi¸ ®îc chÝnh x¸c ,hoµn h¶o ngêi ta còng chia doanh thu b×nh qu©n mét lao
®éng thµnh tõng trêng hîp kh¸c nhau, ta cã c«ng thøc:
Dldtt=
Trong ®ã: Ttt : Sè lao ®éng trùc tiÕp b×nh qu©n sö dông trong kú.
- ChØ tiªu møc sinh lîi nhuËn b×nh qu©n trong kú cña mét ngêi lao ®éng.
Lt =
Trong ®ã:Ln : lîi nhuËn thuÇn.
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mçi mét lao ®éng cña doanh nghiÖp t¹o ra ®îc bao
nhiªu ®ång lîi nhuËn trong mét thêi kú s¶n xuÊt kinh doanh
- Møc doanh thu ®¹t ®îc tõ mét ®¬n vÞ chÝ phÝ tiÒn l¬ng
dtt =
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
- Møc sinh lîi cña mét ®ång chi phÝ tiÒn l¬ng
ltl =
Hai chØ tiªu trªn ph¶n ¸nh trong kú kinh doanh , doanh nghiÖp bá ra mét
®ång chi phÝ tiÒn l¬ng ®¹t ®îc bao nhiªu ®ång doanh thu,lîi nhuËn. Do vËy viÖc
n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông chi phÝ tiÒn l¬ng lµ viÖc lµm cÇn thiÕt ®Ó n©ng cao
hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cho doanh nghiÖp. Ngoµi ra, trªn thùc tÕ ngêi ta sö
dông tû suÊt chi phÝ tiÒn l¬ng.
b. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông vèn
§¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn lµ mét vÊn ®Ò then chèt g¾n liÒn ®Õn sù tån
t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp nãi chung vµ doanh nghiÖp Bu chÝnh viÔn
th«ng nãi riªng. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cã t¸c dông ®¸nh gi¸ chÊt lîng
c«ng t¸c qu¶n lý vèn, chÊt lîng c«ng t¸c s¶n xuÊt kinh doanh, trªn c¬ së ®ã ®Ò ra
biÖn ph¸p nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, hiÖu qu¶ sö
dông vèn cña doanh nghiÖp.
§Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn ngêi ta thêng sö dông c¸c chØ tiªu sau:
- Søc s¶n xuÊt cña mét ®ång vèn
H VSX= hoÆc HVSX=
Trong ®ã:
HVSX: Søc s¶n xuÊt cña mét ®ång vèn
Q:S¶n lîng s¶n phÈm dÞch vô Bu chÝnh viÔn th«ng
Dt: Tæng doanh thu thuÇn
ChØ tiªu nµy cho biÕt doanh nghiÖp bá ra mét ®ång vèn ®em l¹i bao nhiªu
®ång doanh thu
- SuÊt hao phÝ vèn s¶n xuÊt
hvsx = hoÆc h vsx =
ChØ tiªu nµy cho biÕt ®Ó ®¹t ®îc mét ®ång doanh thu (mét ®¬n vÞ s¶n phÈm
dÞch vô Bu chÝnh viÔn th«ng) cÇn bao nhiªu ®ång vèn.
Tuy nhiªn, sö dông ®ång vèn nh thÕ nµo ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cao ®ã
lµ c©u hái mµ c¸c nhµ lµm céng t¸c qu¶n lý vèn ph¶i tr¶ lêi. Trªn ph¬ng diÖn lý
thuyÕt chóng ta chØ ph¶n ¸nh ®îc phÇn nµo c¸c nh©n tè ¶nh hëng mµ c¸c nhµ
qu¶n lý cÇn x¸c ®Þnh sù ¶nh hëng cña chóng nh: Gi¸ c¶, cÊu thµnh doanh thu tõ
c¸c bé phËn. Nhng ®©y kh«ng ph¶i lµ viÖc lµm kh¶ quan mµ cÇn thiÕt nhÊt lµ
chóng ta ph©n lo¹i ra tõng lo¹i vèn kh¸c nhau ®Ó ®¸nh gi¸ cô thÓ. Th«ng thêng
ngêi ta ph©n theo ®Æc ®iÓm tuÇn hoµn vèn. Theo c¸ch nµy ta cã vèn kinh doanh
cña doanh nghiÖp BCVT bao gåm : vèn cè ®Þnh vµ vèn lu ®éng.
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh ngêi ta thêng sö dông c¸c chØ tiªu
sau:
-Doanh thu ®¹t ®îc tõ mét ®ång vèn cè ®Þnh. (Søc s¶n xuÊt cña vèn cè
®Þnh)
hvcd = =
-Søc sinh lêi cña mét ®ång vèn cè ®Þnh:
lvsx = =
ý nghÜa cña hai chØ tiªu trªn lµ trong mét kú kinh doanh nhÊt ®Þnh, doanh
nghiÖp bá ra mét ®ång vèn cè ®Þnh th× thu ®îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn hoÆc
daonh thu. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh chÝnh x¸c h¬n hiÖu qu¶ sö dông vèn v× ®èi víi
nghµnh BCVT th× chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh lµ nh÷ng hao phÝ thùc tÕ t¹o ra
kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp .
§Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng ngêi ta sö dông c¸c chØ tiªu sau:
-Møc doanh thu ®¹t ®îc mét ®ång vèn lu ®éng (søc s¶n xuÊt cña vèn lu
®éng )
hvld = =
- Søc sinh lîi cña mét ®ång vèn lu ®éng
lvld = =
ý nghÜa cña hai chØ tiªu nµy lµ doanh nghiÖp sö dông mét ®ång vèn lu ®éng
b×nh qu©n trong kú cã thÓ mang l¹i bao nhiªu ®ång doanh thu hoÆc lîi nhuËn
.ChØ tiªu nµy cµng ngµy cµng cao chøng tá doanh nghiÖp sö dông vèn lu ®éng
cµng cã hiÖu qña .
Ngoµi ra ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng cßn sö dông c¸c chØ tiªu
sau:
- Sè vßng quay cña vèn lu ®éng
=
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mçi ®¬n vÞ vèn lu ®éng bá vµo kinh doanh cã kh¶
n¨ng mang l¹i bao nhiªu ®ång doanh thu hay thÓ hiÖn kh¶ n¨ng sè vßng quay
cña vèn lu ®éng.
- Thêi gian cña mét vßng lu©n chuyÓn
=
C¸c chØ tiªu trªn kh«ng trùc tiÕp ph¶n ¸nh hiÖu qña s¶n xuÊt kinh doanh cña
viÖc sö dông vèn lu ®éng trªn ph¬ng diÖn lý luËn nhng tõ thùc tÕ cho thÊy :sè
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
vßng quay vèn lu ®éng t¨ng, sè ngµy chu chuyÓn gi¶m th× chøng tá tèc ®é chu
chuyÓn nhanh dÉn ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng cao.
c. HiÖu qu¶ sö dông chi phÝ
- Møc doanh thu tõ mét ®¬n vÞ chi phÝ bá ra (søc s¶n xuÊt cña chi phÝ)
= ;
ChØ tiªu nµy cµng cao th× chøng tá viÖc sö dông chi phÝ cña doanh nghiÖp
cµng cã hiÖu qu¶ dÉn ®Õn hiÖu qña s¶n xuÊt kinh doanh cµng cao. C«ng thøc trªn
®· kh¸i qu¸t ®îc kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
BCVT. §ã lµ sù so s¸nh “KÕt qu¶ nhËn ®îc”vµ “chi phÝ sö dông ” cô thÓ lµ so
s¸nh gi÷a doanh thu ®¹t ®îc vµ chi phÝ ®· bá ra ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh
1.3.2. Quan ®iÓm n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh biÓu hiÖn trùc tiÕp ë viÖc
t¹o nªn kÕt qña lín víi chi phÝ nhá, hoµn thiÖn c¸c chØ tiªu kinh tÕ, kü thuËt cña
c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh . Bëi vËy, tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p øng dông trong
s¶n xuÊt kinh doanh mµ cã t¸c ®éng ®Õn kÕt qu¶ vµ chi phÝ theo híng trªn ®Òu ®îc coi lµ c¸c biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ. §iÒu nµy cã thÓ diÔn gi¶i cô
thÓ thµnh c¸c trêng hîp sau:
- HiÖu qu¶ kinh tÕ t¨ng do c¸c biÖn ph¸p t¸c ®éng theo híng lµm t¨ng kÕt
qu¶ vµ lµm gi¶m chi phÝ. §©y lµ trêng hîp lý tëng khã cã thÓ thùc hiÖn trong cí
chÕ thÞ trêng hiÖn nay.
- HiÖu qña kinh tÕ t¨ng do c¸c biÖn ph¸p t¸c ®éng theo híng gi÷ nguyªn kÕt
qu¶ lµm gi¶m chi phÝ nhng tèc ®é t¨ng cña kÕt qña lín h¬n tèc ®é t¨ng chi phÝ.
- HiÖu qña kinh tÕ t¨ng do c¸c biÖn ph¸p t¸c ®éng theo híng lµm t¨ng kÕt
qu¶ ®ång thêi lµm t¨ng chi phÝ nhng tèc ®é t¨ng cña kÕt qu¶ lín h¬n tèc ®é t¨ng
cña chi phÝ.
Chi phÝ t¨ng lªn cã ý nghÜa lµ doanh nghiÖp sö dông nhiÒu h¬n c¸c yÕu tè
®Çu vµo cña c¸c qua tr×nh s¶n xuÊt, ®iÒu nµy kÝch thÝch c¸c doanh nghiÖp kh¸c
t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt , sö dông nhiÒu lao ®éng h¬n cã nghÜa lµ doanh nghiÖp
më réng quy m« ho¹t ®éng trong khi kÕt qu¶ ho¹t ®éng c¶u doanh nghiÖp l¹i
t¨ng nhanh h¬n. §©y lµ híng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cã ý nghÜa rÊt lín kh«ng
chØ víi doanh nghiÖp nãi riªng mµ cßn cã ý nghÜa ®èi víi toµn x· héi. §èi víi
doanh nghiÖp th× ®ã lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ t¨ng lªn g¾n liÒn víi viÖc më réng s¶n
xuÊt kinh doanh ,víi x· héi th× nã kh«ng chØ lµm t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng mµ
cßn t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm, gãp phÇn gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp cho x·
héi
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Mét sè c¸ch tiÕp cËn phæ biÕn vÒ gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp
- §æi míi quan ®iÓm vµ nhËn thøc vÒ s¶n xuÊt kinh doanh trong c¬ cÊu kinh
tÕ quèc d©n thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸.Trªn c¬ së ®Þnh híng ph¸t triÓn cña ngµnh th¬ng m¹i kinh doanh mµ ®¹i héi IX cña ®¶ng ®Ò ra,
cÇn nghiªn cøu bæ xung, hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch vÜ m«, t¹o ®éng lùc míi thóc
®Èy sù ph¸t triÓn cña th¬ng m¹i, hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy vÒ th¬ng m¹i ph¶i
chÆt chÏ, ®Çy ®ñ, x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh
tõ trung ¬ng ®Õn ®Þa ph¬ng trong viÖc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo ®óng
quy t¾c cña thÞ trêng , trong kû luËt, trËt tù, kû c¬ng ph¸p luËt.
- Hoµn thiÖn hÖ thèng c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Tríc hÕt, ph¶i më réng vµ ph¸t triÓn c¸c mçi quan hÖ kinh tÕ æn ®Þnh vµ l©u dµi
gi÷a c¸c doanh nghiÖp kinh doanh víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra thÞ trêng tiªu thô æn ®Þnh. TiÕp ®ã c¶ giíi s¶n xuÊt vµ giíi kinh doanh ph¶i ®Ò cao c¸c
gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao tr¸ch nhiÖm vµ phèi hîp trong viÖc t×m kiÕm c¸c gi¶i
ph¸p ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm ViÖt Nam trªn thÞ trêng, ph¶i coi träng ch÷ tÝn trong s¶n xuÊt kinh doanh lµ vÊn ®Ò sèng cßn ®Ó më
réng vµ chiÕm lÜnh thÞ trêng tiªu thô. CÇn u tiªn ®Çu t vèn, khoa häc kü thuËt ®Ó
ph¸t triÓn c¸c c¬ së kinh doanh ®Æc biÖt lµ hÖ thoãng c¬ së vËt chÊt kü thuËt phï
hîp víi quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh doanh c¶ níc.
- §Ó cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh kinh doanh trong thêi gian tíi cÇn ph¶i cã sù
®iÒu chØnh m¹nh mÏ c¬ cÊu kinh tÕ th¬ng m¹i, dÞch vô, tõ c¬ cÊu thÞ trêng, c¬
cÊu mÆt hµng, cí cÊu kinh doanh theo thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu c¬ cÊu vèn ®Çu t...
CÇn ph¸t triÓn m¹nh c¸c ho¹t ®éng dÞch vô, nh÷ng h×nh thøc dÞch vô tiÕn bé theo
híng v¨n minh, hiÖn ®¹i. CÇn ph¶i coi träng quy ho¹ch c¬ së h¹ tÇng kinh doanh
ë nh÷ng vïng träng ®iÓm, tËp trung nhu cÇu, b¶o ®¶m, hµng ho¸ lu th«ng vµ xóc
tiÕn th¬ng m¹i. Nhµ níc, c¸c hiÖp héi, c¸c doanh nghiÖp cÇn phèi hîp ®Ó t×m
kiÕm, më réng thÞ trêng cho s¶n phÈm ViÖt Nam, trong ®ã c¸c doanh nghiÖp
®ãng vai trß quan träng vµ ph¶i chñ ®éng t×m kiÕm thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm
theo triÕt lý kinh doanh lµ:
Thø nhÊt: Kh¸ch hµng chØ yªu thÝch nh÷ng s¶n phÈm, dÞch vô phï hîp víi
nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña hä, tøc lµ chØ s¶n xuÊt b¸n c¸i thÞ trêng cÇn h¬n lµ c¸i
m×nh cã.
Thø hai: Kh¸ch hµng chØ yªu thÝch nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt lîng cao vµ gi¸
c¶ hîp lý, tøc lµ tiªu dïng lu«n cã sù c¹nh tranh víi nhau.
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Thø ba: Kh¸ch hµng sÏ kh«ng mua hÕt s¶n phÈm cho doanh nghiÖp nÕu nh
doanh nghiÖp kh«ng tæ chøc tèt c¸c ho¹t ®éng dÞch vô trong qu¸ tr×nh tiªu thô
s¶n phÈm.
Thø t: NhiÖm vô cña ngêi s¶n xuÊt lµ ph¶i lu«n lu«n cñng cè thÞ trêng vµ
më réng thÞ trêng míi ®Ó lµm ®îc ®iÒu nµy doanh nghiÖp ph¶i tèi u ho¸ c¸c yÕu
tè ®Çu vµo trong s¶n xuÊt kinh doanh , øng dông c¸c thµnh tùu khoa häc c«ng
nghÖ ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, h¹ gi¸ b¸n trªn thÞ trêng, cã nh vËy gi÷ ®îc ch÷ tÝn víi kh¸ch hµng míi gi¶i quyÕt ®îc thÞ trêng ®Çu ra cho c¸c s¶n phÈm
cña doanh nghiÖp
- T¨ng cêng sù l·nh ®¹o cña ®¶ng trong lÜnh vùc kinh doanh ®ång thêi ph¶i
t¨ng cêng ®µo t¹o nguån nh©n lùc nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh vµ chÊt lîng ho¹t ®éng ®Ó më réng thÞ trêng trong níc vµ héi nhËp quèc tÕ cã hiÖu qu¶.
Ngµy nay, ho¹t ®éng th¬ng m¹i diÔn ra kh¾p tÊt c¶ c¸c ngµnh vµ ®Þa bµn. V× vËy,
viÖc t¨ng cêng sù l·nh ®¹o ®èi víi th¬ng m¹i ph¶i thùc hiÖn ë tÊt c¶ c¸c ngµnh,
c¸c cÊp. Trong ®ã sù l·nh ®¹o cña c¸c cÊp uû ®¶ng ë c¸c c¬ së trong doanh
nghiÖp lµ ®Æc biÖt quan träng. §©y lµ níi n¾m gi÷ mét lîng lín tµi s¶n, tæ chøc
qu¸ tr×nh kinh doanh vµ lµ lùc lîng trùc tiÕp ph¸t triÓn vµ më réng thÞ trêng .
C«ng t¸c ®µo t¹o vµ båi dìng nguån nh©n lùc cho kinh doanh lµ mét yªu cÇu rÊt
bøc xóc hiÖn nay. V× hiÖn nay ®éi ngò lao ®éng chuyªn nghiÖp trong lÜnh vùc th¬ng m¹i dÞch vô cã tíi hµng triÖu lao ®éng, nÕu ®îc n©ng cao, n¨ng lùc, tr×nh ®é
vµ nhËn thøc kinh doanh sÏ lµ yÕu tè quan träng trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶
s¶n xuÊt kinh doanh ®Èy lïi vµ h¹n chÕ t×nh tr¹ng bu«n lËu, gian lËn trong kinh
doanh ë níc ta.
NguyÔn Thµnh Quang - Líp: T/c - D2000 - QTKD
- Xem thêm -
.DOC 
81 
82 
62 
