Tài liệu 06.chu_trinh_sinh_dia_hoa_va_sinh_quyen_tlbg

Luyện thi đại học môn Sinh học – Thầy Nguyễn Quang Anh Chu trình sinh địa hóa và sinh quyển CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA VÀ SINH QUYỂN (TÀI LIỆU BÀI GIẢNG) Giáo viên: NGUYỄN QUANG ANH I. Khái niệm chu trình sinh địa hóa 1. Khái niệm - Chu trình sinh địa hóa là chu trình trao đổi các chất trong tự nhiên, theo đường từ môi trường ngoài truyền vào cơ thể sinh vật, qua các bậc dinh dưỡng rồi từ cơ thể sinh vật truyền trở lại môi trường. - Trong chu trình sinh địa hóa, một phần vật chất không tham gia vào chu trình tuần hoàn mà lắng đọng trong môi trường. - Một chu trình sinh địa hoá gồm có các thành phần: tổng hợp các chất, tuần hoàn vật chất trong tự nhiên, phân giải và lắng đọng một phần vật chất (trong đất, nước). 2. Ý nghĩa: Duy trì sự cân bằng vật chất trong sinh quyển. 3. Ví dụ: II. Một số chu trình sinh địa hóa 1. Chu trình Cácbon - Cacbon đi vào chu trình dưới dạng cabon điôxit (CO2). - Thực vật lấy CO2 để tạo ra chất hữu cơ đầu tiên thông qua quang hợp. - C trao đổi trong quần xã qua chuỗi và lưới thức ăn. - C trở lại môi trường vô cơ qua các đường: + Hô hấp của sinh vật + Phân giải của vi sinh vật + Sự đốt cháy nhiên liệu trong công nghiệp - Một phần cacbon lắng động trong môi trường dưới dạng vật chất (dầu lửa, than đá...). - Khi sử dụng và phân hủy các hợp chất chứa cacbon, sinh vật trả lại CO2 và nước cho môi trường. - Nồng độ CO2 trong bầu khí quyển đang tăng gây thêm nhiều thiên tai trên trái đất. Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12 - Trang | 1 - Luyện thi đại học môn Sinh học – Thầy Nguyễn Quang Anh Chu trình sinh địa hóa và sinh quyển 2. Chu trình Nitơ - Sự trao đổi N trong quần xã qua chuỗi và lưới thức ăn. - Thực vật hấp thụ nitơ dưới dạng muối amôn (NH4+) và nitrat (NO3-) . - Các muối được hình thành trong tự nhiên bằng con đường vật lí, hóa học và sinh học. - N từ môi trường vô cơ vào quần xã dưới dạng amôn do thực vật hấp thụ, nitrit và nitrat có nguồn gốc từ vi sinh vật cố định nitơ sống cộng sinh với thực vật, từ sấm chớp. - Nitơ từ xác sinh vật trở lại môi trường đất, nước thông qua hoạt động phân giải chất hữu cơ của vi khuẩn, nấm,… - Hoạt động phản nitrat của vi khuẩn trả lại một lượng nitơ phân tử cho đất, nước và bầu khí quyển. Một số biện pháp sinh học làm tăng lượng đạm trong đất: Trồng cây họ đậu, thả bèo dâu vào ruộng lúa, cung cấp cho đất các chế phẩm sinh học, các vi sinh vật cố định đạm. 3. Chu trình nước - Vòng tuần hoàn nước: Nước mưa rơi xuống Trái Đất chảy trên mặt đất, 1 phần thấm xuống các mạch nước ngầm, còn phần lớn được tích lũy trong đại dương, sông, hồ, ... Nước mưa trở lại khí quyển dưới dạng hơi nước thông qua hoạt động thoát hơi nước của lá cây và bốc hơi nước trên mặt đất. - Biện pháp bảo vệ nguồn nước: + Bảo vệ rừng, trồng cây gây rừng. + Bảo vệ các nguồn nước sạch, chống ô nhiễm. + Sử dụng tiết kiệm nước. III. Sinh quyển 1. Khái niệm: Sinh quyển gồm toàn bộ sinh vật và môi trường vô sinh trên trái đất hoạt động như một hệ sinh thái lớn nhất. Sinh quyển gồm nhiều khu sinh học. 2. Các khu sinh học trong sinh quyển - Khu sinh học (biôm): là các hệ sinh thái cực lớn đặc trưng cho đặc điểm địa lý, khí hậu và sinh vật của vùng đó. Các khu sinh học trên Trái Đất: + Khu sinh học trên cạn: đồng rêu đới lạnh, rừng lá kim phương Bắc, rừng rụng lá ôn đới, rừng mưa nhiệt đới. + Khu sinh học nước ngọt: khu nước đứng (đầm, hồ, ao) và khu nước chảy (sông suối). Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12 - Trang | 2 - Luyện thi đại học môn Sinh học – Thầy Nguyễn Quang Anh Chu trình sinh địa hóa và sinh quyển - Khu sinh học biển: + Theo chiều thẳng đứng: SV nổi, ĐV đáy. + Theo chiều ngang: vùng ven bờ, vùng khơi. Giáo viên : Nguyễn Quang Anh Nguồn : Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12 Hocmai.vn - Trang | 3 -